Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Antropologia Metafizyczna, refleksja/reflexion - akt poznawczy skierowany…

- - - - presokratycy
        
        wpływy orfickie - myślenie o życiu po śmierci. Przejeli je pitagorejczycy (działali jak zakon). Zaczyna się myślenie o duszy nieśmiertelnej - początek myślenie o uniezależnieu duszy od ciała. Anima mundi - bo świat "trzyma się kupy, jest uporządkowany" i rusza się, dlatego musi posiadać duszę.
        
        mikrokosmos- teoria, że jest jakaś analogia pomiędzy światem a człowiekiem. Ta teoria chce pokazać spójność człowieka z całą resztą świata. Zarówno ma pokazać różność człowieka wobec świata. Człowiek posiada jakąś łączność z tym światem, ale jest zarazem jego szczególnym elementem. Ta koncepcja była żywa do XIII wieku gdzie przeważył hylemorfizm. Rozbudowane wersje mikr. uwzględniają również Boga. Jest to pierwsza koncepcja antropologiczna - próba opisania relacji człowieka - świat
        
        Platon w swoim Trójpodziale duszy chciał sprowadza duszę do myślenia. Mamy dusze wegetatywną, emotywną, racjonalną (nous). Arystoteles nie zgodził się, że są 3 części/dusze. A: jest jedna dusza, która jest formą ciała i ma różne funkcje. U Kartezjusza następuje oderwania myślenie od życia.
        
        dualizm substancji - dwie zupełnie różne substancje. Ten obraz jest analogiczny wzgl. świata, który również dzieli się na dwa: świat idei i świat postrzegany
        
        dusza duchowa (niematerialna). "Dusza to człowiek " - to na naprawdę istnieje. Jest on nie tylko nieśmiertelna, ale również poprzedza ciało w swoim istnieniu. O preegzystencji świadczy zdaniem Platona arg. z anamnezy - pozyskiwania wiedzy jako przypominania sobie. Skoro sobie przypominamy to musiało być coś więc dusza musiała wcześniej to oglądać. Drugi arg. jest epistemologiczny - jeśli jesteśmy poznawać prawdy wieczne (np. matematyczne), to musi istnieć w nas coś wieczengo.
        
        1 more item...
        
        ciało - materialne, jest czymś przygodnym, obciązeniem
        
        1 more item...
        
        zbudowane z tych samych elementów
        
        jak dusza świata kosmicycje świat, tak jest z naszą duszą
        
        św. Grzegorz (?) - człowiek to parvus mundus - w tradycji chrześcijańskiej. Głosić do całego świata tzn. głość człowieka
        
        z póżniejszym rozwinięciem tej koncepcji nie zgadzał się np. Albert Wielki
        
        Tales - dusza jako to co może poruszać np. magnes i bursztyn mogą poruszać (dla nas to właściwości magnetyczne)
        
        Heraklit - koncepcja logosu( jako wspólny rodzaj porządku w duszy i na świecie) - jako to co łączy świat i człowieka - dokonuje się to po przez rozumną duszę. *Anima mundi - logos
  - - - I. Osoba należy do kat. substancji, można być podmiotem przypadłości. Nie zgadza się do z pojęciem podmiotu jaki mamy u Locka
      - II. Tj. substancja racjonalna - stół też jest subst., ale nie jest racjonalny. - chodzi o akt świadomości, coś co myśli
      - III i IV, V - każda natura jest substancją, nie istnieje w tym co powszechne lecz w indywiduach: indywidualna substancja natury rozumnej - substancja ta jest konkretnym podmiotem. Substancjalność i indywidualność to 2 najważniejsze el. tej definicji. Przeciwieństwem myślenie ind. był Aworees/Spinoza/Hegel - monizm
        
        poj. natury - b. nie jedno znawcze. B de ominibus - n. tj. to cj. poznawalne. Czy Bóg należy do natury? Tak - pojęcie (Anzelm), nie - jest poznawalne, ze istnieje ktoś taki jak Bóg. Poznawalny jako przyczyna, można powiedzieć tylko, że istnieje i jest wszechmocny, św. Tomasz (por. przykład rysunku)
        
