Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบประสาท (The Nervous System) - Coggle Diagram
ระบบประสาท
(The Nervous System)
ระบบประสาท หมายถึง ระบบที่เกี่ยวกับการสั่งงาน การติดต่อเชื่อมโยง การประสานงาน การรับคำสั่ง และปรับระบบต่างๆของร่างกายให้เข้ากับสภาพแวดล้อมทั้งภายนอกและภายใน โดยใช้เวลารวดเร็วและสิ้นสุดอย่างรวดเร็ว
เนื้อเยื่อประสาท (Nervous tissue)
เซลล์ประสาท (nerve cell or neuron)
ก. ตัวเซลล์ (cell body, soma)
ตัวเซลล์ประสาท (Cell body หรือ Soma)
ทำหน้าที่สร้างพลังงาน สังเคราะห์โปรตีน เป็นสารสื่อประสาท และทำหน้าที่ควบคุมการ
เจริญเติบโตและกระบวนการเมแทบอลิซึม (Metabolism) ของเซลล์ประสาท
ข. แขนงของเซลล์ประสาท
เดนไดรต์ (dendrite)
Dendrite ทำหน้าที่รับข้อมูลการกระตุ้นหรือยับยั้งจากปลายประสาทหรือสิ่งกระตุ้นจาก
พลังงานรูปต่างๆ
แอกซอน (axon)
Axon ทำหน้าที่ส่งข้อมูลในรูปของคลื่นประสาท ส่งไปต่อโยงกับเซลล์เป้าหมาย
Nerve Cell
เซลล์ค้ำจุน (Supporting cell)
Neuroglia หรือ glial cell
CNS: Astrocyte, Oligodendrocytes,
Microglia
PNS :Schwann cell
Schwann cell
ชนิดของเซลล์ประสาท
จำแนกตามลักษณะทางกายวิภาค
ระบบประสาทส่วนปลาย
(Peripheral nervous system, PNS)
การส่งกระแสประสาท
สิ่งเร้า (Stimulus)
Sensory division (Afferent)
:Somatic and Visceral sensory nerve fibers
:Conducts impulses from Receptors to the CNS
ศูนย์รับสัญญาณจากตัวรับส่งไปยังศูนย์ควบคุม
Peripheral nervous system (PNS)
:Cranial nerves and Spinal nerves
:Communication lines between the CNS and the rest of body
ศูนย์ประสานงาน
Central nervous system (CNS)
:Brain and Spinal cord
:Integrative and control centers
ศูนย์ควบคุมและสั่งการ
Motor division (Efferent)
:Motor nerve fibers
:Conducts impulses from CNS to effectors (Muscles and Glands)
ศูนย์ส่งสัญญาณจากศูนย์ควบคุมไปยังหน่วยตอบสนอ
Autonomic nervous system
:Visceral motor (Involuntary)
:Conducts impulses from internal organs and glands
ศูนย์ส่งสัญญาณจากศูนย์ควบคุมมายังอวัยวะภายในและต่อมต่างๆ
2 more items...
