Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรภาพของเนื้องอก, การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่และทวารหนัก coloscopy,…

- - - - Cancer หมายถึง เนื้องอกร้ายหรือมะเร็ง
  - - - คือ เนื้องอกไม่ร้ายแรง
        
        มีขนาดก้อนโตขึ้นเรื่อยๆ แต่จะไม่พบว่ามีการแทรกหรือรุกรานเนื้อเยื่อปกติข้างเคียงและเกิดขึ้นเฉพาะที่โดยไม่มีการกระจายไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่นๆ
    - - เรียกอีกอย่างว่า Cancer
      - คือ เป็นเนื้องอกร้ายหรือมะเร็ง
        
        มีการเพิ่มจำนวนของเซลล์อย่างควบคุมไม่ได้และพบว่ามีการแทรกหรือรุกรานของเซลล์มะเร็งไปยังเนื้อเยื่อปกติ ที่เรียกว่า Invasion
        
        อาจจะแพร่กระจายไปเติบโตในเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่นที่อยู่ห่างไกลออกไป ที่เรียกว่า Metastasis
    - - Well differentiation
        
        Moderately differentiation
        
        Poorly differentiation
        
        มีลักษณะรูปร่างและการทำงานแตกต่างจากเซลล์หรือ เนื้อเยื่อปกติมากจนแทบจะบอกเซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดไม่ได้
        
        มีการเจริญที่ก้ำกึ่งระหว่าง Well differentiation และ Poorly differentiation
        
        มีลักษณะรูปร่างและการทำงานใกล้เคียงกับเซลล์หรือ เนื้อเยื่อต้นกำเนิดมาก เนื้องอกชนิดลนี้มีการเจริญที่ดี
  - - - Hypertrophy
        
        คือ อวัยวะหรือเนื้อเยื่อใหญ่ขึ้น เนื่องจากเซลล์ที่เป็นส่วนประกอบมีขนาดใหญ่ขึ้นกว่าปกติ แต่จำนวนเซลล์เท่าเดิม
        
        Metaplasia
        
        การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่เจริญเต็มที่ชนิดหนึ่งไปเป็นเซลล์ที่เจริญเต็มที่อีกชนิดหนึ่ง
        
        Dysplasia
        
        การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่เจริญเต็มที่ชนิดหนึ่ง ไปเป็นเซลล์ที่เจริญไม่เต็มที่
      - คือ อวัยวะหรือเนื้อเยื่อใหญ่ขึ้น เนื่องจากเซลล์ที่เป็นส่วนประกอบมีจำนวนเซลล์เพิ่มมากขึ้น
  - - - จะเติมคำว่า “– oma” หลังต่อชื่อเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เป็นต้นกำเนิด โดยมีหลักเกณฑ์การเรียกชื่อต่างกัน
        
        เซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่ม Mesenchyme จะเรียกชื่อตามหลักการ ดังนี้
        
        Leiomyoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อเรียบ (Smooth muscle)
        
        Rhabdomyomaเมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อลาย (Striated muscle)
        
        Chondroma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน (Chondroblasts or Cartilage)
        
        Osteoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกระดูก (Osteoblasts or Bone)
        
        Hemangioma or Angioma เมื่อเจริญมาจากหลอดเลือด (Blood vessels)
        
        Lymphangioma เมื่อเจริญมาจากหลอดน้ำเหลือง (Lymphatic vessels)
        
        Fibroma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อไฟบรัส (Fibroblastic cells or tissue)
        
        Lipoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อไขมัน (Fatty or Adipose cells or tissue)
        
        เซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่มเยื่อบุ ( Epithelium ) เรียกชื่อตามหลักการ ยังพิจารณาจากลักษณะหรือพยาธิสภาพที่เห็นจากตาเปล่าและจากกล้องจุลทรรศน์ด้วย ดังเช่น
        
        Adenoma เป็นเนื้องอกที่เจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่มเยื่อบุที่มีลักษณะเป็น ต่อม หรือ ท่อ (Gland or Tubule) เห็นได้จากกล้องจุลทรรศน์
        
