Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
pathophysiology of the endocrine system, image, image, image, image -…
pathophysiology of the endocrine system
ต่อมใต้สมอง (Pituitary gland)
ต่อมใต้สมองส่วนหน้า
หลั่ง ADH,Oxytocin
ต่อมใต้สมองส่วนหลัง
หลั่ง ACTH,TSH,FSH,LH,PRL,GH
Hypothalamic pituitary axis
Hypothalamic stimulatory hormone
CRH หลั่ง ACTH ที่ ต่อมหมวกไต ได้ Cortisol
GHRH หลั่ง GH ที่ กระดูก ได้ Growth
GnRH หลั่ง LH and FSH ที่ รังไข่ ได้ Sex hormone
TRH หลั่ง TSH ที่ไทรอยด์ ได้ Lactation
Hypothalamic inhibitory hormone
Somatostatin หลั่ง GH
Dopamine หลั่ง PRL
PIF หลั่ง PRL
โรค
Hyperfunction สร้างมากเกินไป
Hypofunction สร้างน้อยไป
Cushing’s disease
-เกิดที่ Pituitary-dependent
-การที่มีการสร้าง ACTH เพิ่มขึ้นทำให้ต่อมหมวกไตมีการหลั่ง cortisol ที่ชอบมากขึ้นและทำให้เกิดภาวะ hypercortisolism
-Cushing syndrome ที่สัมพันธ์กับรอยโรคในต่อมใต้สมองว่า Cushing disease
-เพศหญิง > เพศชาย
อาการ
น้ำหนักเพิ่ม ความผิดปกติของประจำเดือน ภาวะขนดก โรคอ้วน หน้าแดง หน้ากลม ความดันโลหิตสูง
Hyperpituitarism (Hyperfunction)
-การลดลงของระดับฮอร์โมนในต่อมใต้สมอง ซึ่งอาจเป็นผลจากความผิดปกติใน hypothalamus หรือ pituitary
-สาเหตุส่วนใหญ่ของการสร้างฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้าเพิ่มขึ้นเป็นจากการมี Adenoma เนื้องอกในต่อมใต้สมอง
Diabetes insipidus (DI) เบาจืด
-มี 4 กลุ่มอาการ
-การขาด ADH
-มีอาการสำคัญคือ ปัสสาวะบ่อย > 3 L/Day
-อาการของการขาดน้ำ หัวใจเต้นเร็วหรือ ช็อคได้หากทดแทนสารน้ำไม่ทัน
-ตรวจพบปัสสาวะเจือจาง และมีความถ่วงจำเพาะ ระดับของโซเซียมสูง
Acromegaly / Gigantism
-การที่มี GH ในระดับสูงกระตุ้นให้ตับมีการหลั่งสาร insulin-like growth factor (IGF-I) ซึ่งจะทำให้เกิดอาการทางคลินิกหลายอย่าง
-ในผู้ป่วยเด็กที่ Epiphyses มียังไม่ติดระดับของ GH (และ IGF-I) ที่เพิ่มขึ้นจะทำให้เกิด gigantism ซึ่งมีลักษณะคือขนาดตัวใหญ่ขึ้นโดยที่แขนและขายาวไม่เป็นสัดส่วนกัน
-ในผู้ป่วยที่ Epiphyses ปิดแล้ว ผู้ป่วยจะเกิด Acromegaly มีการเจริญเติบโตมากผิดปกติเห็นได้ชัดที่ ผิวหนัง เนื้อเยื่อ อวัยวะภายใน
Prolactinoma
-การเพิ่มปริมาณของโปรแลคตินในเลือดทำให้มีอาการขาดประจำเดือน น้ำนมไหล หมดความต้องการทางเพศ และขาดความสามารถในการสืบพันธุ์
-การวินิจฉัยเนื้องอกทำได้เร็วใน
เพศหญิงมากกว่าเพศชาย
-Physiologic prolactinemia เกิดในระหว่างตั้งครรภ์ซึ่งระดับของโปรแลคตินจะค่อยๆสูงขึ้นและสูงที่สุดหลังคลอด
ต่อมไทรอยด์ (Thyroid glands)
Hyperthyroidism สร้างฮอร์โมนมากขึ้นผิดปกติจาก ต่อมไทรอยด์
Hypothyroidism ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์
PRIMARY HYPERTHYROIDISM
Thyroiditis ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ
คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนออกมามากเกินไป ทำให้ระบบเผาผลาญทำงานมากขึ้น เป็นสาเหตุทำให้น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็วแบบผิดปกติ หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดปกติ เหงื่อออกง่าย และหงุดหงิด ฉุนเฉียว
การรักษา
• ยาต้านไทรอยด์ (Antithyroid drug)
• ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ thyroid peroxidase และยับยั้ง กระบวนการเปลี่ยน T4 ไปเป็น T3 ที่ peripheral tissue
Graves’ disease (GD)
• เป็นโรคที่อยู่ในกลุ่ม Autoimmune disease มีการสร้าง Thyroid stimulating immunoglobulin (TSI) มากระตุ้น TSH receptor ที่ต่อมไทรอยด์ จึงตรวจพบ Thyroid autoantibodies เช่น Anti Thyrotropin Receptor (TRAb)
• เป็นสาเหตุของโรคไทรอยด์เป็นพิษที่พบบ่อยที่สุด
• อาการทางตา (Graves’ ophthalmopathy) ได้แก่ หนังตาบวม ตาโปน ตาแดง ปวดตา เห็นภาพซ้อน
• อาการทางผิวหนัง (Dermopathy) ลักษณะเป็นหนังนูนแข็งมีอาการคัน กดไม่บุ๋ม
อาการและอาการแสดง
หายใจเหนื่อย ใจสั่น มือสั่น ขี้ร้อน เหงื่อออกมาก น้ำหนักลด
PRIMARY HYPOTHYROIDISM
Hashimoto thyroiditis
-คือการที่ค่อยๆสูญเสียการทํางานของต่อมจาก autoimmune destruction
-มีการทําลายของ thyroid epithelial cell (thyrocyte) และ ถูกแทนที่ ด้วย mononuclear inflammatory cells และ fibrosis
-จะมาพบแพทย์ด้วยต่อมไทรอยด์โต ไม่เจ็บ และ มักมีอาการของ hypothyroidism ร่วมด้วย แต่ในบางรายจะมีอาการ transient thyrotoxicosis (“hashitoxicosis”) นํามาก่อน
Cretinism (โรคเอ๋อ)
-Hypothyroidism ที่เกิดในเด็กทารกหรือเด็กเล็ก
-อาการแสดงของ Cretinism
ความผิดปกติของการเจริญเติบโตของกระดูกและสมอง ทําให้มี อาการปัญญาอ่อนอย่างมาก ตัวเตี้ย ใบหน้าหยาบ (coarse facial facies) ลิ้นคับปาก และ umbilical hernia
ความรุนแรงของอาการ ทางสมองเป็นผลโดยตรงจากการที่ขาดไธ รอยด์ฮอร์โมนตั้งแต่อยู่ในครรภ์
อาการและอาการแสดง
อ่อนเพลีย ผิวแห้ง ขี้หนาวผมร่วง น้ำหนักเพิ่ม
Thyrotoxicosis ฮอร์โมนไทรอยด์มากผิดปกติใน กระแสเลือด
ต่อมหมวกไต (Adrenals gland)
Zona glomerulosa สร้าง Mineralocorticoid
Zona reticularis สร้าง Androgen
Adrenal medulla สร้าง Catecholamine
Zona fasciculata สร้าง Glucocorticoid
โรค
Addison’s disease
เป็นโรคเกิดจากต่อมหมวกไตทำงานไม่ดี ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนคอร์ติซอลและแอลโดรสเตอโรน
Primary aldosteronism
-Conn’s syndrome
-Aldosterone production is inappropriately high
สาเหตุ
-Aldosterone-producing adenoma (APA) - 30%
-Bilateral idiopathic hyperplasia (IHA) - 60%
ข้อสงสัย
-Stage 2, stage 3 HT (>160/100 mmHg)
-Drug resistant HT (3 medications)
-Controlled HT on > 4 AntiHT drugs
-HT with Obstructive sleep apnea
การตรวจ
-ตรวจเลือด
-High PAC and Low PRA
การรักษา ผ่าตัดและรักษาด้วยยา
Pheochromocytoma
เนื้องอกต่อมหมวกไต
อาการและอาการแสดง
6 P's of Pheochromocytoma
การตรวจ
-Plasma Metanephrines