        de substancia - zasady te odnoszą się do substancji, ale zwracają uwage na ruch
        
        natura jest tym, co może działać, bądź doznawać działania (najważniejsza def.) - tj. substancja ujęta od strony jej działania - mówi jak może działać substancja. Operari sequitr esse - działa podąża za sposobem działania - byt człowieka wyznacza czym jest np. człowiek jest substanacją myślącą lecz nie latającą. Człowiek potrafi jednak zbudować samolot - funkcja rozumu
        
        natura jest zasadą ruchu, którym ciało porusza się samo przez się, a nie w sposób przypadłościowym (por. zasada życia nefesz)
        
        de differentia specifica - natura jest różnicą gatunkową nadającą formę każdej poszczególnej rzeczy - por człowiek animal rationalis - animal genus, rationalis - differentia specifica - tą racjonalścią różnimy się od zwierząt i drzew
- - - - umysł (mind/łac.. mens) - jest związany z aktywnością myślowową.
        
        (gr. menos -siła życiowa, ->psyche ; menomai - pragnienie.)
      - mózg - organ fizyczny, właściwy pewnego typu bytom (nie tylko ludziom).
      - świadomość - Judycki: Czy gdyby nie było nikogo kto podziwiałby Słoneczniki Van Gogha, to istniały by one jako to dzieło. Świadmość jest tutaj czymś więcej niż polem percypcyjnym - tj, coś więcej niż suma danych zmysłowych. Przedmioty mają dla nas znaczenia i wywołują w nas jakaś reakcje.
      - dusza - jest formią ciała - porządkuje?, niematarialna, wieczna, forma, indywidualna, właściwa człowiekowi
      - duch - pierwiastek ożywiający
      - rozum
      - intelekt
    - - fenomeny(?) np. człowiek jako byt ku śmierci. W koncepcji platońskiego śmierć nie jest żadnym dramatem, lecz wyzwoleniem, natomiast u Arystotelesa, jest jak rozerwanie pomiędzy kolorem a kształtem rzeczy- jest katastrofą. Trzeba przyjąć jakiś rodzaj zmartwychwstania
    - - wolna wola
      - osoba
    - - świadomośc
        
        pamiec
        
        wolna wola a determinacja
        
        struktura działania - intencja
        
        język
        
        tożsamość osobowa
        
        problem relacji psychofizycznej (mind-body problem)
    - - prof. Judycki, Świadomość i pamięć.
      - Paul MacDonald, Psyche
- - - - komplikuje
      - trudno, tylko po przez negację zdefinować to cj. duchowe -trudno uchwytne
    - - arg. teoretyczne - spekulatywne np. nie mam wglądu w duszę, ale szukam jakieś zasady, która pozwoli mi wytłumaczyć pojęcia
        
        a) arg. modalny (Kartezjusz) - dot. tego, że dualizm jest możliwy. Przyjęcie susbstacji niecielesnej nie jest czymś wewnętrznie sprzeczym - teza o istnieniu res cogitas jest tak samo uprawniona jak teza o jej nie istnieniu. Może trudno przyjąć pojęcie duszy z powodów religijnych. Nie ma sprzeczności w przyjęciu istnienie duszy. [za czasów K. myślenie materialistycznie nie było jeszcze tak powszechne. Dzisiaj ten arg. jest bardziej powszechny]. Można zadać pytanie: co jest takiego niemożliwego w pojęciu duszy niematerialnej
        
        argument z nieograniczonej plastyczności umysłu (Arystoteles) Umysł jest w stanie stać się wszystkim. Może poznawać rzeczy materialne, niematerialne - prawdy matematyczne jak i generować obrazy. "Dusza jest w pewien sposób wszystkim". Jeśli umysł poznaje rzeczy niematerialne, to sam nie może być materialny, musi być transendenty, posiadać neutralność, która pozwala mu wchłonąć tak różne prawdy - tj. jego duchowość. Pomocna jest tutaj metafora ciasta - jeśli ma on przyjmować różne formy, to on sam musi być inny od tego co przyjmuje jak ciasto musi być inne od foremki.
        
        argument z niemożliwości mechanicznej interpretacji treści mentalnych (Leibniz) - tak jak treść wiersza nie da się sprowadzić do liter, bo chociaż mamy wersję materialna (liter), to żeby była treść musi być jakiś odbiorca. Tak samo jest z treściami mentalnymi, maja one swoją podstawę, ale nie wystarczy by pojawiła się wiersz, muzyka, myśl - do tego, aby się to pojawił potrzebny jest duch - umysł niematerialny. Myśl jest niematerialna, musi istnieć coś co myśli.
        
        arg. z istnienia wiedzy koniecznej (Platon) - jest w nas czynnik, dzięki któremu możemy wyjść poza obserwację zmysłową i coś na nią "nałożyć"
        
        Fedon - życie doczesne, cielesne jest więzieniem duszy. Pojawia się tutaj po raz pierwszy w filozofii pojawia się problem samobójstwa. Ujęty jest radykalnie - życie człowieka nie jest jego własnością, choć już stoicy widzieli to inaczej.
        