        Papilloma เป็นเนื้องอกที่เจริญมาจาก เซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่มเยื่อบุ ที่มีลักษณะยื่นขึ้นมาจาก พื้นผิวคล้ายกับนิ้วมือ (Finger-like or warty projections from epithelial surfaces) เห็นได้จากทั้งตาเปล่าและจากกล้องจุลทรรศน์
        
        Cystadenoma เป็นเนื้องอกที่เจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่มเยื่อบุที่มีลักษณะเป็นถุงน้ำ (Cystic mass)
    - - เนื้องอกชนิดร้ายแรงที่เจริญมาจาก เซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่ม Mesenchyme จะเรียกชื่อตามหลักการ คือ จะเติมคำว่า “– sarcoma”
        หลังต่อชื่อ เซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เป็นต้นกำเนิด
        
        Fibrosarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อไฟบรัส (Fibroblastic cells or tissue)
        
        Liposarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อไขมัน (Fatty or Adipose cells or tissue)
        
        Leiomyosarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อเรียบ (Smooth muscle)
        
        Rhabdomyosarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อลาย (Striated muscle)
        
        Chondrosarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน (Chondroblasts or Cartilage)
        
        Osteosarcoma เมื่อเจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อกระดูก (Osteoblasts or Bone)
        
        Angiosarcoma เมื่อเจริญมาจากหลอดเลือด (Blood vessels)
      - เนื้องอกชนิดร้ายแรงที่เจริญมาจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อในกลุ่มเยื่อบุ (Epithelium) จะเรียกชื่อตามหลักการ คือ จะเติมคำว่า “– carcinoma” หลังต่อชื่อเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เป็นต้นกำเนิด
        
        กรณีที่เซลล์ที่เป็นต้นกำเนิดเจริญมาจาก Ectoderm
        
        เช่น Squamous cell carcinoma เจริญมาจาก Squamous epithelium ของผิวหนัง เยื่อบุในช่องปากและช่องคลอด
        
        กรณีที่เซลล์ที่เป็นต้นกำเนิดเจริญมาจาก Mesoderm
        
        เช่น Renal cell carcinoma เจริญมาจาก Renal tubule
        
        กรณีที่เซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เป็นต้นกำเนิดเจริญมาจาก Endoderm
        
        เช่น Adenocarcinoma เจริญมาจากเยื่อบุของทางเดินหายใจและทางเดินอาหาร
- - - - โดยเฉพาะการเติบโตและการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเซลล์ ที่สำคัญคือ proto-oncogenes, tumor suppressor genes และ DNA repair genes เป็นเหตุให้เซลล์มีการแบ่งตัวมากขึ้น และอยู่นอกเหนือการควบคุม
        
        Proto-oncogene ยีนที่ควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย มีหน้าที่ควบคุมการสร้างฮอร์โมนซึ่งออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงต่ออวัยวะเป้าหมาย
        
        Tumor suppressor gene มีหน้าที่ควบคุมการสร้างสัญญาณและฮอร์โมนในการหยุดการแบ่งเซลล์ เพื่อให้เกิดการซ่อมแซมสารพันธุกรรมก่อนจะส่งผ่านไปยังเซลล์รุ่นต่อไป
        
        DNA repair genes ควบคุมการสร้างโปรตีนซึ่งทำหน้าที่ในการแก้ไขซ่อมแซมสาย DNA ที่เกิดความเสียหายในขั้นตอนการสร้างสาย DNA
  - - - Tumor promotion
        
        malignant conversion
        
        Tumor progression
        
        เริ่มมีการแสดงคุณลักษณะของการเป็นเซลล์มะเร็ง คือมีการลุกลามไปยัง อวัยวะ ข้างเคียงและแพร่กระจายไปยังที่อื่นๆในร่างกาย (metastasis)
        
        มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างจากเซลล์ธรรมดากลายเป็นเซลล์ระยะก่อน มะเร็ง (premalignant lesions) และกลายเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุด
        
        เซลล์ที่มีความผิดปกติมีการเพิ่มการเจริญเติบโตและแบ่งตัว เมื่อมีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเซลล์มากขึ้น
        
        ทำให้โครโมโซมและยีนที่มีความผิดปกติในระยะแรกมี ความผิดปกติมากขึ้นเรื่อยๆเรียกว่ามี genetic instability มากขึ้น
        
