Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยา ของระบบไหลเวียน - Coggle Diagram
พยาธิสรีรวิทยา
ของระบบไหลเวียน
การบีบตัวหัวใจผิดปกติ
ELECTROCARDIOGRAPHY
(normal sinus rhythm
Atrial Fibrillation-fibrillatory waves i
Arrhythmia
หวั ใจเต้นผิดจังหวะ
หัวใจเต้นเร็วมากกว่า 100 ครั้งต่อนาที
Sinus tachycardia
Supraventricular tachycardia
Atrial fibrillation
Atrial flutter
Ventricular tachycardia
Ventricular fibrillation
หัวใจเต้นช้าน้อยกว่า 60 ครั้งต่อนาที
Sinus bradycardia
Atrioventricular block
Examination of arterial pulse
Arterial pulse
Points
Rate
• Normal 60-100 / min
• Regular rhythm: นับ 15 วินาที x 4
• Irregular rhythm นับครบ 1 นาทีร่วมกับฟัง heart
• HR> PR: pulse deficit
• Bradycardia, tachycardia L60
Rhythm
Regular or irregular
• Irregular pattern
• Respiratory related: Sinus arrhythmia
• Regular irregular rhythm : Bigeminy PVC, AV block
• lnirregularly irregular : AF, multifocal premature beat COPO
Amplitude
0 คลําไม่ได้เลย
1 เบามาก
2 เบา
3 เล็กน้อย
4 แรงปกติ
Contour: pulse wave
Polycythemia
ภาวะเม็ดเลือดแดงมาก
Relative polycythemia
เนื่องจากมีปริมาณพลาสมาลดลงทําให้ความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงเพิ่มมากขึ้นเช่น Burn, Dehydration, Stress
Absolute polycythemia
ปริมาณเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นอย่างแท้จริงจาก
Hypoxemia / Hypoxia, Chronic lung disease,ความผิดปกติของการจับออกซิเจนแน่นเกินไปของ ฮีโมโกลบิน, High altitude หรือผิดปกติที่ไตสร้าง erythropoietin มากขึ้น
ลักษณะทางคลินิก : เลือดหนืดเนื้อเยื่อ ขาดออกซิเจนกระทบต่อมสมองและหัวใจมีอาการ Cyanosis หอบเหนื่อยได้เป็นthrombosis ง่าย
Purpura
การเกิดจ้ำเลือดบนผิวหนัง
คําจํากัดความ
Hemorrhage (bleeding) into surface of skin
Area of skin with purpura is greater than 3 mm in diameter
Appearance of an individual area of purpura varies with duration of lesions
Purpura: red → becomes darker → purple brown-yellow → fades
การเปลี่ยนแปลง
โครงสร้างหัวใจ
ความผิดปกติ แต่กําเนิดเช่นผนังกั้นห้องหัวใจรั่ว
ความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจเช่นกล้ามเนื้อหัวใจหนา
Cardiac hypertrophyCardiac hypertrophy
เป็นภาวะซึ่งหัวใจห้องใดห้องหนึ่งหรือ มากกว่าหนึ่งห้องมีมวลมากกว่าปกติจำนวนเซลล์อาจคงที่หรือลดลง
ความผิดปกติของลิ้นหัวใจเช่น ลิ้นหัวใจตีบ/รั่ว
โรคลิ้นหัวใจเสื่อมแบบเลือดไหลวนกลับ (regurgitation) เกิดจากการที่ลิ้นหัวใจเสื่อมทําให้ปิดไม่ได้แน่นในช่วงหัวใจบีบตัว
โรคลิ้นหัวใจตีบ (stenosis) คือช่องเปิดของลิ้นจะตีบแคบลงเนื่องจากลิ้นหัวใจหนาแข็ง ไม่ยืดหยุ่น
โรคลิ้นหัวใจฝ่อ (atresia)
ความดันโลหิตสูง
Pathophysiology of Hypertension:
Classification of office blood pressure and definitions of hypertension grade
Essential Hypertension Causes
Office BP
ผู้ป่วยควรนั่งในท่าทีรสบายและสภาพแวดล้อมที่เงียบนานอย่างน้อย 5 นาทีก่อนวัดความดัน
