Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 12 ชมรมเรือ การเดินเรือและการเช่าเรือ - Coggle Diagram
บทที่ 12 ชมรมเรือ การเดินเรือและการเช่าเรือ
ประวัติความเป็นมา
ชมรมเรือเริ่มก่อตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 19 ในปีค. ศ. 1896 เรือที่ให้บริการในเส้นทางเรือที่เป็นเครื่องจักรไอน้ำเกิดการแข่งขันโดยใช้วิธีการตัดราคาอย่างรุนแรง เพื่อที่จะลดความแข็งขันซึ่งกันและกัน เรือต่างๆ จึงรวมตัวกันเป็นชมรมครั้งแรกเมื่อปีค.ศ 1875 ในประเทศอังกฤษโดยการรวมตัวกันของเจ้าของบริษัทเรืออังกฤษ 7 บริษัท ซึ่งให้บริการขนส่งสินค้าประจำในเส้นทางยุโรปกัลกัตตา
ในช่วงทศวรรษที่ 70 ภายหลังจากที่ระบบตู้คอนเทนเนอร์ได้นำมาใช้ครั้งแรกชมรมนี้เพื่อประโยชน์ต่อบริษัทเรือประจำเส้นทางในการผูกขาดค่าบริการขนส่ง มีเส้นทางให้บริการในแถบมหาสมุทรแอตแลนติกหรือให้บริการชายฝั่งตะวันออกของอเมริกา ด้านเหนือเป็นต้น
ค่าชมรมเรือ
ลักษณะของชมรมเรือ
ชมรมเรือหมายถึงบริษัทหรือสายการเดินเรือตั้งแต่ 2 รายคืนไปมารวมกันเป็นกลุ่มดำเนินธุรกิจเพื่อให้บริการขนส่งสินค้าบนเส้นทางใดเส้นทางหนึ่งหรือในเขตภูมิภาคด้วยวัตถุประสงค์ร่วมกัน โดยจัดทำข้อตกลงทั้งอย่างเป็นทางการและไม่เป็นทางการ เพื่อกำหนดเป็นหลักปฏิบัติให้เป็นแบบอย่างเดียวกันแก่ผู้ส่งสินค้าทางเรือ ในการจัดบริการขนส่งการเก็บค่าระวาง การกำหนดการเปลี่ยนแปลงอัตราค่าระวาง การกำหนดเงินส่วนลด การเก็บค่าธรรมเนียม หรือการวางเงื่อนไขอื่น ในราคาที่เป็นกลางและรูปแบบเดียวกัน
วัตถุประสงค์ของชมรมเรือ
1.เพื่อป้องกันการแข่งขันกันเองของบริษัทเรือที่เป็นสมาชิกภายในชมรมเรือ ด้วยการกำหนดค่าระวางการขนส่งสินค้าเป็นอัตราเดียวกัน
เพื่อส่งเสริมให้สมาชิกในชมรมร่วมกันต่อสู้กับการแข่งขันภายนอกของบริษัทเดินเรือที่ไม่ได้เป็นสมาชิกของชมรม รวมทั้งเรือจรที่ปฏิบัติเป็นครั้งคราว โดยกำหนดอัตราค่าระวางเรือแตกต่างกันสำหรับลูกค้าประเภทต่างๆ
การจัดสรรจำนวนเที่ยวเรือรวมถึงการกำหนดแบบเรือเพื่อให้เหมาะสมกับการค้าในเส้นทางนั้นๆ
กำหนดค่านายหน้าและกำหนดลักษณะและเงื่อนไขเกี่ยวกับการบรรจุหีบห่อสินค้าให้เหมือนกัน
การจัดการระบบรวมสินค้าและรายได้ชมรมจะรับสินค้าเป็นประจำโดยไม่จำกัดและให้บริการแก่ลูกค้าทุกคนโดยเสมอภาคโดยให้บริการแบบใครมาก่อนก็บริการก่อน
ผลดีและผลเสียของชมรมเรือ
ผลดี
การดำเนินงานของชมรมเพื่อประโยชน์ของผู้ใช้บริการสายการเดินเรือที่เข้าเป็นสมาชิกและการค้าของประเทศนั้นๆที่ชมรมปฏิบัติงานอยู่
สายการเดินเรือของชมรมให้บริการที่มีมาตรฐานสูงและเท่าเทียมกันการเก็บค่าระวางก็กำหนดตายตัวเท่าๆกันและให้ความเป็นธรรมแก่ลูกค้าทุกราย
ค่าระวางมีการกำหนดอย่างแน่นอนสามารถวางแผนล่วงหน้าในเรื่องค่าใช้จ่ายในการที่จะส่งสินค้าหากมีการเปลี่ยนแปลงค่าระวางชมรมจะแจ้งผู้เกี่ยวข้องทราบล่วงหน้าอย่างน้อย 60 วันก่อนที่จะขึ้นค่าระวาง
