Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาปฏิชีวนะและยาต้านจุลชีพ - Coggle Diagram

- - - - ยายับยั้ง EPT ได้แก่ fosfomycin
      - สารที่มีโครงสร้างคล้าย alanine ได้แก่ cycloserine
- - - - Natural penicillins หรือ penicillins แบบดั้งเดิม ซึ่งมีขอบเขตการต้านแบคทีเรียแคบ
      - ยา penicillins ท่ีสามารถต้านเชื้อ Staphylococcus (antistaphylococcal penicillins)
      - Penicillins ท่ีมีขอบเขตการต้านเชื้อขยายออกไป (extended-spectrum penicillins) หรือ aminopenicillins
      - Penicillins ท่ีสามารถต้านเชื้อ Pseudomonas
  - - - streptococci (streptococcus group A, B, C, G) ใช้ penicillin เป็นยาตัวเลือกอันดับ1
      - Pneumococci(streptococcuspneumoniae)ใช้penicillinเป็นยาตัวเลือกอันดับ1
      - แต่ปัจจุบันพบเชื้อนี้ดื้อต่อยา penicillinมากกว่า70%
      - Meninggococci(Neisseriameningitides)ใช้ยาpenicillinเป็นตัวเลือกอันดับแต่ยาไม่มีผลต่อNeisseriagonorrhoeae
      - Clostridium เช่น โรค gas gangrene (clostridium perfringens) และบาดทะยัก(clostridium tetani)
      - spirochetes เช่น syphilis, leptospirosis เชื้ออื่นๆเช่นListeria,enterococci,diphtheria,antrax
  - - - การดูดซึมยาจะน้อยลงเมื่อรับประทานพร้อมอาหาร (ยกเว้น amoxicillin)
      - -ควรกินยาตอนท้องว่าง (1 ชั่วโมงก่อนอาหาร หรือ 2 ชั่วโมงหลังอาหาร)
  - - - Methicillin เลิกใช้ทางคลินิกแล้ว
      - •Nafcillin,Dicloxacillin,Cloxacillin,Oxacillinใช้เป็นยากินยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำหรือ ฉีดเข้ากล้ามเน้ือ
    - - -มีขอบเขตการต้านแบคทีเรียแคบ
      - -ควรใช้เฉพาะการรักษาการติดเชื้อ staphylococci ซึ่งสร้าง β-lactamase และเป็นเชื้อไวต่อmethicillin
    - - -เหมือนกับnaturalpenicillins
      - -Methicillin ทำให้เกิดไตอักเสบจึงเลิกใช้ยาน้ีในคนแล้ว
      - -MethicillinกับNafcillinอาจทำให้เม็ดเลือดขาวชนิดgranulocytesต่ำ (granulocytopenia) โดยเฉพาะในเด็ก
      - -Oxacillinอาจทำให้ตับอักเสบ(hepatitis)
- - - - รักษาการติดเชื้อ pneumococci ที่ดื้อต่อ penicillins โดยใช้เป็นตัวเลือกรองจาก ceftriaxone
      - ใช้ Imipenem หรือ meropenem ร่วมกับ tobramycin รักษาการติดเชื้อ Pseudomonas โดยเป็นตัวเลือกอันดับ 3
      - -รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะท่ีเกิดจาก Enterobacter (แกรมลบทรงแท่ง) ใช้เป็นตัวเลือกอันดับ 1
    - - ชัก (seizures) โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคไต
      - -รบกวนระบบทางเดินอาหาร (คลื่นไส้ อาเจียน อุจจาระร่วง)
      - -เกิดการแพ้(ถ้าผู้ป่วยแพ้penicillinsก็อาจแพย้าน้ีด้วย)
  - - - -เหมือนpenicillinsและยานี้เป็นยากลุ่ม β-lactams