        จนมีความผิดปกติทางพันธุกรรมมากถึงระดับหนึ่งเซลล์ก็จะเข้าสู่ระยะที่ 3
      - เป็นขั้นตอนแรกที่เกิดการเปลี่ยนแปลงของสารพันธุกรรมในเซลล์ร่างกายอย่างถาวร
      - ปัจจัยทางกายภาพภายนอก เช่น รังสี การติดเชื้อไวรัส สารเคมี มีผลทำให้เซลล์ร่างกายมีความผิดปกติ
        
        อาจไปทำให้เกิดของการกลายพันธุ์ ของ protooncogene กลายเป็น oncogene
        
        หรือยับยั้งการทำหน้าที่ของ tumor suppressor gene ทำให้เซลล์นั้นมีความผิดปกติในการเจริญเติบโตและแบ่งตัว
  - - - สารก่อมะเร็งที่ปนเปื้อนในอาหารและเครื่องดื่ม เช่น สารพิษจากเชื้อราที่มีชื่ออัลฟาทอกซิน สารก่อมะเร็งที่เกิดจากการปิ้งย่าง
      - รังสีเอ็กซเรย์ อุลตราไวโอเลตจากแสงแดด
      - เชื้อไวรัส ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสฮิวแมนแพบพิลโลมา
      - การติดเชื้อพยาธิใบไม้ในตับ
      - จากพฤติกรรมบางอย่าง เช่น การสูบบุหรี่และดื่มสุรา
    - - กรรมพันธุ์ โรคทางมะเร็งที่เป็นกรรมพันธุ์มักพบตั้งแต่เด็ก ได้แก่ มะเร็งกระดูกบางชนิด มะเร็งจอตา มะเร็งลำไส้ใหญ่ชนิดที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
      - ระบบภูมิคุ้มกัน การบกพร่องของภูมิคุ้มกันทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งสูงขึ้น
      - ภาวะโภชนาการ ภาวะโภชนาการของร่างกายมีความสัมพันธ์กับสุขภาพและภูมิคุ้มกันโรค
      - จิตใจและอารมณ์ ผู้มีจิตใจซึมเศร้า เศร้าโศก มีความเครียด มีความคับข้องใจ วิตกกังวลอยู่เป็นเวลานานจะมีผลต่อการทำงานของอวัยวะต่างๆภายในร่างกาย
    - - พบได้ทั่วไปในสิ่งแวดล้อม สารเคมีก่อมะเร็งที่สำคัญและ เกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็ง ได้แก่
        
        Polycyclic aromatic hydrocarbons
        
        Aflatoxin โดยเฉพาะ Aflatoxin B1
        
        Aromatic Amines และ Azo Dyes
        
        Nitrosamines
        
        สารโลหะชนิดต่างๆ
        
        2 more items...
        
        เป็นสารก่อมะเร็งที่สำคัญ ปนเปื้อนในอาหารและเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งของอวัยวะในทางเดินอาหาร
        
        ได้แก่ มะเร็งกระเพาะอาหาร และ มะเร็งหลอดอาหาร
        
        การสัมผัสกับสารเคมีในสถานที่ทำงาน หรือจากการทำงานเกี่ยวข้องกับมะเร็งตับและกระเพาะปัสสาวะ
        
        เป็นสารเคมีที่ได้จาก เชื้อราชนิด Aspergillus flavus
        
        ปนเปื้อนอยู่กับอาหารจำพวกถั่ว ซึ่งสัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งตับ
        
        จากการเผาไหม้ของยาสูบ โดยเฉพาะการสูบบุหรี่ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งปอด และกระเพาะปัสสาวะ
        
        การสัมผัสกับสารเคมีในกลุ่ม benzopyrene หรือ
        3 - methylcholanthrene หรือ dibenzanthracene ที่อวัยวะใดก็สามารถก่อมะเร็งที่อวัยวะนั้นได้
    - - รังสีอุลตราไวโอเลต (Ultraviolet Radiation)
        
        carcinoma และ Melanoma
        
        สารกัมมันตภาพรังสี (Ionizing radiation)
        
        มีอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งเม็ดเลือดชนิด Leukemia ที่สูงมาก และแม้กระทั่งรังสีที่ใช้รักษาโรคก็สามารถก่อมะเร็งได้
        