การให้บริการอย่างสม่ำเสมอและระยะเวลาตรงตามกำหนดทำให้ผู้ส่งและผู้รับสามารถรับสินค้าได้ตามเป้าหมาย
เรือของชมรมจะมีอุปกรณ์ในการขนถ่ายสินค้าที่ทันสมัยและเหมาะสมกับการค้านั้น
เรือที่ใช้ดำเนินการในชมรมเป็นเรือใหม่ที่ทันสมัยโดยชมรมกำหนดมาตรการต่างๆทำให้เจ้าของเหลือพยายามแข่งขันกันโดยการลงทุนหาเรือใหม่เรื่อยๆเพื่อจะได้เป็นที่นิยมของผู้ใช้บริการ
ชมรมช่วยพัฒนาเศรษฐกิจการค้าของประเทศและภูมิภาคนั้นๆ
ผลเสีย
ผู้ใช้บริการอ้างว่าค่าระวางที่เรียกเก็บสูงเกินไปต่อรองค่าระวางไม่ได้
การที่ชมรมพยายามกำจัดคู่แข่งจนทำให้เรือในชมรมหย่อนสมรรถภาพในการให้บริการลงเรื่อยๆ
การที่ชมรมมีลูกค้าประจำทำให้ลูกค้ารายใหญ่ที่จำนวนสินค้าส่งมากๆมีสิทธิ์ต่อรองกับชมรมได้มากกว่าลูกค้ารายย่อย
การที่ชมรมจำกัดสิทธิและจำนวนสมาชิกนั้นจะทำให้สายการเดินเรือหมายของประเทศกำลังพัฒนาไม่สามารถจะแข่งขันกับสายการเดินเรือของประเทศที่พัฒนาแล้ว
การที่ชมรมตั้งสำนักงานใหญ่ในประเทศที่พัฒนาแล้วทำการคิดและการขึ้นค่าระหว่างประเทศกำลังพัฒนาไม่ทราบเรื่องหรือไม่มีส่วนร่วม
สัญญาข้อตกลงของชมรม
1.การผูกพันระหว่างสมาชิก
1.1 การตกลงให้มีอัตราค่าระวางเป็นอย่างเดียวกัน 1.2 การแจกแจงสิทธิแก่บริษัทเรือที่เป็นสมาชิก
1.3 ความตกลงระหว่างบริษัทเรือซึ่งอยู่ในชมรม
2.การผูกพันผู้ส่งสินค้าการ
2.1 การผูกพันผู้ส่งสินค้าให้กับชมรมเรือ
2.2 ผู้ส่งสินค้าจะต้องทำสัญญากับชมรมเรือ
กลุ่มข้อตกลงร่วมกันด้านการขนส่งทางทะเล
เป็นการรวมตัวของสายการเดินเรือในระยะเส้นทางใกล้ กลุ่มข้อตกลงประเภทนี้ไม่มีกฎหมายรองรับและไม่มีการกำหนดกฎเกณฑ์ตายตัว กลุ่มข้อตกลงร่วมกันด้านการขนส่งทางทะเลในภูมิภาคเอเชียที่สำคัญและมีสมาชิกมากที่สุดให้บริการเดินเรือจากประเทศพม่าไปยังฝั่งตะวันตกของอินโดนีเซีย ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ มีสมาชิก 42 สายการเดินเรือจากประเทศต่างๆ
การเดินเรือและการเช่าเรือ
การเดินเรือ
การค้าระหว่างประเทศนำไปสู่การพัฒนากองเรือที่ขยายไปทั่วโลก มีการรวมตัวกันระหว่างสายการเดินเรือรายใหญ่รวมกันเป็นพันธมิตรให้บริการเส้นทางเดินเรือทั่วโลก แต่การรวมกลุ่มพันธมิตรจำเป็นต้องใช้เงินทุนเป็นจำนวนมาก ตลอดจนต้องมีเครือข่ายสำนักงานสาขาต่างๆ และสิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ การที่ปริมาณสินค้าของไทยมีไม่มากพอที่เหลือสินค้าลำหนึ่งจะบรรทุกได้เต็มขีดความสามารถ
มีสายการเดินเรือระดับรองหลายสาย เช่น การค้าระหว่างตะวันออกกลางกับเอเชีย โดยมีประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์เป็นศูนย์กลางในการบริการขนถ่ายสินค้า ในขณะที่ฮ่องกง ไต้หวัน สิงคโปร์และโคลัมเบีย ต่างก็เป็นเมืองท่าในการให้บริการขนถ่ายสินค้าโดยกองเรือลำเรียงขนาดเล็ก มีผลทำให้เมืองท่าที่เป็น จุดศูนย์กลางในการถ่ายสินค้าเหล่านี้ได้รับประโยชน์ทางเศรษฐกิจอย่างเต็มที่
