Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาระงับปวด ลดไข้ ต้านการอักเสบ และสารน้ำและสารอาหารทางหลอดเลือดดำ - Coggle…

- - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์prostaglandins ด้วยการยับยั้งเอนไซม์cyclo-oxygenase(COX) ทั้งชนิด COX-1 และ COX-2
      - อยู่ในกลุ่ม salicylates
        
        Aspirin ใช้รับประทาน
        
        ชนิดใช้ภายนอก
        
        methyl salicylate ใช้บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ
        
        salicylic acid ใช้กัดหูด หรือมีkeratolytic effect
      - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ต้านการอักเสบ (anti-inflammatory effect) – ใช้ขนาดสูง
        
        ต้านเกล็ดเลือด (antiplatelet) – ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด (inhibit platelet aggregation)
        
        ระงับปวด ลดไข้
        
        ฤทธิ์ขับกรดยูริกออกทางปัสสาวะ (uricosuric effect) แต่ในขนาดต่ำจะลดการขับกรดยูริก
      - ผลข้างเคียง
        
        คลื่น ไส้ อาเจียน ท้องเดิน และแผลในกระเพาะอาหาร (เกิดจากการยับยั้ง COX-1 ที่กระเพาะอาหาร)
        
        พิษรุนแรง – ภาวะสมดุลกรด-ด่างของร่างกายเสีย
        
        ใช้ในเด็กที่มีไข้จากเชื้อไวรัส ทำให้เกิด Reye’s syndrome มีอาการทางสมองเนื่องจากพิษต่อตับ (hepatic encephalopathy)
        
        พิษต่อไตและแพ้ยา
    - - ต่างจากAspirin
        
        ฤทธิ์ระคายเคืองกระเพาะอาหารต่ำ
        
        ไม่มีฤทธิ์ต่อเกล็ดเลือด และสมดุลกรด-ด่างของร่างกาย
        
        ฤทธิ์ต้านการอักเสบต่ำ
        
        ไม่มีฤทธิ์ต่อการขับกรดยูริก
      - ฤทธิ์ระงับปวด-ลดไข้ คล้าย aspirin
      - ถูกทำลายที่ตับด้วย cytochrome P450 ได้สารที่มีพิษต่อตับ
        
        ในขนาดปกติ สารพิษที่เกิดจะถูกทำให้หมดฤทธิ์ด้วยสาร glutathion ในร่างกาย
        
        ในขนาดสูง หรือภาวะขาด glutathione จึงจะเกิดพิษต่อเซลล์ตับ
        
        วิธีแก้ไขพิษ: ให้N-acetylcysteine (NAC) ซึ่งเป็นสารเริ่มของ glutathione
- - - - สารน้ำเพื่อเพิ่ม plasma volume = Dextran
      - ข้อบ่งใช้ : ใช้สำหรับภาวะช็อค เพิ่มการไหลเวียนเลือด ให้ทดแทนการให้เลือดขณะรอเลือดจากการผ่าตัด อุบัติเหตุ Burn และเสียเลือด
    - - สารน้ำที่ช่วยแก้ไขภาวะไม่สมดุลของน้ำ electrolyte = Dextrose
      - เป็นน้ำตาลตามธรรมชาติที่อยู่ในอาหารและถูกเผาผลาญเป็นคาร์โบไฮเดรทเพื่อไปเป็นพลังงานให้กับเซลล์
      - ข้อบ่งใช้ : รักษาผู้ป่วยที่มีน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือให้เพื่อทดแทนแคลอรี่
    - - สารน้ำให้เพื่อทดแทน Potassium = Potassium chloride
      - การพยาบาล
        
