Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG 3 - Coggle Diagram

- - - - Khái niệm : Là toàn bộ những năng lực( thể lực và trí lực) tồn tại trong 1 con người và được người đó sử dụng mỗi khi sản xuất ra 1 giá trị sử dụng nào đó
      - Điều kiện biến sức lao động ( SLĐ ) thành hàng hóa
        
        1/Tự do thân thể
        
        2/ Bị tước đoạt hết TLSX
      - Hai thuộc tính
        
        Giá trị sử dụng SLĐ so với hàng hóa thông thường
        
        Giống
        
        là công dụng của vật phẩm dùng để thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người, chỉ thể hiện trong tiêu dùng
        
        Khác (c2)
        
        Giá trị sử dụng của hàng hóa SLĐ không mất đi mà tạo ra giá trị thặng dư m khi tiêu dùng nó
        
        Giá trị SLĐ so với hàng hóa thông thường
        
        Giống
        
        Cùng do thời gian lao động xã hội cần thiết quyết định sản xuất và tái sản xuất SLĐ
        
        Hàng hóa SLĐ sẽ vận động theo xu hướng ↑ lên
        
        Khác (c1)
        
        mang yếu tố tinh thần và lịch sử
        
        = giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết + phí tổn đào tạo
      - Kết luận
        
        Hàng hóa SLĐ là hàng hóa đặc biệt (từ c1 và c2)
        
        Hàng hóa SLĐ là nguồn gốc sinh ra giá trị thặng dư
    - - Khái niệm : là sự thống nhất của quá trình tạo ra và làm tăng giá trị
      - Điều kiện để có m : Nền sản xuất xã hội phải đạt đến trình độ nhất định
      - Khái niệm giá trị thặng dư(m)
        
        Là một bộ phận của giá trị mới dư ra ngoài giá trị SLĐ do người bán SLĐ ( người làm thuê) tạo ra và thuộc về nhà TB ( người mua hàng hóa SLĐ
    - - TB bất biến ( kí hiệu : C)
        
        Khái niệm : là một bộ phận TB tồn tại dưới hình thái TLSX mà giá trị được lao động cụ thể của công nhân làm thuê bảo tồn và chuyển nguyên vẹn vào giá trị sản phẩm
        
        Giá trị không biến đổi trong quá trình sản xuất
        
        Một số lưu ý
        
        C không tạo ra m nhưng là điều kiện cần thiết cho quá trình sản xuất m
        
        Máy móc dù hiện đại đến đâu cũng không tạo ra m mà là tiền đề để ↑ NSLĐ xã hội
      - TB khả biến ( kí hiệu: v)
        
        Khái niệm: là một bộ phận TB tồn tại dưới hình thái SLĐ mà giá trị không tái hiện ra, nhưng thông qua lao động trừu tượng của công nhân mà tăng lên
        
        Biến đổi về số lượng trong quá trình sản xuất
        
        Giá trị hảng hóa: G= c + (v+m)
    - - 2/Sự nhầm lẫn tiền công là giá cả lao động và nguyên nhân
        
        SLĐ không tách khỏi người bán. Tiền công được nhận sau khi lao động
        
        Sự lầm tưởng của công nhân và nhà TB
        
        Lượng tiền công và lượng sản phẩm và lượng thời gian lao động
      - 3/Yêu cầu
        
        Đối với người sử dụng SLĐ: phải đối xử rất trách nhiệm với người lao động
        
        Đối với người bán SLĐ: Phải bảo vệ lợi ích của mình
      - 1/Bản chất : là giá trị của SLĐ nhưng được biểu hiện ra bên ngoài là giá cả của SLĐ ( hay một món tiền)
      - 4/Tiền công trong thị trường lao động
        
        Giá trị SLĐ quyết định tiền công
        
        Một số nhân tố tác động đến tiền công
        
        Cung- cầu lao động
        
        Cạnh tranh
        
        Sức mua của tiền
    - - Khái niệm: là sự vận động liên tiếp của TB lần lượt trải qua 3 giai đoạn dưới 3 hình thái kế tiếp nhau, thực hiện 3 chức năng và quay về hình thái ban đầu cùng với m
    - - Khái niệm: là tuần hoàn TB nếu xét nó là quá trình định kỳ đổi mới không ngừng
      - Tốc độ chu chuyển TB ( Kí hiệu : n)
        
