Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
นโยบายกฎหมาย แผนผู้สูงอายุแห่งชาติและจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุ, พ.ศ.…
นโยบายกฎหมาย แผนผู้สูงอายุแห่งชาติและจริยธรรมในการดูแลผู้สูงอายุ
เส้นทางนโยบาย กฎหมาย ที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุไทย
1) องค์การสหประชาชาติได้จัดประชุมสมัชชาผู้สูงอายุ ณ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรียประเทศไทยโดยการนำของรัฐมนตรีมหาดไทย พล.อ.สิทธิ จิระโรจน์ ได้เข้าร่วมประชุมทำให้เกิดการตื่นตัวเรื่องผู้สูงอายุและมีการดำเนินงานต่างๆ
จัดทำแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2525 – 2544)
คณะรัฐมนตรีมีมติให้ วันที่ 13 เมษายน ของทุกปีเป็นวัน “ผู้สูงอายุแห่งชาติ”
จัดตั้งคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ ขึ้นเป็นครั้งแรก
2) แผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2525 - 2544)
3) ด้านการศึกษาและวัฒนธรรม
4) ด้านสวัสดิการสังคม
2) ด้านความมั่นคงทางรายได้และการทำงาน
5) ด้านวิจัยและพัฒนา
1) ด้านสุขภาพอนามัย
มาตราที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ 2 มาตรา“บุคคล ซึ่งมีอายุเกิน 60 ปีบริบูรณ์ และไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพมีสิทธิได้รับความช่วยเหลือจากรัฐ
มีการรับรอง ปฎิญญามาเก๊า โดยคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค-องค์การสหประชาชาติ และจัดทำแผนปฏิบัติการเรื่องผู้สูงอายุในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิค
ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ซึ่งมีมาตราที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ 2 มาตรา คือ หมวดสิทธิและเสรีภาพของประชาชนชาวไทย
มาตราที่ 53 บัญญัติว่า “บุคคล ซึ่งมีอายุเกินหกสิบปีบริบูรณ์ และไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ มีสิทธิได้รับสวัสดิการ สิ่งอeนวยความสะดวกอันเป็นสาธารณะอย่างสมศักดิ์ศรี และความช่วยเหลือที่เหมาะสมจากรัฐ”
มาตราที่ 80 วรรค 2 “รัฐต้องคุ้มครองและพัฒนาเด็กและเยาวชน สนับสนุนการอบรมเลี้ยงดูและให้การศึกษาปฐมวัย ส่งเสริมความเสมอภาคของหญิงและชาย
องค์การสหประชาชาติประกาศให้ปี พ.ศ.2542 เป็นปีสากลว่าด้วยผู้สูงอายุ ประเทศไทยจึงได้ออกระเบียบส านักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการส่งเสริมและประสานงานผู้สูงอายุแห่งชาติ พ.ศ. 2542 โดยระเบียบนี้ทeให้เกิด “คณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานผู้สูงอายุแห่งชาติ” เรียกโดยย่อว่า “กสผ.”