-24 hr Urine Metanephrines
-Urine VMA (Not accurated)
การรักษา
ผ่าตัดและรักษาด้วยยา
ต่อมพาราไทรอยด์ (Parathyroid glands)
ปกติ Parathyroid hormone (PTH) : ทำหน้าที่เพิ่ม Ca + ลด PO4
-ในภาวะแคลเซียมในเลือดสูง ==> PTH จะถูกยับยั้งไม่ให้หลั่ง
-ในภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ==> PTH จะถูกกระตุ้นให้หลั่งเพิ่ม
Hyperfunction เรียกว่า Hyperparathyroidism
ฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง เป็นภาวะที่ต่อมพาราไทรอยด์ที่อยู่บริเวณคอผลิตฮอร์โมนพาราไทรอยด์ออกมามากกว่าปกติ ซึ่งผู้ป่วยมักไม่มีอาการใด ๆ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย สับสน เป็นต้น ซึ่งภาวะนี้มักส่งผลให้ผู้ป่วยมีระดับแคลเซียมในเลือดสูงและสูญเสียแคลเซียมในกระดูก
รักษาด้วยยา
Hypofunction เรียกว่า Hypoparathyroidism
ภาวะไฮโปพาราไทรอยด์ เป็นโรคที่พบได้ยากในร่างกายที่ผลิตฮอร์โมนพาราไทรอยด์น้อยเกินไปหรือไม่มีเลย ฮอร์โมนนี้ร่วมกับวิตามินดีและฮอร์โมนอื่นที่เรียกว่า Calcitonin ที่ช่วยควบคุมปริมาณแคลเซียมในเลือด ดังนั้นเมื่อเกิดภาวะไฮโปพาราไทรอยด์ อาจทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดต่ำผิดปกติเรียกภาวะนี้ว่า
ไฮโปแคลซิเมีย
การรักษา
การเสริมวิตามินดีและแคลเซียมในอาหาร
ตับอ่อน (Pancreas)
ฮอร์โมน Gastrin Glucagon
Insulin
Somatostatin
Hypofunction
-Type 1 Diabetes
-Type 2 Diabetes
Classification of DM
• Type 1 diabetes
• Type 2 diabetes
• Gestational diabetes mellitus (GDM)
• Specific types of diabetes due to other causes
Diabetes
อาการและอาการแสดง
ปัสสาวะบ่อย และมาก (Polyuria) ปัสสาวะกลาง คืน (Nocturia)
คอแห้ง กระหายน้ำ ดื่มน้ำมาก (Polydipsia)
น้ำหนักตัวลดลง (Weight loss)
อ่อนเพลีย
ถ้าเป็นแผลจะหายยาก มีการติดเชื้อตามผิวหนัง, ติดเชื้อรา
มีอาการผิวแห้งคันตามผิวหนัง
ตาพร่ามัว ชาปลายมือปลายเท้า
ภาวะแทรกซ้อน
เบาหวานขึ้นจอตา, หัวใจขาด ,เลือดชาปลายเท้า,
หลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน
Hyperfunction
Insulinoma, Gastrinoma, Glucagonoma, Somatostatinoma ,ViPoma
Hyperglycemic crisis
Diabetic ketoacidosis (DKE)
เป็นภาวะแทรกซ้อนรุนแรงของโรคเบาหวาน โดยจะเกิดขึ้นเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลให้ร่างกายสร้างคีโตน (Ketones) ซึ่งเป็นสารที่มีฤทธิ์เป็นกรดออกมาในกระแสเลือดเป็นปริมาณมาก ทำให้เลือดมีภาวะเป็นกรด
Hyperosmolar hyperglycemic state (HHS)
พบในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งตับอ่อนบางส่วนยังสร้างอินซูลินออกมาได้บ้าง จึงทำให้ไม่พบว่ามี การสลายไขมันเพื่อสร้างคีโตนขึ้นในเลือด ดังนั้น จึงมักพบมีระดับน้ำตาลในเลือด > 600 มก./ดล. อันทำให้ ปัสสาวะออกมากและมีภาวะร่างกายขาดสารน้ำ รวมทั้งมี hypernatremia และ serum osmolality > 320 mOsm/kg ผู้ป่วยมักมีอาการซึมหรือหมดสติอันเกิดจาก hypernatremia และ serum osmolality สูง