        เช่น การเกิดมะเร็งต่อมไทรอยด์สูงกว่าปกติในผู้ป่วยซึ่งเคยได้รับการรักษาด้วยรังสีในบริเวณศีรษะและลำคอมาก่อน
        
        อุบัติการณ์ของมะเร็งชนิดMelanoma จะลดลงในประชากรผิวดำ
        
        เนื่องจากผิวหนังมีเม็ดสีผิวมากทำให้สามารถดูดซึมรังสีอุลตราไวโอเลต ไม่ให้ไปทำลายเซลล์ ผิวหนังได้มาก
        
        สารรังสีก่อมะเร็งที่สำคัญในสิ่งแวดล้อมเกี่ยวข้องกับมะเร็งที่ผิวหนัง
        
        โดยเฉพาะ ส่วนที่สัมผัสกับแสงแดด ได้แก่ มะเร็งชนิด Basal cell carcinoma, Squamous cell
    - - เป็นเชื้อไวรัสก่อมะเร็งหรือ Viral carcinogenesis เชื้อโรคส่วนน้อยที่ก่อมะเร็งและไม่ใช่ไวรัส
        
        ได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori ซึ่งก่อมะเร็งที่กระเพาะอาหาร ชนิดLymphoma และเชื้อไวรัสก่อมะเร็ง
        
        มีทั้งที่เป็น ไวรัสที่มี DNA เป็นสารพันธุกรรม เรียกว่า DNA virus และ ไวรัสที่มี RNA เป็นสารพันธุกรรม เรียกว่า RNA virus
      - DNA virus ที่ก่อมะเร็ง
        
        Human papilloma virus (HPV)
        
        ถ้าเป็น HPV type 1, 2, 4 และ 7 จะเป็นสาเหตุของเนื้องอกไม่ร้ายแรง ชนิด Squamous papilloma หรือ Wart
        
        ถ้าเป็น HPV type 16, 18, 31, 33, 35 และ 51 จะเกี่ยวข้องกับมะเร็งชนิด Squamous cell carcinoma โดยเฉพาะที่ปากมดลูก
        
        ถ้าเป็น HPV type 6 และ 11 จะเกี่ยวข้องกับ Squamous dysplasia
        
        Epstein-Barr virus (EBV)
        
        เป็นเชื้อที่เซลล์เม็ดเลือดขาวลิมโฟซัย ชนิดB ทำให้เซลล์เปลี่ยนแปลงไป และก่อโรค Infectious mononucleosis
        
        เกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งชนิด Burkitt lymphoma เป็นมะเร็งของเซลล์เม็ดเลือดขาวลิมโฟซัย ชนิด B หรือมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
        
        ยังสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งที่ Nasopharynx ชนิด Squamous cell carcinoma
        
        Hepatitis B virus (HBV)
        
        เชื้อไวรัสชนิดนี้ที่ตับแบบเรื้อรังจะเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งตับ ชนิด Hepatocellular carcinoma
      - RNA virus ที่ก่อมะเร็ง
        
        Human T-Cell Leukemia Viruses I (HTLV I)
        
        เชื้อที่เซลล์เม็ดเลือดขาวลิมโฟซัยชนิด T ทำให้มีการเพิ่มจำนวนของเซลล์
        
        ร่วมกับการผ่าเหล่าของยีน จึงเกิดมะเร็งของเม็ดเลือดขาวลิมโฟซัย ชนิดT ทั้งที่เป็นชนิด T cell leukemia และ lymphoma
- - - - การแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง (Lymphatic Spread – Lymphatic system)
        
        การแพร่กระจายไปตามกระแสเลือด (Hematologic Spread – Vascular system)
        
        พบมากในกลุ่มที่เป็นมะเร็งของ Mesenchymal cells เช่น เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน และหลอด เลือด ที่เรียกว่า Sarcomas แต่ก็พบในกลุ่มมะเร็งของเยื่อบุ
        
        เช่น Glandular epithelium ที2เรียกว่า Carcinomas ได้เช่นกัน โดยมากแล้วเซลล์มะเร็งจะรุกรานเข้าสู่เส้นเลือดดา เนื่องจากมีผนังบางกว่าเส้นเลือดแดง
        