ได้มีการจัดทำและประกาศใช้ พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546
ได้มีการจัดทำแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545 – 2564) ซึ่งเป็นแผนที่ทุกกระทรวง ทบวง กรม ถือปฏิบัติ ในขณะนี้
กฎหมาย นโยบายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับผู้สูงอายุไทย
กฎแห่งความประพฤติของมนุษย์ในสังคม ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมความประพฤติของมนุษย์ และบรรทัดฐานความประพฤติ สำหรับมนุษย์รุ่นต่อ ๆ ไปในอันที่จะต้องปฏิบัติตาม
1) ปฏิญญาผู้สูงอายุไทย
ข้อ 5 ผู้สูงอายุควรได้เรียนรู้ในการดูแลสุขภาพอนามัยของตนเอง ต้องมีหลักประกันและสามารถเข้าถึงบริการด้านสุขภาพอนามัยอย่างครบวงจรโดยเท่าเทียมกัน
ข้อ 4 ผู้สูงอายุควรได้ถ่ายทอดความรู้ประสบการณ์ให้สังคม มีโอกาสได้ทeงานที่เหมาะสมกับวัยและตามความสมัครใจโดยได้รับค่าตอบแทนที่เป็นธรรม เพื่อให้เกิดความภาคภูมิใจและเห็นชีวิตมีคุณค่า
ข้อ 3 ผู้สูงอายุควรได้รับโอกาสในการศึกษาเรียนรู้ และพัฒนาศักยภาพของตนเองอย่างต่อเนื่อง เข้าถึงข้อมูลข่าวสารและ บริการทางสังคมอันเป็นประโยชน์ในการดำรงชีวิต
ข้อ 2 ผู้สูงอายุควรอยู่กับครอบครัวโดยได้รับความเคารพรัก ความเข้าใจ ความเอื้ออาทร การดูแลเอาใจใส่ การยอมรับ
ข้อ 1 ผู้สูงอายุต้องได้รับปัจจัยพื้นฐานในการด ารงชีวิตอย่างมีคุณค่าและศักดิ์ศรี ได้รับการพิทักษ์และคุ้มครองให้พ้นจากการถูกทอดทิ้ง และละเมิดสิทธิโดยปราศจากการเลือกปฏิบัติ
ข้อ 6 ผู้สูงอายุส่วนใหญ่พึ่งพาตนเองได้ สามารถช่วยเหลือครอบครัวและชุมชนมีส่วนร่วมในสังคม เป็นแหล่งภูมิปัญญาของคนรุ่นหลัง มีการเข้าสังคม มีนันทนาการที่ดี และมีเครือข่ายช่วยเหลือซึ่งกันและกันในชุมชน
ข้อ 7 รัฐโดยการมีส่วนร่วมขององค์กรภาคเอกชน ประชาชน สถาบันสังคมต้องกำหนดนโยบาย และแผนหลักด้านผู้สูงอายุ ส่งเสริมและประสานให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องให้บรรลุผลตามเป้าหมาย
ข้อ 8 รัฐโดยการมีส่วนร่วมขององค์กรภาคเอกชน ประชาชน สถาบันสังคมต้องตรากฎหมายว่าด้วยผู้สูงอายุ เพื่อเป็นหลักประกันและการบังคับใช้ในการพิทักษ์สิทธิ คุ้มครองสวัสดิภาพ และจัดสวัสดิการแก่ผู้สูงอายุ
ข้อ 9 รัฐโดยการมีส่วนร่วมขององค์กรภาคเอกชน ประชาชน สถาบันสังคมต้องรณรงค์ปลูกฝัง ค่านิยมให้สังคมตระหนักถึงคุณค่าของผู้สูงอายุตามวัฒนธรรมไทยที่เน้นความกตัญญูกตเวทีและเอื้ออาทรต่อกัน
2) พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546
3) แผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2525 - 2544)
3) ด้านการศึกษาและวัฒนธรรม
4) ด้านสวัสดิการสังคม
2) ด้านความมั่นคงทางรายได้และการทำงาน
5) ด้านวิจัยและพัฒนา
1) ด้านสุขภาพอนามัย
4) แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2545 – พ.ศ.2564)
ยุทธศาสตร์ที่ 2 ยุทธศาสตร์ด้านการส่งเสริมผู้สูงอายุ
ยุทธศาสตร์ที่ 3 ยุทธศาสตร์ด้านระบบคุ้มครองทางสังคมสำหรับผู้สูงอายุ
ยุทธศาสตร์ที่ 1 ยุทธศาสตร์ด้านการเตรียมความพร้อมของประชากรเพื่อวัยสูงอายุที่มีคุณภาพ
