Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลชุมชน 1 โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ (Health Promotion School) -…

- - - - 1. การตรวจสุขภาพโดยแพทย์
        
        นักเรียนที่เข้าใหม่ทุกคน
        
        นักเรียนที่เรียนอยู่ชั้น ป.6 ม.3 และ ม.6 เนื่องจากเป็นนักเรียนที่จะจบการศึกษา
        
        นักเรียนที่เป็นนักกีฬาของโรงเรียน
        
        นักเรียนที่ป่วยหรือประสบอุบัติเหตุในโรงเรียนและได้รับการส่งต่อจากครูหรือพยาบาล
        
        นักเรียนที่จะออกค่ายพักแรม
      - 2.การตรวจสุขภาพของช่องปากโดยทันตแพทย์หรือทันตภิบาล เป็นการส่งเสริมสุขภาพปาก ฟัน และรักษาโรคในช่องปากให้แก่นักเรียน
      - 3.การตรวจสุขภาพโดยครู เป็นการตรวจสุขภาพนักเรียนในตอนเช้า (Morning inspection) เพื่อสารวจความสะอาดของเสื้อผ้า ร่างกาย และความผิดปกติหรืออาการของโรคติดต่อบางอย่าง
      - 4. การตรวจสุขภาพโดยพยาบาลหรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
      - 5. การตรวจสุขภาพของนักเรียนด้วยตนเอง
    - - 1) น้าหนักตามเกณฑ์อายุ แสดงถึงภาวะพร่องโภชนาการ คือ น้าหนักต่ากว่าเกณฑ์ หรือมีการพร่องด้านความสูง
        2) ส่วนสูงตามเกณฑ์อายุ แสดงระดับการเจริญเติบโตของเด็กได้ชัดเจนกว่ากราฟแสดงน้าหนักตามเกณฑ์อายุเพราะเด็กจะต้องไม่สูงเกินปกติ นอกจากคนที่มีความผิดปกติของฮอร์โมน
        3) น้าหนักตามเกณฑ์ส่วนสูง ใช้ประเมินภาวะโภชนาการการเกิน (อ้วน) และภาวะผอม ควรใช้ควบคู่กับการเทียบส่วนสูงตามเกณฑ์อายุ
    - - วิธีการทดสอบการได้ยิน
        การทดสอบการได้ยินอย่างง่ายทาได้โดยให้ผู้ถูกตรวจหันหลังให้ผู้ตรวจ ผู้ตรวจใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ถูกันห่างจากหูประมาณ 1 นิ้ว แล้วถามผู้ถูกตรวจว่าได้ยินหรือไม่ ซึ่งในคนปกติจะสามารถได้ยินเสียง หรือทดสอบโดยให้ผู้ถูกตรวจยืนหันหลังห่างจากผู้ตรวน 5 ฟุต ให้ผู้ตรวจเรียกชื่อหรือผู้ถูกตรวจทาตามคาสั่งด้วยเสียงดังปกติ ถ้าผู้ถูกตรวจขานตอบหรือทาตามคาสั่งได้แสดงว่ามีการได้ยินปกติ การทดสอบการได้ยินอย่างง่ายต้องกระทาในห้องที่เงียบและให้นักเรียนเข้ามาทดสอบทีละคน การทดสอบดังกล่าวยังไม่เป็นที่รับรองว่าจะคัดเลือกนักเรียนที่มีความผิดปกติของการได้ยินได้อย่างแน่นอน
    - - การวัดระดับสายตา (Visual Acuity)
        
        วิธีการวัดระดับสายตา
        
        1. วัดตาเปล่า
        1) กรณีสายตาปกติ
        
        ให้ผู้ตรวจยืนหรือนั่งเก้าอี้ที่ระยะ 20 ฟุต หรือ 6 เมตร ขณะอ่านให้นั่งตัวตรง
        
        ห้ามโน้มตัวไปข้างหน้า ห้ามเอียงตัว
        วัดสายตาทีละข้าง ให้วัดข้างขวาก่อน อีกข้างที่เหลือให้ใช้ที่ปิดตาทึบแสง
        