        พบกลุ่มเซลล์มะเร็งลอยอยู่ในกระแสเลือดจะเรียกว่า Tumor emboli หลังจากนั้นกลุ่มเซลล์มะเร็งก็อาจจะไปเจริญเติบโตอยู่ตามอวัยวะอื่น ที่พบบ่อยๆ คือ ปอด ตับ กระดูก และ สมอง
        
        เป็นทิศทางการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งของเนื้อองอกชนิดร้ายแรง หรือCancers ที่พบบ่อยที่สุด การกระจายที่เกิดขึ้นจะขึ้นกับเส้นทางการไหลเวียนของระบบน้ำเหลือง
        
        กรณีเกิดอยู่บริเวณ Upper Outer quadrant ของเต้านมซ้ายก็จะแพร่กระจายตามระบบน้ำเหลืองไปทีต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ด้านซ้าย
      - เช่น การแพร่กระจายของมะเร็ง รังไข่ (Ovary) ไปที่ Peritoneal cavity
      - ทำให้ภายในช่องท้องเต็มไปด้วยมะเร็งและสารเมือกที่สร้างจากเซลล์มะเร็ง เรียกว่า Pseudomyxoma peritonei
  - - - อาศัยระดับ Differentiation ของเนื้องอก และ จํานวนของการแบ่งตัวหรือ Mitoses เพื่อบอกพฤติกรรมของเนื้องอก แบ่งออกเป็น 4 Grade
        
        เนื้องอกมีระดับ Differentiation ที่ใกล้เคียงกับในเซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดทั้งในด้าน ลักษณะรูปร่างและการทำงาน (Function) แสดงว่ามีการเจริญที่ดีหรือที่เรียกว่ามี Well differentiation ร่วมกับมี Mitoses น้อย ก็จะจัดอยู่ใน Grade I
        
        ถ้าลักษณะการเจริญของเนื้องอกมีลักษณะแตกต่างจากเซลล์หรือเนื้อเยื่อปกติที่เป็นต้นกำเนิดมากจนแทบจะบอก เซลล์หรือเนื้อเยื่อต้นกำเนิดไม่ได้ร่วมกับมี Mitoses มาก ก็จะจัดอยู่ใน Grade IV
    - - คือ การบอกระยะของโรค เป็นตัวบ่งบอกการลุกลามของโรคมะเร็ง การที่ทราบระยะของโรคจะทำให้สามารถวางแผนการรักษาและพยากรณ์โรคได้
        
        อาศัยคุณลักษณะของเนื้องอก 3 ประการ คือ
        
        ขนาดของเนื้องอก (T)
        
        Tx = ไม่สามารถประเมินก้อนได้
        
        T0 = ไม่มีหลักฐานของก้อน
        
        Tis = มะเร็งระยะต้นๆ ที่อยู่บนชั้นของเซลล์ปกติยังไม่แทรกเข้าไปในเนื้อเยื่อปกติ
        
        T1,2,3,4 = ขนาดต่างๆกันของก้อนจากเล็กไปใหญ่
        
        การแพร่กระจายของเนื้องอกไปตามต่อมนํ้าเหลืองบริเวณเนื้องอก (N)
        
        Nx = ไม่สามารถประเมินต่อมน้ำเหลืองได้
        
        N0 = ไม่พบมะเร็งในต่อมน้ำเหลือง
        
        N1,2,3 = มะเร็งเข้าไปในต่อมน้ำเหลือง (จำนวนต่อมและตำแหน่งต่อมที่แพร่ไป)
        
        การมีการแพร่กระจายของเนื้องอกไปตามกระแสเลือด (M)
        
        Mx = ไม่สามารถประเมินการแพร่กระจายได้
        
        M0 = ไม่พบการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
        
        M1 = แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
- - - - Hepatocellular carcinoma
        
        Intrahepatic cholangiocarcinoma
        
        ปัจจัยเสี่ยงของการเกิด
        
        อายุมาก
        
        พยาธิใบไม้ในตับ Opisthorchis viverrini infection
        
        รับประทานปลาน้ำจืดดิบ (eating raw cyprinoid fish)
        
        มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็ง (family history of cancer)
        
