Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

historia filozofii współczesnej pocz. ok 1900 r. koń 15 lipca 1972 -…

- - - - w 2 poł XX w. dalsza eksploatacja w "budulcach" dźwięku - szmery i inne hałasy
- - - - dziela
        
        Traktat logiczno-filozoficzny (Tractatus) - napisany w obozie w Włoszech wysłał go do Russlla w z obozu. Wydany w 1921 r. Składa się s 7 twierdzeń. Struktura nie linearna, lecz pogłebianie zdania od szczegółu do ogółu. Miało być to rozwiązanie wszystkich zagadek filozoficznych. Dla niego nie istnieją pytania bez odpowiedzi. Istnieją tylko pytania źle postawione
        
        Obrazowa teoria znaczenia - koncepcja języka. Za przykładem paryskiej policji - np. wypadek - rysowany jest schemat, aby każdy świadek opowiadał ws. do niego.
        
        Takie jest dla niego znacznie języka. Funkcją języka jest opisywanie rzeczywistości. Trzeba porównywać relacje pomiędzy bytami oraz tym do czego się odnosi.
        
        Atomizm językowy - zdania mają jakąś wartość, znacznie w świcie, - pewien fakt, (lecz nie zaglądam do środka). To w jakim kontekście się znajduje nie jest ważne. Możemy mówić jedynie o rzeczach dot. świata fizycznego. Nie możemy więc mówić o samej logice. Logika, etyka, estetyka - to są kwestie o których nie można mówić - o tym należy milczeć - tego nie można nazwać, ale można pokazać. O tym się nie mówi, tym się żyje. Sam złamał swój zakaz pisząc Traktatus - "trzeba go potraktować jako drabinę po której się wchodzi i potem ją odrzuca".
        
        Koło Wiedeńskie (Wienerkreiss) - Mortiz Schlick (1929-1938) - filozofowie, psychologowie itd. Zajmowali się filozofią nauki, chcieli zastowować empiriokrytycyzm (Erenst Mach), nurt neopozytywistyczny, scjentystyczny (por. Comte)[empiryzm logiczny/pozytywizm logiczny]. To co nie spełnia kryteriów naukowości jest odsuwane. Tylko nauki szczegółowe, żadnej metafizyki. Dzięki Traktatowi dostali narzędzia do działania w postaci krytyki języka - określania wartości zdań złożonych. Zdanie odsyła do faktu do którego mamy dostęp empiryczny. (por. Leibniz - zdania atomowe). Członkowie: Rudolf Carnap, Otto Neurath, Franz Wiesman. Zapraszali Wittgenstaina na swoje konferencje i aby dołączył on jednak nigdy nie chciał dołaczyć. Zakończenie: Moritz zastrzelony po anschusie, reszta emigruje USA, Wyspy, Australia
        
        Czym są zdania atomowe? (WItt.) Są to zdania protokolarne - w sposób czysty przekazują nam doświadczenia, bez żadnego wkładu podmiotowego. (fenomenologiczne)
        
        R. Carnap, Logiczna struktura świata (skrót: Aufbau - budowa) - wymyślmy najprostszą kategorię logiczną z której jestem w stanie zbudować cały świat: "Jak odróżnić dwie plamki barwne..." - od tego wychodzi i z chaosu buduje.
        
        fizykalizm - nie mówimy już o naszych wrażeniach, ale o świecie - proste zdania, które można prosto zweryfikować. Idealny język, pewne dane i metoda. Mierzyli się z problemem demarkacyjnym - oddzielić naukę od pseudonauki - to język jest tą linią.
        
        weryfikacjonizm - wprowadzili teoria znaczenia: Zdanie p ma znacznie wtw jeśli istniej sposób zweryfikowania czy p. 1. Sprawdzenie czy zdanie ma sens - czy istnieje metoda weryfikacji? 2. Jeśli tak, to sprawdzamy czy zdanie jest prawdziwe. Zdania z poezji, etyki, estetyki, j. religijnego nie są do zweryfikowania - są nonsensem. W tych pseudonaukach kryterium prawdy nie ma zastosowania
        
        krytyka: To nagle sprawia, że duża ilość dyskursu nie ma znaczenia. np. Czy dusza jest nieśmiertelna? Według KW jest tj nonsens. Każdy z nas jednak rozumie to zdanie. Dodatkowo nauka stawie wiele teorii, które nie są weryfikowalne dzisiaj. Prowadzi to do tego, że granica weryfikacjonizmu rozmywa się.
        
        krytyka: antymetafizyka - jednak każdy ma jakąś metafizykę. Nawet teoria weryfikacji - na jakiej zasadnie ona działa? Potrzebna jest jakaś nad teoria. Sama t. antymetafiz. jest metafiz. - tj, tworzenie nowej metafiz.
        
        k: mit danych - przecież nie mamy doskonałego dostępu do tych danych
        
        K: nauka nie rozozwija się w sposób logiczny, lecz często w sposób irracjonalny. por. Newton chciał sprawdzić kiedy spełnią się proroctwa ST. Naukowcy nie postępowali metodycznie, a odnosili sukcesu
        
        K: mit atomizmu - że umiemy dotrzeć do danych bez czynnika podmiotowego
      - Wittgenstein II - w 1929 wrócił do Cambridge, Tractatus zostaje potraktowany jako rozprawa doktorska i otrzmuje doktrat. Wraca w chwale do C., ale zmienił zdanie w wielu kwestiach, prowadzi wykłady. W 1930 zatrudniony w Trynity College. Teksty O wierze, O Etyce, O barwie. Po śmierci Dociekania filozoficzne. Wyjechał do Norwegii, II wojnę spędza w W. Brytnii, potem wykłady w USA, umiera na raka prostaty. Ostatnie słowa: "Powiedzcie im, ze miałem szczęśliwe życie"
        
        Czy zawsze funkcją jest opisywanie rzeczywstości? Nie tylko, bo można np. składać przysięgę, prosić. F. języka jest b dużo. Istnieją gry językowe (das Sprachspiel - gra, zabawa [korowód taneczny]), tj. mówienie i sposób życia. Gry odnoszą się do pewnej społeczności, maja swoją f. językowe i swoje reguły. Dla IIW ważne jest użycie języka. Języka ojczystego nie uczy sie studjujac słownik, lecz uczestnicząc w zyciu społecznosci i imitując innych. Każda taka społczeność gier językowych jest zamknietą cząstką, aby to zrozumieć trzeba być wewnatrz, trzeba współdzielić życie z daną społecznością, aby rozumiec jego znaczenie
        
        Gramatyka języka potocznego - zajmuje się żywym jeżykiem. Mówi o konstrukcji danej rzeczywistości - załeżnościach jakie są w danej grze językowej. Mówi jak poprawnie używać danego słowa. Jest do f. antyesencjalna, bo słowom nie sa przypisane konkretna znaczenia. Logika wewnątrz językowa, coś jak "filozofia" i "ontologia"
        
        podobieństwo rodziny - elemety wspólne gier są ze soba "spowinowacone". Istnieje pewne podobieństwo. np. w grach chodzi o wygraną; gra zespołowa; indywidualna. Jest to kontiuum cech, które są do siebie zbliżone.
        
        rolą filozofii nie jest poprawianie j. potocznego lecz strzeżenie go i przestrzeganie zasad gier językowych
        
        j. filozofii jest sztuczny, nie odpowiada jej żadna forma życia, nie jest to więc gra językowa. F. zatrzymuje język - jest on poddany autorefleksji. Człowieka trzeba oczyścić z prób tworzenia filozofii
    - - Jego filozofia analityczna rodzi się w klimacie idealizmu ducha (Hegel) (Royce, Bradley, Green). W duchu prostestu, aby dać matematyce apodyktyczne podstawy razem z G.E. Moorem korzystają z pism Fregego, aby wyprowadzić matematykę z logiki - tj, logicyzm. Jest tutaj silny redukcjonizm w duchu Okhamowskim. Określa się ich jako neopozytywistów - chcą oni stworzyć filozfię operając sie na stanie faktycznym, będącą blisko nauki. MA to pomóc w
        
        badaniu dowodów i wniosków
        
        odpowiedzieć na pytanie czym jest liczba - odejść od idealizmu platońkiego
        
        R tłumaczy czym jest liczba: tj, zbiór wszystkich zbiorów równolicznych (o tej samej ilości el. - podobnych). *równoliczne - tzn. kiedy każdemu el. ze zbioru A możemy przyporządkować el. ze zbioru B
      - R. odwoływał się do Arytmetyki Peano, który sprowadził aryt. do 5 aksjomatów i 3 pojęć (niedefiniowalnych).
        