        อ่านเลขบนแผ่นป้ายตั้งแต่แถวที่ 1 อ่านไปเรื่องๆ จนถึงแถวที่ 7 ถ้าอ่านได้ครบทุกตัวทุกแถว แสดงว่าสายตาปกติ ให้บันทึกว่า SC 20/20 หรือ 6/6 (หมายถึง ผู้ป่วยเห็นในระยะ 6 เมตร และคนปกติเห็นที่ระยะ 6 เมตรเช่นกัน) เสร็จสิ้นการวัดข้างขวา ให้วัดข้างซ้ายต่อในแบบเดียวกัน
        2) กรณีสายตาผิดปกติ
        กรณีที่ 1 ปฏิบัติตามข้อ 1- 3 ข้างต้นโดยถ้าอ่านถูกต้องมากกว่าครึ่งในแต่ละแถวให้อ่านไปเรื่อยๆ จนแถวใดแถวหนึ่งอ่านผิดมากกว่าครึ่ง หรืออ่านไม่ได้เลย
        ก. อ่านแถวที่ 5 (มี 5 ตัว) อ่านผิด 2 ตัว ให้อ่านต่อในแถวที่ 6
        ข. อ่านแถวที่ 6 (มี 6 ตัว) อ่านผิดมากกว่า 2 ตัว แสดงว่าแถวที่ 6 ไม่ผ่าน
        ค. การบันทึก SC SC 20/40 ยกกำลัง -2 หรือ 6/12 ยกกำลัง -2
        กรณีที่ 2
        ก. อ่านแถวที่ 5 (มี 5ตัว) อ่านถูกหมดทุกตัว ให้อ่านต่อในแถวที่ 6
        ข. อ่านแถวที่ 6 (มี 6 ตัว) อ่านถูก 3 ตัว
        ค. การบันทึก SC 20/40 ยกกำลัง +3 หรือ 6/12 ยกกำลัง +3
        
        2.การวัดผ่าน pinhole(PINHOLE VA)
        หลักการมองผ่าน Pinhole
        การมองผ่านรูเล็กๆ มักช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีสายตาผิดปกติ (Refractive errors) pupil ปกติจะมีขนาด 3-4 มม. ถ้ามีขนาดโต ความคมชัดของภาพจะลดลง เพราะแสงที่ไปตกบนจอประสาทตาจะมีขนาดกว้าง การมองผ่าน pinhole คล้ายกับทาให้รูม่านตาใหม่มีขนาดเล็กลง จะช่วยบีบลาแสงที่ผ่านเข้าตาให้แคบ และแสงที่ไปตกบนจอประสาทตาเป็นจุดหรือขนาดเล็กลง เป็นการเพิ่มความลึกในการโฟกัส (depth of focus) ทาให้ภาพคมชัดมากขึ้น โดยทั่วไป pinhole มีขนาด 1.2 มิลลิเมตร หากเล็กกว่านี้จะเห็นภาพไม่ชัด
        ถ้าผู้ป่วยอ่านได้ไม่ถึงแถว 20/20 หรือ 6/6 ให้อ่านผ่าน Pinholeการบันทึก
        
        3.การสวมแว่นตา(เฉพาะแว่นสายตาสาหรับมองระยะไกลเท่านั้น ถ้าแว่นสาหรับอ่านหนังสือของคนอายุ 40 ปีขึ้นไปจะใช้ไม่ได้)
        กรณีที่ผู้ป่วยสวมแว่นสายตาในขั้นตอนแรกให้อ่านด้วยตาเปล่าก่อน ถ้าอ่านไม่ได้ถึงแถว 6/6 ให้สวมแว่นสายตาอ่าน และอ่านผ่านpinhole อ่านต่อ โดยวาง pinhole วางไว้หน้ากระจกแว่นสายตา
        VA sc 6/60 (sc = without correction)
        VA cc 6/36 (cc = with correction)
        VA c PH 6/6 (c PH = with pinhole)
        
