Nội dung kiến thức P18 - Vật lý
I. Dòng điện trong mạch
II. Điện trở
- Chất dẫn/cách điện
Chất dẫn điện
Chất cách điện
Dễ dàng cho dòng điện đi qua
Hầu hết các kim loại
có electron tự do
Độ dẫn điện: bạc > đồng > vàng > nhôm (Al) > natri (Na) > wolfram (W) > đồng thau (CuZn37) > sắt > crôm (Cr) > chì (Pb)
Ngăn cản hoặc không cho dòng điện đi qua
Nước (có tạp chất), con người, Trái Đất, cơ thể động vật
Hầu hết đều là chất rắn
Gỗ, vải, thủy tinh, nhựa, cao su, mica, thạch anh
Không có electron tự do
Cách nhiệt, cách âm
Dẫn nhiệt, dẫn âm
2+3. Dòng điện, đo và tính cường độ dòng điện
Dòng điện
là dòng dịch chuyển có hướng của điện tích (từ cực dương sang cực âm)
trong kim loại là dòng dịch chuyển có hướng của electron tự do (từ cực âm sang cực dương)
Cường độ dòng điện
là một đại lượng đặc trưng cho độ mạnh yếu của dòng điện
số lượng điện tích (C - coulomb, kí hiệu Q) đi qua tiết diện của vật dẫn trong một đơn vị thời gian (s - giây, kí hiệu t)
Kí hiệu
kí hiệu I
Đơn vị A (ampe)
Chuyển đổi đơn vị
1A= 1000mA
1kA = 1000A
1mA (miliampe) = 1000μA (microampe)
Đo bằng Ampe kế mắc nối tiếp
Công thức
I=Q/t
- Điện trở
Đại lượng đặc trưng cho mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít
Tỉ tệ nghịch với cường độ dòng điện
Công thức
Hiệu điện thế/suất điện động
1V = 1000mV (milivôn)
1V = 1 000 000μV (microvôn)
Đo bằng Vôn kế mắc song song
- Định luật Ôm - Ý nghĩa của đơn vị Ôm
Định luật Ôm
Ý nghĩa đơn vị Ôm
Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây
điện trở (tính theo đơn vị Ω) cho chúng ta biết giá trị hiệu điện thế cần thiết để làm cho dòng điện 1 A chạy qua điện trở đó
- Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài, diện tích, chất liệu dây dẫn
R là điện trở (Ω)
/rô/ là điện trở suất (Ω.m)
l là chiều dài dây (m)
S là tiết diện dây (m2)
- Đặc tuyến Vôn - Ampe
Đồ thị biểu diễn cường độ dòng điện tương ứng với hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở
Hiệu điện thế V được biểu diễn trên trục x (trục hoành) bởi đây là đại lượng mà ta sẽ điều chỉnh
Cường độ dòng điện I được biểu diễn trên trục y (trục tung) bởi đây là đại lượng bị biến đổi theo khi ta thay đổi hiệu điện thế V.
Đặc tuyến Vôn - Ampe của điện trở thuần và điện trở không thuần
điện trở thuần
điện trở không thuần (bóng đèn dây tóc)