Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยเด็ก ที่มีปัญหาสุขภาพระบบประสาท, นางสาวจริยาดา คำวงษ์ …
การพยาบาลผู้ป่วยเด็ก
ที่มีปัญหาสุขภาพระบบประสาท
การตรวจระบบประสาท
และสมองในเด็ก
การประเมินด้านร่างกาย
Muscle tone
Babinski’s sign
Brudzinski’s sign
Kernig’s sign
Tendon reflex
อาการสำคัญทางระบบประสาท
(Neurological Signs)
ระดับความรู้สึกตัว (Level of Conscious) โดยใช้ GCS
อาการทางตา (Ocular Signs)
ปฏิกิริยาการเคลื่อนไหว (Motor Response)
การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ (Vital Signs)
การพยาบาลเด็กที่มีอาการชัก
ภาวะชักและโรคลมชัก
(Seizure and Epilepsy )
Seizure อาการชัก : ภาวะที่ร่างกายเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของคลื่นไฟฟ้าสมอง
Epilepsy (โรคลมชัก) : ภาวะที่เกิดอาการ Seizure 2 episode ขึ่นไป
Convulsion (อาการเกร็งและ/หรือกระตุก)
Status epilepticus : การชักต่อเนื่อง 30 นาที
สาเหตุ
ติดเชื้อที่กะโหลกกศีรษะ : เยื่แหุ้มสมองอักเสบ
ภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ
Hypocalemia, Hypoglycemia
Uremia
เนื้องอกกะโหลกศีรษะ
โรคบาดทะยัก
ไข้สูง
Hydrocephalus
โรคลมชัก/โรคลมบ้าหมู
ชนิดและลักษณะ
เฉพาะของภาวะชัก
1. Partial seizure
Simple Partial seizure : ผู้ป่วยไม่เสียความรู้สึกขณะชัก
Complex Partial seizure : ผู้ป่วยเสียการรู้สึกตัวขณะชัก
2.Generalized seizure
Generalized tonic-clonic seizure ผู้ป่วยหมดสติ เกร็ง กระตุกเป็นจังหวะ
Absence เหม่อ ตาลอย สิ้นสุดเร็ว
Myoclonic กระตุกสั้นๆ คล้ายสะดุ้ง
Clonic กระตุกเป็นจังหวะ
Tonic กล้ามเนื้อเกร็งรุงแรง
Atonic สูญเสียการตึงตัวกล้ามเนื้อทันที
3.Unclassified epileptic seizure
: จัดกลุ่มไม่ได้ เช่นการชักชนิด subtle ใน neonatal seizure
ชักจากไข้สูง (Febrile Seizure)
สาเหตุ
พันธุกรรม ภาวะสมองเด็ฏไม่สมบูรณ์และมีไข้เป็นปัจจัยกระตุ้น
พี่น้องที่เป็น Febrile Seizure สูงกว่าเด็กทั่วไป 4-5 เท่า
Febrile Seizure ร้อยละ 15 Dizygote twins พบร้อยละ 20 และพบร่วมถึงร้อยละ 70 ใน Monozygote twins
เด็กบางคนหลังที่ได้รับวัคซีน DPT หรือ Measles
การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ทางเดินอาหาร
อาการและอาการแสดง
ไข้สูงกว่าหรือเท่ากับ 38 c
ไข้สูงอย่างรวดเร็ว
ช่วงเวลาชัก ก่อนตรวจพบไข้หรือภายในเวลา 1 ชั่วโมงของไข้(21%) ชักใน 1-24 ชั่วโมงของไข้ (57%) ชักหลังจากมีไข้ 24 ชั่วโมง (22%)
การชักซา ้ภายใน 24 ชม. พบ serum sodium ที่ต่ำกว่า 135 mEq/L
การรักษา
รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดไข้
ระงับอาการชักด้วยการให้ Diazepam ทาง vein or anus ทุก 6-8 ชม
Paracetamol 10-20 mg/kg/dose ทุก 4-6 ช.ม.