        4.การเลื่อนระยะทาง
        ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถอ่านได้ในแถวแรก ให้เลื่อนระยะทางเข้าไปครั้งละ 1 เมตร กรณี
        ที่อ่านได้ในระยะ 5 เมตร ให้บันทึก VA 5/60 อ่านได้ที่ระยะ 1 เมตร บันทึกว่า VA 1/60
        
        5. กรณีที่อยู่ในระยะ 1 เมตรแล้วยังไม่สามารถอ่านได้
        
        ให้ผู้ตรวจชูนิ้วไว้หน้าผู้ป่วย แล้วถามว่านับได้กี่นิ้ว เช่นหากนับนิ้วได้ถูกต้องที่ระยะ 2 ฟุต ให้บันทึกว่า FC 2 ft. (FC = counting finger)
        
        หากยังนับนิ้วไม่ได้ ให้ผู้ตรวจแกว่งมือแล้วถามว่าเห็นอะไรเคลื่อนไหวหรือไม่ ถ้าเห็นให้บันทึกว่า HM (Hand movement)
        
        หากมองไม่เห็นวัตถุเคลื่อนไหว ให้ใช้ไฟฉายส่องหน้าตาผู้ป่วย แล้วถามว่าเห็นแสงไฟหรือไม่ ถ้าเห็นให้บอกทิศทางของแสง ถ้าสามารถบอกทิศทางได้ให้บันทึกว่า PJ (projection of light) ถ้าไม่สามารถบอกทิศทางได้ให้บันทึกว่า PL (perception of light)ถ้ามองไม่เห็นแสงเลย ให้บันทึกว่า No PL (no light perception)บ่งบอกว่าบอดสนิท
        
        การวัดสายตาโดยใช้ LEA chart
        คือแผ่นทดสอบระดับสายตาสาหรับวัดสายตาในเด็กเล็กมีลักษณะเป็นรูปภาพ สี่เหลี่ยม วงกลม บ้าน และแอปเปิ้ล โดยมีจานวน 5 ภาพในแต่ละแถว แถวบนสุดภาพจะมีขนาดใหญ่ที่สุดและขนาดค่อยๆ ลดลงในแถวถัดไปเหมือน Snellen chart
        
        เตรียมสถานทีสาหรับวัดสายตาเด็กเล็กโดย ติดแผ่น หรือ ‘Lea Chart’ บนผนัง โดยให้ตัวเลขแถวที่ 5 หรือแถว 40 ฟุต (20/40) อยู่ในระดับเดียวกับตาของเด็กที่มีระดับความสูงเฉลี่ย (ขณะอยู่ในท่าทดสอบ)
        
        เริ่มการทดสอบทีละตา เริ่มจากตาขวา ใช้ไม้ปิดตาข้างซ้ายให้มิด โดยไม่ต้องหลับตาหรือหรี่ตาข้างซ้าย
        
        ให้เด็กอ่านภาพจากแถวตัวบนสุดก่อนจากนั้นค่อยๆอ่านภาพแถวถัดมาจนกระทั่งไม่สามารถอ่านภาพ
        ได้ หรือใช้วิธี MatchingTechnique (ให้เด็กชูสัญลักษณ์ที่เห็น)
        
        การอ่านและแปลผล Lea Chart นั้นวิธีการอ่านที่คล้ายกับ Snellen Chart คือหากอ่านภาพตั้งแต่แถวที่ 1 ไม่ได้ ให้จดบันทึกว่า “<20/200 (6/60)” หมายถึง เห็นน้อยกว่า 20/200 (6/60)
        
        Lea Chart ในแต่ละแถวมีจานวนภาพเท่ากันคือ 5 ภาพ (หรืออักษร) ดังนั้น ต้องอ่านภาพได้อย่างน้อยเท่ากับ 3 ภาพจึงถือว่าอ่านภาพแถวนั้นได้ โดยแถวใหญ่สุดคือ 20/200, 20/100, 20/70, 20/50, 20/40,20/30 และ 20/20 ตามลาดับ
        
