Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาปฏิชีวนะและยาต้านจุลชีพ - Coggle Diagram

- - - - Natural penicillins หรือ penicillins แบบดั้งเดิม ซึ่งมขีอบเขตการต้านแบคทีเรียแคบ
      - ยา penicillins ที่สามารถต้านเชื้อ Staphylococcus
      - Penicillins ที่มขีอบเขตการต้านเชื้อขยายออกไป
      - Penicillins ที่สามารถต้านเชื้อ Pseudomonas
    - - ยา penicillins ผ่านผนังเซลล์แบคทีเรียแล้วไปจับกับ penicillin-binding proteins (PBP)
        ซึ่งอยู่บน cytoplasmic membrane
      - ยับยั้งเอนไซม์ transpeptidase ซึ่งเป็นเอนไซม์PBP ทําให้ยับยั้งการสร้างผนังเซลล
      - ทําให้เซลล์แบคทีเรียแตกสลาย (lysis)
    - - การสร้าง β-lactamase เพอื่ ทําลายยา การเปลี่ยนแปลง PBP ทําให้ยาจับได้น้อยลงและการเปลี่ยนแปลง porins ทําให้ยาผ่านเข้าได้น้อยลง
      - ยาไม่มีผลต่อแบคทีเรียที่ไม่มีผนังกั้นเซลล์
      - โดยปกติยา penicilins จะไมเ่ข้าสมองยกเว้นเมื่อเกิดการอักเสบ เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ(meningitis) ทําให้ยาสามารถผ่านเข้าสมองได้
    - - Natural penicillinsมีผลต่อแบคทีเรียแกรมบวกเป็นส่วนใหญ่เชื้อที่ไวต่อยา
    - - ปฏิกิริยาแพ้
        
        มีอาการผื่น ลมพิษ คัน ไข้ข้อบวม
        
        หลอดลมหดเกร็ง ช็อค
        ผู้ป่วยที่แพ้มีโอกาสแพ้
      - อาการทางระบบทางเดินอาหาร
        
        ท้องเสีย คลื่นไส้
      - อาการทางระบบทางเดินอาหาร
      - ไตอักเสบ
      - พิษจาก cations ถ้าให้ยาในขนาดสูงมากอาจทําให้ภาวะคั่งของ sodium หรือpotassium ได้
    - - ยากลุ่มนี้ทนต่อเอนไซม์ β-lactamase
      - ประโยชน์การนําไปใช้
        
        มีขอบเขตการต้านแบคทีเรียแคบ
      - ผลข้างเคียง
        
        Methicillin ทําให้เกิดไตอักเสบจึงเลิกใช้ยานี้ในคนแล้ว
        
        Oxacillin อาจทําให้ตับอักเสบ
    - - ประโยชน์การนําไปใช
        
        ใช้เป็ นตัวเลือกแรก (first-line drug) ในการรักษาหูชั้นในอักเสบเฉียบพลัน (acute otitismedia) ไซนัสอักเสบเฉียบพลัน (acute sinusitis) และหลอดลมอักเสบเฉียบพลัน
        
        โรคแผลในกระเพาะอาหาร
        
        การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
    - - ผลข้างเคียง
        
        การแพ้ยา
    - - ก่อนเริ่ม dose แรก ควรถามประวัติการแพ้ยาก่อน
      - ตรวจสอบวิธีการใช้ยาวิถีทางให้ชัดเจน
      - การฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ควรเลือกกล้ามเนื้อที่ใหญ่และหนา ต้องฉีดให้ลึก
      - การฉีดเข้าเส้นเลือดดําควรเลือกเส้นที่ใหญ่พอสมควร
      - เตรียมเครื่องใช้สําหรับการช่วยเหลือฉุกเฉินให้พร้อมเสมอ
      - ไม่ควรผสมกับยาอื่นพร้อมกัน เพราะอาจเกิดปฏิกิริยาที่ไม่ต้องการได้
  - - - เป็นยาปฏิชีวนะกลุ่ม β-lactams โครงสร้างประกอบด้วยวงแหวน lactam
      - เป็นยาปฏิชีวนะกลุ่ม β-lactams โครงสร้างประกอบด้วยวงแหวน lactam
      - มีฤทธิ์ฆ่าแบคทีเรีย
    - - จับกับ peniciilin binding protein
      - แล้วยับยั้ง transpeptidase ใน PBP
      - กระตุ้นเอนไซม์ autolysin ทําให้แบคทีเรียย่อยสลายตัวเองมากขึ้น
    - - การแพ้ยา
        
        มีผื่นเล็กน้อย
      - พิษต่อไต (nephrotoxicity)
      - Disulfiram-like reactions ถ้าได้รับแอลกอฮอล์ร่วมอาจเกิดอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ
      - Coombs’test ให้ผลบวก แต่มักไม่พบว่าเกิดภาวะซีดจากเม็ดเลือดแดงแตก
    - - แบคทีเรียแกรมบวกทรงกลม
      - Cefazolin ออกฤทธิ์นาน ยาเข้ากระดูกได้ดี
    - - การครอบคลุมแบคทีเรีย คล้าย cephalosporin รุ่นที่ 1
      - Cefaclor ใช้รักษาการติดเชื้อ Hemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis
    - - ครอบคลุมแบคทีเรียแกรมลบหลายชนิด ทั้งทรงกลมและแท่ง
      - การติดเชื้อ Pseudomonas ใช้ ceftazidime
    - - รักษาการติดเชื้อ pneumococci ที่ดื้อต่อ penicillins โดยใช้เป็นตัวเลือกรองจาก ceftriaxone
      - ใช้ Imipenem หรือ meropenem ร่วมกับ tobramycin รักษาการติดเชื้อ Pseudomonas โดยเป็นตัวเลือกอันดับ 3
      - รักษาการติดเช้ือทางเดินปัสสาวะที่เกิดจาก Enterobacter (แกรมลบทรงแท่ง)ใช้เป็นตัวเลือกอันดับ 1
    - - ชัก
      - รบกวนระบบทางเดินอาหาร
      - เม็ดเลือดขาวชนิด eosinophils มาก
      - เม็ดเลือดขาวชนิด neutrophils ต่ำ
    - - ซักประวัติการแพ้ยา
      - ถ้าฉีดเข้ากล้ามเนื้อจะปวดมาก
      - การฉีดเข้าหลอดเลือดดํามกัพบว่ามีการอักเสบบริเวณรอยฉีดยา
      - Cephalotin เมื่อ ผสมแล้วยาจะคงทนอยู่ได้ประมาณ 6 ชั่วโมงในอุณหภมูห้อง การหยดทางหลอดเลือดดําควรให้หมดในเวลาไม่เกิน 24 ชั่วโมง
    - - ใช้เป็นยาฉีด (IV, IM)
      - ยาถูกขับทางปัสสาวะ
      - ผลข้างเคียง
        
        ผื่น
        
        เอนไซม์จากตับสูงในเลือด
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งกระบวนการ polymerization ของสาย peptidoglycan
        
        ยามีฤทธิ์ฆ่าแบคทเีรยี (bacteriacidal) แกรมบวกทุกชนิด
      - ผลข้างเคียง
        
        ไข้หนาวสั่น
        
        ็ช็อกจากการฉีดยาเข้าหลอดเลือดดําเร็วเกินไป
        
        พิษต่อหู พิษต่อไต