        Excessive alcohol consumption
        
        มีประวัติรับประทานยา praziquantel
        
        ปัจจัยเสี่ยงของการเกิด
        
        Chronic HBV or HCV infection
        
        Cirrhosis
        
        Diabetes
        
        Excessive alcohol consumption
        
        Nonalcoholic fatty liver disease
        
        Exposure to aflatoxins
        
        inherited liver diseases: hemochromatosis, Wilson's disease
    - - ปวดท้องโดยเฉพาะบริเวณข้างขวาส่วนบน ในบางรายอาจมีอาการปวดร้าวไปที่หลังหรือไหล่
      - ท้องบวมขึ้น
      - น้ำหนักตัวลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ
      - เบื่ออาหาร ไม่รู้สึกอยากอาหาร
      - รู้สึกอ่อนเพลีย
      - มีไข้โดยไม่ทราบสาเหตุ
      - คลำพบก้อนที่บริเวณตับ
      - ตัวเหลืองและตาเหลือง
    - - การซักประวัติและการตรวจร่างกาย
      - การตรวจเลือดดูการทำงานของตับ ไวรัสตับอักเสบ และสารบ่งชี้มะเร็งตับ (alpha-fetoprotein)
      - การตรวจทางรังสีที่ตับและช่องท้อง เช่น การตรวจอัลตราซาวนด์ การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) การตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI)
      - การตัดชิ้นเนื้อตรวจทางพยาธิวิทยา
    - - ขึ้นกับสภาวะความรุนแรงของโรค ขนาดและลักษณะของเซลล์มะเร็ง ระยะของโรคและการแพร่กระจายของมะเร็ง รวมถึงสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย
      - การรักษาที่ดีที่สุด คือ การป้องกันและตรวจคัดกรองหามะเร็งตับ เนื่องจาก 90% ของมะเร็งตับเกิดจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี
        
        ผู้ป่วยที่เป็นโรคไวรัสตับอักเสบบีและซีจึงมีโอกาสเป็นโรคตับแข็งและมะเร็งตับสูง หากมีมะเร็งตับเกิดขึ้น มะเร็งตับจะโตขึ้นเป็น 2 เท่าภายในเวลา 3-6 เดือน
        
        ผู้ป่วยที่เป็นโรคไวรัสตับอักเสบบีและซี ต้องเข้ารับการตรวจการทำงานของตับและตรวจคัดกรองมะเร็งตับ โดยการเจาะเลือดหาสารบ่งชี้มะเร็งตับ (alpha-fetoprotein) และตรวจอัลตราซาวนด์ตับทุก 3 เดือน
  - - - ชนิดที่พบบ่อยที่สุด คือ มะเร็งที่มีต้นกำเนิดจากเซลล์ของท่อน้ำนม (milk-producing ducts) ที่เรียกว่า invasive ductal carcinoma
    - - คลำพบก้อนเนื้อที่เต้านม หรือใต้รักแร้
      - ช่วงไม่มีประจำเดือนมีอาการเจ็บบริเวณเต้านม
      - มีของเหลวหรือน้ำเหลืองไหลออกมาจากเต้านม
      - เกิดผื่นคันที่เต้านมไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
      - ลักษณะรูปร่างเต้านมที่เปลี่ยนไปจากเดิม
      - กดที่เต้านมแล้วผิวหนังบุ๋ม
    - - เพศหญิง
      - มีประวัติเคยตรวจพบเซลล์เต้านมที่ผิดปกติ
      - มีประวัติญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านม เช่น มารดา พี่สาว น้องสาว
      - มีการกลายพันธุ์ที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านม เช่น BRCA1 and BRCA2
      - เคยได้รับการฉายแสงบริเวณทรวงอก
      - เป็นประจำเดือนครั้งแรกก่อนอายุ 12 ปี และหมดประจำเดือนช้า
      - ไม่มีบุตร หรือ มีบุตรคนแรกหลังอายุ 30 ปี
      - การได้รับ Hormonal replacement therapy หลังหมดประจำเดือน
    - - มะเร็งเต้านมระยะที่ 1
        
        เชื้อจะยังไม่กระจายโดยก้อนมะเร็งจะมีขนาดเล็กว่า 2 เซนติเมตร
      - มะเร็งเต้านมระยะที่ 2
        