        R. przetłumaczyc te pojecia matamatyczna na p. logiczne oraz pokazać się zdania te są tautologiam w sensie logicznym.
      - problem - aksjomat komprehensji - dla kazdej właściowsci/cechy i elementow w uniwersum możemy stworzyć taki zbiór, który bedzie wyznaczony przez cechę tej rzeczy np. zbiór rzeczy zółtych, zbiór wszystkich Polaków.
        
        lecz istnieją takie zbiory, które nie są swoimi el. Taka cecha, że x nie jest elementem swojego zbioru. por, paradoks kłamcy
        
        Rozwiązanie R. - aby uniknąć autoreferencji
        
        teoria typów - musimy wprowadzić hierachię typów matematycznych 1) indywidua, 2)zbiory, 3)zbiory zbiorów itd. Te sfery oznaczają, że nie możemy na równej płaszczyźnie mówić o tych samych poziomach. Należy prowadzić pewien metajęzyk. Na danym poziomie mogę mówić tylko o bytach z własnego poziomu, albo niższych (?)
        
        deskrypcja określona - np. Czy obecny króla Francji jest łysy? Tego typu paradoksy są możliwe tylko w języku potocznym. Trzeba to rozpisać logicznie! Istnieje indywiduum takie, ze to ind. jest łyse i to ind. jest królem Fr i dla każdego y jeżeli to y jest królem to jest tożsame z K.fr
        
        denotacja - odsyłają nas do znaku. W jaki sposób te znaki mówią nam coś świecie. Mamy tylko denotacje - odnoszącą nas do danego indywiduum. Nie jak u Fregego, u którego sens jest nie w indywiduum, lecz w jakimś świecie quasi platońskim
        
        istnienie nie ma dla niego żadnej treści - jest po prostu faktem, że coś jest, albo czegoś nie ma, Stwierdza się to i nie analizuje dalej - bez metafizyki.
        
        wyrażenie denotujące
        
        2 more items...
      - problemy systemu
        
        aksjomat nieskończoności - istnieje, a nie da się go dowieść w sposób logiczny
        
        Godel - twierdzenie o niezupełności - dowolny system logicznego, jeśli jest niesprzeczny to istnieją pewne twierdzenie, których nie da się udowodnić. Aby system był niesprzeczny muszą pozostać nierozstrzygnięte. Nie da się sprowadzić całej matematyki do logiki, ale da się sprowadzić jej el. do logiki
  - - - Jedną z jego wizji było stworzenia programów dla liceów, uważał że tam trzeba wysyłać najzdolniejszych bo to podniesie poziom szkolnictwa. Po odzyskaniu niepodległości rozesłał swoich uczniów na uniwersytety do Wilna, Krakowa, Poznania, za granicę. Również do PL przyjeżdzają filozofowie na starze. Tylko na KULu została fil. neoscholastyczna
    - - Dlatego wymagał nauki logiki, która powinna bronić przed tym.
      - Kotarbiński - to ma być mała filozofia, bo f. trzeba stosować do konkretnych problemów, a nie towrzyć wielkie systemy.
      - Ajdukiwicz - problemu fil. trzeba przetłumaczyć na j. logiczny, aby język nam nie zaciemniał
      - Była to szkoła która nie chciała tworzyć swojej doktryny, lecz zająć się logicznym myśleniem - opowiadać o rzeczach skomplikowanych w sposób prosty
      - Czy był to polski nepozytywizm (Koło Wiedeńskie) - Nie, bo powstała 30 l. wcześniej. Miała również inny stosunek do metafizyki. Nie można kazdego kto zajmuje się logiką uważać za scjentystę i pozytywistę. Inny był również stosunek do etyki, prowadzono badnia.
  - - - Sytuacja komunikacyjna - wypowiedź - to co mówimy i czego nie mówimy
        
        akt lokucyjny - treść słownikowa, kóra wypowoadamy
        
        akt illokucyjny - co nadawce chce zrobić tym zdaniem np. "Późno już" - trzeba się śpieszyć; trzeba kończyć; ironia itd. Mądrość oznacza odczytanie sytuacji kominikacyjnej
        
        akt perlokucyjny - to co dzieje się po stronie odbiorcy np. "Czerwone światło" - Ostrzegam! Zatrzymaj! "Pada deszcz" - wezmę parasol.
      - wypowiedzi performatywne - język nie tylko opisuje rzeczyswostość, lecz ma również moc sprawiania rzeczywistość np. przysięga/ślubowanie. Na mocy słów, które wypowiadam coś się dzieje [btw. por. słowa konsekracji]
    - - Był krytykiem f. analitycznej.
    - - "Obecny król Francji nie jest łysy" - to zdanie jest bez sensu, bo w j, naturalnym mówimy więcej niż jest napisane. Presupozycja - pewne założenia, których się nie wypowiada, ale zawsze zakłąda, są jasne dla użytkowników jezyka. One musze być spełnione, aby zdanie miało sens.
  - - - Sens i znaczenie - tożsamość polega na tym, ze wszystkich bytach mogę powiedzieć a mogę powiedzieć b
        
        przykład Gwiazdy Porannej i Wieczorene - oba te znaczenia odnoszą się do Wenus. Znacznie mówi do czego zdanie się odnosi - odnosi się do wiedzy. Tym co je odróżnia i jest decydująca jest sens - on mówi w jaki sposób się odnosi. - odnosi się do rozumienia. Jednak wartość logiczna nie zmienia się.
        
        Nalezy zostawić tylko funktory zdaniotwórcze, która przetwarzają wartośc logiczną zdań składowych
  - - - KW: trzeba oddzielić naukę od pseudonauki. P: nauka czerpie swoje inspiracje z metafizyki/poezji/teologii por. Kopernik
      - P: falsyfikacjonizm: nauka polega na stawianiu hipotez i próby ich falsyfikowania, jęśli da się sfalsyfikować to może z to trzeba coś zmienić. Zdanie jest znaczące jeśli da się ją sfalsykikować
      - filozofia polityczna - w 1937 emigrował do Nowej Zelandii przed nazizmem. Pytanie: dlaczego totalitaryzm doszedł do władzy? Marksizm nie przewidział tego, ze może prowokować dojścia Hitlerwa do władzy.
        
        historycyzm - doktryny mówiąca, że historia jest kontrolowane przez pewne prawa ewoluzyjne, istniej jakieś przeznaczenie - ukryta siła, która rządzi dziełami.
        
        dla P. jest to pseudonauka.bo nie da się jej sfalsyfikować. Taka teoria próbuje ująć całość, jednostka przestaje być ważna. Jest to zachęta do bierności, bo inne siły o mnie decydują
        
        Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie - krytyka, Marks, Hegla i Platona. Społeczeństwo zamknięte: Platon chciał aby rządziła elita, z urodzenia, niszczy różnice pomiędzy tym co publiczne a prywatne, H: jednostka podporządkowana całości, zbiorowy duch narodu, pozwala usprawiedliwośc wszystko wobex jednostki. M: człowieka ma mały wpływ na historię, nieosobowe siły ekonimiczzne. Człowiek jest zdeterminowany, traci sprawczość. Polityka u nich jako inżynieria społeczna i odgórne sterowanie - wszystko da się usprawiedliwość, ze wzgl. na stan rzeczy, do którego dążymy.
        
