Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Early Neonatal Sepsis with Neonatal Necrotizing Enterocolitis - Coggle…
Early Neonatal Sepsis with Neonatal Necrotizing Enterocolitis
NeonatalSepsis หรือ Septicemia ภาวะติดเชื้อทั่วร่างกายในทารกแรกเกิด
สาเหตุ
การติดเชื้อแกรมบวกเช่น Gr. B Streptococcai (GBS), Staphylococcus aureus ua: Staphylococcus epidermidis
แกรมลบรูปแห่งเช่น E. coli, ktebsiella, enterobacter และ Pseudomonas
ทารกแรกเกิดมีการติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือดสามารถพบได้ทั้งในทารกคลอดครบกำหนดและก่อนกำหนด อาจมีการติดเชื้อตั้งแต่ในครรภ์มารดา (Intrauterine) โดยมาจากเลือดมารดาผ่านรกหรือระหว่างคลอด (Intrapartum) โดยการกลืนหรือสำลักน้ำคร่ำที่มีเชื้อโรคหรือติดเชื้อหลังคลอด (Postnatal) การมีถุงน้ำคร่ำแตกก่อนคลอดนาน (มากกว่า 24 ชม.) จะเป็นภาวะเสี่ยงของการติดเชื้อจากมารดาสู่ทารก
ชนิดของการติดเชื้อ
ชนิดเริ่มเร็ว (Early-Onset sepsis) เกิดในทารกอายุน้อยกว่า 3 วันอาจเกิดการติดเชื้อในระยะก่อนหรือระหว่างการคลอดจากการสัมผัสโดยตรงกับเชื้อในทางเดินอาหารหรืออวัยวะสืบพันธุ์ของมารดา ได้แก่ Streptococcus, Klepsiella, E.coli
ชนิดเริ่มล่าช้า (Late-onset sepsis) เกิดใน 4 วันไปแล้วหรือใน 1-3 สัปดาห์หลังคลอดส่วนใหญ่เป็นการติดเชื้อในรพ. เช่น Staphylococcus และ Pseudomonas ซึ่งพบในเด็กที่นอนโรงพยาบาลนาน ๆ มักพบมีอาการแสดงเฉพาะที่เช่นเยื่อหุ้มสมองอักเสบ meningitis
ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อในทารกแรกเกิด
ด้านทารก
ระบบ Immune ยังทำงานไม่สมบูรณ์ ความบกพร่องมีดังนี้ ผิวหนังและเยื่อเมือกค่อนข้างบางฉีกขาดง่ายการขาด Normal flora การทำหน้าที่ของเซลล์ที่ทำลายจุลชีพและสิ่งแปลกปลอม (Phagocyte) ได้แก่ Neutrophil แล Monocyte / Macrophage ยังไม่สมบูรณ์และขาด Antibody เฉพาะและ Complement ที่จะช่วยให้ Phagocyte ทำหน้าที่ได้รวดเร็ว
Complement เป็นสารน้ำที่ประกอบด้วย Protein 9 ชนิดอยู่ในเลือดและ Tissue ของร่างกายกระตุ้นการทำลายเชื้อโรคทารกคลอดก่อนกำหนดมีการทำงานของ Complement ต่ำกว่าทารกครบกำหนด
ปัจจัยเกี่ยวกับเชื้อโรคเชื้อโรคบางชนิดไม่ก่อให้เกิดปัญหาในเด็กโต แต่ทำให้เกิดการติดเชื้อในทารกแรกเกิดได้
ด้านมารดาเศรษฐานะต่ำทุพโภชนาการเจ็บป่วยหรือติดเชื้อมีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์และระยะคลอด เช่น ถุงน้ำแตกก่อนคลอดนาน มารดามีไข้ บาดเจ็บและมีภาวะขาด 02
อาการและอาการแสดง
อาการทั่วไปไม่สุขสบายอุณหภูมิของร่างกายต่ำหรือสูงผิดปกติ (36 <BT> 37 ° C) นานเกิน 1 hr.
