Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Sensory and Special Senses - Coggle Diagram
Sensory and Special Senses
ระบบประสาทสัมผัส(Sensory system)
A. General features of Sensory systems
B. Somatosensorysystemsandpain
C. Special sensory system
การรับรทางประสาทสัมผัส(Sensory perception)
Transduction : แปลสัญญาณ
Transmission : ส่งสัญญาณ
Modulation : แปลงสัญญาณ
Perception : การรับรู้
ชนิดของการรับรู้ทางประสาทสัมผัส (Type of sensation)
•Superficial sensation : ประสาทสัมผัสการรับรู้แบบพื้นผิว(รับรู้ผ่านทางผวิหนัง)
• Deep sensation : ประสาทสัมผัสการรับรู้แบบลึก (รับรู้ผ่านทางกล้ามเนื้อและข้อต่อ)
• Visceral sensations : ประสาทสัมผัสการรับรู้ที่เกี่ยวข้องกับช่องท้อง
• Special senses : ประสาทสัมผัสการรับรู้
ลักษณะของสิ่งกระตุ้น(Characteristic of Stimulus)
• Modality : ประเภท (Mechanical, Chemical, Photo, Thermal stimuli)
• Intensity : ความแรง (Sensory threshold frequency code)
• Duration : ระยะเวลา (Receptor adaptation)
• Location : ตาแหน่ง (Topographic organization)
คุณสมบัติทั่วไปของตัวรับความรู้สึก (Common characteristics of receptor)
Threshold: ปริมาณของสิ่งเร้าหรือแรงกระตุ้นที่น้อยที่สุดที่ทำให้เกิดความรู้สึก
Adaptation :การปรับตัวของตัวรับความรู้สึก
Receptive fields : ตัวรับหนึ่งๆจะตอบสนองต่อแรงทกี่ ระทาบนพื้นผิวเฉพาะในบริเวณขอบเขตที่มีปลายประสาทรับความรู้สึกกระจายอยู่
Two-point discrimination threshold : ระยะห่างของจุดกระตุ้นที่น้อยที่สุดที่สามารถบอกได้ว่ามกีารกระต้นุ 2 ตำแหน่งใช้สำหรับวัดระยะห่างของReceptive fields
การแบ่งชนิดของตัวรับความรู้สึก (Classification of sensory receptors)
1)แบ่งตามรูปร่างทางจุลกายวิภาคศาสตร์
2) แบ่งตามตำแหน่งตัวรับหรือตามหน้าที่
3) แบ่งตามชนิดของตัวกระตุ้น
ระบบประสาทรับความรู้สึกทางกาย (Somatosensory system)
Nerve fibers and Pain
• Fast pain (เจ็บ) หรือ First pain เหนี่ยวนาบน A-delta fiber บอก ตาแหน่งได้ เช่น Pricking pain, Sharp pain, Electric pain
• Slowpain(ปวด)หรือSecondpainเกิดช้าๆอยู่นานบอก ตำแหน่งแน่นอนไม่ได้เหนี่ยวนำบน C-fiber บอกตาแหน่งได้ เช่น Dull, Burning, Throbbing, Itching pain
Sites of Pain origin
• Somaticpainเป็นอาการปวดที่มาจากผิวหนัง,กระดูก, กล้ามเน้ือ, เอ็นข้อต่อ เป็นต้น
• Visceralpainเป็นอาการปวดที่มาจากอวยัวะภายใน เช่น หัวใจ, ปอด,ระบบทางเดินอาหารและระบบสืบพนัธุ์
• Neuropathicpainเป็นอาการปวดที่มาจากโรคปลายประสาทเสื่อม
Spinocerebellar tracts
• Anteriorspinocerebellartracts (Do cross; มีการไขว้)
• Posteriorspinocerebellartracts (Donotcross;ไม่มีการไขว้)
การมองเห็น (Vision)
Visual association
cortex
เพื่อแปลความหมายจากภาพที่มองเห็นว่าวัตถุน้ันคืออะไร มีรูปร่างลักษณะอย่างไร
Primary visual
cortex
เพื่อทาหน้าที่รับภาพที่มองเห็นเป็นภาพจริงหัวต้ัง
จากการทำงานของConesและRodsก็พอจะแบ่งระดับการมองเห็นออกเป็น3ระดับคือ
1.ScotopicVisionเป็นช่วงที่Rodsทํางานเพียงอย่างเดียวจะมองเห็นวัตถุต่างๆเป็นสีขาย-ดําเท่านั้น
2.MesopicVisionเป็นช่วงที่RodsและConesทํางานร่วมกันทําใหม้องเห็นวตัถุเป็นสีปนขําว-ดําแต่ไม่
สํามํารถระบุให้แน่ชดัไดว่าเป็นสีใด
3.PhotopicVisionเป็นช่วงที่Conesทํางํานเพียงอย่างเดียวจะมองเห็นวตัถุต่างๆเป็นสีถูกตอ้งและบอก
รายละเอียดของวัตถุได้ชัดเจน
การได้ยิน (Hearing)
หูชั้นนอก ใบหู (Pinna) → ช่องหู (Auditory canal) → แก้วหู หรือ เยื่อแก้วหู (Ear drum)
หูชั้นกลาง ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) → กระดูกค้อน (Malleus) → กระดูกทั่ง (Incus) → กระดูกโกลน (Stapes)
หูชั้นใน คอเคลีย (Cochlea) → ช่องเซมิเซอร์คิวลําร์ (Semicircular canal)
เซลล์ขน(Hair Cells)เป็นตัวรับกระตุ้นของเสียงโดนเซลล์ขนที่ฐนคอเคลียทําหน้าที่รับเสียงสูงและปลายท่อทําหน้าที่รับเสียงทุ้ม
แลบบิรินท์ (Vestibular labyrinth) อวัยวะรับกํารทรงตัว
หินปนู (Otolith)เกาะอยู่ระหว่างคอเคลียกับประสาทการทรงตัวเพื่อช่วยในกมาเคลื่อนไหวศีรษะตํามแรงโน้มถ่วงของโลก
การทรงตัว (Balance)
การควบคุมรักษาสมดุลการทรงตัวและเคลื่อนไหวขึ้นอยู่กับองค์ประกอบดงันี้
Vestibular apparatus (หู)
Eyes (ตา)
Posterior column of spinal cord
(ไขสันหลัง )
Cerebellum (สมองซีรีเบลลัม)
การรับรส (Taste)
Tongue, Papillae, and Taste bud
Nerve 7,9,10
ทาหน้าที่เกยี่วข้องกบัการรับรส Insular cortex
ทาหน้าที่ในการแสดงความรู้สึกเมื่อมีการ รับรส คือ Limbic system
การได้กลิ่น(Smell)
Olfactoryreceptorsคือฐานรับกลนิ่ทมี่ลีกัษณะเป็นเนื้อผิวเรียกว่าOlfactoryepithelium
ประกอบด้วยเซลล์ 3 ชนิด คือ Olfactory receptor cells, Supporting epithelial (sustentacular) cells และ Basal cells
ทาหน้าที่เกี่ยวข้องกับการรับกลิ่น Olfactory bulb
ทำหน้าที่ในการแสดงความรู้สึกเมื่อมีการรับกลิ่นคือAmygdala