        krytyczny racjonalizm - można zastosować, bo realny sposób poprawny to są pewne mikro zmiany, przeprowadzane w sposób demokratyczny. Władza powinna być kontrolowana. Jeśli ktoś mówi, że ma sposób na zbawienie społeczeństwa tj. demagogiem
      - Logika okrycia naukowego (1934) - krytyczny racjonalizm. Powszecha teza: nauka powstaje w wyniku uogólnień - indukcji. P. nie zgadza się z tym, bo ind. jest wysoce zawodna, nic nie mówi nam na gruncie nie metafizycznym nic jej nie potwiedza: żadna skończona ilość przypadków nie determinuje nam co będzie w kolejnym przypadku. Hipoteza naukowe nie jest produktem, badań, ale jest potrzebna aby je wgl przeprowadzić. Metoda hipototetyczno-dedukcyjna (por. Peirce rozumowanie dedykcyjne)
    - - paradygmaty naukowe - teorie n. wystepują w pewnym szerszym kontekście (por. gra językowa) Kuhn mówił, że tj. zdefiniowne wg paradymatu - rewolucja polega na przejście pomiędzy jednym a drugim paradygmatem. Paradygmaty są ze sobą niewspółmierne
      - fazy nauki:
        
        nauka normalna - mamy pewne teorie i coś z tego wyliczamy
        
        pojawienie się anomalii - w rachunkach jest inaczej niż w doświadczeniu
        
        kryzys - ilość anomalii osiaga masa krytyczną
        
        rewolucja - odrzucenie starej teorii, to nie determinuje jaka będzie następna teoria
- - - - P. jako zaprzeczenie Kartezjusza
        
        metodyczne wątpienie
        
        P: Czym jest wątpienie? Porównajmy je z pewnycm mieniamaniem, czym się różnią. Wątpienie powinno być tylko przejściowe w dojściu do nowego mniemania.
        
        logiczny - forma pytania, mniemanie - orzeczenie
        
        emocjonalny wątpienie - niepokój, m -spokój
        
        behaworalny
        
        wątpienie: powstrzymanie działanie, m - działanie
        
        P; jak wyrwać się z wątpiinienia? sposoby utrwalanie mniemań
        
        metoda uporczywości - w momencie wątpienie opstaje przy tym co wcześniej sadziłem
        
        odwołanie się do autorytetu - cedują na a. władze w co mam wierzyć/w co nie wierzyć (np. a. Kościoła)
        
        a priori - uwewnętrzniony a., kótry przybiera formę qusi nukową - odwołuje się do pewnych idei, tego co "naukowyc powiedzieli"
        
        naukowa - polega na prowadzenie badania. Mamy dwa rodzaje rozumumowania
        
        dedukcja - jest niezawodne, lecz nie wnosi nic nowego - wysławiamy relacje, które już są
        
        indukcja - wnioskowanie na podst. pewnej skończonej liczbie przykładów uogólniająć, jest to jednak rozumowanie wysoce zawodne
        
        abdukcja (wnioskowanie hipotetyczne) - np. chemik stawia hipotezę "mam tutaj jakąś substancję to jest chyba x, jesli dodałbym bym y to stałoby się c."
        
        (btw. falibilizm - każdy hipoteza może być obalona. Nie ma wiedzy niezawodnej, zaakceptumy, to i badajmy dalej.
        
        Czym jest prawda ? P jest prawdziwe jeśli byśmy dali w nieskończonośc dal badać p to wszyscy doszliby, że p jest prawdziwe - konwergencja - prawda ostatecznie się obroni. "Koniec końców wszyscy się do tego zgodzą". Prawda jest dla P. realistyczna i obiektywna, lecz nie możemy jej teraz z pewnością poznać. To o czym mówimy, że jest prawdziwe w większości pewnie jest prawdziwe.
        
        2.ideał jasności/wyraźnoście oparcie
        
        P: jeżeli poznanie jest stopniowalne, to nie ideał ten nie jest możliwy do osiągnięcia. W jaki sposób uczynić nasze idee jasnymi. K: są stopnie jasności idei 1. przez obycie - stopień podstawowy, potoczny, nie ma wiedzy zdefiniowanej 2. przez definicje - jestem w stanie zbudować definicję, dla K tj. pełnia rozumienia
        
        dla P. stopień 2. nie jest czasami osiągalny, a czasami nie wystarczajacy dlatego potrzebny jest st. 3 - pragmatyczny - tj. kiedy rozumiem konsekwencje/efekty jakie dana rzecz może wywołać. Trzeba rozpisać czym jest coś
        
        maksyma pragmatyczna - "Rozważ jakie efekty, które mogą mieć praktyczne konsekwencje ma rozważany przedmiot. Wówczas nasza koncepcja tych wszystkich efektów jest koncepcją tego przedmiotu". Muszę wykonać jakiś ruch aby rzeczywistość mi się odsłoniła
        
        p. 2 do zrobienia dzięki intuicji.
        
        P. krytykował opierając się na k. J.S. Milla. Intuicja - poznanie bezpośrednie, nie wynika z przesłanek. Skąd jednak wiadomo, że dane poznanie jest intuicujne? Co mi to uzasadnia? Może potrzebuje innego poznania? Wtedy i. nie jest ostateczne. Tworzy się ciąg w nieskończoność. P: jeśli nie mam dostępu do i. nie mam dostępu do siebie.
        
        Dlatego istnieje tylko poznanie pośrednie, bo myślimy zawsze w jakimś języku. Nasze poznanie jest pierwotnie zewnętrzene, a potem dopiero to uwewnętrzeniamy. Nie potrafimy myśleć inaczej niż w znakach. Semeiotyka - rozumienie znaków, doprecyzowywanie znaków trwa nieskończoność (alternatywa na hermeneutyki)
    - - Maksymę pragamatyczną przenosi do epistemologii. Zmienia jej kierunek, bo mówi: jeśli coś działa tj. prawdziwe oraz prawdziwe jest to co do czego ja i ty możemy się zgodzić, że możemy na jej podstawie działać.
        
        F. Schiller - Prawdzie jest to cj. użyteczne, człowiek miarą wszystkich rzeczy. Wskrzeszał Gorgiasza, bardzo atakowany.
        
        Krytyka: urzytecznosć jest pojeciem względnym, subiektywizm, fałszywe idee też działają
      - Etyka przekonań (spór)
        
        Huxley, Clifford - wolno przyjmować tylko te, wobec której mam dowody - ewidencjonalizm
        
        W.J. - moge żywić przekonania, nawet jeśli nie mam dowodu. n. przekonania religijne - wolno mi wierzyć chociaz nie mam teorii uzasadniania. Ważne sa również racje praktyczne np. efekt placebo
    - - obiktywizm:, logika, nauka, ontologia: Peirce, C I. Lewis, W. Sellars, Quine(?)
        
        neo: H. Putman
      - subkietywizm: etyka,f. wychowania, f. polityczna: W. JAmes. J. Devey< F. Schiller
        
        neo: R. Rorthy - filozofia analityczna, pragmatyzm, wątki etyczne, pedagogiczne - humanistyczne. Przedefiniowanie koncepcji prawdy jako obrazowania rzeczywistości. Po stronie prawdy nic nie zostaje - pozostaje tylko działania. Wątki postmodernistycznej: pełen pluralizm, pełna demokratyzacja poznania, brak rozstrzygnięć moralnych, polityka kulturowa zamiast etyki. Sprawiedliwość polegać ma na zacementowaniu zatargu (por. Lyotard). Projekt budowania społeczeństwa nie opiera się na żadnym pozytywnych ideach, lecz na wspólnym lęku przed wstydem i zagrożeniem. Funkcję filozofii zajmuje literatura ponieważ, to powieści (dzisiaj filmy i serialne) zmieniają ludzkie postawy - kultura popularna
    - - Dwa dogmaty emipiryzmu
        
        Podział na to co jest analityczne (realcje - logika) vs syntetyczne (zdania empiryczne - dane z doświadczenia)
        
        Q: pojęcie analityczności nie zostało wytłumaczone itp
        
        Redukcjnizm - szególne w empir. logicznym - "coś złożonego da się sprowadzić do prostszych elementów".
        
