Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BIẾN DỊ - Coggle Diagram

- - - - VÍ DỤ: trong một gia đình, bố có mũi to, mẹ có lông mày râm, khi sinh đứa trẻ sẽ
        có đặc điểm từ cả bố lẫn mẹ (có mũi to và lông mày rậm)
    - - TRAO ĐỔI CHÉO CỦA CÁC CẶP NST TƯƠNG ĐỒNG: là sự trao đổi
        lẫn nhau giữa các đoạn tương ứng của hai hoặc nhiều cặp NST tương đồng
      - SỰ PHÂN LI ĐỘC LẬP CỦA CÁC NHIỄM SẮC THỂ: là sự hình thành
        giao tử sự phân li độc lập và tổ hợp ngẫu nhiên của các cặp alen tương ứng.
      - SỰ THỤ TINH NGẪU NHIÊN: là sự kết hợp giữa một giao tử đực và một
        giao tử cái (hay kết hợp giữa một tinh trùng và một trứng)
  - - - Tác nhân của môi trường ngoài cơ thể ( thường là do con người): +)Tác nhân vật lý: tia phóng xạ, tia cực tím, sốc nhiệt,...
        +) Tác nhân hóa học: ảnh hưởng của nhiều chất hóa học
        như nicotine, cosinsin, dioxine (chất độc da cam),...
        +)Tác nhân sinh học: vi-rút, vi khuẩn,....
      - Bên trong cơ thể: Những biến đổi bất thường trong sinh lý,
        sinh hóa trong tế bào (xuất hiện một cách tự nhiên)
    - - Đột biến gen
        
        Khái niệm: những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit
        
        Các dạng đột biến
        
        MÂT/THÊM 1 cặp Nu: Thêm hoặc mất một cặp nu: Quá trình đột biến làm mất hoặc thêm cặp nu trong gen
        
        THAY THế 1 cặp Nu: Thay thế cặp nu này bằng một cặp nu khác
        
        ĐẢO VỊ TRÍ:
        +) Tác nhân vật lí: tia tử ngoại (tạo ra 2 phân tử timin trên cùng 1 mạch ADN →đột biến gen)
        +) Tác nhân hóa học: chất 5-brom uraxin (5BU) là chất đồng đẳng của timin gây biến đổi thay thế A-T → G-X
        +)Tác nhân sinh học: Virus viêm gan siêu vi B, virus Herpes …→ đột biến gen
        
        Nguyên nhân
        
        Những sai sót ngẫu nhiên trong phân tử ADN xảy ra
        trong quá trình tự nhân đôi của ADN
        
        Tác động của các tác nhân vật lí, hóa học và sinh
        học của môi trường
        
        Phát sinh trong điều kiện tự nhiên hay do con người
        tạo ra (đột biến nhân tạo)
        
        Cơ chế phát sinh
        
        Sự kết cặp không đúng trong tái bản ADN::
        +)Các dạng hiếm của bazơ nitơ có những vị trí liên kết hidro bị thay đổi làm
        +) Sai hỏng ngẫu nhiên
        
        Tác động của các tác nhân gây đột biến :
        +)Tác nhân vật lí: tia tử ngoại (tạo ra 2 phân tử timin trên cùng 1 mạch ADN →đột biến gen)
        +) Tác nhân hóa học: chất 5-brom uraxin (5BU) là chất đồng đẳng của timin gây biến đổi thay thế A-T → G-X
        +) Tác nhân sinh học: Virus viêm gan siêu vi B, virus Herpes …→ đột biến gen
        
        Vai trò và ý nghĩa
        
        Đối với tiến hóa: làm xuất hiện các alen khác nhau cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa của sinh vật tạo nên nguồn biến dị di truyền chủ yếu cho quá trình tiến hóa
        
        Đối với thực tiễn: cung cấp nguyên liệu cho quá trình tạo giống. Ở một số đối tượng như vi sinh vật và thực vật, các nhà khoa học thường chủ động sử dụng các tác nhân đột biến để tạo ra các giống mới.
      - Đột biến NST: là những biến đổi trong cấu trúc của NST làm thay đổi hình dạng và cấu trúc NST
        
        Các dạng đột biến cấu trúc NST
        
        ĐỘT BIẾN MẮT ĐOẠN:
        +)Làm mất từng loại NST, mất đầu mút hoặc mất đoạn giữa NST. Làm giảm số lượng gen trên NST
        +)Mất đoạn có thể xảy ra ở tế bào sinh dưỡng hay ở tế bào sinh dục
        
        ĐỘT BIẾN LẶP ĐIỂM
        +) Là một đoạn của NST có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên NST
        +)Cơ chế phát sinh lặp đoạn là do sự trao đổi chéo không cân giữa 2 trong 4 cromatit của cặp NST tương đồng hoặc giữa 2 cromatit của cùng 1 NST
        
        ĐỘT BIẾN ĐẢO ĐOẠN:
        +)Đoạn NST bị đứt ra rồi đảo ngược lại 1800, có thể chứa tâm động hoặc không chứa tâm động
        +)Làm thay đổi trình tự gen trên NST
        
        ĐỘT BIẾN CHUYỂN ĐOẠN:
        +)Là sự trao đổi đoạn trong 1 NST hoặc giữa các NST không tương đồng
        +)Trong đột biến chuyển đoạn giữa các NST một số gen trong nhóm liên kết này chuyển sang nhóm liên kết khác
        
        NGUYÊN NHÂN : Do tác nhân lí, hoá, do biến đổi sinh lí, sinh hoá nội bào làm đứt
        gãy NST hoặc ảnh hưởng đến qt tự nhân đôi ADN tiếp hợp hoặc trao đổi chéo không đều giữa các cromatit
        
        Các tác nhân hoá học: Gây rối loạn cấu trúc NST như chì benzen, thuỷ ngân, thuốc trừ sâu, thuốc diẹt cỏ ...
        
        Các tác nhân vật lí: Đột biến phụ thuộc liều phóng xạ
        
        Tác nhân virut: Một số virut gây đột biến NST
        VD: Virut Sarcoma và Herpes gây đứt gãy NST
        
        CƠ CHẾ PHÁT SINH
        
        Làm đứt gãy nhiễm sắc thể, làm ảnh hưởng tới quá trình tự nhân đôi ADN, tiếp hợp hoặc trao đổi chéo không đều giữa các crômatít
        
        VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA
        
        ĐỐI VỚI CHỌN GIỐNG:
        Ứng dụng việc tổ hợp các gen trên NST để tạo giống mới
        
        ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH TIẾN HÓA:
        Cấu trúc lại hệ gen → cách li sinh sản → hình thành loài mới
        
        ĐỐI VỚI NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC:
        Xác định vị trí của gen trên NST qua nghiên cứu mất đoạn NST
        
        ĐỘT BIẾN MẤT ĐOẠN NST:
        xác định vị trí của gen trên NST
        VD: Lập bản đồ gen người
        
        Đột biến số lượng NST
        
        Lệch bội: thay đổi số lượng NST trong 1 hoặc một số cặp
        
        Cơ chế phát sinh
        
        Rối loạn trong phân bào
        
        Không phân li NST
        
        Thừa thiếu NST
        
        ý nghĩa
        
        Cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa
        
        Xác định vị trí gen trên NST
        
        Đa bội: tăng số nguyên lần số bộ NST
        
        Tự đa bội
        
        Dị đa bội
        
        VAI TRÒ: quá trình tổng hợp chất hữu cơ mạnh mẽ