ระบบไหลเวียนทารกอาจมีภาวะซีดเขียวหรือตัวลาย BP ต่ำบวม HR เร็วหรือช้า
ระบบหายใจไม่สม่ำเสมอหยุดหายใจหรือหายใจเร็ว เขียว หายใจเสียงดัง หายใจลำบาก หรือมีหน้าอกนุ่ม
ระบบประสาทซึมกระสับกระส่ายสั่น ชัก กระหม่อมตึง กล้ามเนื้ออ่อนแรง
ระบบทางเดินอาหารดูดนมไม่ดี อาเจียน อุจจาระร่วงหรือท้องผูก ท้องอืด ตับโต ม้ามโต
ระบบผิวหนังตัวเหลือง ซีด จุดจ้ำเลือดเลือดออก
ระบบเผาผลาญ Hyperglycemia, Acidosis กลุ่มอาการที่พรที่พบนี้เรียกว่า Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS ถ้ารักษาไม่ถูกต้องทันท่วงที่เด็กอาจเสียชีวิตได้
การรักษา
การรักษาแบบประคับประคองเช่นการให้ออกซิเจนถ้ามีภาวะ Cyanosis ให้ IV Fluid ถ้า NPO ดูแลอุณหภูมิรักษาภาวะกรดต่าง
การรักษาภาวะแทรกซ้อนเช่นภาวะ Shock จากการติดเชื้อภาวะ Hyperbilirubinemia
เสริมภูมิคุ้มกัน เช่น การให้ Plasma หรือการให้เลือดการให้เม็ดเลือดขาวการให้ Immunoglobulin baznnsvin Blood Exchange
การควบคุมการแพร่กระจายเชื้อโดยให้ทารกอยู่ห้องแยกหาสาเหตุของการติดเชื้อใช้หลัก Universal Precaution
ให้ Antibiotic ที่ครอบคลุมเชื้อทั้ง gm และ gm + ในทารกแรกเกิดที่มีอาการใน 3 วันแรก ได้แก่ Gentamycin ร่วมกับ Penicillin ถ้ามีอาการมากกว่า 3-4 วัน Methicillin ร่วมกับ Gentamycin
NEC: Necrotizing Enterocolitis ภาวะลําไส้อักเสบเน่าตาย
ภาวะที่ลำไส้มีการอักเสบอย่างเฉียบพลันในช่องท้อง และลุกลามทำให้เกิดการเน่าตายของลำไส้จนอาจมีการทะลุของเยื่อบุลำไส้ในที่สุด พบในทารกแรกเกิด โดยเฉพาะทารกเกิดก่อนกำหนด และเป็นสาเหตุการตายและทุพพลภาพที่สำคัญหากไม่ได้รับการวินิจฉัยอย่างถูกต้องและไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสม
อาการและอาการแสดง
อาการเฉพาะที่เกิดจากลำไส้เน่าอักเสบ ได้แก่
อาเจียนเป็นสีน้ำดี
ท้องอืด
มีอาหารเหลือค้างในกระเพาะอาหาร
ถ่ายอุจาระเหลว
อาจมีเยื่อบุช่องท้องอักเสบ
มีเลือดออกในทางเดินอาหาร
ซึม ดูดนมไม่ดี
ตัวเหลือง
ร้องกวน
อุณหภูมิกายต่ำ
หยุดหายใจ หัวใจเต้นช้า
มีภาวะกรดเกิน โซเดียมต่ำ ออกซิเจนต่ำ
ปัจจัยเสี่ยง
การเติบโตช้าในครรภ์
การคลอดก่อนกำหนด หรือมีปัญหาระหว่างทำคลอด เช่น รกลอกตัว ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บท้องคลอด
ทารกติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด
ทารกเกิดภาวะขาดออกซิเจนจนช็อค (Hypoxia)
มารดาใช้สารเสพติดระหว่างตั้งครรภ์
ทารกเกิดภาวะเลือดข้น (Polycythemia)
ความพิการของหัวใจแต่กำเนิด ซึ่งส่งผลให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงลำไส้ได้ไม่เพียงพอ
การให้นมผสมที่เข้มข้นสูงผ่านทางเดินอาหาร
น้ำหนักตัวทารกน้อย
การใส่สายสวนหลอดเลือดทางสะดือ
การให้สารไขมันทางหลอดเลือดดำ
สาเหตุ
สาเหตุยังไม่ทราบแน่นอน แต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากภาวะขาดออกซิเจนในระยะก่อนคลอดจนถึงระยะแรกเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียในลำไส้และการเพิ่มปริมาณนมมากและเร็วเกินไปหรือการใช้นมที่มีความเข้มข้นสูง
พยาธิสภาพ
พยาธิภาพเมื่อมีภาวะแทรกซ้อนในระยะคลอดหรือการคลอดล่าช้าทำให้มีภาวะขาดออกซิเจน เลือดจากส่วนต่างๆของร่างกายจะไหลลัดไปยังอวัยวะที่สำคัญ เช่น หัวใจ สมอง เป็นต้น ทำให้มีภาวะขาดเลือดที่ลำไส้หากมีความรุนแรงน้อยอาจมีเพียงอาการท้องอืด อาจตรวจพบเลือดในอุจจาระ (Occult Blood) หากมีความรุนแรงมากขึ้น อาจถ่ายอุจจาระเป็นมูกเลือดมีแผลบริเวณลำไส้ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่เยื่อบุชั้นในและกล้ามเนื้อของลำไส้และอาจทำให้ลำไส้ทะลุ
การรักษา
การพยุงระบบไหลเวียน ด้วยการให้สารน้ำ สารอาหารทางหลอดเลือดให้ยากลุ่มกระตุ้นความดันโลหิต (Vasopressor)
การเฝ้าติดตามการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วย โดยใช้เครื่องมือติดตามการทำงานของอวัยวะสำคัญ ได้แก่ สัญญาณชีพ ปริมาณปัสสาวะ การแข็งตัวของเลือด การเปลี่ยนแปลงของพยาธิสภาพในทางเดินอาหาร
การระงับสิ่งกระตุ้นทำให้เกิดการอักเสบ ผ่านการพักการใช้ทางเดินหาร ใช้สายสวนกระเพาะเพื่อระบาย การให้ยาปฏิชีวนะชนิดสเปกตรัมกว้าง การระงับการติดเชื้อตามระบบต่างๆ ของร่างกาย
วิธีรักษาภาวะลำไส้เน่าอักเสบโดยการผ่าตัด
การผ่าตัดแบบเปิดสำรวจช่องท้อง
การใส่ท่องระบายช่องท้อง
การตรวจวินิจฉัย
1.การตรวจร่างกาย
ท้องอืด
อาเจียนมีน้ำดีปน
สำลัก
ถ่ายอุจาระมีเลือดปน
ความดันต่ำ
เห็นรอยของลำไส้โป่งพองที่หน้าท้อง
หยุดหายใจหายใจช้า
2.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
CBC,Urinalysis และ stool examination การตรวจพิเศษอื่นๆ การตรวจหาระดับของ Serum amylase หรือ Urine amylase
การตรวจหาระดับของ Thyroid hormone และ thyroid stimulating hormone