        Platon: istnieją idee i istnieje świat zjawisk. Odbicie tego porządku metafizycznego jest również w człowieku. Tym co istnieje jak idee (episteme) jest dusza, tym co istnieje jak zajawiska (doxa) jest ciało. Gdyby nie było duszy nie cielsnej nie możnaby poznawać świata idei - prawd koniecznych, abstrakcyjnych, matematycznych. Nawet w taki przypadku jeśli dusza jest skażona cielesnością, zbyt nimi zajęta, nie poznajac rzeczy duchowych nie potrafi wrócić do tego co czystko duchowe, staję się błąkającym się upiorem. Dla P. dusza nie jest tylko nieśmiertelna, ale wręcz wieczna (przejął Orygenes).
        
        klasycznym przykładem prawdy koniecznosciowej jest twierdzenie Pitagorasa - jest ono do dowiedzenia, a nie aksjomatyczne
        
        metoda majeutyczna i eleuktyczna - prowadzi do wydobycia prawdy, przypomnienia sobie jej, bo ona w nim jest. Ale skąd dusza zna te prawdę? Bo oglądała je już wcześniej, oglądała prawdy wieczne (świat idei), zakłada preegystencje dusz. (por. Heidegger, tłumaczący etymologię słowa aletheia )
        
        o takich strukturach wewnątrz podmiotowych mówił równie Kant, lecz dla wg jego myślenie da się tylko dotrzeć do transcendetnego poznania (?)
        
        arg. z jedności świadomości (Leibniz, Berkeley, Kartezjusz i.inn.)- kontr-lockowski. Do mojego pola świadomości trafiają różne obrazy, dźwięki - różne dane świadomośc z różnych zmysłów. Te różne danej postrzegam jednak jako pewna jedność - coś musi mi uspójniać to doświdczenie, dane świadomosci. To musi być coś innego od zmysłów inne od materialności.
        
        arg. ze zmnienności zastępowania - pojawił się w XX w. za sprawą badań naukowych prowadzonych przez biologów. W ciągu zycua kilkakrotnie wszystkie komórki w naszym życiu się zmieniają. Jeżeli wszystko się zmienia, to zasadą tożsamości musi być coś cj. niezależna a zatem i niecielesne
        
        arg. z niemożliwości redukcji własności mentalnej - jak nie będzie mentalnego, który będzie zdolny odbierać coś więcej niż dane fizykalne, to ciągle będziemy mówić o Słonecznikach Van Gogha, czy tylko o jakiejś plamie. Wrażenie estetycznego jako powstaje przy oglądaniu obrazu nie da się zredukować do danych fizykalnych. [Tak samo czym innym jest napić się wody gdy jest sie spragniony, a czym innym znać jej skład chemiczny lub znajmośc języka na poziome ponad funkcjonalnym - umieć żartować w tym języku. Lub muzyka Chopina, jednego porusza, a drugiego nie, choć słyszą to samo]
      - z doświadczenie wew
        
        doświadczenie bycia podmiotem stanów mentalnych - nawet z najbardziej subiektywnym z nich (smutek, zniechęcenie) nie utożsamiamy się. Traktujemy się jako ich podmiot - mogę się zastanawiać np. co mogę zrobić z moim smutkiem/cierpieniem. "Mnie boli" a nie "ja jestem bólem". Zwierze inaczej niż człowiek nie potrafi zdać sobie sprawę z własnego bólu. Chociaż człowiek też potrafi działać pod wpływem adrenaliny i nie zdawać sobie ze sprawy własnego bólu i dopiero kiedy ona przestanie działać uświadomić sobie ten ból - przechodzi w cierpienie. [Husselr, za Kartezjuszem - do czystego "ja" mamy tylko dostęp na poziomie świadomości własnego istnienia]
        
