Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรควัยทารกและวัยเด็ก - Coggle Diagram
การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรควัยทารกและวัยเด็ก
กลไกการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย
ระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด
เป็นด่านแรกในการต่อสู้ป้องกันเชื้อโรคที่เข้ามาในร่างกาย
ด่านที่ 1 - ทางกายภาพ ทางเคมี ทางพันธุกรรม
ด่านที่ 2 - ปฏิกิริยาทางเคมีระดับเซลล์ การอักเสบ
ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ
เกิดขึ้นหลังได้รับสิ่งแปลกปลอม
ด่านที่ 3 - ตอบสนองเฉพาะเจาะจง ผ่านเม็ดเลือดขาว สร้าง Antibody
กลไกการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของร่างกาย
Primary Response
ระบบภูมิคุ้มกันจะสร้าง Antibody เมื่อร่างกายได้รับ Antigen/Vaccine ครั้งแรก
Secondary Response
ระบบภูมิคุ้มกันจะสร้าง Antibody ได้รวดเร็วและมีปริมาณมาก เมื่อร่างกายได้รับ Antigen ชนิดเดิมอีก
ความหมายและประเภทของวัคซีน
วัคซีน
คือ Antigen ที่ผลิตมาจากเชื้อโรคหรือพิษของเชื้อโรคที่ถูกทำให้ไม่สามารถก่อโรคในคนได้ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรค
แบ่งออกเป็น 3 ประเภท
Toxoid
นำพิษของแบคทีเรียมาทำให้หมดฤทธิ์
แต่กระตุ้นภูมิคุ้มกันได้
โดยทั่วไปจะมีไข้หรือปฏิกิริยาเฉพาะที่เล็กน้อย
วัคซีนคอตีบ บาดทะยัก
Inactivated
ใช้เชื้อโรคที่ตายแล้ว
มักเกิดปฏิกิริยาบริเวณที่ฉีด อาจมีไข้ร่วมด้วย
วัคซีนตับอักเสบเอ,บี ไอกรน ไข้สมองอักเสบเอจี โปลิโอชนิดฉีด ไข้หวัดใหญ่
Live Attenuated
ใช้เชื้อโรคมาทำให้อ่อนฤทธิ์ลง
จนไม่สามารถทำให้เกิดโรคได้
เมื่อเข้าไปในร่างกายจะไม่แสดงปฏิกิริยาทันที
วัคซีนโปลิโอชนิดทาน หัด หัดเยอรมัน คางทูม วัณโรค สุกใส
ชนิดของการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค
Active Immunization
ภูมิคุ้มกันคงอยู่นาน ร่างกายจดจำเชื้อโรคได้
การให้วัคซีน กระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเอง
Passive Immunization
การให้ Antibody เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรค
เกิดภูมิคุ้มกันหลังให้อิมมูโนโกลบูลิน ป้องกันโรคได้ทันที
ภูมิคุ้มกันคงอยู่ได้ไม่นาน ร่างกายไม่จดจำเชื้อโรค
ความจำเป็น
ทำไมจึงต้องมีการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค
เพื่อป้องกันการเกิดโรค ลดการเจ็บป่วย ลดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพพื้นฐาน มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ลดการระบาด ควบคุมการกระจายของโรค
หลักการทั่วไปของวัคซีน
จะต้องกระตุ้นให้เกิดการสร้างชนิดของ
ภูมิคุ้มกันโรคที่มีความจำเพาะต่อการป้องกันโรค
เช่น วัคซีนป้องกันวัณโรคหรือไทฟอยด์ วัคซีนป้องกันไข้เหลืองหรือโปลิโอ
จะต้องกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันที่มีบทบาท
จำเพาะในตำแหน่ง
ที่มีผลต่อการเกิดโรค เช่น วัคซีนป้องกันโรคอหิวาต์ วัคซีนป้องกันหวัด
จะต้องกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันที่มี
ความจำเพาะต่อ Antigen ของเชื้อ
ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการก่อโรค
ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพของวัคซีน
อุณหภูมิ แสง
อุณหภูมิต่อวัคซีน
Live Attenuated
ทนต่อการแช่แข็ง หรือเย็นจัด
เสื่อมสภาพง่ายเมื่อนำออกจากตู้แช่
Inactivated & Toxoid
เสื่อมสภาพเมื่ออยู่ในอุณหภูมิที่ทำให้แข็งตัว
สามารถอยู่นอกตู้เย็นได้ในระยะเวลาหนึ่ง