        เชื้ออาจเริ่มแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง ก้อนเนื้อจะมีขนาด 2-5 เซนติเมตร
      - มะเร็งเต้านมระยะที่ 3
        
        เชื้อจะเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองอย่างมากทำให้เนื้อบริเวณรักแร้ติดกับอวัยวะใกล้เคียง ในระยะนี้ก้อนเนื้อจะมีขนาดมากกว่า 5 เซนติเมตร
      - มะเร็งเต้านมระยะที่ 4
        
        เชื้อจะแพร่สู่อวัยวะอื่น ๆ ในร่างกาย เช่น สมอง กระดูก หรือปอด เป็นต้น ระยะนี้ก้อนเนื้อจะมีขนาดได้หลายขนาด
    - - รักษาด้วยการผ่าตัด
        
        รักษาด้วยเคมีบำบัด
        
        รักษาด้วยการฉายรังสี
        
        รักษาด้วยการใช้ยาต้านฮอร์โมน
        
        ต้องผ่านการวินิจฉัยลักษณะของเชื้อก่อนหากสอดคล้องกับฮอร์โมนจะสามารถใช้ยาประเภทนี้รักษาได้ โดยต้องทานยาต่อเนื่อง 5-10 ปี
        
        ใช้รังสีเพื่อยับยั้งและทำลายเซลล์มะเร็งโดยต้องทำการฉายรังสีอย่างต่อเนื่องตามกำหนดการ ยังสามารถใช้รักษาร่วมกับวิธีผ่าตัดเต้านมได้ด้วย
        
        ใช้ยาที่มีคุณสมบัติในการยับยั้งหรือทำลายเชื้อมะเร็งเพื่อหยุดการแพร่กระจายและอาจมีผลข้างเคียงจากการรับยาที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับชนิดยาและร่างกายของผู้ป่วย
        
        การผ่าตัดเต้านมออก ผ่าตัดต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ และการผ่าตัดเสริมหน้าอกหลังการรักษามะเร็งเต้านม
  - - - พฤติกรรมการขับถ่ายผิดปกติไปจากเดิม
      - อุจจาระมีเลือดปน
      - ปวดท้อง ท้องอืด
      - ปวดเบ่ง เหมือนถ่ายไม่สุด
      - น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
    - - อายุมะเร็งลำไส้ใหญ่มักพบในผู้ป่วยอายุ 50 ปีขึ้นไป
      - เชื้อชาติ African-American
      - เคยมีประวัติ colorectal polyps
      - มีประวัติ Inflammatory bowel disease เช่น ulcerative colitis, Crohn's disease
      - มีโรคทางพันธุกรรมที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ เช่น familial adenomatous polyposis (FAP), Lynch syndrome หรือที่เรียกว่า hereditary nonpolyposis colorectal cancer (HNPCC).
      - มีประวัติญาติสายตรงเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักมากกว่า 1คน
      - รับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย และ อาหารไขมันสูง เนื้อแดง และเนื้อสัตว์แปรรูป (red meat and processed meat)
    - - ตรวจอุจจาระหาเลือดที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าปีละครั้ง
      - การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) ทุก 5 ถึง 10 ปี
      - การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (Flexible sigmoidoscopy) ร่วมกับ การตรวจสวนแป้งลำไส้ใหญ่ (double contrast Barium enema) ทุก 5 ปี
      - การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ด้วยภาพเสมือนจริง (Computed tomography colonoscopy) ทุก 5 ปี
    - - มีทั้งการผ่าตัด การให้ยาต้านมะเร็งและการใช้รังสีรักษา แพทย์จะเลือกใช้วิธีการใดขึ้นกับตำแหน่งและระยะของโรคมะเร็ง
    - - รับประทานอาหารที่มีกากใยสูงเช่น ผักและผลไม้ รวมไปถึงอาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันต่ำจะช่วยลดการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้
      - รับการตรวจคัดกรอง สามารถป้องกันการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ ในผู้ที่ไม่มีอาการและไม่มีปัจจัยเสี่ยงควรเริ่มต้นที่อายุ 50 ปี สำหรับผู้ที่มีประวัติมะเร็งลำไส้ใหญ่ในครอบครัว ควรเริ่มตรวจคัดกรองที่อายุ 40 ปี