        doświadczenie pozaprzestrzenności - mamy poczucie, że "ja" nie redukuje się do mojego ciała. Mogę sobie pomyśleć, że nie mam ciała (por. sny o lataniu itp)
        
        doświadczenie atemporalności - np. kiedy wspominamy siebie z dzieciństwa to mamy poczucie, że to jestem "ja", choć bardzo się zmieniliśmy. Mamy poczucie tożsamości pomimo upływu czasu i zmienności
        
        doświadczenie substancjalności - jest redukowalne z doświedczeniem bycia podmiotem stanów mentalnych, chociaż nie chodzi tutaj tylko o stany mentalne lecz również zachowań cielesnych - nie "moje ręce piszą na komputerze", ale "ja piszę na komputerze"; "ja czytam książkę", a nie "moje oczy czytają książkę".
    - - dualizm substancji - mam 2 rodzje subst. duchowa i materialna. Ta duchowa może być traktowana jako zasada zyciu lub tylko jako zasada mysli.. Te dwie substancje jakoś na siebie oddziałują. Istnienie umysłu nie zalezy przyczynowo od ciała.. Nie jest tak, że dusza panuje nad ciałem, ale również ciało jest w stanie zepsuć ciało (por. Platoński upiór). Stąd tez bierze się asceza i gnoza (pitagorejczycy) - chęć oderwania duszy od ciała - wolności od
        niego po przez poznanie i post. Dla twardych dualistów śmieć jest wyzwoleniem, a zmartwychwstanie jest niepotrzebne, niechciane (por. św. Paweł na Areopagu)
        
        Platon mimo wszystko zalicza się do tych. P: dusza jako zasada życiu w człowieku jest niematerialna, ma 3 funkcje. Materialna jest u zwierzą. Głowna granica odziela to co ożywione i nie ożywione
        
        Kartezjusz - dusza jako zasada myśli - tj, "duch w masznie". Dla niego zwierze to po prostu mechanizm. Dla niego główna granica oddzieka to świat myśli od świata niemyślącego
        
        Emergentystyczny - dot. wyłącznie człowieka i stanó mentalnych . Ten dualizm mówi, że niematerialne umysły mogą pojawiać się dopiero wtedy kiedy osiągną taki stopień złożoności, że "wyemanował" z siebie umysł - jest on pochodną materii. Czy moze on istnieć po śmierci? E. nie wypowiadją się na ten temat
      - d. własności/emerygentny - istnieje jedna baza i 2 rodzaje własności. Są one ściśle ze sb połączone, ale nie tożsame - to jest jak z drewnem w kominku i ogniem, który się na nim pali. Mózg jest jako drewno, a ogień jest jak świadomość. Jedno od drugiego zależy bez drewna nie ma ognia, a ogień zmienia drewno.
        
        *[superweniencja - szeroka koncepcja, dot. m.in. estetyki. Czym innym jest zachwyt oryginałem a czym innym jest kopia. Nawet jeżeli skopiją idealinie podstawię (to co subwenientne) to nie skopiuję tego co (subwenientne) Chociaż są one dla nas nieodróżnialne. W pewnych przedmiotach własności superw. są bardziej widoczne niż w innych - kiedy są wyjątkowe]
        
        pytanie: Ten ogień może nie zapalić się na drewnie - stan mentalny czasem się pojawia, albo samo się nie pojawia. Pojawia się pytanie jaka jest jego przyczyna? Własności mentalne nie są tożsame z fizycznymi, ale są materialne.
        
        plus: Nie ma tutaj problemu mostu - zarówo mózg jak i świadmosć jest czymś materialnym, ale świadomość nie jest czymś cielesnym
        
        minus: skoro wszystko jest materialne, jak wypali się drewno to znika ogień - nie ma przejścia do nieśmiertelności dusz. Dualiści substacji i hylemorfiści, twierdzą że tj. monizm
      - d. hylemorficzny - dusza z jest formą ciała - jest to b. mocne wiązanie jak pomiędzy kształtem a przestrzennością, pomimo to dusza może subzystować (istnieć bez ciała), ale to nie jest normalne, domaga się zmartwychwstania. Czy faktycznie jest to dualizm substancji?
        
        Zarzuca się tutaj, że jeżeli jest to tak mocne wiązanie, to nie powinnśmy mówić o subzystencji duszy.
        
        Krytycy będą mówili, że jest to dualizm, ale nie d. substancji, bo jeśli to byłby twardy dualizm, to dusza/res cogitas mogłaby istnieć sama, a nawet im dalej od ciała tym lepiej dla duszy
  - - - zachownie spojności zjawisk- nasz umysł dąży do jedności - Parmenidejska jedność bytu. (por. brzytwa Ockhama - epistemologicznie). Prostota tłumaczenia rzeczywistości - wszystko da się uprościć - jest w człowieku chęć do znalezieniu jednej zasady, która wytłumaczy wszystko
      - likwiduje problem mostu - jest jeden byt, nie trzeba tłumaczyć interakcji
- - - - preaererea - wydaje się że tak bo:
        
        Jest zasadą ruchu w ciele, a jeśli była by nie cielesna to ten ruch byłby wiecznym - jednostajnym, a że ruch człowieka taki nie jest to dusza musi być cielesna
        
        Relacje pomiędzy Bogiem a światem jest analogiczna do relacji dusza - ciało. P. poruszciel jest nieporuszany przez nic, a dusza jest poruszycielem jest poruszana per accidens - bo przemieszcza się razem z ciałem
        
        Gdyby dusza nie była niecielesna nie mogła by poznawać rzeczy materialnych - a poznaje się przez materialne
        
        Tak jak odbieramy obraz nie musimy być faktycznie w naszym oku, tak dusza nie musi być cielesna, aby rozpoznawać ciała.
        
        Jeśli dusza jest niecielesna to jak porusza to ciało? Jak się z nim styka? (Problem mostu - zetknięcia) Wiec musi być cielesna
        
        ten ruch jest analogiczny do p.poruszyciela (nous) do świata - nie musi się stykać - wpływ. Na temat wpływu nous na p. poruszyciela por. C.S. Lewis, Odrzucony obraz* - mechanika funkcjonownia niebios
      - sed contra: Augustyn - dusza jest prosta tzn. niepodzielna, (nie da się wyróżnić części, bo czy można podzielić myśl, a więc jest duchowa, bo rzeczy materialne są podzielne
      - respondeo: Tomasz: dusza to naczelna zasada życia, a przejawia się po przez ruch i poznanie. Jest trudno jest pomyśleć sobie coś bez pomocy wyobraźni, dlatego star. filozofowie nie mogli wyobrazić sobie, że jest coś co istnieje, a nie jest materialne. Jesteśmy przyzwyczajenie do operowania tym co już wiedzieliśmy (np. róg+koń=jednorożec). Starożytni nie potrafili wyjść poza wyobraźnie do sfery czysto spekulatywnej
        
        mamy szczegółowe zasady życia - np. oko jest odpowiedzialne za widzenie, ale nie może być odpowiedzialne za inne zasady. Taka zasada jest cielesna, jest jednak zasadą nie dlatego że jest cielesna, ale dlatego, że jest okiem - ma formę
        
        Mamy naczelną zasadę życia, od której pochodzi życie w innych szczegółowych. Nie może być materialna, bo nie może się akomodować/zmieniać i być odpowiedzialna za widzenie, za słyszenie. Jeśli to ciało byłoby zasadą życia, to wszystkie ciała by żyły. Wtedy wszelkie ciało byłoby zasadą życia.
        
        Dusza ma się tak do ciała jak ciepło ma się do tego co ciepłe. Jak zasadą ciepła w termoforze jest gorąca. Co jest jednak zasadą ciepła wody w żelazku, ognisku. Jest nią ciepło. Nie dlatego woda/węgiel/drewno grzeją bo są materialna, bo jeśliby tak było to wszelka materia musiałby ogrzewać, To co sprawia, że ogrzewa, to jest to że jest to "takie a takie ciało" - posiada konkretną formę. Tak dusza nie jest ciałem, ale jest formą ciała. Dusza jest aktem ciała, jako jedyny akt jest substancjalna
- - - - Arystoteles - elitarna koncepcja wolności, związana jest z samo-opanowaniem. Wolność, którą można uzyskać tj, wolność od samego siebie. Ludzie dzielą się na dwie katogie - rodzą się według nich ze wzgl. na fatum. W rodzinie aristoi rodzi sie aristos - rodzi się on potencjalnie wolny, może tą wolność stracić
        