        Q; holizm - wszystkie zdanie nt. nauki, są ze soba połączone. Istnieją zdania brzegowe, a im bardziej do środka tym bardziej są ogólne.
        
        teza Duhema-Quine'a - nie istnieje obserwacja niezapośredniczona teoretycznie. Dlatego doświadczenie nie przesądza, bo samo jest zawsze podbudowane pewną teorią.
    - - realizm wewnętrzny - realizm z ludzką twarzą - trzeba ustalić punkt (relatywny) z którego patrzę, to co dalej ustalam jest już stabilne. Pytanie o prawdę możemy zadać tylko w ramach pewnego systemu.
      - realtywizm - wszystko objętnie
      - realizm metafizyczny
      - w nauce kierujemy się pewnymi wartościami, kótrych nie da się wyprowadzić z faktów a z druguej strony etykę można poznawać po przez eksperymentalnie
- - - - kontekst
        
        1965 - zniesiony zakaz osiedlania sie azjatów w USA - rodzi się moda na Daleki Wschód - New Age - nie jest to konkretna religia, ale pewna duchowść niezinstytucjonlizowana. Sprzęgło się to z ruchem hippisowskim i sprzeciwem wobec wojny w Wietnamie
        
        ruch ekologiczny - ekologia staje się tematem publicznym. Wydarzeniem, które poruszyło opinie publiczą było spustoszenie w (...).
        
        Odpowiedź na modernizm - ekonomia i cywilizacjia będa szły cały czas do przodu (idea postępu) - sen amerykańskiej rodziny (por. Jetsonowie). W latach 60 kryzys ekonomiczny, widoczny jest również wpływ postępu na środowisko. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć konsekwencji
      - architektura - twórcą pojęcia arch post-mod. jest Charles Jencks (krytyk modernizmu w arch.). Przyznaje, że termin zaczerpnął z literatury. Modernizm: styl miedzy narodowy- żelbeton, dekoracją jest sama forma, żadnych innych dekoracji - miała odcinać się od wszelkich wpływów kulturowych, geograficznych itd. Stylk funkcjonalistyczny - pokoje dokładnie wymierzone, statystyczna typowa rodzina, która miała tam mieszkać - architektura dyktuje to co ma się podobać.
        
        Roberto Venturi - ojcem arch post-mod. Studia na Princeton, wyjechał do Rzymu, którym się zachwycił - brak porządku, synkretyzm, warstwy miasta. Porównując je z Chicago/NY, to Rzym jest skorojny na miarnę ludzką - niereguralnosć i mieszaniną stylu. W Stanach odnalazło to w Las Vegas napisał - Ucząc się od Las Vegas - wszystko jest przeplatana. Człowiek jest skomplikwoan dlatego architektura powinna być taka [Venturi, Guild House; Moore, Piazza d'Italia; Hundertwasser]
      - literatura - postmodernizm rodzi się na początku w ramach krytyki literackiej - głosza oni pewne wyczerpanie się tematu powieści modernistycznej. Taka powieść była niesamowicie elitarystyczna, w odróżnieniu od powieście XIX wiecznej odeszła ona od mas. Z drugiej strony wykształciło się społeczeństwo, które chce coś czytać. Susan Sontag: "literatura nie ma być kreacją, ale przede wszystkim przyjemnością". Powieściopisarze w latach 80 odkrywają swój język. Powieść tą charakteryzuje pastisz
        
        Umberto Eco
        
        Imię róży - chciał napisać wzorcową powieść post-mod, co było w swoim rodzaju zaprzeczeniem idei post- mod. Występuje to podwójne kodowanie - połączenie eksperymentalności - wątków elitarnych oraz tego aby mogła być czytana przez masowego odbiorcę. Traktat estetyczny/filozoficzny powieść detektywistyczną. Historią ta nie jest tak naprawdę powieścią o średniowieczu, ale o świecie współczesnym. Jest tutaj mnóstwo nawiązań do filozofii - swobodna gra z tropami kulturowymi
        
        Baudolino(?) - wieśniak, poddany Fryderyka Barbarossy wyrusza na krucjatę. Pierwszy rozdział napisany jest na palimseście (pierwotny tekst jest nie do końca wytarty, celowe błedy - aby zniechęcić czytelnika - ma przejść inicjację),
      - filozofia -
        
        sam termin
        
        post - to nie jest tylko o następstwo czasowe - nie chodzi o przekroczenie, ale "przejście przez pewną chorobą", tą choroba jest modernizm. Trzeba go przepracować jest jak nerwicę, podczas psychoanalizy.
        
        modernizm - termin jest problematyczny, możęmy o nim myśleć na trzy sposoby: Kartezjusz - Modernizm, politycznie r, francuszka/niepodleglość stanów - tj. wiek XIX; od strony estetycznej o moderniźmie mówimy od wieku XX. Post-mod odnosi się do każdego z tych znaczeń
        
        "paryscy mandaryni" - reprezentaci jednego pokolenia, są to ikony post-mod. Żaden z nich nie chciał być takim nazywany. Łączyło ich wydarzenie wojny w Algierii - kryzys Francji kolonialnej. Pociągneła młode pokolenie do wojny, ktorej niech chciało. Byli oni wszyscy nauczycielami w Algierii (taki system drogi naukowe we Francji). Wszysyc wykształceni na fenomenologii, marksici. W 73 roku kiedy Sołżenicyn wydał Archipelag Gułag- odłożyli marksizm. Mity założycielskie zaczely się walić. Trzy tezy post-mod:
        
        Upadek wielkich narreacji - założenie, że nie doświadczamy światy w sposób obiektywny, dla post-mod cała rzeczywistość jest tekstem, który się interpretuje. Kiedyś istniało wielkie narreację np. scjenty, idealizm, feudaliz, christanistas. Moderna też miała: marksizm, psychoanalizą. Kiedy tracimy to wpadamy w faze apatii. Post-mod ma pomóc człowiekowi pogodzić sobie z tym.`
        
        Przykład trzech korzeni
        
        rozum - to korzeń palowy, głowny (niesprzeczność)
        
        wiązkowy - brak po moderniźmie - kret odgryzł (sic!) - od głównego korzenia, ale dalej wskazuje na głowny korzeń
        
        kłącze - tj. post-mod sfobodne przenkanie
        
        nomadyzm - człowiek współczesny stał się nomadą - nie ma żadnej drogi, po której się porusza, to on wyznacza drogę, kiedy przejdzie po niej to trawa się podniesie i nie zostanie żaden ślad por. flaneur - człowiek, który się błąka.
        
        rozum transersalny - tak jak patrzymy na miasto z lotu ptaka nie poznamy go. Modernista jest jak turysta, który idzie za przewodnkiem. Post-mod jest jak turysta, który wysiada i idzie przez różne dzielnice, zaglada w bramy itp.
        
        Dwa teksty (Derrida) - na rzeczywistości zawsze składają się dwa teksty - obok głównego tekstu możemy spisać drugą narreację, kórą wyparlismy, aby stowrzyc gładki obraz, post-mod skupia się na tym czego się pozbyliśmy (np. mniejszośc społeczne, seklsualne). - wypiera to co indywidualne. Dlatego upadek wielkich narreacji jest dobry, bo te elementy wszcześniej przycinane mogą się wydobyć
        
        Pluralizm - kiedy upadły wielkie narreacje świat rozpad się na tysiące kawałków, dlatego nie można ich razem zebrać. Post-mod będzie to blokować - bo pierwotna jest nie jedność, ale wielość.
        
        Deleuze&Guattari Kapitalizm i schizfofrenia - polemika z kapitalizmem i psychoanalizą. Nie ma struktury, swobodny przenikanie się tematów - wprowadzona w życie idei kłącza. Nie ma wynika logicznego, są tylko wejścia i wyjścia . Bohaterem kultura jest Edyp targany podędami - powodują, że znerwiconway. Trzeba nowego bohatera - nerwice trzeba wyleczyć schizofrenią - nie trzeba niczego wybierać, tylko brać wszystko - na wszystko jest miejsce, wszystko jest na tym samym poziomie. To ma uzdrowić nasz psychicznie.
        