        วิธีบันทึกระดับการเห็นนั้นใช้หลักการเดียวกันกับ Snellen chart ทุกประการ
        
        การคัดกรองภาวะตาบอดสี
        ขั้นตอนการตรวจ
        
        ก่อนตรวจพยาบาลชุมชนควรซักถามประวัติครอบครัวของนักเรียนว่ามีการเจ็บป่วยหรือมีประวัติเกี่ยวกับความบกพร่องในการมองเห็นสีหรือตาบอดสีของคนในครอบครัวหรือไม่
        
        ในการเตรียมตัวก่อนการทดสอบ หากนักเรียนที่ใส่แว่นหรือคอนแทคเลนส์อยู่เดิมก็ให้ใส่เป็นปกติในระหว่างการตรวจ
        
        ให้นักเรียนผู้เข้ารับการตรวจในห้องที่มีความสว่างตามปกติและให้ปิดตาหนึ่งข้าง ส่วนตาข้างที่ไม่ได้ปิดก็ให้มองไปที่ภาพที่ใช้ทดสอบ โดยในแต่ละภาพจะจุดสีที่แตกต่างกันไปที่ซ่อนตัวเลขหรือเส้นเอาไว้
        
        ให้นักเรียนผู้เข้ารับการตรวจแยกแยะและบอกถึงตัวเลขหรือเส้นไปตามลาดับภาพทีละภาพจนครบ ถ้าสามารถตอบได้ถูกต้องก็แสดงว่าการมองเห็นสีมีความปกติ แต่หากมีความบกพร่องในการมองเห็นสี ผู้เข้ารับการตรวจก็จะไม่สามารถมองเห็นหรือแยกแยะได้หรือบอกผิด
        
        ลงบันทึกการตรวจ
    - - โรคฟันผุ เกิดจากการเสียสมดุลระหว่างแร่ธาตุในน้าลายและแร่ธาตุบนตัวฟัน โดยมีเชื้อจุลินทรีย์เป็นต้นเหตุสาคัญที่ทาให้เกิดสภาวะเป็นกรด ทาให้ฟันเป็นรูและสามารถลุกลามจนทาให้สูญเสียฟัน
        วิธีตรวจสุขภาพช่องปาก
        ทาได้โดยจัดให้นักเรียนนั่งหันหน้าเข้าหาแสงสว่าง ผู้ตรวจยืนหรือนั่งหันหน้าเข้าหานักเรียนโดยให้หน้าคนที่ถูกตรวจอยู่ในระดับสายตา การตรวจฟันบน ให้นักเรียนเงยหน้าอ้าปาก ถ้าเห็นไม่ชัดผู้ตรวจใช้นิ่วมือช่วยดันริมฝีปากบนขึ้น การตรวจฟันล่าง ให้นักเรียนก้มหน้าอ้าปาก ถ้าเห็นไม่ชัดผู้ตรวจใช้นิ้วมือช่วยดึงริมฝีปากล่างลง
  - - - ระดับประถมศึกษา
        
        ดูแลรักษาร่างกายและของใช้ให้สะอาด
        
        รักษาฟันให้แข็งแรงและแปรงฟันทุกวันอย่างถูกต้อง
        
        ล้างมือให้สะอาดก่อนกินอาหารและหลังการขับถ่าย
        
        กินอาหารที่สุก สะอาด ปราศจากสารอันตรายและหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด สีฉูดฉาด
        
        งดสูบบุหรี่ สุรา สารเสพติด การพนันและการสาส่อนทางเพศ
        
        สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่น
        
        ป้องกันอุบัติภัยด้วยการไม่ประมาท
        
        ออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอและตรวจสุขภาพประจาปี
        
        ทาจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใสอยู่เสมอ
        
        มีสานึกต่อส่วนรวม ร่วมสร้างสรรค์สังคม
      - ระดับมัธยมศึกษา
        
        การเลือกซื้ออาหาร
        
        การไม่กินอาหารที่มีสารอันตราย
        
        การหลีกเลี่ยงสารเสพติด
        
        การป้องกันอุบัติเหตุ อุบัติภัย
        
        การหลีกเลี่ยงการพนัน เที่ยวกลางคืน
        
        การจัดการกับความเครียด
        
        การหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร