Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม, นายภาณุวิชญ์ พงษ์ภมร ม 5/3 เลขที่ 14 -…
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
การศึกษาพันธุกรรมของเมนเดล
ลักษณะต่าง ๆ ของถั่วลันเตาที่เมนเดล ใช้ในการศึกษาการ
ถ่ายทอดลักษณะพันธุกรรม
ลักษณะของเมล็ด – เมล็ดกลม และ เมล็ดย่น
สีของเปลือกหุ้มเมล็ด – สีเหลือง และ สีเขียว
สีของดอก – สีม่วงและ สีขาว
ลักษณะของฝัก – ฝักอวบ และ ฝักแฟบ
ลักษณะสีของฝัก – สีเขียว และ สีเหลือง
ลักษณะตำแหน่งของดอก-ดอกติดอยู่ที่กิ่ง และเป็นกระจุกที่ปลายยอด
ลักษณะความสูงของต้น – ต้นสูง และ ต้นเตี้ย
ข้อสรุปจากการวิเคราะห์ของเมนเดล
การถ่ายทอดลักษณะหนึ่งลักษณะใดของสิ่งมีชีวิตถูกควบคุมโดยปัจจัย (fector) เป็นคู่ๆ ต่อมาปัจจัยเหล่านั้นถูกเรียกว่า ยีน (gene)
ยีนที่ควบคุมลักษณะต่างๆจะอยู่กันเป็นคู่ๆ และสามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นต่อไปได้
ลักษณะแต่ละลักษณะจะมียีนควบคุม 1 คู่ โดยมียีนหนึ่งมาจากพ่อและอีกยีนมาจากแม่
เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์(gamete) ยีนที่อยู่เป็นคู่ๆจะแยกออกจากกันไปอยู่ในเซลล์สืบพันธุ์ของแต่ละเซลล์และ ยีนเหล่านั้นจะเข้าคู่กันได้ใหม่อีกในไซโกต
ลักษณะที่ไม่ปรากฏในรุ่น F1 ไม่ได้สูญหายไปไหนเพียงแต่ไม่สามารถแสดงออกมาได้
ลักษณะที่ปรากฏออกมาในรุ่น F1 มีเพียงลักษณะเดียวเรียกว่า ลักษณะเด่น ( dominant) ส่วนลักษณะที่ปรากฏในรุ่น F2 และมีโอกาสปรากฏในรุ่นต่อไปได้น้อยกว่า เรียกว่า ลักษณะด้อย (recessive)
ในรุ่น F2 จะได้ลักษณะเด่นและลักษณะด้อยปรากฏออกมาเป็นอัตราส่วน เด่น : ด้อย = 3 : 1
กฎแห่งการแยกตัว
กฎข้อที่ 1 ของเมนเดล คือ กฏแห่งการแยกตัว (Law of segregation) แอลลีลที่อยู่เป็นคู่กันจะแยกออกจากกันในระหว่างการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ โดยเซลล์สืบพันธุ์แต่ละเซลล์จะมีเพียงแอลลีลใดแอลลีลหนึ่ง
การเขียนสัญลักษณ์ของ gene
ใช้อักษรในภาษาอังกฤษ โดย gene ที่ควบคุมลักษณะเด่นจะแทนด้วยอักษรตัวพิมพ์ใหญ่และลักษณะด้อยก็แทนด้วยอักษรตัวพิมพ์เล็ก เช่น ถั่วพันธุ์แท้ฝักสีเขียว เป็น GG ส่วนฝักสีเหลืองเป็น gg , ถั่วพันธุ์แท้ต้นสูงเป็น TT ส่วนถั่วต้นเตี้ย เป็น tt เป็นต้น การศึกษาทดลองของเมนเดลเป็นการผสมโดยพิจารณาลักษณะเดียว(monohybrid) ตัวอย่างเช่น การผสมของถั่วลันเตาฝักสีเขียวพันธุ์แท้กับฝักสีเหลือง
กฎแห่งการรวมกลุ่มอย่างอิสระ
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของถั่วลันเตาตามที่กล่าวมาแล้ว เป็นการพิจารณาเพียงลักษณะใดลักษณะหนึ่ง ลักษณะของถั่วลันเตามีหลายลักษณะและมียีนควบคุมเป็นจำนวนมาก แต่เมนเดลได้เลือกทดลองเพียง 7 ลักษณะ ซึ่งการผสมพันธุ์แต่ละครั้งจะมีการถ่ายทอดลักษณะอื่นๆไปพร้อมๆกัน แต่เมนเดลพิจารณาเฉพาะลักษณะใดลักษณะหนึ่งเท่านั้น การผสมพันธุ์โดยพิจารณาลักษณะเพียงลักษณะเดียวนี้เรียกว่า การผสมพิจารณาลักษณะเดียว (monohybrid cross) เช่น การผสมพันธุ์ระหว่างถั่วฝักสีเขียวกับฝักสีเหลือง เป็นการผสมที่พิจารณาแต่ลักษณะสีของฝัก ต่อมาเมนเดลได้ศึกษาการผสมพันธุ์สองลักษณะพร้อมๆกัน เช่น ลักษณะรูปร่างของเมล็ดและลักษณะสีของเมล็ด เรียกว่า การผสมพิจารณาสองลักษณะ (dihybrid cross)