        Odrzucenie myslenia dwuwartościowego (odrzucenie z logiki) - Kartezjusz mówi coś jest albo a albo b. Post-mod: pomiędzy tym jest całe spektrum szarości - tego co jest "ani takie ani takie".
        
        Lyotard - zastąpić słowo różnica (different) słowem zatarg (differend)- tj. spór, który jest nieroztrzygalny. Trzeba zacementować ten zatarg - wszscy powinni pozostać na swoich pozycjach - tak nic niczego nie straci
        
        dekonstruckja (Derrida) - modernizm: konsturkcja - buduje, a dekonstrukcja - niszczy. Dla Derridy dekonstrukacja polega na budowaniu z tych samych elementów - przekonfigurowanie rzeczy. Dekonstruuje mity - nie jest już ważne dlaczego? i po co?:
        
        mit początku (arche) - odwołujac się do tezy pluralistycznej mówi, że na początku nie było jednej rzeczy, ale było dużo różnych rzeczy - świat powstaje nie z jednej rzeczy, ale z chaosu
        
        mit końca - "apokalipsa apokalips". Celem nauki jest poznanie, apokalipsa jest księgą o tym - ona odsłania, ale keidy to nastąpi będzie zagłada. Tak wiec pęd ku poznaniu pcha nas ku zagładzie
        
        Deleuze - ludzkość trzeba wyleczyć z Platona - dla niego były idee i świat materialny, który jest kopią. Zdaniem D. nie ma oryginałów i kopii - mamy rzeczy, który delikatnie się od siebie różnią - to niuanse - jedna jest po drugiej, ale zawsze jest jakiś niuans. Dzisiaj żyjemy w świecie, w którym są tylko kopie z pewnymi róznicami
    - - Główne jego dzieło to Byt i nicość
        
        wyróżnia 2 rodzaje bytów - nie mozna być jednym i drugim
        
        Byt-w-sobie (materia)
        
        byt jest
        
        byt jest tym czym jest - zasada tożsamości
        
        byt jest po nic - nie ma racji istnienia
        
        byt-dla-siebie (my); byt jest tym czym nie jest (jest określony po przez swoja przeszłość), nie jest tym czym jest (bo jest ukierunkowany na przyszłość).
        
        nie posiada istoty
        
        jest egyzstnecją - egz, poprzedza esencję
        
        Wolność: wybieram to co ma się stać, ten wybór unicestwia to co było - wolność jest nicością. Biorą na siebie całkowitą odpowiedzialność za swoje wybory, opowiada jak za wszystkich ludzi (por. imperatyw Kanta). Wolność napawa trwogą, będę próbował przed nią uciec.. Człowiek w niczym ani w nikim nie może znaleźć opracia
        
        fałszywa wiara - próba zrzucenia odpwiedzialności - "ja tak postępuje bo ludzie mnie takimi uczynili". Sart: nie to ty tak zdecydowaleś, przeszłość w żaden sposób cię nie determinuje. Cały czas ponosisz odpowiedzialnośc za to kim jestem
        
        wartości - równia ja ją wybieram - one mnie nie determinują
        
        Bóg - jest fikcją, on również nie może zwolnić mnie z odpowiedzialności.
        
        byt-w-sobie-dla-siebie (byt nie możliwy)- chcielibyśmy tacy być. tj. Bóg w kl. metafizyce, wg. Sartra niemożliwy. "Pasją człowieka jest stanie się Bogiem"
    - - Wprowadza rozróżnienie na
        
        problem - kóry się rozwiązuje
        
        tajemnica- to ona stawia mi pytanie. Wiele problemów filozoficznych jest tajemnicami: zło, relacja dusza i ciało, ludzka wolnośc, miłość, Bóg
  - - - Filozofia jako ścisła nauka (1910) - diagnoza gdzie znalazła sie filozofia i jak będzie zadania filozfii, która tworzy "Duchowa nędza naszych czasów stała się praktycznie nie do zniesienia" - nauki przyrodnicze wyjaniaja nam pewne wysiłki, ale nie mamy odpowiedzi na wielkie pytrania, bo filozofia zajmuje się rzeczami niepotrzebnymi.
        
        F. stała się światopoglądem np. W. Diltai - typologa światopoglądów, kulturowo, psychologicznie uwarunkowanych; neokantyzm - f. zajmuje się rozumieniem rzeczywostości, ale nie wyjaśniania, bo tym mają zajmować się nauki.
        
        Trzeba stworzyć nawową filozfiię mającą pewnośc nauk scisłych jak i ogólność filozofii.
        
        Badania Logiczne 1901-1902) - krytyka psychologizmu (doktryna mówiąca, że epistemologia zajmuje się mniemaniami, zdobywaniem wiedzy, ale to są zjawiska psychologiczne, dlatego pojęcia i zasady logiki są sprowadzone do ludzkiego umysłu). Psychologizm nie odróżnia przedmiotu wiedzy od aktu poznania. Przedmiot jest stały i ustalony (tak jak prawa logiki). Jeśli byłyby tożsame ze stanami umysły, to nie dałoby się dwa razy pomyśleć o tym samym - nie można mówić o tożsamości i matematyce. Ten przedmot musi łączyć dwie osoby niezaleznie od tego jak myślą/działają.
        
        poznanie eidetyczne (gr. eidos - idea) - inny rodzaj poznania inne od poznania empirycznego i intuicyjnego. Mamy też poznanie istot - poznanie przedmiotu idealnego, nie da się go zredukować do przedmiotu realnego (empirycznego) - [tj. coś podobnego do poznania formy substancjalnej]. Poznanie ei. jest niezależne od istnienia, bo można tak poznawać np. prawdy matematyczne.
        
        Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii (1913) - jak powinna być metoda fenom. Punktem wyjścia są badaniem nad naturą świadomości. Z pomocą Brentano powrócił do pojęcia intencji, B. przeniósł to pojęcie na świadomość - jest ona wg. niego ze swojej natury intencjonalna- tzn.: "świadomość jest zawsze świadmością czegoś" - musi posiadać jakieś dopełnienie/przedmiot.
        
        Czym nie jest na intecjonalność świadmości?
        
        nie jest to relacja przyczynowości - przedmiot nie wywołuje percepcji
        
        to nie sam podmiot tworzy sam przedemiot - subiektywizm. por. prawa matematyczne
        
        reprezantacjonizm - intnecja jest reprezantacją która odsyła od czegoś innego. t
        
        NATOMIAST: intencjonalność kieruje nas do jakiegoś przedmiotu niezależnie od tego czy dana rzecz istnieje czy istnieje - tj. poznanie tego co jest w naszej świadmości, jeżeli istnieje on w świecie to jest to dokładanie ten przedmiot, który poznaje. por, pamięć-wspomnienie : kieruje się do czegoś rzeczywistego, ale tego czego nie ma obok mnie
        
        postulaty i zasada fenomenologii - Czy był idealistą? To co robi jest to spójne z idealizmem i z realizmem [ Mówi o wzajemnej niezależności człowieka od świata - żeby coś dobrze poznać muszę zdystansować się od świata]
        
        1.postulat bezzałożeniowośći - zawieszamy wszystko co wiemy od strony naukowej - opieramy się na naszym potocznym/naturalnym poznaniu. Patrzymy na świat taki jaki jest - w naturalnym nastawieniu
        
        Zasada wszelkich zasad (par. 24 Idei): "Wszystko co nam się w intuicji źródłowo prezentuje przedstawia należy po prostu przyjąć jak to, jako co jako co się przedstawia, ale także jedynie w granicach w jakich się przedstawia" Punktem wyjścia jest dla nas treść naszej świadmości i jej nie poddajemy naszemu wątpieniu. Nie możemy mówić o tym co nie jest treścią naszej świadmości.
        