การวางแผนการเดินเรือ
เป็นการวางแผนของบริษัทเรือหรือเจ้าของเรือที่จะต้องทำการวางแผนการเดินเรือ โดยเฉพาะนายเรือที่จะต้องศึกษาว่าจะเดินเรืออย่างไรจึงจะปลอดภัยและลดค่าใช้จ่ายให้มากที่สุดหน้าที่ก็คือ ต้องศึกษาหลายด้านการวางแผนการเดินเรือจะต้องศึกษาในเรื่องดังต่อไปนี้ 1.ข้อมูลข่าวสารของท่าเรือ 2.แผนการเดินเรือในเขตท่าเรือ 3.การวางแผนการจอดเรือ
ความพร้อมของเรือ 5.การจัดกำลังคน 6.เมื่อเรือกำลังจะเข้าท่า
การเช่าเรือ
การเช่าเหมาเรือ
เจ้าของเรือบางรายอาจจะให้บริการขนส่งสินค้าโดยไม่มีเส้นทางการค้าที่แน่นอนอยู่กับการว่าจ้างของผู้ที่ต้องการจะส่งสินค้าหรือผู้เช่าเหมาเรือลักษณะการให้บริการเช่นนี้คล้ายๆกับการให้บริการของรถแท็กซี่ ส่วนใหญ่แล้วการเช่าเหมาเรือจะให้กับการขนส่งสินค้าที่มีการซื้อขายกันครั้งละมากๆมีลักษณะเป็นสินค้าเทกอง การที่สินค้าเหล่านี้มีการซื้อขายกันครั้งละมากๆ ทำให้คุ้มที่จะเช่าเหมาเรือ ซึ่งมีผลทำให้ค่าระวางถูกสินค้าในกลุ่มนี้มักจะได้แก่ สินค้าขั้นปฐม เช่น สินค้าการเกษตร แร่ชนิดต่างๆ น้ำมันเป็นต้น ในกรณีของประเทศไทยสินค้าขาเข้ามักจะใช้วิธีการเช่าเหมาเรือได้แก่สินค้าน้ำมัน ไม้ซุง ปุ๋ย เหล็ก ปูนซีเมนต์ เป็นต้น ส่วนสินค้าขาออกได้แก่ ข้าวโพด ข้าว มันสำปะหลัง น้ำตาล แร่ชนิดต่างๆที่มีการขายครั้งละมากๆ เช่น ยิปซัมเป็นต้น
ลักษณะของการเช่าเรือ
การเช่าเหมาเรือแบบเที่ยวเดียว
การเช่าเหมาเรือแบบเป็นระยะเวลา
การเช่าเหมาเรือแบบตัวเรือเปล่า
การเช่าเหมาเรือแบบผสม
การบริการเรือประจำเส้นทาง
บริการเดินเรือประจำเส้นทาง เป็นการให้บริการขนส่งสินค้าทางทะเลที่ให้บริการระหว่างเมืองท่าหรือกลุ่มของเมืองท่าหนึ่งไปยังอีกเมืองท่าหรือกลุ่มของเมืองท่าหนึ่งเป็นประจำ โดยมีกำหนดตารางเวลาที่แน่นอนว่าจะให้บริการด้วยความถี่เท่าใด เช่น 1 เที่ยว ทุกสัปดาห์ทุก 10 วันทุก 15 วันหรือทุกเดือน สายเดินเรือเหล่านี้มักจะโฆษณาตารางการเดินเรือนะในหนังสือพิมพ์ในทางปฏิบัติผู้ให้บริการจะให้บริการ แม้จะมีสินค้าไม่เต็มลำก็ตามทั้งนี้เพื่อสร้างความเชื่อถือแก่ผู้ใช้บริการลักษณะของการให้บริการแบบนี้คล้ายๆกับรถประจำทาง
ค่าระวางของบริการสายเดินเรือประจำทาง
ค่าระวางซึ่งสายเดินเรือประจำเส้นทางเรียกเก็บจากผู้ใช้บริการการขนส่งสินค้ามักจะเป็นค่าระวางที่รวมถึงค่าใช้จ่ายในการบรรทุกสินค้าลงเรือ ค่าใช้จ่ายในการขนส่งสินค้าไปยังท่าปลายทางและค่าใช้จ่ายในการขนสินค้าจากเรือ ค่าระวังในลักษณะนี้จะเรียกว่า full liner Term อัตราค่าระวางของสินค้าแต่ละชนิดไปยังเมืองธาตุแต่ละแห่งซึ่งสายเดินเรือจะเรียกเก็บจากผู้ใช้บริการจะถูกจัดทำขึ้นเป็นพิกัดอัตราค่าระวาง ชมรมเรือมักจะเป็นผู้ที่กำหนดอัตราค่าระวางในพิกัดอัตราค่าระวางดังกล่าว โดยพิจารณาร่วมกันระหว่างสมาชิกในชมรมเรือ
