Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคไข้เลือดออก (Dengue hemorrhagic fever) - Coggle Diagram
โรคไข้เลือดออก (Dengue hemorrhagic fever)
พยาธิสภาพ
ยุงลายไปกัดผู้ป่วยที่เชื้อไวรัสเดงกี อยู่ในระยะไข้
เชื้อเพิ่มจำนวนในกระเพาะยุง
เชื้อไปต่อมน้ำลายของยุง
ยุงลายไปกัดคนถัดไป
เชื้อเข้าสู่กระเเสเลือด
ระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อไวรัส
B - lymphocytes ผลิต Antibody จับกินไวรัส ทำให้พบ lymphocytes สูง
เกิด lmmune complex
1 more item...
เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผนังหลอดเลือดฝอย
เกิดการรั่วของพลาสม่า
1 more item...
เชื้อไวรัสไปที่ไขกระดูก ไขกระดูกถูกทำลาย
WBC ต่ำ
Platelet ต่ำ เกิดภาวะเลือดออกง่าย
2 more items...
จากกรณีศึกษา WBC 5,440 cell/mm3
เชื้อไวรัสลอยไปที่ตับ เซลล์ตับถูกทำลาย
ตับโต กดเจ็บ
จากกรณีศึกษา คลำท้องพบ mild tenderness and mild guarding, no rebound tenderness, rigidity พบตับโต 1 cm
ระยะของโรค
ระยะไข้ มีอาการไข้สูง 38.5-40 องศาเซลเซียส หน้าแดง ปวดศีรษะ เบื่ออาหาร อาเจียน อาจมีปวดท้อง ท้องเสีย จะเป็นประมาณ 3วัน ผื่นขึ้นตามตัว พบจุดเลือดออกเล็กๆตามหน้า ซอกรักแร้ แขน ขาบางราย อาจมีเลือดกำเดาออก ตับโต ถ้าทำ tourniqurniquet test จะได้ผล บวก ตั้งแต่ 2-3 วันแรกของโรค
จากกรณีศึกษา 2 วัน ก่อนมีอาการไข้อาเจียนหลัง รับประทานอาหาร2ครั้ง 6 ชั่วโมงก่อนมาโรงพยาบาล อาเจียนเป็นน้ำและอาหารประมาณ 3-4 ครั้ง เลือดกำเดาไหล 2 ครั้ง ถ่ายเหลวสีเขียว 3 ครั้ง อ่อนเพลีย ปวดท้อง VS : BT 38.7 องศาเซลเซียส มีจุเลือดออกที่บริเวณผิวหนัง ตรวจท้องตับโต 1 Cm กดเจ็บและเกร็ง
2.ระยะช็อคและเลือดออก มักเกิดในวันที่ 3-7 ไข้ลดลงอย่างรวดเร็วภายใน 24 ชม. แต่อาการไม่ดีขึ้น อาเจียนมาก ปวดท้อง ซึม กระสับกระส่าย ตัวเย็นเหงื่อออก ปัสสาวะเข้ม และออกน้อย ชีพจรเบาเร็ว ความดันโลหิตต่ำ capillary refill นานกว่า 3 sec พบเลือดออกตามอวัยวะต่างๆเช่น จำเลือดตามผิวหนัง อาเจียน และถ่ายเป็นเลือด ภาวะเลือดเป็นกรดถ้าไม่รีบรักษาภาวะช็อก
จากกรณีศึกษา เสี่ยงต่อภาวะช็อก ข้อบ่งชี้ ปัสสาวะเข้ม 100-150 ml/เวร P= 108 /min และจากการสูญเสียน้ำจากอาเจียนและถ่ายเหลว ข้อบ่งชี้ Na 132 mmol/L ต่ำ Co2 16.2 Molly/L ต่ำ Specific gravity 1.032 สูง
ระยะฟื้น ผู้ป่วยที่พ้นระยะที่2 อาการดีขึ้น อาการแรกที่บ่งบอกคือ เริ่มอยากรับประทานอาหาร ผื่นเริ่มหาย ปัสสาวะมากขึ้น ลุกนั่งได้ ตับเล็กลง tourniquet test อาจให้ผลบวก อีกหลายวัน ระยะนี้ยังต้องสังเกตอาการต่อไป อาจมีอาการกลับสู่ระยะช็อกได้อีก
อาการ
เกรด 1 มีไข้ tourniquet test ให้ผลบวก
เกรด 2 มีอาการเลือดออกตามผิวหนังหรืออวัยวะอื่นๆร่วมด้วย เช่น เลือดกำเดาออก เลือดออกตามไรฟัน แต่ความดันโลหิตอยู่ในเกณฑ์ปกติ
เกรด 3 ชีพจรเบาเร็ว ความดันโลหิตต่ำ มือเท้าเย็น กระสับกระส่าย มีภาวะช็อก
เกรด 4 อาการหนัก คลำชีพจรไม่พบ วัดความดันโลหิตไม่ได้
กรณีศึกษา ผู้ป่วย อยู่เกรด 2 มีจุดเลือดออกที่บริเวณผิวหนัง
การรักษา
ระยะไข้เป็นระยะที่อยู่ในเกรด 1 และ เกรด 2
1.ให้เช็ดตัวลดไข้และให้ยา
2.ให้ดื่มน้ำเพียงพอต่อร่างกายหรือให้ ORS
ระยะช็อกและเลือดออก
เป็นระยะที่มีความรุนแรงอยู่ในเกรด 3 และ เกรด 4 ต้องได้รับการรักษาในโรงพยาบาลเพื่อรักษาภาวะช็อก
ให้สังเกตและติดตามดูอาการอย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันและให้การช่วยเหลือดได้อย่างทันท่วงที โดยการประเมินสัญญาณชีพ และการเปลี่ยนแปลงของ platelet และ hematocrit ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
3.ระยะฟื้น เป็นระยะที่สารน้ำกลับเข้าสู่หลอดเลือด แพทย์จะอนุญาตให้กลับบ้านได้ พร้อมให้คำแนะนำในการสังเกตอาการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นอีก
กรณีศึกษา ให้การรักษาในระยะไข้ ข้อบ่งขี้
ให้ยาลดไข้ Paracetanol (325) 1 tab po prn
q 4-6 hr
ให้ยาลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน Domperidone Syr 7 nl po tid ac
Soft diet งดอาหารดำ-แดง เนื่องจากมีการอาเจียนและถ่ายเหลวทำให้สามารถแยกได้ว่าไม่ใช่เลือด
special mouth wash ให้ผู้ป่วยรู้สึกอยากอาหารมากขึ้นและม่าเชื้อไวรัสในช่องปาก