        2. postulat redukcji fenomenologiczenej -
        
        3 more items...
        
        postulat konstytucji transcendentalnej - sens przedmiotu jest tożsamy z aktywnością intencjonalną - jedocześnie mówimy coś o podmiocie i o przedmiocie
        
        Intersubiektywność - jak przejść od mojej świadomości do świadomości innych (por. M.Merlam-Ponty, G. Marcel, M. Henry)
        
        ciało - świadmość ciała - ono jest częścią mnie, ja poznaje się się od środka
        
        leib (niem.) - cielsność od str. subiektywnej - odczuwana od wewnątrz - tj. związane ze świadmością
        
        1 more item...
        
        korper (niem.)- ciało doświadczanie ciała fizycznego - od zewnątrz -
        
        1 more item...
  - - - Dasein - troska - jest sposobem jakie d. jest w świecie (sorge). "Człowiek jako pasterz bycia" - tym, kóry chroni bycia, które słyszy się w ciszy
        
        Troska tj.
        
        antycypujące-się[przyszłość]--jako-
        
        bycie-już-w-świecie[przeszłość]
        
        czas
        
        bycie-
        przy[teraźniejszość].
        
        egzystencjały
        
        położenie (befindlichtkeit) - jak się znajdujesz? jaki się czujesz?
        
        nastrój stinnig - rozumiany w kluczu muzycznym - jak ja zestrajam się ze światem, z innymi bytami
        
        rozumienie (versehen) - nie rozumienia refleksyjne ztematyzowne lub naukowe, tj. prze-stawanie - obcowanie z rzeczywistością - rzeczy jako poręczne.
        
        projektowanie/rzutowanie(Entwurf) - projektowanie siebie na przyszłość, kim chciałbym się stać. Jak ja oddziałuje na świat?
        
        wykładania - Auslegung
        
        wypowiedź aussage
        
        mowa rede
        
        upadanie verfallen - teraźniejszość. tj. Dlaczego my upadamy?
        
        pozytywne, bo umiejscawia mnie w pewnym określontym punkcie
        
        negatywne (uneigentlich-sein) - ["Się"] bycie nie autentyczne - "jestem w sposób nie-swój". Tak się mówi - to jest motywowane lękiem przed śmiercią
        
        ciekawość - szukanie sensacji, zeby się dowiedzieć jest to niezobowiązujace, np. czym on ją zdradza - chce mieć temat do rozmowy. Rozumienie, które niczemy nie służy tylko nie odciaga
        
        dwuznaczność - nieostreość, ambiwalencja
        
        gadanina - paplanina, mowa, która nic nie przynosi - nic z niej nie wynika
        
        wina schuld - pokazuje poczucie winy, które jest niezależne od moich działań - jestem już rzucony w świat i muszę nieść na sobie winę. Trzeba wziąć na siebie to czego nie wybrałem, co dostałem w spadku - tak mówi "zew sumienia" - w ten sposób stawiam odpowiedż mojemu byciu ku śmierci. Autentyczne bycie polega na przeciwstawienie sie pokusie tłuamczenie siebie przez innych
        
        Bycie ku śmierci - naczelne egystencjał. Po przez życie wybieramu rózne mozliwosć, lecz po przez śmierć możliwości zostają ograniczone. El. prawdziego bycia jest uznanie śmierci jako kresu. To powinno wszystko w moim życiu determinować. Śmierć jest tym co jest absolutnie moje. Wyróżnia się ona tym, że jest nierealcyjnatzn. jest bezwgl. na wszystkie moje projekty oraz kończy je ona-zrywa.
        
        Trzeba przejść od "się umiera"(ludzie umierają) do "ja jestem ku śmierci" - tj. trwoga angst
        
        prawda -
        
        a-letheia - pierwotne rozumienie prawdy - prawda jako odkrycie, odsłonięcie, otwarcie. Tak też dasein - jest związane z otwartością, bo przeciwieństem prawdy dla niego nie jest kłamanie, ale zamykanie się na prawdę
    - - Czerpie z filozofii presokratycznej (Heraklit, Parmenides), kótrech przeciwstawia Platonowi i Arystotelesowi
      - Jest głosem antymodernistycznym - "rewolucja w imię minionego świata". Sympatyzuje z romantyzm[tradycja, lokalność, partykularyzm] (Hegel, Schiller) przeciwstawia oświeceniu - [racjonalizm, materializm, pozytywizm, sjentyzm, kosmopolityzm] tj. to co ukształtowało kulturę europejską od XVIII w. - idea postępu.
      - Trzy pytania
        
        Jak nadać na nowo znaczenie słowu "humanizm". Humanizm:Co wyróznie człowieka
        
        grecko-rzymski-renesan - zwierze mające rozum i jezyk, realizacja cnót, paideia. Heidegger - nie mozna patrzeć na czlowieka jako rodzaj zwierzęcia - on poniża człowieka, bo jego pozycja wykrzacza poza świat zwierząt
        
        chrześcijaśki - dziecko Boże, człowiek nie z tego świata, świta przemijajjący. Heidegger: Nie, bycie człowiek jest konstytuwane przez świat - jest przez niego kształtowany. Krytykuje koncepcję zaświatów (por. Nietsche) Pytanie o istnienie Boga jest dla niego możliwe dopiero po odp na pyt. czym jest Dasein - na
        
        marks - człowiek sprowadzony do realizacji swoim człowiek, społeczeństwo - ekonomia
        
        Relacje pomiędzy ontologią a możliwą etyką?
        
        Ek-sistencja - jest dla niego pewnym szczególnym rodzajem bycia wsłasciwym człowiekowi. przez "ek" podkreśla pewne rozszeczepieniem/otwarcie.
        
        etyka - (gr. ethos - miejsce zamieszkania) - "miejscem zamieszkania człowieka jest jego daimon
        
        Jak ocalić element przygody, który kryje kazde badanie tak, żeby nie otrzymać z filozofii zwykłego awanturnictwa
- - - - ścisłe - celem wyjaśnienie - co jest elementami procesu, jak się rzeczy mają
      - humanistyczne - celem zrozumienie, hermeneutyka jako nauka zrozumienia
    - - Nowożytność zaufał założniu o danych i metodach - emiryzm, sjcentystyczny oświecieniowy (Bacon, Kartezjusz)
        
        G. pokazuje, że zasze pojawia się autoryter, przedzalożenia i tradycja
        
        rehabilituje te pojęcia, dlaczego myślimy, że tj. złe?, bo kojarzy nam się z pewną zdeformowaną formą
        
        tradycja - coś skostniasłe, nie rozwija się, Ale pochodzi od tradere - przekzywać tzn. w przekazywać i w sposób twórczy przyjmować to co daje. Takie ujęcie nie blokuje rozwoju, ale daje bogate zasoby do rozwoju
        
        hermeneutyka jest sztuką poruszania się po zferze gdzie nie da się oddzieliśc elemetów subiektywnego i obiektywnego. W danym tekście nie ma jednej interpretacji, poniważ kiedy tekst jest napisany, on żyje i oddziałuwuje - (Wirkunkgseschichte - historią oddziaływania - dzieje efektywne) - każda kolejna interpretacji coś do niego dodaje, bo teskt zyję i oddziałuje w kolejnych epokach (np. Hiob). My mamy wejść w dialog z tekstem i pozwolić, by to ona zadał nam pytania.
        
        Collingaod - musimy wiedzieć na jakie pytania po co ktoś to zrobiłe. G: każdy interpretator zadaje pytania i nie ma sensu dochodzić do tego źródłowego - prawda jest perspektywiczna. Jednak wbrew relatywizmowi musimy przyjąć przewną fuzję horyzontów. Horyzont nie jest czym stablinym, bo kiedy sie przemieszczam to mój horyzont się zmienia - dlatego mogę patrzeć z perspektywy innej osoby.
        
        Hermeneutyka to f. bez ostatecznych punktów oparcia. Wszystko jest interpretacją, lecz nie jesteśmy zamknięcie w naszych partykularynch interpretacjach, bo jest możliwe zrozumienia innego człowieka, innej epoki.
        
        autorytet - odrzucamy, bo kojarzy się z władzą (auctroritas), władza uzurpowana. G: to nie jest jedyny rodzaj a. np. dobry nauczyciel - inspiruje on ucznia (Sokrates), np. mistrz w rzemiośle - a. przysuguje mu na podst. jego kompetencji
        
        uprzedzenie (=prze(d)sąd) - nie jestesmy w stanie budować od zera - musimy jakieś założenia przyjać, jednak nie są one niepodważalne - "ile razy obróce po okręgu, tyle razy moge coś na nowo zrozumieć".
  - - - Spotkanie z Freudem - my sami dla siebie nie jesteśmy przezroczyści - problem podświadomości/błędnej świadmości - człowiek posiada błędne rozumienie siebie. To co R. zobaczył to hermeneutyka podejrzeń (Nietsche, Freud, Marks). Nie możemy sie jednak do tego ograniczyć, bo na tym nic nie zbudujemy. Trzeba to zrównoważyć hermeneutyką zaufania. - odwołanie się do Hegla. Jest to wiec pewnie połącznie Freuda z Heglem.
        
        To prowadzi go do kwestii mitu i symbolu - możemy je przyjmować. Nie "na wiarę", ale biorąc pod uwagę koło hermeneutyczne, kóre jest pomiędzy wiarą a zrozumieniem. Element rozumienia wchodzi w sprzeżene z wiarą itd. Wiara, religia, mit mają swoje miejsce o ile zapraszają nas do myślenia - jest to pewien zapalnik.
        
        Symbol opowiedziany - to mit. Trzy poziomy. One zbierają naszą zbiorową świadmość i dają możliwość wyjścia poza "czyste fakty" - nie abstrachować od tego jak ja przeżywam daną historię, ale mam wejść głębiej
        
        kosmiczny w śwecie- religie, objwawieni bóstw. Mamy jakieś osie świata, objawijace transcendecje
        
        marzenia senne (por. Freud)
        
        poezja
        
        tajemnica zła - intuicje mierzenie się człowieka ze złem - sposób opowiadania o nim
        
        1, mit- pojęcie zmazy - jakaś skaza bytu
        
        wymiar etyczy/moralny - przekroczenia zakazu - np. pogwałcenie wiezi z Bogiem pojawia się elemet sądu - zgładzenie lub odpuszczenie winy
        
        poziom świdomości winy - słownictwo: zła wykorzystana wolnosc, odpowiedzialnosć itd, przywrócenie godnosci tego kto skalał się winą
        
        antropologia - człowiek jest ciągłym interpretatorem, kwestia tożsamości w czasie.
        
        hisoria zbiorowa - mamy jako społęczenstwo pewne ramy np. holocaust, ludobójstwo na bałkanach. Czy jesteśmy napisać wspólną hisotrię jeśli one są tak różne. Istnienieje jednak prymat indywidualnej pamięcie - możemy wejśc w pewien dialog pamieci, ale wspólnej historii nie napiszemy. Czy mamy obwiązek pamiętać? Tak, bo jesteśmy winni to tym, którzy odeszli. "To historia daje nam możlwiość odpowiedniego pochówku". Czy mamy obowiązek zapomnienia (zła)? Nie, bo to jest pewnym gwałtem. Sposobem poradzenie sobie ze złem nie jest kwestią niepamieci. Kwestia przebaczenia pochodzi z porządku woli a nie pamięci. Miłość jest silniejsza niż śmierć - wymiar transcendentny (Pamięć, historia, zapomnienie) .
- - - - proponuje pewne "obejmujące" - jak transcendecje - to cj. poza naszą świadomością. Mamy do niej dostęp po przez działanie (życie praktyczne)
        
        nie możemy uprzedmiotowić transendencji, bo każda próba jest redukcją. istnieją pewne szyfry transcendecji - np. systemy filozoficzne - jakoś mogą coś pokazać z transcendencji
        
        Transendencja nie jest wg. niego Bogiem. O niej można powiedzieć tylko, to że jest. Musimy jej nadać indywidualny charakter po przez wybory (działanie). Pojęcie Boga jest jedynie szyfrem transcendencji - sposobem ujęci t.
        
        Był krytykiem wiary objawionej. Przeciwstawiał jej wiarę filozoficzną, która nie jest wg. niego fundamentalizmem. czymś narzuconym (por. Kirkergard, Bergson). Tradycję chciał zastąpić autorytetem filozofów, wpólnotę wiary - wspólnotą wolnych podmiotów, modlitwę - jaką kontempacją. Wg. niego Bóg nie może mieszać się do świata, bo inaczej naruszałby naszą wolność. "Jeśli w świecie jest Bóg, to nie ma miejsca dla ludzkiej wolności".
        
        Był ateistą w tym sensie, że odrzuca objawienie (religię pozytywną). Z drugiej strony bronił religią jako wejścia do szyfrów transcendecji - miejsce na wiarę negatywną - istniej coś więcej niż tu i teraz. Podejście to za nie była wystarczająca zarówno dla teistów i ateistów
      - J: pojęcie egzystencji - człowiek jest powołany do pewnego "samo-bycia". Jestem pewym dasein, ale muszę przekroczyć samego siebie - transencecji, donieważ dasein to nie jestem cały ja. Przekroczenie czynię w akcie wolności - wybierając
      - Wolnośc jako coś negatywnego - ona ostatecznie nie przynosi szczęścia. Kimkolwiek bym się nie stał to muszę dalej wybierać - zostawić to co znane. Człowiek nie ma odpoczynku od wybierania.
      - sytuacje graniczne - zdarzenia mające swoje stronę obiektywną, ale mają też stronę egzystencjalistyczna np. śmierć, walka, wina cierpienie, bycie w sytacji (uwikłanie). Momenty w ciągu życia gdzie świat się wali - bo chciałem uciec w dasein. Prowadzi do tego, że znowu muszę dokonać wyboru - wielki moment - wtedy okazuje się moja moc stwórcza, ale też gorzki moment wyboru tego czego nie chce
        
        śmierć osoby bliskiej - przestaje ona istnieć, ale mogę pozostać wierny osobie, której już nie ma - przez to wyrwać się ze strumienia czasu, bo on już nie obowiązuje w tej relacji.
        
        nasza śmierć - ta świadomość pokazuje, że nasze życie nie jest realnością totalną. Z nią możemy zmierzyć się po przez afiramcję życia - wiedząc, że jest ono wartością skończoną. Żyć trzeba tak aby nie liczyć na nagrodę w zaświatach - tj. wg niego etyka zdegenerowana - wg niego: kochać życie, ale nie zatracać się w nim i kochać śmierć, ale nie uciekać do niej od życia
- - - - faszyzm - jednostka jako część, elemt narodu, podmitem jest państwo
      - marksizm - jednostki nie ma liczy, klasa społeczna, ekonomia
  - - - Pieć wymiarów bycia człowiekiem
        
        cielesność - szacunek do ciała (por wWojtyła)
        
        jednostkowość - uszanowanie odręboość
        
        przekraczanie - człowieka ma się stać kimś wiecej niż on sam jest, do natury cz. lezy przekraczania
        
        wolność- rozumiana pozytywnie, wiąże się z odpowiedzialności, jego czyny konstyrtyujma to kim jest
        
        komunia - czlowieka nie da się zrozumieć jako wyobcowaną jednostkę,
      - prawdziwa wspólnota to nie zbiór osób, ale to miejsce gdzie mogę bardziej być osobą - więcej wspolnotym tym wiecej wspólnoty. Wspólnote łaczy etyka - wspólnie wyznawane wartości.
- - - - religia Aaron - intytucja
      - religijność - Mojżesz
    - - ja-to - podmiot - przedmiot
      - ja-ty - fundamentalna relacja do drugiego człowieka - nie pasujemy do siębie i musimy cały czas zmieniać się - druga osoba zapalnikiem do tego, abym sie zmieniał
      - ja - ty - Ty - spotkanie z Bogiem - zawsze przychodzi ona przez spotkanie drugiego człowieka., bo chociaż jest ono ufundowna na Ty, to ja poznawczo najpier spotykam drugiego człowieka i potem odkrywam Boga - "wydobycie z brył świata twarzy Boga"
        
        pradystansowanie się - ruch na zewnątrz pomiędzy mna a drugim jest pewna nieusowalna inność
        
        ruch do środka - nie jesteśmy sobie obojętni
- - - - Zasady teorii krytycznej, Horkheimer - wychodząc od problemu nauki mówi, że f. nauki jest źle uprawiana, bo abstrahuje od społecznych uwarunkowa - jest burżuazyjna. Jest uprawiana z perspektywy bur. Służy ona tej grupie. Teoria k. ma służyć dojściu do głosu proletariatu. Filozofia powinna służuć przekształcaniu świata, a nie tylko opisywać jak jest
        
        Uwolnienie/emancypacja nauki powinna zmienić wszystko. Krytykują, lecz nic nie proponuje
      - Dialektyka negatywna, T. Adorno - uprzedza postmodernizm, pełna żargonu heglowskiego, problem z wyłuskaniem treści. Krytykuje filozofię, która chciała rozwiązać problem naturalnych przeciwieństw (empiryzm - racjonalozm; a priori - aposteriori) Wg A. możliwa jest tylko negacja i do tego powinna ograniczyć się filozofia. Książka pełna wypowiedzi ex cathedra, brak argumentacji. Jest to marksizm bez elementów prometejskich - tylko element krytyczny-negatywny
      - Dialektyka oświecenia, M. Horkheimer, T. Adorno - próba odpowiedzi na pyt. jak mogła wydarzyć się barbarzyństwo nazizmu i totaliryzm II WŚ. Oskarżają oświecenie, kóre ich zdaniem obruciło się we własne społęczeńśtwo. Rozum stał się tylko techniczny - nie potrafi odpwiedzieć na pyt. o wartości, odrywa się od natury, Oświecenie przyjmujac prym logice, matetmatyce blokuje rewolujcę, bo wszystko odbywa się wg reguł. Skutkuje również tym tym że wszystko się kalkukuje - kultura masowa a nie ma miejsca na kulturę wysoką
      - H. Marcuse - doszedł do głosu w latach 60. Krytyuke pozytywizm, technikę, cywilizację, totalitaryzm. Przykładem totalitaryzmu gorszym nim ZSRR były dla niego Stany Zjednoczone, bo w przypadku ZSSR wszycy wiedzą, ze tj. przemoc natomiast w USA cię kupuja i nie zauważasz, że jesteś już niewolnikiem. Największym czynnikiem dla rewolucji jest tolerancją dlatego trzeba tolerować wybiórczo - nie: tych, którzy sprzeciwiają np. kapitalistom, szwonistom, ect. Odwołuje się do Freuda mówiąc jednak innaczej niż on, że powinniśmy stworzyć kulturę libido (libidyalna) - nie tłumić już swoich popędów. Wyzwolenie nowych klas: mniejszośc seksulane, społeczne, studentow ect.
      - Jurgen Habermas (ur. 1929)- urodził się z zajęczą wargą, trudnie dzieciństwo, dlatego też poruszał tematy komunikacji, zależności. Studia w filozofii W Getyndze, Bonn. Rozczarował się Heideggerem, tym, że milczał i nie przeprosił. W latach 50 był dziennikarzem. Do Szkoły F. dostał się jako asystent Adorno, był nadzieją II pokolenie Sz. F. - po powiecie z USA po wojnie. Szybko okazało się, że H. kwestionuje wiele założeń Sz. F., w efekcie Adorno nie zaakceptował jego pracy doktorskiej - został wyrzucony, po śmierci Horkheimera wrócił. Rewolucja 68' - postulaty były słuszne, ale działanie to był akcjonizm - działanie dla samego działania. Dyrektorem instytutu Max'a Planck'a (?). Głośna debata z Razingerem w 2004 roku. (por. "Teofil", Dziedziniec pogan").
        
        krytyka Adorno i Horkh. -
        
        ich krytyka nowożytności i rozumu przyjęła formę totalizującą - jest strasznie upraszczającą.
        
        performatywna sprzeczność - do czego się odwołujecie, jeżeli odrzucanie rozum? pozostaje tylko czysta, nieracjonalna przemoc
        
        ograniczenie się do rozumu instrumentalnego spowodowało, ze nie zauważyli tego, że istnieje inny rodzaj rozumu - komunikacyjny - jego kryterium nie jest skuteczność, ale zabezpieczenie pewnych ram społeczeństwa. W praktyce nie każdy się do niego stosuje, ale musimy założyć jego istnienie . Cztery typy działania w komunikacji
        
        teleologiczne - nakierowane na świat, ma roszczenie do prawdy, funkcja poznawcza
        
        kierowane normą(etyka) - nakierowane na świat społeczny, roszczenie dot. słuszności, funkcja interakcyjna (ma ułatwiać budowanie społęczeństwa)
        
        komunikacyjne - pozwala uzgadniać i pośredniczyć kiedy pojawia się jakiś konflikt pomiędzy tymi 3 typami
        
        dyskurs jest racjonalny
        
        3 more items...
        
        jakiej etyki dzisiaj potrzbyjemy?
        
        5 more items...
        
        dramaturgiczny - nakierowane na świat subiektywny, roszczeniem autentyczność, funkcja ekspresyjna
- - - - dzieli ludzi na 2 rodzaje, kryterium dot. charakteru, kryterium etyczne
        
        przeciętni - oni stanowią masę, nie stawia sobie żadnych wymagań, nie przyjmują na sb obowiązków. Obecnie masy chcą wszystko - nie mają do tego kompetecji, co prowadzi do katastrofy. Sprzyja temu cywilizacja - człowiek czuje się bezpieczenie, a kiedy nie jest konfronotwany z trudnościami, to nie nauczy się cnót, co prowadzi do barbarzyństwa. [por. Człowiek głuoi posiada dużo wiedzy, ale ono mu do niczego nie służy. Głupic nie czuje w sobie żadnych obaw - "w spokoju rozsiada się w swojej głupocie" - spokojny spokojem głupca]
        
        barbarzyńcy - są generowanie przez społczeństwo europejskie. Jest "zadufany paniczyk", "rozpuszczone dziecko" - nie potrafi rozróżnić pewnych granic i konwensasów. Jest to cynik i pasożyt zywijący się cywilizacją, którą niszczy.
        
        pojęcie specjalizacji - krytykował. Trzeeba coś szczegółowo wiedzieć na dany temat, jednocześnie nie wiedząć wszystkiego innego. Jest to pewiem "mądry idiota"
        
        filozofowie powinni zajimować sie filozofami, a nie próbójąc uzasadnić swoje istnienie przyjmują inne role (pedagogów, polityków)
        
        takie człowiek jest nastawiony na branie. Kiedy przychodzi biurokratyzacja, militaryzaca, etatyzm, to w imię konfortu na państwo ceduje człowiek masowy swoją wolnośc na państwo. "Sprzedamy się za każdą cenę były zachować spokój"
        
        szlachetni - stawiają na sb wymagania, obowiązki, narażają się na niebezpieczeństwo. Człowiek ten sam narzuca sobie pewne ograniczenia w ten spób ćwiczy swojego ducha. Szlachectwo ma model nie statyczny (księżycowe - świecie światłem odbitym - jego przodem jakoś sobie na nie zasłużył, ale ów potomek niczym sobie na to nie zasłużył), ale dynamiczny (por. chińskie rozumienie szlachectwa - jego się nie dziedziczy, ale nabywa się dla swoich przodków). Szlachectwo to nie życie w luksusie, ale pewna asceza. Człowiek mądrego obawia się, że może zgłupieć - stara się w nią nie popaść -do końca trzyma rękę na pulsie
        
        na barbarzyństwo trzeba odpowiedzieć na poziome etycznym. Nie natomiast silnym państwem (por. Franco)