        -ยานี้ไม่จับกับpenicillin-bindingproteinsของแบคทีเรียแกรมบวกทาํให้ยาน้ีไม่มีผลต่อเชื้อแกรมบวก Aztreonamใช้เป็นยาฉีด(IV,IM)ยาถูกขับทางปัสสาวะ ยามีผลฆ่าแบคทีเรีย
  - - - -ผื่น (skinrash)
        -เอนไซมจ์ากตับสูงในเลือด
        -รบกวนทางเดินอาหาร (คลื่นไส้ อาเจียน)
  - - - Fosfomycin
        กลไกการออกฤทธิ์
        -เป็นยากิน
        -ยับยั้ง enol pyruvate trnasferase ในแบคทีเรีย แต่ไม่มีผลต่อเอนไซม์นี้ในคน
- - - - -ยามีผลต่อแบคทีเรียแกรมลบโดยยาผ่านเยื่อชั้นนอก(outermembrane)ทางโปรตีนยาจะถูกนำเข้าเซลล์ โดยกระบวนการ active transport ซึ่งอาศัยออกซิเจน
    - - 1.มีขั้วมากเพราะมีประจุบวกมากในโมเลกลุเป็นเบสและละลายในนํ้าทำให้ไม่ถูกดูดซึมจาก ทางเดินอาหาร จึงนิยมให้ทางหลอดเลือดดำ
      - 2.ยากระจายตัวได้ดีในร่างกายแต่ไม่เข้าสมองและไม่สะสมในไขมันยาสะสมอย่างมากในไตและ endolymphในหูชั้นในทำให้ยามีพิษต่อไตและหู
      - ยาถูกขับออกจากร่างกายในรูปไม่เปลี่ยนแปลงทางปัสสาวะ ต้องปรับลดขนาดยาในผู้ป่วยท่ีมี ความบกพร่องของไต
      - 4.ยาaminoglycosideเป็นยาฉีด(IV)เพราะยาไม่ถูกดูดซึมโดยการกินยกเว้นneomycin ซึ่งไม่สามารถให้โดยการฉีดได้เพราะมีพิษต่อไตมากแต่ใช้เป็นยาทาผิวหนังและกินเพื่อทำลาย เชื้อในลำไส้ก่อนการผ่าตัด
    - - ใช้รักษาการาติดเชื้อแกรมลบที่มาจากทางเดินอาหาร เช่น Escherichia coli, Enterobacter และ Klebsiella ยายังมีฤทธิ์ต้าPseudomnas aeruginosa ยา aminoglycosidesให้ร่วมกับβ-lactamsทำให้เสริมฤทธิ์กัน(synergism)
      - เชื้อแกรมลบที่ดื้อต่อ gentamicin อาจตอบสนองต่อ amikacin
      - 3.ยาaminoglycosideไม่มีผลต่อBurkholderiapseudomalleiและไม่ครอบคลมุ เชื้อ anaerobes เพราะการขนส่งยาเข้าเซลล์แบคทีเรียต้องอาศัยออกซิเจน
      - ฤทธิ์ต้านแบคทีเรียข้ึนกับความเข้มข้นของยาในเลือด ไม่ขึ้นกับเวลา และยามี postantibiotic effect
    - - เกิดจากเอนไซม์ trasferase ซึ่งสร้างโดยเชื้อgene ท่ีคุมการสร้างเอนไซม์ถูกถ่ายทอดสู่แบคทีเรียตัวอื่นทางพลาสมิด
      - การลดการขนส่งยาเข้าแบคทีเรีย
      - การเปลี่ยนโครงสร้างของไรโบโซมหน่วยย่อย30sจนทำให้ยาจับได้ไม่ดี
      - ผลข้างเคียง
        
        พิษต่อไต(nephrotoxicity)พบบ่อยในgentamicinและtobramycin
        พิษต่อหู(ototoxicity)พบบอ่ยในamikacinและเกิดถาวร
        ปิดกั้นneuromuscularjunctionทำให้กล้ามเน้ืออ่อนแรงคล้ายอัมพาต(paralysis)
        
        ใช้ยาในหญิงมีครรภ์อาจทำให้เกิดพิษต่อ cranial nerve VIII ดังนั้นควรใช้ยาอย่างระมัดระวัง
        
        ยาaminoglycosidesมีผลข้างเคียงที่ร้ายแรงโดยเฉพาะต่อหูและไตดังน้ันควรติดตาม ระดับยาในกระแสเลือด
        
        Netilmicinมีพิษต่อไตน้อยท่ีสุดในกลุ่ม aminoglycosidesยาน้ีมีขอบเขตต่อเชื้อแกรมลบ คล้าย amikacin