        Z natury wolnych - oni nie są zdolnie uciekać od fatum, ale niektórzy są zdolni by dzęki wielkiego wysiłku poznania i cnoty uzyskać samo-panowanie (autarkeia). Nie jest to wolność od faktum, ani czynnikiów zewnetrznych, ale zdolność samo-panowania. Nie wszyscy są do tego zdolni, nie są zdolni do poznania. wypracownia cnoty, lub są do tego zdolni, ale tego nie dolą. Jest tylko nie wielka grupa (aristoi), która to robi. To jest wolność w obrębie fatum, dotyczy samo-panowania. Dla niego najbardziej zniewolony człowiek, to ten kto chce coś zrobić, ale tego nie robi.
        
        Z natury nie wolny - większość ludzi rodzi się niewolnikami. Nie chodzi tu jednak o status społczny, ale o to, że większość ludzi nie potrafi nad swoim "chce" i "nie chce mi się". Dla A. potrzeba jest czymś realnie koniecznym np. potrzeba chleba (szeroko rozumianym), natomiast zachcianki mogą stać się potrzebami [native user internetu doświadcza tego, że nie ma smarphon'a - czuje się zagrożony, wpada w panikę] .Dlatego dobrze, jeśli żyje on jako niewolnik - ma pana (lub kaprala), który przez rozkaz zmusza go do działania - on same tego nie zrobi. Zmusza on do działań, które służą tobie np. szkolnictwo, praca. Starożytni nie uważali, że większość ludzi ma zdrowy rozsądek i dobre intencje, gust. Jeżeli coś jest szerokie, popularny to nie jest wartościowe. Demokracja Ateńska, była skrajnie limitowana - prawo głosu mieli tylko mężczyźni, posiadający majątek, którzy byli na wojnie. [Dlatego np. Arystoteles, który był powszechnie szanowany, ale był metoikiem i nie był na wojnie, która prowadziły Ateny nie miał prawa głosy]
  - - - A: nie ma żadnej siły/osoby poza Dobrym Bogiem. Źródłem zła jest w.w. istot stworzonych. Znikają nam dwie siły, również to, ze Bóg jest dobry i zły jednocześnie, konieczna jest mocna koncepcja w.w. Reakcja była tak, że jest to kompletnie nie możliwe.
    - - Pelagiusz - mnich iroszkockich przybył do Rzymu z W. Brytyjskich. Tam pojawił się pierwszy poza wschodem monastycyzm, było to m. radyklany. Kiedy przybył do Rzymu zobaczył tam dość mocne "rozpasanie". Chrześcijaństwo przyjmowano po to, aby zdobyć urzędy. Pyta: gdzie są wasi pasterze? Kiedy trafia na Wyznania Augustyna, który po śmierci Ambrożego był nauczycielem chrześcijaństwa zachodniego, trafia na słowa "uczyć to co nakazujesz" - interpretuje je jako kwietyzm - "nie mam łaski, a wiec tj, moim krzyżem". Dlatego dla P. łaska nie jest konieczna, bo sama natura jest zdolna do doskonalenia się. Człowiek zawsze ją dostaję - jak się weźmie do roboty.
        
        Natura ludzka przez grzech p. została tylko osłabiona ale nie zniszczona w dąrzeniu ku dobru
        
        człowiek dzięki pracy nad sobą , dzęki naturze, jest zdolny do pierwotnej doskonałosc
        
        łaska jest tylko pomocna, człowiek z natury dobry potrzebuje jej jako pomocy - nie jest warunkująca
        
        Agustyn - odpwiedź: wolność definiowna jako zdolność dążenia ku dobru (voluntas)
        
        grzech pierworodny to antropologiczna katastrofa
        
        człowiek nie jest wolny - nie jest w stanie chcieć dobra moralnego sam z siebie.**
        
        W tym sensie nie ma wolnej woli, że sam z siebie nie może nie chcieć zła. A: moja koncpecja nie jest niczym innym jako opowiedzenim tego co nazawlibyśmy adalium Pawłowym o niemożności zrobienia tego co chcę. Człowiek jest absolutnie chory i cherlawy, chrzest zachował jego życie - dał człowiekowi "życie Boże". Człowiek, żeby chcieć dobra potrzebuje permanentnie łaski Bożej. A: Komponent naszego działania jest nikły, nie ma się nim co za bardzo zajmować - dlatego chrześcijaństwo nie pójdzie za A. w całości. A. z racji polemiki dokonuje pewnego przeakcentownia. Dopiero za sprawą Grzegorza Wielkiego - jego interpretacji A. staje się nie groźny - bo wyważony i wgruncie pogodzi z Pelagiszem.
        