ยุทธศาสตร์ที่ 4 ยุทธศาสตร์ด้านการบริหารจัดการเพื่อการพัฒนางานด้านผู้สูงอายุระดับชาติ และการพัฒนาบุคลากรด้านผู้สูงอายุ
ยุทธศาสตร์ที่ 5 ยุทธศาสตร์ด้านการประมวล และพัฒนาองค์ความรู้ด้านผู้สูงอายุ และการติดตามประเมินผล การดำเนินการตามแผนผู้สูงอายุแห่งชาติ
5) แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545 - 2564) ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 พ.ศ.2552
ยุทธศาสตร์ที่ 2 การส่งเสริมและการพัฒนาผู้สูงอายุ
ยุทธศาสตร์ที่ 3 ระบบคุ้มครองทางสังคมสำหรับผู้สูงอาย
ยุทธศาสตร์ที่ 1 การเตรียมความพร้อมของประชากรเพื่อวัยสูงอายุที่มีคุณภาพ
ยุทธศาสตร์ที่ 4 การบริหารจัดการเพื่อการเพิ่มการพัฒนางานด้านผู้สูงอายุอย่างบูรณาการระดับชาติและการพัฒนาบุคลากรด้านผู้สูงอายุ
ยุทธศาสตร์ที่ 5 การประมวล พัฒนา และเผยแพร่องค์ความรู้ด้านผู้สูงอายุและการติดตามระเมินผล
6) สิทธิของผู้สูงอายุตามหลักการขององค์การสหประชาชาติ
2) การมีส่วนร่วม
3) การอุปการะเลี้ยงดู
1) การมีอิสระภาพในการพึ่งตนเอง
4) การบรรลุความต้องการ
5) ความมีศักดิ์ศรี
กฎหมาย นโยบายอื่นๆ ของประเทศไทยที่เกี่ยวข้องกับการเตรียมความพร้อมของประชากรในการเข้าสู่วัยสูงอายุอย่างมีคุณภาพ
1) นโยบาย กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างหลักประกันด้านสุขภาพและหลักประกันด้านรายได้
1.2) ปี พ.ศ. 2530 พระราชบัญญัติกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ พ.ศ. 2530
1.3) ปี พ.ศ.2533 พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533
1.1) ปี พ.ศ. 2471 พระราชบัญญัติข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2471
1.4) ปี พ.ศ.2539 พระราชบัญญัติกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ พ.ศ.2539
1.5) ปี พ.ศ.2554 พระราชบัญญัติการออมแห่งชาติ (กอช.) พ.ศ.2554
1.6) ปี พ.ศ. 2544 กองทุนรวมเพื่อการเลี้ยงชีพ (Retirement Mutual Fund ; RMF)
1.7) ปี พ.ศ.2547 กองทุนรวมหุ้นระยะยาว (Long Term Equity Fund: LTF) (ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2557)
2) นโยบาย กฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.1) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550-2554) (ส านักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2555) ให้ความสำคัญกับยุทธศาสตร์การพัฒนาคนเป็นยุทธศาสตร์ลำดับที่หนึ่ง ดังนี้ ยุทธศาสตร์การพัฒนาคุณภาพคนและสังคมไทยสู่สังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้
2.2) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2555) ให้ความสำคัญกับยุทธศาสตร์การพัฒนาคนเป็นยุทธศาสตร์ลำดับที่สอง ดังนี้ เน้นการพัฒนาคนสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน
4 จริยธรรม
จริยธรรม หมายถึง ความประพฤติที่ชอบที่ปรารถนาของผู้พบเห็น
ปัญหาจริยธรรมที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาลผู้สูงอาย
พินัยกรรม
3) พินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมือง ผู้ทำพินัยกรรมต้องไปทำที่อำเภอแจ้งความประสงค์ว่าตนต้องการทำพินัยกรรมเพื่อยกทรัพย์สินให้แก่ใคร