Somatic nervous system
:Somatic motor (Voluntary)
:Conducts impulses from CNS to Skeletal muscles
ศูนย์ส่งสัญญาณจากศูนย์ควบคุมมายังกล้ามเนื้อลาย
เส้นประสาทสมอง (Cranial nerve)
กลุ่มที่ 1 รับความรู้สึก(Sensory nerve) เส้นประสาทคู่ที่ 1, 2, 8
กลุ่มที่ 2 เคลื่อนไหว(Motor nerve)เส้นประสาทคู่ที่ 3, 4, 6, 11, 12
กลุ่มที่ 3 ผสมผสาน(Mixed nerve)เส้นประสาทคู่ที่ 5, 7, 9, 10
เส้นประสาทไขสันหลัง (Spinal nerves)
ทำหน้าที่รับความรู้สึก (sensory)และสั่งการเคลื่อนไหว (motor fiber)
รากประสาทที่รับความรู้สึกและส่งสัญญาณเข้าไขสันหลังเรียกว่า Dorsal nerve root
รากประสาทที่รับคำสั่งจากไขสันหลังและส่งไปยังหน่วยปฏิบัติการเรียกว่า Ventralnerve root
คู่เส้นประสาทมีทั้งหมด 31 คู่
ระดับคอ (Cervical spinal nerves :C1-C8) : 8 คู่
• ระดับอก (Thoracic spinal nerves : T) : 12 คู่
• ระดับเอว (Lumbar spinal nerves : L1-L5) : 5 คู่
• ระดับเอว (Sacral spinal nerves : S1- S5) : 5 คู่
ระดับก้นกบ (Coccygeal spinal nerves) :1 คู่
ร่างแหประสาทมีทั้งหมด 4ร่างแห
• ระดับคอ (Cervical plexus)
• ระดับหัวไหล่ (Brachial plexus)
• ระดับเอว (Lumbar plexus)
• ระดับก้นกบ (Sacral plexus)
ระบบประสาทอัตโนมัติ (Autonomic nervous system)
หน้าที่
ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบ กล้ามเนื้อหัวใจและระบบของอวัยวะภายในต่างๆ ที่อยู่นอกเหนือการสั่งการของจิตใจ(Involuntary) เช่น การเต้นของหัวใจการย่อยของกระเพาะอาหาร การหดและขยายตัวของปอด เป็นต้น
ควบคุมการตอบสนองกิริยาฉับพลัน หรือ“ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์” (Reflex Action เช่นข้อศอก หรือ หัวเข่า กระแสประสาทจากกล้ามเนื้อดังกล่าวถูกส่งตรงไปยังไขสันหลัง ก่อนที่ไขสันหลังจะสั่งการตอบสนองไปยังกล้ามเนื้อโดยตรง โดยไม่ผ่านกระบวนการประมวลผลในสมอง เพื่อให้กล้ามเนื้อบริเวณรับสัมผัสเกิดการหดตัว หรือหลบหลีกจากสิ่งกระตุ้นทันที
ระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic Nervous System)มีศูนย์กลางอยู่บริเวณไขสันหลัง เป็นระบบที่ถูกนำมาใช้ในสภาวะฉุกเฉิน เมื่อร่างกายถูกกระตุ้นอย่างรุนแรงจากสิ่งเร้าภายนอก เพื่อให้ร่างกายเกิดการตื่นตัวและทำการตอบสนอง (สู้ หรือ หนี) โดยร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาที่อยู่นอกเหนือการควบคุม
ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก(Parasympathetic NervousSystem)ศูนย์กลางอยู่ที่ก้านสมอง (Medulla) และไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) เป็นระบบที่ถูกนำมาใช้เมื่อระบบซิมพาเทติกทำงานสิ้นสุดลง เพื่อให้ร่างกายได้ผ่อนคลายและปรับสมดุลเข้าสู่สภาวะปกติ โดยก่อให้เกิดปฏิกิริยาตอบสนอง
ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ (Reflex action)
ปฏิกิริยารีเฟล็กซ์ (Reflex action)ปฏิกิริยาของหน่วยปฏิบัติงานที่เกิดขึ้นในทันทีทันใดโดยมิได้มีการเตรียมหรือคิดล่วงหน้าเป็นการสั่งงานของไขสันหลังไม่ต้องอาศัยคำสั่งจากสมอง
สิ่งกระตุ้น (Stimulus)>>ตัวรับส่งสัญญาณ (Afferent) สู่ไขสันหลังผ่านทาง Dorsal root>>วิเคราะห์สัญญาณประสาทที่ไขสันหลัง>>ส่งสัญญาณจากไขสันหลังไปที่หน่วยปฏิบัติงาน(Efferent) สู่ผ่านทาง Ventral root>>หน่วยปฏิบัติงานตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น