กฎข้อที่ 2 คือ กฎแห่งการรวมกลุ่มอย่างอิสระ (Law of independent assortment) ในระหว่างการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ยีนที่อยู่บนโครโมโซมที่ไม่ได้เป็นคู่ฮอมอโลกัสกันจะมีการจัดกลุ่มอย่างอิสระ โดยแอลลีลที่เป็นคู่กัน จะแยกออกจากกันและจัดกลุ่มอย่างอิสระกับแอลลีลอื่นที่แยกออกมาจากคู่เช่นกัน
การทดสอบจีโนไทป์
1.การผสมตัวเอง (selfing) ถ้าเป็น Aa ผสมตัวเอง ลูกที่ได้จะเป็นอัตราส่วนลักษณะเด่น : ด้อย = 3 : 1 แต่ถ้าเป็น A เมื่อผสมตัวเองจะได้ลักษณะเด่นล้วน
การผสมเพื่อทดสอบ (test cross) เป็นวิธีการทดสอบลูกผสมที่ต้องการทราบจีโนไทป์ว่าเป็นพันธุ์แท้หรือพันทาง โดยการนำลูกผสมไปผสมกับพันธุ์แท้ที่มีลักษณะด้อย (homologous recessive) ถ้าลูกที่เกิดขึ้นมีลักษณะเด่นทั้งหมด แสดงว่าลูกผสมที่ต้องการทราบ genottpe นั้นเป็นพันธุ์แท้ที่มีลักษณะเด่น (homozygous dominance) แต่ถ้าลูกที่เกิดขึ้นมีทั้งลักษณะเด่นและลักษณะด้อยในอัตราส่วน 1 : 1 แสดงว่าลูกผสมที่ต้องการทราบ genotype เป็นพันทาง (heteroaygous)
การผสมกลับ (back cross) เป็นวิธีการทดสอบเพื่อตรวจสอบจีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิต รุ่น F1 ว่าเป็นพันทาง(heteroaygous) หรือไม่โดยกานำไปผสมกับพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ที่มีลักษณะด้อยถ้าลูกที่เกิดขึ้นมีลัษณะเด่นทั้งหมดแสดงว่าสิ่งมีชีวิตรุ่น F1 นั้นเป็นพันธุ์แท้ที่มีลักษณะเด่นไม่ใช่พันทาง แต่ถ้าลูกที่เกิดขึ้นมีลักษณะเด่นและลักษณะด้อยในอัตราส่วน 1 : 1 แสดงว่าสิ่งมีชีวิตรุ่น F1 นั้นเป็นพันทาง
ลักษณะทางพันธุกรรมที่เป็นส่วนขยายของพันธุศาสตร์เมนเดล
ความเด่นไม่สมบูรณ์(incomplete dominance)
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่แอลลีลหนึ่งไม่สามารถข่มอีกแอลลีลหนึ่งได้อย่างสมบูรณ์ทําให้สิ่งมีชีวิตที่เป็นเฮเทอโรไซกัส แสดงฟีโนไทป์ที่อยู่ระหว่างฟีโนไทป์ของสิ่งมีชีวิตที่เป็นฮอมอไซกัสทั้งสองแบบ
ความเด่นร่วม(codominance)
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่แอลลีลทั้งสองแอลลีลบนคู่ฮอมอโลกัสโครโมโซม สามารถแสดงออกได้เท่า ๆ กันทำให้สิ่งมีชีวิตที่เป็น heterozygous แสดงฟีโนไทป์ของทั้งสองแอลลีลร่วมกัน
มัลติเพิลแอลลีล (multiple alleles)
ลักษณะทางพันธุกรรมถูกควบคุมด้วยยีนที่โลคัสเดียวบนฮอมอโลกัสโครโมโซม แต่มีแอลลีลมากกว่า 2 รูปแบบ เช่น ยีนที่ควบคุมหมู่เลือดระบบ ABO ของมนุษย์มี3 แอลลีล
ยีนบนโครโมโซมเดียวกัน(linkage)
การเกิด crossing over ในกระบวนการไมโอซิส อาจทําให้ยีนบนโครโมโซมเดียวกันแยกกันได้ซึ่งการแลกเปลี่ยนระหว่างกลุ่มของยีนที่อยู่บนโครโมโซมเดียวกันจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับระยะห่างระหว่างยีน
นายภาณุวิชญ์ พงษ์ภมร ม 5/3 เลขที่ 14