การปฏิรูปบ้านเมืองในสมัย รัชกาลที่ 5

  1. การปฏิรูปด้านการเมืองการปกครอง
  1. ตั้งสภาที่ปรึกษา

เมื่อรัชกาลที่ 5 มีพระราชอำนาจเต็มที่ภายหลังพระราชพิธีพระบรมราชาภิเษกครั้งที่ 2 เมิ่อพ.ศ. 2416 และในปี 2517 ได้ทรงตั้งสภาที่ปรึกษา 2 สภาคือ สภาที่ปรึกษา ราชการแผ่นดินและสภาทีปรึกษาในพระองค์

  1. ปฏิรูปการปกครองส่วนกลาง

เนื่องจากรูปแบบการปกครองแบบเก่าไม่มีความเหมาะสมล้าสมัย รัชกาลที่ 5 จึงมีการยกเลิกสิ่งเก่าที่ล้าสมัยและมีการตั้งสิ่งใหม่ที่เป็นระบบและทันสมัยมากขึ้น

  1. ปฏิรูปการปกครองส่วนภูมิภาค

ยกเลิกสิ่งเก่า เช่น 1.ยกเลิกระบบกินเมือง 2. ยกเลิกหัวเมืองชั้นตรี,โท,เอก การตั้งสิ่งใหม่ เช่น 1.ตั้งระบบการปกครองมณฑลเทศาภิบาล 2,เปลี่ยนแปลงอำนาจกระทรวงอำนาจกระทรวงมหาดไทย

  1. ปฏิรูปการปกครองส่วนท้องถิ่น

รัชกาลที่ 5 ได้ริเริ่มการปกครองส่วนท้องถิ่นขึ้นมาโดยตั้งสุขาภิบาล

  1. ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม
  1. แยกการศาลออกจากงานบริหารบ้านเมือง 2.ปฏิรูปกฎหมายใหม่แบบสากล

2.การปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ

1.ระบบภาษีและการคลัง

2.กิจการธนาคาร

มีการตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ จัดทำงบประมาณแผ่นดินประจำปีขึ้นครั้งแรกมีการเปลี่ยนระบบเงินตราใหม่

อนุญาติให้อังกฤษตั้งธนาคารฮ่องกงเซี่ยงไฮ้มีการก่อตั้งธนาคารคนไทยขึ้นมา

3.การปฏิรูปด้านสังคม

1,การเลิกทาส

2.การเลิกทาส

3.การปฏิรูปการศึกษา

4.การปรับปรุงเมืองให้ทันสมัย

ตะวันตกมองว่าประเทศที่มีทาส,ไพร่ เป็นประเทศที่ล้าหลังและอาจใช้เป็นข้ออ้างในการยึดครองราข รัชกาลที่ 5 จึงพยายามหาวิธียกเลิกไพร่และทาส รัชกาลที่ 5 มองว่าทาสเป็นเครื่องถ่วงความเจริญของบ้านเมืองประชาชนคนไทยควรจะมีอิสรภาพในการใช้ชีวิตและทรัพย์สินของตนเอง

ไพร่ทุกคนต้องมีสังกัดอยู่หากไม่มีสังกัดมูลนายจะไม่ได้รับการคุ้มครองทางกฎหมายและในการสังกัดมูลนายไพร่จะต้องไปลงทะเบียน'สักเลก' สังกัดมูลนาย (วัยฉกรรจ์จนถึง 70 ปี) เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบการเกณฑ์ไพร่เพื่อใช้งาน เช่น หากเกิดสงคราม

มีการก่อตั้งโรงเรียนหลวงขึ้นให้เข้าได้เฉพาะขุนนางและเชื้อพระวงศ์ มีการก่อตั้งโรงเรียนสำหรับราษฎรแห่งแรก ตั้งโรงเรียนเฉพาะทางส่งเสริมให้วัดเข้าช่วยจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานสำหรับราษฎรทั่วประเทศ

พัฒนาด้านคมนาคม โดยมีการสร้าง รถไฟ รถราง ไปรษณีย์โทรเลข การไฟฟ้า ประปา สะพาน ถนนสายต่างๆยกเลิกและปรับปรุงวัฒนธรรมต่างๆ 1.ยกเลิกประเพณีหมอบกราบ 2.ยกเลิกทรงผมมหาดไทย 3.ยกเลิกวังหน้า 4.มีการเปลี่ยนแปลงเครื่องแต่งกาย