ระบบประสาทส่วนกลาง (Central nervous system, CNS)
เยื่อหุ้มสมองและไขสันหลัง (Meninges)
เยื่อหุ้มสมองชั้นนอก (Dura mater)
Falx cerebri
Falx cerebelli
Tentorium cerebelii
เยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง (Arachoid mater)
เยื่อหุ้มสมองชั้นใน (Pia mater)
สมอง
แบ่งตามคามมเจริญ
สมองส่วนหลัง
(Rhombencephalon nso Hindbrain)
-พอนส์ (Pons)
-เมดัลลา (Medulla)
-ซีรีเบลลัม (Cerebellum)
สมองส่วนหน้า
(Prosencephalon niso Forebrain)
ออลเฟกทอรีบัลป์ (olfactory bulb)
ซีรีบรัม (Cerebrum)
ทาลามัส (Thalamus)
ไฮโปทาลามัส (Hypothalamus)
สมองส่วนกลาง
(Mesencephalon หรือ Midbrain)
แบ่งตามโครงสร้าง
เปลือกสมองใหญ่ (Cerebrum)
Diencephalon ประกอบด้วย
thalamus, hypothalamus และ
epithalamus
ก้านสมอง (Brain stem)
ประกอบด้วย midbrain, pons และ
medulla
สมองเล็ก (cerebellum)
ช่องว่างภายในสมอง (Ventricles)
Lateral ventricle
Third ventricle
Cerebral aqueduct
Fourth ventricle
น้ำหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลัง (Cerebrospinal fluid. CSF)
ป้องกันการสะเทือนให้แก่สมองและไขสันหลัง
นำอาหารไปเลี้ยงสมองและไขสันหลัง
ตัวกรองกั้นระหว่ำงเลือดและสมอง (blood brain barrier)และ
Blood CSF Barrier
เป็นระบบที่มีความสำคัญซึ่งเป็นคุณสมบัติพิเศษของเส้นเลือดสมองที่แตกต่างจากเส้นเลือดในอวัยวะอื่นๆคือคัดกรองสิ่งต่างๆที่จะผ่านเข้าสู่สมองหรือน้ำหล่อสมองและไขสันหลังเพื่อป้องกันสารพิษและเชื้อโรคไม่ผ่านเข้าสมองและไขสันหลังได้โดยง่าย
สมองใหญ่ (Cerebrum หรือ Cerebral cortex)
Cerebral hemisphere แบ่งออกเป็น 5 พู (lobe)
Frontal lobe
Parietal lobe
Occipital lobe
Temporal lobe
Insular lobe
ส่วนท้ายของสมองส่วนหน้า ( Diencephalon )
Thalamus
Hypothalamus
Epithalamus
Subthalamus
ก้านสมอง (Brainstem)
Midbrain
Pons
Medulla Oblongata
สมองเล็ก (Cerebellum)
ระบบประสาทลิมบิก (Limbic system)
Thalamus
Amygdala
ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ ความกลัว
Hippocampus ทำหน้าที่เกี่ยวกับความจำ
หลอดเลือดที่มำเลี้ยงสมอง
carotid artery
vertebral artery
ไขสันหลัง (Spinal Cord)
ปลายด้านล่างเรียวแหลม เรียก
“Conus medullaris”
กลุ่มเส้นประสาทคล้ายหางม้า " cauda equina"
Filum terminale ยึด Conus medullaris ไว้กับกระดูกก้นกบ
หลอดเลือดที่มาเลี้ยงไขสันหลัง
รับเลือดจากแขนงของ vertebral artery ซึ่งมาเลี้ยงไขสันหลังใน
cervical segment
ไขสันหลังใน cervical segmentส่วนล่างไปจนถึงระดับ coccyx จะได้รับเลือดจากsegmental artery
ให้แขนงย่อยไปเลี้ยงไขสันหลังคือ anterior radicular artery และ posterior radicular artery
จำแนกตามลักษณะหน้าที่
ระบบประสาทกาย (Somatic nerve system)
ระบบประสาทอัตโนมัติ (Autonomic nervous system)
ระบบประสาท sympathetic
ระบบประสาท parasympathetic
สารสื่อประสาท (Neurotransmitter)
(neurotranmitter
คือสารเคมีที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นในเซลล์ประสาทและเก็บไว้ในถุงหุ้ม(vesicle) เมื่อเซลล์ถูกกระตุ้นจึงมีการหลั่งสารสื่อประสาทออกจากpresynaptic end แพร่ผ่าน synaptic cleft ไปจับกับตัวรับที่เยื่อหุ้มเซลล์ของ postsynaptiend
บริเวณประสานประสาทตัวรับและสารสื่อประสาท
Presynaptic element
Synaptic cleft
Postsynaptic element