        จับชีพจรเพื่อ ดูการเต้นผิดจังหวะของหัวใจ
        
        สอบถามการเจ็บที่หลอดเลือด เนื่องจากการผสมเข้มข้นมากอาจระคายเคือง
        
        ติดตามผล lab ตามแพทย์สั่ง
        
        เมื่อให้ยาใน 5 นาทีแรก ต้องดูแลอย่างใกล้ชิด
        
        ตรวจสอบอัตราการไหลของสารน้ำ ที่มีKCl อยู่อย่างสม่ำเสมอ
  - - - ผู้ป่วยควรได้รับสารอาหารครบทั้ง6 อย่าง ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน วิตามิน เกลือแร่และน้ำ
      - ต้องมีการคำนวณความต้องการพลังงานและสารอาหารต่าง ๆ ก่อนให้ เนื่องจากหากให้ในปริมาณที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการให้TPN ได้ เช่น น้ำตาลในเลือดสูง ไตทำงานหนัก ภาวะเลือดเป็นกรด ไขมันในเลือดสูง
    - - ต้องการให้ระบบทางเดินอาหารได้พัก (bowel rest) เช่นSevere Pancreatitis
      - ผู้ป่วยมีภาวะทุพโภชนาการอย่างรุนแรง (Severe malnutrition)หรืออยู่ในภาวะ hypercatabolic state และไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้มากกว่า 5 วัน
      - ระบบทางเดินอาหารไม่ทำงาน (non functioning GI tract) เช่น severe malabsorption, short bowel syndrome
- - - - ระคายเคืองทางเดินอาหาร ผื่นแพ้ตามผิวหนัง
      - นิ่วในทางเดินปัสสาวะ (ป้องกันโดยดื่มน้ำมาก ๆ หรือร่วมกับทำให้ปัสสาวะเป็นด่าง)
    - - Probenecid
      - Sulfinpyrazone
    - - ไปยับยั้งการดูดซึมกลับ (tubular
        reabsorption) ของกรดยูริคที่ท่อไตส่วน proximal tubule
      - ระวังในขนาดต่ำอาจจะเพิ่มยับยั้งกระบวนการขับกรดยูริคที่ท่อไต ดังนั้นช่วงเริ่มแรก จะใช้colchicine ก่อนเริ่มให้ยากลุ่มนี้
  - - - ถูกดูด ซึมจากทางเดิน อาหารได้ 80%
      - การออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ ทำให้ฤทธิ์ยาอยู่ได้นาน จึงสามารถให้วันละครั้งได้
    - - คลื่นไส้อาเจียน ท้องเดิน มีผื่นแพ้ตามผิวหนัง
      - อาจจะเกิด cataract หรือต้อกระจก (เกิดน้อยราย)
    - - ป้องกันโรค gout (ในช่วงแรก อาจต้องให้colchicine หรือ NSAIDs ร่วม)
      - ใช้ป้องกันการเกิด hyperuricemia ในผู้ป่วยที่ได้รับยามะเร็ง (ตายของเซลล์ทำให้เกิดการสลาย purine ไปเป็นกรดยูริก)
  - - - ข้อ (ข้อเล็กๆของนิ้วมือ นิ้วเท้า) มีการอักเสบเรื้อรัง ปวดข้อ ข้อติดขัด
      - ถ้าเป็นอยู่นานไม่รักษา ทำให้ข้อพิการผิดรูปได้
      - โรคในกลุ่ม autoimmune ตรวจพบ rheumatoid factor
      - depositionของ ผลึก uric acid ใน joint
    - - มีการสึกกร่อนของกระดูกอ่อนบริเวณผิวข้อ
      - ทำให้กระดูก เสียดสีกัน เมื่อเคลื่อนไหว ➔ เจ็บปวด เกิดเสียงดัง
      - มีน้ำในข้อ ข้อเข่าบวม เข่าคดผิดรูปร่าง
    - - depositionของ ผลึก uric acid ใน joint
  - - - ไม่มีผลต่อการขับกรดยูริกออกทางปัสสาวะ
      - มีฤทธิ์ระงับอาการปวดจากโรคเกาส์เท่านั้น
    - - กรณีเกิดอาการปวดข้อเกาส์อย่างเฉียบพลัน (acute gouty arthritis)
      - ใช้ป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
    - - ผมร่วง กดไขกระดูก เกิดปลายประสาทอักเสบ
      - พิษจากยา: ลำคอปวดแสบปวดร้อน ถ่ายและปัสสาวะเป็นเลือด อาจจะเสียชีวิตจากสมองถูกกด
      - ท้องเดิน คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
  - - - ป้องกันไม่ให้กลับเป็นซ้ำ (recurrent attack) – ยาที่ใช้ได้แก่ colchicine, indomethacin, ยาลดการสร้างกรดยูริก และยาที่เร่งการขับกรดยูริก
      - ลดหรือหลีกเลี่ยงอาหารที่มี purine สูง (เครื่องในส่วนปีก ยอดผัก) แอลกอฮอล์
      - บรรเทา (relieve) โรคเกาต์กำเริบเฉียบพลัน (acute gouty attack) – ยาที่ใช้ได้แก่ NSAIDs, colchicine และ glucocorticoids
  - - - Salfasalazine
      - Chloroquine/Hydroxychloroquine
      - Leflunomide
      - Gold sod. Thiomalate, Auranofin
      - D-Penicillamine
  - - - Celecoxib
      - Etorecoxib
      - Parecoxib
  - - - Co-stimulation modulators: Abatacept
      - B-cell depletors: Rituximab
      - TNFα inhibitors: Etanercept, Infliximab and adalimumab
      - IL-1 antagonist: Anakinra
  - - - ระงับปวด (analgesic effect)
      - ลดไข้ (antipyretic effect)
      - ระคายเคืองกระเพาะอาหาร และพิษต่อไต
      - การใช้ระยะยาว (5 ปี/มากกว่า) NSAIDs รวมทั้ง aspirin ลดความเสี่ยงเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่
      - ต้านการอักเสบ (anti-inflammatory effect)
    - - Diclofenac
      - Ibuprofen
      - Piroxicam
      - Indomethacin
      - Mefenamic acid
    - - ของเหลวคั่งในร่างกาย (fluid retention) บวม ความดันโลหิตสูง
      - คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้องแผลในกระเพาะอาหาร หอบหืด ผื่นคัน และพิษต่อไต
      - ปวดศีรษะ หู อื้อ มึนงง
    - - ต้านการอักเสบ รวมทั้งโรครูมาตอยด์ข้อกระดูกอักเสบ โรคเก๊า
      - แก้ปวด รวมทั้งปวดประจำเดือน
      - ใช้ลดไข้ และใช้เร่งการปิดหลอดเลือดductus arteriosus ในเด็กแรกคลอด