การปฏิรูปบ้านเมืองในสมัย รัชกาลที่ 5
- การปฏิรูปด้านการเมืองการปกครอง
- ตั้งสภาที่ปรึกษา
เมื่อรัชกาลที่ 5 มีพระราชอำนาจเต็มที่ภายหลังพระราชพิธีพระบรมราชาภิเษกครั้งที่ 2 เมิ่อพ.ศ. 2416 และในปี 2517 ได้ทรงตั้งสภาที่ปรึกษา 2 สภาคือ สภาที่ปรึกษา ราชการแผ่นดินและสภาทีปรึกษาในพระองค์
- ปฏิรูปการปกครองส่วนกลาง
เนื่องจากรูปแบบการปกครองแบบเก่าไม่มีความเหมาะสมล้าสมัย รัชกาลที่ 5 จึงมีการยกเลิกสิ่งเก่าที่ล้าสมัยและมีการตั้งสิ่งใหม่ที่เป็นระบบและทันสมัยมากขึ้น
- ปฏิรูปการปกครองส่วนภูมิภาค
ยกเลิกสิ่งเก่า เช่น 1.ยกเลิกระบบกินเมือง 2. ยกเลิกหัวเมืองชั้นตรี,โท,เอก การตั้งสิ่งใหม่ เช่น 1.ตั้งระบบการปกครองมณฑลเทศาภิบาล 2,เปลี่ยนแปลงอำนาจกระทรวงอำนาจกระทรวงมหาดไทย
- ปฏิรูปการปกครองส่วนท้องถิ่น
รัชกาลที่ 5 ได้ริเริ่มการปกครองส่วนท้องถิ่นขึ้นมาโดยตั้งสุขาภิบาล
- ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม
- แยกการศาลออกจากงานบริหารบ้านเมือง 2.ปฏิรูปกฎหมายใหม่แบบสากล
2.การปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ
1.ระบบภาษีและการคลัง
2.กิจการธนาคาร
มีการตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ จัดทำงบประมาณแผ่นดินประจำปีขึ้นครั้งแรกมีการเปลี่ยนระบบเงินตราใหม่
อนุญาติให้อังกฤษตั้งธนาคารฮ่องกงเซี่ยงไฮ้มีการก่อตั้งธนาคารคนไทยขึ้นมา
3.การปฏิรูปด้านสังคม
1,การเลิกทาส
2.การเลิกทาส
3.การปฏิรูปการศึกษา
4.การปรับปรุงเมืองให้ทันสมัย
ตะวันตกมองว่าประเทศที่มีทาส,ไพร่ เป็นประเทศที่ล้าหลังและอาจใช้เป็นข้ออ้างในการยึดครองราข รัชกาลที่ 5 จึงพยายามหาวิธียกเลิกไพร่และทาส รัชกาลที่ 5 มองว่าทาสเป็นเครื่องถ่วงความเจริญของบ้านเมืองประชาชนคนไทยควรจะมีอิสรภาพในการใช้ชีวิตและทรัพย์สินของตนเอง
ไพร่ทุกคนต้องมีสังกัดอยู่หากไม่มีสังกัดมูลนายจะไม่ได้รับการคุ้มครองทางกฎหมายและในการสังกัดมูลนายไพร่จะต้องไปลงทะเบียน'สักเลก' สังกัดมูลนาย (วัยฉกรรจ์จนถึง 70 ปี) เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบการเกณฑ์ไพร่เพื่อใช้งาน เช่น หากเกิดสงคราม
มีการก่อตั้งโรงเรียนหลวงขึ้นให้เข้าได้เฉพาะขุนนางและเชื้อพระวงศ์ มีการก่อตั้งโรงเรียนสำหรับราษฎรแห่งแรก ตั้งโรงเรียนเฉพาะทางส่งเสริมให้วัดเข้าช่วยจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานสำหรับราษฎรทั่วประเทศ
พัฒนาด้านคมนาคม โดยมีการสร้าง รถไฟ รถราง ไปรษณีย์โทรเลข การไฟฟ้า ประปา สะพาน ถนนสายต่างๆยกเลิกและปรับปรุงวัฒนธรรมต่างๆ 1.ยกเลิกประเพณีหมอบกราบ 2.ยกเลิกทรงผมมหาดไทย 3.ยกเลิกวังหน้า 4.มีการเปลี่ยนแปลงเครื่องแต่งกาย