วัดความดันอย่าบน้อย 3 ครั้งห่างกัน 1-2 นาทีถ้าวัดแล้วสองครั้งแรกมีค่าต่างกันมากกว่า 10 mmHg ใช้ค่าเฉลี่ยสองครั้งหลัง
ถ้ามีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะควรใช้ manual auscultatory method
ควรเลือกขนาด Cuff ให้เหมาะสมและอยู่ในระดับเดียวกับหัวใจ
ในการตรวจวัดความดันครั้งแรกต้องวัดทั้งสองข้างและตรวจวัด ทั้ง ท่านั่งและท่ายืนนาน 1,3 นาที
บันทึกชีพจรและคลําเพื่อแยกหัวใจเต้นผิดจังหวะ
การปรับพฤติกรรม
• จํากัด เกลือน้อยกว่า 5 กรัม ต่อวัน
• จํากัด เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
•เพิ่มการรับประทานอาหารผักผลไม้ปลาถั่ว และน้ำมันที่เป็น unsaturation fatty acids
•ลดการรับประทานเนื้อแดงควบคุมน้ำหนักไม่ให้ BMI มากกว่า 30 kg / m2 รอบเอวไม่เกิน 102 cm เพศชาย, ไม่เกิน 88 cm เพศหญิง
• ออกกําลังกายอย่างน้อยวันละ 30 นาที 5-7 วันต่อสัปดาห์
• งดบุหรี่
Hematology
โลหิตวิทยา
Hemostasis
กลไกการห้ามเลือด
หลอดเลือดหดตัว (Vasoconstriction) เมื่อเกิดบาดแผล serotonin จาก platelets จะกระตุ้นให้หลอดเลือดหดตัว
การเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด (Platelet aggregation) คือเซลล์ที่ได้รับ ความเสียหายและ plateles จะปล่อยสาร ADP (adenosine diphosphate) ออกมาทําให้ platelets เกิดการเปลี่ยนรูปร่างและ aggregate อุดหลอดเลือดที่เกิดบาดแผล
Origin and development of blood cell
เม็ดเลือดแดง
Erythrocyte or Red blood cell
มีลักษณะเป็นถุงรูปร่างกลมตรงกลางเว้าเข้าหากันทั้งสองด้าน (biconcave)
รูปร่างเปลี่ยนได้มากโดยไม่ทําให้ปริมาตรเปลี่ยนเช่นขณะผ่านหลอดเลือดฝอย
ปริมาตรจะเพิ่มได้มากโดยแรงตึงผิวและพื้นที่ผิวเปลี่ยนเพียงเล็กน้อย
ภายในเม็ดเลือดห่อหุ้ทสารละลายต่างๆซึ่งส่วนใหญ่คือฮีโมโกลบิน (hemoglobin) เอนไซม์ (enzyme) และพวกอิออน (ion)
หน้าที่ของเม็ดเลือดแดง
นําพา Hemoglobin (HD)
Hb มีหน้าที่ในการนําออกซิเจน
เพื่อนําไปยังเซลล์ต่างๆของร่างกาย
จากนั้นก็จะมีการนําของเสียต่างๆกลับมาเพื่อแลกเปลี่ยนเช่น CO2
ปกติ Hb typing = A2A
เม็ดเลือดขาว
Leukocyte or White blood cell
มีหน้าที่หลักคือป้องกันและทําลายสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย
มีคุณสมบัติที่สําคัญคือ Diapedesis, Chemotaxis, Phagocytosis
เกร็ดเลือด Thrombocyte or Platelets
ขนาดเล็กที่สุด 2-4 micron
ไม่มีนิวเคลียสส่วนใหญ่รูปร่างกลมแบนหรือรูปไข่ติดสีฟ้าอ่อน
Azurophilic granules ติดสีม่วงหรือม่วงแดงกระจายอยูทั่วไปกลางเซลล์
ในคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นๆมีต้นกําเนิดมาจาก Megakaryocyte
ในสัตว์มีกระดูกสันหลังชนิดอื่นจะพบองค์ประกอบนี้เป็นเซลล์ที่เรียกว่า Thrombocyte
ทําหน้าที่สําคัญเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือดช่วยทําให้เลือดหยุดไหลหรือ ห้ามเลือดเมื่อเกิดบาดแผล
Blood components
เลือด (Blood) —> เป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective tissue)
ที่มีลักษณะเป็นของเหลวไหลเวียนอยู่ในหลอดเลือด
ประกอบด้วย
Plasma
91% น้ำ