        Khái niệm: là số lần mà 1 TB ứng ra quay trở về trạng thái ban đầu cùng với m trong 1 thời gian nhất định
        
        Công thức : n = CH/ ch
      - Thời gian chu chuyển TB ( Kí hiệu : T ch^2)
        
        Khái niệm: là thời gian 1 vòng tuần hoàn
        
        Công thức: T ch^2= T sản xuất + T lưu thông
        
        T sản xuất
        
        T lao động
        
        T gián đoạn lao động
        
        T dự trữ sản xuất
        
        T lưu thông
        
        T bán
        
        T mua
    - - TB cố định
        
        Khái niệm: là một bộ phận của TB sản xuất tồn tại dưới hình thức tư liệu lao động, tham gia toàn bộ vào quá trình sản xuất, nhưng giá trị của nó chuyển từng phần, ít một vào giá trị sản phẩm mới theo mức độ hao mòn.
        
        Hao mòn TBCĐ
        
        Hao mòn hữu hình
        
        Mất giá trị
        
        Mất giá trị sử dụng
        
        Nguyên nhân
        
        do tác động tự nhiên
        
        do sử dụng của con người
        
        Hao mòn vô hình
        
        Mất giá trị
        
        Nguyên nhân
        
        do sự phát triển của khoa học- công nghệ
        
        ↑ NSLĐ
      - TB lưu động
        
        Khái niệm: là một bộ phận của TB sản xuất tham gia vào toán bộ quá trình sản xuất, nhưng giá trị của nó chuyển 1 lần, chuyển hết vào giá trị sản phẩm mới
  - - - Khái niệm : là tỷ số tính theo % giữa giá trị thặng dư (m) và tư bản khả biến cần thiết để sản xuất ra giá trị thặng dư đó
      - Công thức
        
        m'= (m/v ). 100%
        
        m'= (t'/t) .100%
      - Ý nghĩa
        
        KTKT ↑ -> NSLĐ ↑ -> Thời gian lao động tất yếu ↓ -> Thời gian lao động thặng dư ↑ -> m' ↑
        
        m' trong CNTB ngày nay có liên hệ mật thiết với KHKT và Năng suất lao động
    - - Khái niệm: là tích số giữa tỷ suất giá trị thặng dư với tổng tư bản khả biến đã sử dụng
      - Công thức
        
        m' . V
        
        (m/v) .V
      - Ý nghĩa: phản ánh quy mô bóc lột tương quan giữa m' , v, V và tăng M
  - - - Khái niệm : là m thu được do kéo dài ngày lao động ( ngày LĐ) vượt quá thời gian lao động tất yếu trong khi NSLĐ, giá trị SLĐ, thời gian lao động tất yếu (TGLĐTY) không đổi
      - Điều kiện hình thành
        
        TGLĐTY không đổi
        
        Ngày LĐ kéo dài (thay đổi)
      - Cơ sở hình thành : kéo dài thời gian lao động
        
        ↑ thời gian lao động
        
        ↑ CĐLĐ ( cường độ LĐ)
    - - Khái niệm: là m thu được do rút ngắn TGLĐTY trong điều kiện ngày LĐ không đổi, hoặc thậm chí rút ngắn nhờ đó kéo dài thời gian lao động thặng dư (TGLĐTD), bằng cách tăng NSLĐ xã hội
      - Điều kiện hình thành
        
        TGLĐTY thay đổi (rút ngắn)
        
        Ngày LĐ không đổi
      - Cơ sở hình thành : ↑ NSLĐ xã hội
    - - Khái niệm: là m thu được do ↑ NSLĐ cá biệt nhờ đó giá trị cá biệt thấp hơn giá trị thị trường của nó
      - CNTB đã trải qua 3 giai đoạn
        
