Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรภาพของเนื้องอก - Coggle Diagram
พยาธิสรีรภาพของเนื้องอก
ความหมายของมะเร็ง
Cancer หมายถึง เนื้องอกร้ายหรือมะเร็ง มะเร็ง" ปรากฏในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 โดยมีความหมายดังนี้ "น. เนื้องอกชนิดร้าย เกิดขึ้นเพราะเซลล์แบ่งตัวอย่างรวดเร็ว คุมไม่ได้ แล้วแทรกไปตามเนื้อเยื่อข้างเคียง และ
สามารถหลุดจากแหล่งเริ่มต้นไปแบ่งตัวเพิ่มจำนวนที่บริเวณอื่น ๆ ได้รักษาไม่ค่อยหาย
Cancerมะเร็งเป็นโรคของเซลล์ที่มีความผิดปกติในระดับพันธุกรรม (genetic aberration) ทำให้มีการเจริญเติบโตและเพิ่มจำนวนของเซลล์อย่างผิดปกติ และอยู่นอกเหนือควบคุมได้ ส่งผลให้เกิดเป็นก้อนมะเร็ง
ขึ้นมา
เนื้องอกไม่ร้ายแรง
Benign Neoplasm หรือ Benign Tumor (non-cancerous) หมายถึง เนื้องอกไม่ร้ายแรง แม้ขนาด
ก้อนจะโตขึ้นเรื่อย ๆ แต่จะไม่พบมีการแทรกหรือรุกรานเนื้อเยื่อปกติข้างเคียงและเกิดขึ้นเฉพาะที่โดยไม่มีการกระจายไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่น ๆ และลักษณะการเจริญทั้งรูปร่างและการทำงานของเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่คล้ายกับเซลล์หรือเนื้อเยื่อปกติที่เป็นต้นกำเนิดมาก แสดงถึง การพัฒนาที่เกือบปรกติของเนื้อเยื่อหรือเซลล์ดังกล่าว (Well differentiation)
เนื้องอกร้ายหรือมะเร็ง
Malignant Neoplasm หรือ Malignant Tumor เรียกอีกอย่างว่า Cancer ซึ่งหมายถึง เป็นเนื้องอกายหรือมะเร็ง ที่มีการเพิ่มจำนวนของเซลล์อย่างควบคุมไม่ได้และพบมีการแทรกหรือรุกรานของเซลล์มะเร็งไปยังเนื้อเยื่อปกติ ที่เรียกว่า Invasion (Direct extension to neighboring organs and/or tissues)นอกจากนั้นเนื้องอกดังกล่าวอาจจะแพร่กระจายไปเติบโตในเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่น ที่อยู่ห่างไกลออกไป ที่ลักษณะเซลล์ อาจมีลักษณะที่แตกต่างและหลากหลายพบได้ตั้งแต่ Welldifferentiation จนถึง Poorly differentiation และถ้าลักษณะรูปร่างเปลี่ยนแปลงมากจนไม่สามารถบอก
เซลล์ต้นกำเนิดได้เลย จะเรียกว่า Lack of differentiation
-
เซลล์เนื้อเยื่อต้นกำเนิด
Differentiation คือ ลักษณะของเซลล์เนื้องอก เมื่อเปรียบเทียบกับเซลล์ปกติที่เป็นเซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดทั้งในด้าน ลักษณะรูปร่างหน้าตาและการทำงาน (Function)Welldifferentiatio - เซลล์เนื้องอกนั้น มีลักษณะรูปร่างและการทำงานใกล้เคียงกับเซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดมาก แสดงถึงว่า เนื้องอกชนิดดังกล่าวมีการเจริญที่ดีModerately differentiation - เซลล์เนื้องอกนั้น มีการเจริญที่ถ้ำกึ่งระหว่าง Well differentiationและ Poorly differentiation
Poorly differentiation - เซลล์เนื้องอกนั้น มีลักษณะรูปร่างและการทำงานแตกต่างจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อปกติมากจนแทบจะบอกเซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดไม่ได้เนื้องอกที่ Lack of differentiation, Undifferentiated หรือ Anaplasia หมายถึง เนื้องอกที่มีลักษณะรูปร่างและการทำงานของเซลล์หรือเนื้อเยื่อแตกต่างจากเซลล์ต้นกำเนิด และไม่สามารถบอกเซลล์ต้นกำเนิดได้เลย
กลไกการเกิดมะเร็ง (Carcinogenesis, oncogenesis)
คือ ขั้นตอนกระบวนการที่ทำให้เซลล์ปกติ เปลี่ยนไปเป็นเซลล์มะเร็ง ซึ่งเป็นกระบวนการที่ทำให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงทั้งระดับพันธุศาสตร์(genetic), พันธุศาสตร์ด้านกระบวนการเหนือพันธุกรรม(epigenetic)
Proto-oncogene ยีนที่ควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย มีหน้าที่ควบคุมการสร้างฮอร์โมนซึ่งออกฤทธิ์ฉพาะเจาะจงต่ออวัยวะเป้าหมาย
Tumor suppressor gene มีหน้าที่ควบคุมการสร้างสัญญาณและฮอร์โมนในการหยุดการแบ่งเซลล์
เพื่อให้เกิดการซ่อมแซมสารพันธุกรรมก่อนจะส่งผ่านไปยังเซลล์รุ่นต่อไป
DNA repair genes ควบคุมการสร้างโปรตีนซึ่งทำหน้าที่ในการแก้ไขซ่อมแชมสาย DNA ที่เกิดความเสียหายในขั้นตอนการสร้างสาย DNA ในระหว่างขบวนการแบ่งเซลล์ การกลายพันธุ์ของยีนกลุ่มนี้นำไปสู่ความ
ไม่เสถียรทางพันธุกรรม
-
สาเหตุของมะเร็ง
สารเคมีก่อมะเร็ง (Chemical Carcinogens)สารเคมีก่อมะเร็งในกลุ่มนี้สามารถพบได้ทั่วไปในสิ่งเวดล้อม ตัวอย่าง สารเคมีก่อมะเร็งที่สำคัญและเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็ง Polycyclic aromatic hydrocarbonsแหล่งที่มาที่สำคัญ คือ จากการเผาไหม้ของยาสูบ โดยเฉพาะการสูบบุหรี่
รังสีก่อมะเร็ง ( Radiant energy)
รังสีอุลตราไวโอเลต (Ultraviolet Raciation) คือ สารรังสีก่อมะเร็งที่สำคัญในสิ่งแวดล้อม ซึ่งเกี่ยวข้องกับมะเร็งที่ผิวหนัง โดยเฉพาะ ส่วนที่สัมผัสกับแสงแดด อันได้แก่ มะเร็งชนิด Basalcelcarcinoma, Squamous cell carcinoma
เชื้อโรคที่ก่อมะเร็ง (Oncogenic microbes)
เชื้อโรคที่ก่อมะเร็ง ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเชื้อไวรัสก่อมะเร็งหรือ Viral carcinogenesis เชื้อโรคส่วนน้อย
ที่ก่อมะเร็งและไม่ใช่ไวรัส อันได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori ซึ่งก่อมะเร็งที่กระเพาะอาหาร
-