7% โปรตีนชนิดต่าง ๆ เช่น Albumin Globulin และ Fibrinogens
2%เป็นส่วนของก๊าซที่ละลายอยู่ในน้ำเลือดอิออนต่างๆฮอร์โมนและสารอาหารชนิดอื่นๆ
การแยกพลาสมาต้องเก็บเลือดโดยใช้สารกันเลือดแข็ง (anticoagulants)
Corpuscle or Formed elements
น้ำเลือดที่เรียกว่าพลาสมา (plasma) เป็นของเหลวที่เป็นตัวกลางให้เม็ดเลือดแขวนตัวลอยอยู่คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 55% ของเลือด
เม็ดเลือด (Corpuscles หรอื formed elements) คือส่วนที่เป็นตัวเซลล์แขวนลอยไหลเวยี นในหลอดเลือดทั่วร่างกายคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 45% ของเลือด
เม็ดเลือดแดง (Red blood cell)
เม็ดเลือดขาว (White blood cell)
เกล็ดเลือดหรอื ทรอมโบไซต์ (Thrombocytes หรอื Platelets)
หน้าที่ของเลือด
การขนส่ง (Transportation)
Nutrient (สารอาหาร)
Gaseous (ก๊าซ)
Waste product (ของเสีย)
Hormone (ฮอร์โมน)
การควบคุม (Regulation)
pH ความเป็นกรดด่างของร่างกาย
Temperature อุณหภูมิ
Water balance น้ำในร่างกาย
การป้องกัน (Protection)
Blood loss การเสียเลือด
Foreign body สิ่งแปลกปลอม
Physical characteristics of blood
ปริมาตร
เพศหญิง 5-6 ลิตร
เพศชาย 4-5 ลิตร
ความหนืด (Viscosity) 3-4 (เมื่อเทียบกับน้ำ)
อุณหภูมิ 37-38 องศาเซลเซียส
ความเป็นกรด-เบส (pH) 7.35-745
องค์ประกอบของ NaCl (Salinity) 0.9%
องค์ประกอบของ NaCl (Salinity) 0.9%
Anemia
ภาวะโลหิตจาง
ภาวะที่เม็ดเลือดแดงในกระแสเลือดลดลงกว่าปกติ
WHO criteria
Hb <12 mg / dL (Hct 36%) in Female
Hb <13 mg / dL (Hct 39%) in Male
Hb <11 mg / dL (Hct 33%) in Pregnancy
อาการแสดงSymptoms
เหนื่อย
อ่อนเพลีย
ซีด
ใจสั่นใจเต้นผิดจังหวะ
หายใจตื่นเร็ว
แน่นอก
เวียนศีรษะ
ปลายมือปลายเท้าเย็น
ปวดศีรษะ
Investigation
Completebloodcount(CBC)
Stool hemoglobin test
Peripheral blood smear
Iron level
Kidney function test
Bone marrow-biopsy
สาเหตุของ Anemia
Blood loss เสียเลือด
Acute
สารน้ำในร่างกายลดลงอย่างรวดเร็ว
RBC ขนาดปกติและการติดสีปกติ
อันตรายถึงชีวิต ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือ
Chronic
สารน้ำในร่างกายปกติ
RBC ขนาดเล็กลงและการติดสีจางลง
ค่อยเป็นค่อยไปร่างกายปรับตัวได้
Increased red cell destruction
or Hemolysis ทําลายมาก
Thalassemia
เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกิดจากการขาดหายไปบางส่วนหรือ
ลดการสร้างสาย globin ซึ่งเป็นส่วนประกอบของฮีโมโกลบิน HbA (a2B2)
TYPES OF THALASSEMIA
ALPHA THALASSEMIA
BETA THALASSEMIA
หากจําแนกลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยธาลัสซีเมีย
ชนิดรุนแรงมากและทําให้ทารกตายตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ได้แก่
Hemoglobin Bart's hydrops fetalis
ชนิดที่ทำให้ผู้ป่วยซีดมากต้องได้รับเลือดเป็นประจำผู้ป่วยมีอาการซีดเหลืองตับโตม้ามโตตั้งแต่เด็กการเจริญเติบโตช้าลักษณะโครงหน้าผิดปกติ
ชนิดไม่รุนแรงหรือ HbH
Hemoglobin E
เกิดจากกรดอะมิโนในตําแหน่งที่ 26 ของสาย B- globin
ที่เป็นกรดกลูตามิก (Glutamic acid) ถูกแทนที่ด้วยไลซีน (lysine)