        Być wolnym tzn. chcieć dobra. Dlaczego to jest istota wolności? Bo sam wychodzi z sytuacji, w której ktoś nie chce nawet chcieć dobra. Wszelkie dobre pragnienie pochodzi z łaski. Bazowa sytuacja jest tego, że nie mamy tego.
        
        zniewolenie polega na ciążeniu ku złu - przed grzechem p. nasza wola [możliwe dwie opcje] była tak samo zdolna do chcenia dobra lub zła/ bardziej chce dobra. Po grzechu p. wola z natury ciąży ku złu. Łaska powstrzymuje ten upadek i sprawić by chciała dobra i zaczeła ku niemu ciążyć.
        
        problem wolności nie jest tożsamy z zagadnieniem wolnego wyboru (liberum arbitrum). Może być tak, że liberum arbitrum wejdzie w konflikt z voluntas. np. alkoholik zamknięty w sklepie monopolowym ma wiele możliwości do wyboru czym się napić. Ale czy jest to wybór wolnościowy? Nie, ten człowiek dałby dowód swojej wolności gdyby nie napił się. U A. l.a. i v. są często przeciwstawne - bardzo często jest tak, że zniewoleniem jest to co znajduje się w szerokiej gestii liberum arbitrum. (por. bajka o orle, który myślał, że jest kurą, do czasu, aż zobaczył drugiego orła). Błędem jest wmawianie człowiekowi, że l.a. tj wolność - por. kuszenie przez szatana w ks. Rodz. : "rozszerz swoje liberum arbitrum - to ogranicza twoją wolność.
        
        grzech pierworody zostaje zgłądzony jedynie przez chrzest, ale nawet przez nią zgładzony pozostawia zniszczenia natury ludzkiej, one jednak może być odbudowywana przez łaskę Bożą. Człowiek do wszystkiego potrzebuje łaski Bożej.
        
        człowiek P. to człowiek zdrowy to czego potrzebuje to trenera i siłowini, jak łaska Boża pomoże to świetnie, to nie jest jakąś wielką potrzebą. To jest bardzo optymistyczną i dyscyplinujaca wizją.
  - - - twardy determinizm - wolna wola nie istnieje w sensie metafizycznym, tylko jako postuat ewntualnie. Determinzim jest faktem. Może byc do np. fatum - czynnik zewnętrzny, albo bilologiczny - to twoje geny decydują np. teoria względności Ensteina
      - twardy imkompatybilizm - nie ma wolnej woli, ale nie ma też determinizmu - wszędzie jest kompletny przypadek, nasze działania są wypadkowymi chaosu. W podobnych warunkach mamy bardzo różne zachowania jednostki np. ktoś kto urodzi się w rodzinie z chorobą alkohlową - jeden nigdy nie tknie alkoholu, a inny powieli. np. fizyczne teorie mechanika kwantowa - możemy opisywać zajwiska, ale tylko probabilistycznie
    - - kompatybizlim - przyjmujemy wolną wolę i determinację. Istnieje czynnik niematerialny, który nie podlega wpływom materialnym. Dlatego na akt wyboru składają się na komponenty niematerialny - niezdetermnowmy i materialalny lub środkowiskowy - zdeterminowany. Nie da się tego ilościowo dookreślić. Wymaga założenia niematerialnego czynnika duszu (umsyłu). Stanowisko katolickie (św. Tomasz)
      - Libertarianizm - to cj. zdeterminowane jest nie ważne ponieważ to nie jest nam w stanie odebrać wolności - mogą nam sprawiać ból, albo radność, ale nie są w nas w stanie zniewolić. Mamy czynnik niematerialny, na który nie mają wpływu. Te stanowisko mocno akcentuje pełną odpowiedzialność - powinienieś np. przeciwstawić się afektowi. (por. Ucieczka od wolności - nie jesteśmy w stanie znieść tego, że jesteśmy odpowiedzialni). Dusza to nie jest forma ciała, ale relacja mocno dualistyczna, transcendenta wobec tego co cielesne