ลักษณะอาการชักจากไข้สูง
Simple Febrile Convulsion
เป็นแบบชักทั้งตัว (generalized tonic-clonic)
เกิดขึ้นไม่เกิน 15 นาที(มักไม่เกิน 5 นาที)
ไม่มีการชักซ้ำภายใน 24 ชั่วโมง
หลังชักไม่พบความผิดปกติทางระบบประสาท
Complex Febrile Convulsion
เป็นแบบเฉพาะที่ (focal seizure)
เกิดนานกว่า 15 นาที
มีการชักซ้ำภายใน 24ชั่วโมง
หลังชักมีความผิดปกติทางระบบประสาท
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
1. เสี่ยงต่อเซลล์สมองถูกทำลายจากการชักนาน
การพยาบาล
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง จัดให้นอนตะแคงหน้า
ให้ยา Diazepam 0.3 mg/kg/dose titrate dose vein slowly &observe respiration while injection หรือ
Diazepam สวนเก็บทางทวารหนัก หลังสวนให้ยกก้นและหนีบรูทวารนาน 2 นาที
เช็ดตัวลดไข้ด้วยน้ำอุ่น 15 นาทีและพิจารณาให้ paracetamol dose 10-20 mg/kg/dose q 4-6 ชม.
2.เสี่ยงต่อการได้รับอุบัติเหตุหรือได้รับอันตรายจากการชัก
การพยาบาล
-ให้นอที่นอนราบใช้ผ้านิ่มๆหนุนศีรษะไม่ให้กระแทกพื้น
คลายเสื้อผ้าให้หลวม เพื่อให้หายใจสะดวก
เลี่ยงสิ่งกระตุ้นให้ชัก
ประเมินการชัก ก่อน-หลัง จำนวนครั้ง ความถี่ เพื่อวางแผนการพยาบาล
3.บิดามารดามีข้อจำกัดในการดูแลเด็กเนื่องจากขาดความรู้
การพยาบาล
เปิดโอกาสให้บิดามารดามีส่วนร่วมในการดูแลเด็กเพื่อให้เกิดความมั่นใจในการดูแลเด็ก
แนะนำและสาธิตวิธีการเช็ดตัวลดไข้ที่ถูกต้อง
-แนะนำวิธีการช่วยเหลือที่ถูกต้องขณะที่มีภาวะชัก
การพยาบาลเด็กที่มีการติดเชื้อในระบบสมอง
(Intracranial infection)
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
(Meningitis)
สาเหตุ
1. Bacterial meningitis
เชื้อแบคทีเรีย
Purulent meningitis เยื่อหุ้มสมองอักเสบชนิดเป็นหนอง
Tuberculosis meningitis เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อวัณโรค
2. Aseptic meningitis
เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากไวรัส
3. Eosinophilic meningitis
เกิดจากพยาธิ
4. การติดเชื้อรา
5. ปฏิกิริยาที่ไม่ใช่การติดเชื้อ
: เนื้องอก การบาดเจ็บ สารตะกั่ว ปรอท
อาการและอาการแสดง
1. อาการแสดงว่าติดเชื้อ
: ไข้สูง หนาวสั่น เบื่ออาหาร หงุดหงิด อาเจียน
2. มีการระคายเคืองเยื่อหุ้มสมอง
: ปวดศีรษะมาก ปวดคออาการคอแข็ง (Stiftness of Neck), Kernig’s Sign Positive & Brudzinski’s Sign Positive
3. ภาวะแทรกซ้อน
: สมองบวม มีน้ำ หนอง ฝี
การวินิจฉัย
ซักประวัติจากบิดามารดา
การตรวจห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ
ตรวจเลือด WBC สูง eosinophil สูง พบเชื้อแบคทีเรีย
gram stain
CT scan
ตรวจน้ำไขสันหลัง
การรักษา
1. การรักษาเฉพาะ
โดยทั่วไปแพทย์จะให้ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะ
2.การรักษาทั่วไปตามอาการและการรักษาแบบ
ประคับประคอง
: ให้ยาลดไข้ ยานอนหลับ ให้IV เจาะคอ
3. การรักษาภาวะแทรกซ้อน
: มีของเหลวคั่ง ฝในสมอง ความดันกะโหลกศีรษะสูง การมองเห็นและได้ยินผิดปกติ
การพยาบาล
1. ผู้ป่วยเด็กมีภาวะความดันสูงในกะโหลกศีรษะและเสี่ยงตอการเกิดอันตรายจากการชัก
การพยาบาล
ผู้ป่ วยเด็กที่มี ICP และการพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีอาการชัก
ให้ยาปฏิชีวนะ ยาลดอาการบวมในสมอง ยาป้องกันและยาต้านการชักสังเกตอาการข้างเคียงจากการใช้ยา
อาจได้รับสารอาหารและน้ำไม่เพียงพอ
2. อาจได้รับสารอาหารและน้ำไม่เพียงพอ เนื่องจากอาการและพยาธิสภาพทางสมองและการได้รับยาขับน้ำ
การพยาบาล
ประเมินน้ำหนักตัวและภาวะขาดน้ำ
ประเมินและบันทึก I/O
ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ดูแลการได้รับ IV, gavage feeding, กระตุ้นให้ดูดนม
3. ไม่สุขสบายพักหลับได้น้อยเนื่องจากภาวะ ICP มีการระคายเคืองจากการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองหรือเนื้อเยื่อสมอง มีไข้ มีความเจ็บปวด
สมองอักเสบ (Encephalitis)
สาเหตุ
1. Primary viral encephalitis
: การที่มีไวรัสเข้าไปสู่สมองแล้วทำให้เกิดการอักเสบขึ้น
ไวรัสที่นำโดยแมลง Japanease B.Virus พบบ่อย
ไวรัสเริม
ไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า
2. Secondary viral encephalitis
: เป็นเชื้อไวรัสที่เข้าร่างกาย เช่น หัด หัดเยอรมัน อีสุกอีใส คางทูม วัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
อาการและอาการแสดง
ไข้ มักสูงได้มาก ๆ ปวดศีรษะ ปวดต้นคอ คอแข็ง
ซึมลง จนกระทั่งถึงขั้นโคม่า ภายใน 24 –72 ชั่วโมง
ชัก มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ (Involuntary movement)
กระสับกระส่าย อารมณ์ผันแปร เพ้อคลั่ง อาละวาด มีอาการทางจิต
การหายใจไม่สม่ำเสมอ อาจหยุดเป็นห้วง ๆ
การวินิจฉัยโรค
ประวัติจากผู้เลี้ยงดู
อาการและอาการแสดงดังที่กล่าวข้างต้น
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การรักษา
ดูแลระบบหายใจของผู้ป่วยให้ปกติ และหายใจสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันสมองขาดออกซิเจน
การให้ยา ยาระงับชัก เช่น Phenobarbital ยาป้องกันและรักษาความสมองบวมตั้งแต่ระยะแรกๆ เช่น 20% mannital ยานอนหลับ ยา acyclovir ยาลดไข้ ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะ
รักษาสมดุลของปริมาณน้ำเข้า-ออกของร่างกาย
การให้สารอาหารที่มีแคลอรีเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
ภาวะแทรกซ้อน
ถ้าที่มีอาการของโรครุนแรงอาจเสียชีวิต
การหดเกร็งของกล้ามเนื้อ(spastic) อาการสั่น (tremor) โรคลมชัก อัมพาตครึ่งซีก (paralysis) พูดไม่ชัดหรือพูดไม่ได้
-ความจำเสื่อม และมีความผิดปกติทางอารมณ์
นางสาวจริยาดา คำวงษ์
ชั้นปี 3 รหัส 621201110