เม็ดเลือดแดงอาจมีขนาดเล็กลงกว่าปกติเล็กน้อย (Microcytosis) พบ
Target cell ได้
ผู้ป่วยอาจไม่แสดงอาการผิดปกติและไม่มีเลือดจาง
Hemoglobin constant spring
Hemoglobin constant spring
Sickle cell Disease
G6PD deficiency
เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมเกี่ยวกับโครโมโซม X-linked อาการเด่นในเพศชาย
พร่องเอนไซม์ G6PD เป็นเอนไซม์ป้องกันภาวะ oxidative stress
อาการทั่วไป: acute hemolytic anemia
มักเกิดจากผู้ป่วยได้รับยาบางชนิดติดเชื้อลูกเหม็นหรือกินถั่วปากอ้าสุกๆ ดิบๆป่วยจะอ่อนเพลียเหลืองซีดปัสสาวะมีสีเข้มดํา
Hereditary [Spherocytosis]
ผิดปกติแบบ autosomal dominant ที่ผิดปกติที่ผนังของเซลล์เม็ดเลือดแดงทําให้ spheroidal shape or spherocyte RBC และมีขนาดเล็กลง
เกิดจากโปรตีนโครงสร้างของเยื่อหุ้ม เซลล์ที่เรียกว่า ankyrin มีการสร้างลดลงหรอื มีโครงสร้างผิดปกติเกิดโครงข่าย spectrin ลดลงทําให้เยื้อหุ้มเซลล์เสียคุณสมบัติความยืดหยุ่น
Hemolytic anemia resulting
from trauma to red cells
RBC แตกจากแรงภายนอกเช่น ผู้ป่วยใส่ลิ้นหัวใจเทียม (Prosthetic heart valve)
Microangiopathic hemolytic anemia (MAHA)
เป็นภาวะที่มีสายไฟบริน (fibrin)
ภายในหลอดเลือดหรือเซลล์บุผิวของหลอดเลือดแดงเล็กเมื่อเม็ดเลือดแดงเคลื่อนมายังบริเวณดังกล่าวทําให้ติดอยูที่สายไฟบรินและถูกตัดเป็นชิ้น
Decreased red cell production
or Hypoproliferation สร้างน้อย
Macrocytic megaloblastic anemia
Deficiency of vitamin B12 and Folate
มีความผิดปกติเกิดขึ้นในไขกระดูกหากรุนแรงจะมีความผิดปกติในการสร้างสายเม็ดเลือดของทุกๆสาย
vitamin B12 deficiency
อาการทางประสาทร่วมด้วยเช่น นิ้วมือนิ้วเท้าชากล้ามเนื้อไม่มีแรงสั่นเดินล้ม
ผู้ป่วยที่ขาดโฟเลตจะมีเลือดจาง ลิ้นอักเสบไม่มีอาการของตับหรือ ม้ามไม่ มีอาการทางประสาท
Vitamin B 12 deficiency anemia
Pernicious anemia is most common form of vitamin B12 deficiency megaloblastic anemia.
Considered to be an autoimmune disorder.
อาการตั้งแต่ช่องปาก Atrophic glossitis
Gastric mucosa ถูกแทนที่ด้วย globlet cell Stomatitis
Neurologia abnormality
Iron deficiency anemia
อาการ
อ่อนเพลียเบื่ออาหารปวดศีรษะต่อมาซีดแสบลิ้นลิ้นเลี่ยนแดงเหนื่อยง่าย กลืนอาหารแล้วเจ็บ (dysphagia) มุมปากเปื่อย (angular stomatitis) เล็บอ่อนแบนหรือช้อนขึ้น (koilonychia; spoon nail)
สาเหตุ
Chronic blood loss: Parasitic infection
เช่นพยาธิปากขอแผลในกระเพาะอาหารริดสีดวงทวารหรือเสียเลือดไปทางประจําเดือน
Low intake: ได้รัยธาตุเหล็กไม่เพียงพอ
Aplastic anemia
หมายถึงภาวะที่ไขกระดูกไม่มีการแบ่งตัว (aplasia)
หรือมีการฝ่อของไขกระดูกทําให้เม็ดเลือดแดงเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดลดปริมาณลง
Hypocellular bone marrow, peripheral pancytopenia (anemia, leukopenia, thrombocytopenia), reticulocytopenia
reticulocytopenia Causes: toxic exposure เช่นchloramphenicol ยาฆ่าแมลงเช่น parathion, DDT, chlordana หรือได้รับสารเคมีเช่นbenzene ที่ปนอยู่ในสีทาบ้านน้ำยาลบสี