พันธมิตรธุรกิจทางเรือ
พันธมิตรธุรกิจหมายถึงการสร้างความสัมพันธ์เพื่อก่อให้เกิดความร่วมมือในการดำเนินธุรกิจร่วมกันเพื่อประโยชน์แก่ธุรกิจทั้งสองฝ่ายในระยะยาว
พันธมิตรธุรกิจทางเรือ
บริษัทเรือที่ให้บริการอยู่ในเส้นทางเดียวกัน สามารถรวมตัวกันเป็นพันธมิตรทางธุรกิจโดยอย่างใช้เรือของตนเองในการบริหารการแต่มีข้อตกลงร่วมกันบางประการ เช่น อัตราค่าระวางมาสู่การรวมตัวกันเป็นพันธมิตร ขอบเขตการให้บริการ สายการเดินเรือที่อยู่ในกลุ่มพันธมิตรเดียวกันสามารถร่วมกันใช้ท่าเรืออุปกรณ์อำนวยความสะดวกบนบกใช้ระวางเรือร่วมกันได้
ค่าชมรมเรือ
ระบบชมรมเรือในประเทศไทย
เมื่อประมาณ 30 ปีที่ผ่านมานี้ได้เริ่มมีบริษัทสายการเดินเรือเกิดขึ้นในประเทศไทยเป็นครั้งแรกและต่อมาปี 1970 มีบริษัทเดินเรือเข้ามาเปิดกิจการใหม่รายบริษัทและการแข่งขันได้ทวีความรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆจึงได้มีการรวมตัวกันเกิดขึ้นเป็นชมรมสายการเดินเรือในปัจจุบันเส้นทางการค้าระหว่างประเทศที่สำคัญซึ่งเป็นตลาดหลักของประเทศไทยมี 3 เส้นทางคือเส้นทางไทย-สหรัฐอเมริกาเส้นทางไทย-ยุโรป และเส้นทางไทย-ญี่ปุ่น
ชมรมเดินเรือที่สำคัญและเกี่ยวข้องกับประเทศไทยมี7ชมรม
ชมรมเดินเรือไทย-ยุโรป ให้บริการเดินเรือจากท่าเรือไทยที่ตั้งอยู่ทางฝั่งอ่าวไทยไปยังท่าเรือในยุโรป ทะเลดำ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน โมร็อคโค อ่าวเอเดน ทะเลแดง และคลองสุเอซ สำหรับชมรมเรือไทย-ยุโรป พบว่ามีบริษัทเรือไทยเป็นสมาชิกอยู่ด้วยคือ บริษัท ยูไนเต็ดไทยชิปปิ้ง จำกัด สินค้าโดยส่วนใหญ่เป็นสินค้าประเภทค่าระวางสูง ปัจจุบันชมรมนี้มีสำนักงานบริหารอยู่ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ 7 สายการเดินเรือ
ชมรมเรือไทย-ญี่ปุ่น เป็นการรวมตัวของสายการเดินเรือที่รับขนส่งสินค้าจากประเทศไทยไปยังประเทศญี่ปุ่น ปัจจุบันจำนวนสมาชิกของชมรมเดินเรือไทย- ญี่ปุ่นในแต่ละปีอาจไม่แน่นอนเนื่องจากมีสายการเดินเรือบางรายลาออกหรือสมัครเป็นสมาชิกใหม่สำหรับชมรมเดินเรือไทย-ญี่ปุ่นพบว่ามีบริษัทเรือไทยเป็นสมาชิกร่วมอยู่ด้วยทั้งสิ้น 11 บริษัท ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่ม ตามลักษณะการจัดการเดินเรือ กลุ่มแรกเป็นกลุ่มที่เดินเรือเป็นเอกเทศจากสมาชิกอื่นๆมีจำนวน 5 ราย กลุ่มที่ 2 เป็นกลุ่มที่เรือร่วมกันเรียกว่า JBCC( Japan- Bangkok Container Consortium)มีจำนวน 6 ราย เป็นกลุ่มที่ขนส่งสินค้าโดยระบบคอนเทนเนอร์ โดยสินค้าออกจากประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นสินค้าเกษตรและมีค่าระวางต่ำ ปัจจุบันมีสายการเดินเรือในชมรมที่ให้บริการขนส่งตู้สินค้าจำนวน 12 ราย