        Công trường thủ công
        
        Đại công nghiệp cơ khí
        
        Hợp tác đơn giản
- - - - Công thức : k = c + v Do đó : G = c +(v + m)
        = k +m
      - Khái niệm: là phần giá trị của hàng hóa, bù lại giá cả của những TLSX dã tiêu dùng và giá cả của SLĐ ( sức lao động ) đã được sử dụng để sản xuất ra hàng hóa ấy
    - - Khái niệm : là khoảng chênh lệch giữa giá trị hàng hóa và chi phí sản xuất. Thu được số chênh lệch bằng giá trị thặng dư
      - Công thức : G= k+m = k+p => p= G - k
      - Thực chất lợi nhuận là hình thái biểu hiện của m trên bề mặt nền kinh tế thị trường
    - - Khái niệm : là tỷ lệ % giữa lợi nhuận và toàn bộ giá trị của TB ứng trước
      - Công thức : p' = [p / (c+v) ] x100%
      - Các nhân tố ảnh hưởng p'
        
        2/Cấu tạo hữu cơ TB
        
        4/Tiết kiệm TB bất biến ( với điều kiện TB khả biến và m không đổi)
        
        1/Tỷ suất giá trị thặng dư m'
        
        3/Tốc độ chu chuyển của TB (n)
    - - Cơ chế : Sự cạnh tranh giữa các ngành
      - Khái niệm : là số lợi nhuận bằng nhau của TB như nhau đầu tư vào các ngành khác nhau
      - Tỷ suất lợi nhuận bình quân ( Kí hiệu : )
        
        Công thức
      - Công thức
      - Gía cả sản xuất( Kí hiệu: GCSX)
        
        Công thức
      - Vai trò: Là căn cứ cho các DN lựa chọn ngành nghề, phương án kinh doanh sao cho có hiệu quả nhất
    - - Khái niệm: là số chênh lệch giữa giá bán và giá mua hàng hóa
      - Thực chất lợi nhuận thương nghiệp là một phần của giá trị thăng dư
  - - - 1/Quyền sử dụng tách khỏi quyền sở hữu
      - 2/Là hàng hóa đặc biệt
      - 3/ Hoạt động theo công thức T-T'
    - - Khái niệm: là tỷ lệ % giữa lợi tức và TB cho vay
      - Công thức : z' = (z/ TBCV) . 100%
      - Các nhân tố ảnh hưởng z'
        
        1/Tỷ suất lợi nhuận bình quân
        
        2/ Tình hình cung- cầu về TBCV
  - - - Địa tô chênh lệch I ,II
      - Địa tô chênh lệch tuyệt đối
- - - - Khái niệm : là cấu tạo giá trị của TB do cấu tạo kỹ thuật của TB quyết định và phản ánh biến đổi trong cấu tạo kỹ thuật đó
      - (c/v)↑ khi
        
        v ↓ tuyệt đối
        
        cả c và v↑ tuyệt đối nhưng tốc độ tăng c> tốc độ tăng v
        
        c↑ tuyệt đối
      - (c/v)↑ => nền sản xuất phát triển theo chiều sâu
    - - Giống
        
        Đều làm tăng quy mô TB cá biệt
      - Khác
        
        Tích tụ TB
        
        Làm ↑ quy mô TB xã hội
        
        Nguồn gốc : m
        
        Phản ánh quan hệ: bóc lột giữa g/c tư sản và g/c công nhân
        
        Tập trung TB
        
        Không làm ↑ quy mô TB xã hội
        
        Nguồn gốc : TB có sẵn trong xã hội
        
        Phản ánh quan hệ: cạnh tranh trong nội bộ g/c tư sản
    - - Bần cùng hóa tuyệt đối
      - Bần cùng hóa tương đối
  - - - NSLĐ xã hội ↑ ->
        Giá trị, giá cả TLTD ↓
        Gía trị, giá cả TLSX ↓
        => Tích lũy TB ↑
    - - Quy mô tích lũy: M = m' . V
      - ↑ Quy mô TB ứng trước , đặc biệt ↑ TB khả biến (v)
    - - m'= (m/v) . 100%
        
        ↑ m khi tăng cường 2 phương pháp sản xuất m
        
        Tăng CĐLĐ và kéo dài ngày LĐ
        
        ↑m khi v↓ => cắt xén tiền công
    - - Sự chênh lệch ngày càng tăng giữa TB sử dụng và TB tiêu dùng
      - Máy móc càng hiện đại chênh lệch càng lớn