3.ชมรมเดินเรือตะวันออกไกล ให้บริการเดินเรือจากประเทศเอเชียตะวันออก เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไปยังยุโรป ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน โมร็อคโค มีสำนักงานเลขาธิการตั้งอยู่ที่กรุงลอนดอน ปัจจุบันมีสมาชิก 10 ราย
ชมรมเดินเรือ MEDFEC(Mediterranean Far East Conference(East-bound))ให้บริการเดินเรือจากประเทศนอร์เวย์ สวีเดน ฟินแลนด์ เดนมาร์ก ไอร์แลนด์ เยอรมัน โปแลนด์ เนเธอร์แลนด์ เบลเยียม ฝรั่งเศส ไปยังประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออกไกล มีสำนักงานเลขาธิการตั้งอยู่ที่กรุงลอนดอนปัจจุบันมีสมาชิก 11 สายการเดินเรือ
ชมรมเดินเรือ Conference Des Charentes ให้บริการเดินเรือจาก La Rochclle Pallice. Tonnat-Charente หรือ Bordeaux ไปยังกลุ่มประเทศเอเชียใต้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออกมีสำนักงานเลขาธิการตั้งอยู่ที่กรุงลอนดอนปัจจุบันมีสมาชิก 11 สายการเดินเรือ
ชมรมเดินเรือไทย-สหรัฐอเมริกาฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นการขนส่งทางทะเลจากประเทศไทยไปยังภาคตะวันตกของประเทศสหรัฐอเมริกาคือเมือง ลอสแองเจอริส ซานฟราน-ซิสโก
7.ชมรมเดินเรือไทย-สหรัฐอเมริกา ฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก เป็นการขสส่งทางทะเลจากประเทศไทยไปยังภาคตะวันออกของประเทศสหรัฐอเมริกาคือ เมิองนิวยอร์ค
ชมรมเดินเรือเปิดที่สำคัญและเกี่ยวข้องประเทศไทย
ชมรมเดินเรือ ANERA (Asia North America Eastbound Rate Agreement)ให้บริการเดินเรือจากประเทศฮ่องกง มาคู เกาหลี ใต้หวัน ไซบีเรีย รัสเซีย จีน ไทย เวียดนาม กัมพูชา ลาว พม่า ฟิลิปปินส์สิงคโปร์ มาเลเซีย และอินโดนีเซีย ไปยังประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา เปอร์โตริโก และหมู่เกาะเวอร์จินมีสำนักงานบริหารตั้งอยู่ที่ฮ่องกงปัจจุบันมีสมาชิก 9 สายการเดินเรือ
2.ชมรมเดินเรือ TWRA (Tranpacific Westbound Rate Agreement )ให้บริการเดินเรือจากประเทศสหรัฐอเมริกาไปยังประเทศญี่ปุ่น เกาหลี ใต้หวัน ไซบีเรีย จีน ฮ่องกง มาคู เวียดนาม ไทย กัมพูชา ลาว พม่า ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ มาเลเซีย บรูไน และอินโดนีเซีย มีสำนักงานเลขาธิการตั้งอยู่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกาปัจจุบันมีสมาชิก 10 สายการเดินเรือ
3.ชมรมเดินเรือ CWRA(Canada Westbound Rate Agreement) ให้บริการเดินเรือจากประเทศแคนาดามายังประเทศญี่ปุ่น เกาหลี ใต้วัน ไซบีเรีย จีน ฮ่องกง มาคู เวียดนาม ไทย กัมพูชา ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ มาเลเซีย บรูไน และอินโดนีเซีย มีสำนักงานเลขาธิการตั้งอยู่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกาปัจจุบันมีสมาชิกสายการเดินเรือ