4) พินัยกรรมแบบเอกสารลับ ผู้ทำพินัยกรรมต้องลงลายมือชื่อในพินัยกรรมบรรจุไว้ในซองและคาบรอยผนึกบนซอง และเก็บเอกสารไว้ที่อำเภอ
2) พินัยกรรมแบบธรรมดา ต้องทำเป็นหนังสือ มีการลงลายมือผู้ทำพินัยกรรม พยาน 2 คน
5) พินัยกรรมแบบวาจา มักทำเมื่อไม่สามารถทำพินัยกรรมแบบอื่นได้ มีพยาน 2 คน และพยานแจ้งความประสงค์ของผู้ทำพินัยกรรมต่อนายอำเภอ
1) พินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับ ผู้ทำพินัยกรรมต้องเขียนด้วยลายมือตนเองทั้งฉบับ ไม่ต้องมีพยานรับรอง
การพยาบาลผู้ป่วยระยะสุดท้าย
พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการประเมินความพร้อมในการ
รับรู้ความพร้อมที่จะตาย ผู้สูงอายุอาจพร้อมหรือไม่พร้อมที่จะเข้าสู่ระยะสุดท้ายของชีวิต หากยังไม่พร้อมต้องมีเทคนิคในการสนทนาอย่างรอบคอบในการบอกข้อมูลแก่ผู้ปุวยสูงอายุ การแนะนำให้เตรียมทำพินัยกรรม บางกรณีผู้สูงอายุที่เจ็บปุวยถึงระยะสุดท้ายของชีวิตบางรายไม่กลัวที่จะต้องตาย แต่ต้องการจากโลกนี้ไปอย่างอบอุ่น
เมตตามรณะ (Euthanasia)
การให้ผู้ป่วยที่สิ้นหวังที่ทนทุกข์ทรมานจากโรคที่
รักษาไม่หายได้ตายลงโดยไม่เจ็บปวด
Active Euthanasia คือ การที่แพทย์ฉีดยา ให้ยา หรือกระทำโดยวิธี
การอื่นๆ ที่ทำให้ผู้ปุวยตายโดยตรง
Passive Euthanasia คือ การที่แพทย์ปล่อยให้ผู้ป่วยที่สิ้นหวังตายโดยไม่ให้การรักษา
การทำทารุณกรรมในผู้สูงอายุ (Elderly Abuse)
การทารุณกรรม คือ การปฏิบัติต่อผู้สูงอายุโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ เป็นเหตุให้ผู้สูงอายุได้รับอันตราย
2) ละเลยหน้าที่ความรับผิดชอบ ขาดความเอาใจใส่ เพิกเฉยต่อการร้องขอความช่วยเหลือ
3) การขับไล่ผู้สูงอายุออกจากบ้านหรือที่พักอาศัย การลักขโมย ยักยอกทรัพย์สินของผู้สูงอายุ
1) การผูกมัดผู้สูงอายุโดยไม่จำเป็น
4) การแสดงท่าที การพูดจาที่แสดงถึงความไม่เคารพยกย่อง
5) ขาดการตระหนักถึงสิทธิมนุษยชน สิทธิผู้ป่วย
องค์ประกอบทางจริยธรรมในการพยาบาลผู้สูงอายุ
2) ยอมรับความสูงอายุว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงตามวงจรชีวิตมนุษย์ ยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคล
3) ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุ คงความสามารถในการทำหน้าที่ของร่างกายและดูแลตนเอง
1) ให้ความเคารพยกย่อง คำนึงถึงคุณค่าของความสูงอายุที่สั่งสมความรู้ความสามารถ
4) ปฏิบัติการพยาบาลต่อผู้สูงอายุอย่างเท่าเทียมกับบุคคลในวัยอื่น
5) ปฏิบัติการพยาบาลโดยใช้หลัก เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา
6) ศึกษาหาความรู้ และติดตามความก้าวหน้าทางวิชาการ
7) รักและศรัทธาในวิชาชีพ เห็นคุณค่าของวิชาชีพว่าเป็นวิชาชีพที่มีประโยชน์แก่เพื่อนมนุษย์ เพื่อพยาบาลจะได้มีอารมณ์ที่มั่นคงเมื่อต้องพบกับปัญหาจากผู้สูงอายุ ญาติหรือเพื่อนร่วมงาน
พินัยกรรมชีวิต (Living will) คือ เอกสารที่จัดทำขึ้นเพื่อแสดงเจตจำนงว่าเมื่ออยู่ในสภาพที่ไม่สามารถตัดสินใจได้ด้วยตนเอง เช่น ในสภาวะเจ็บป่วยหนักไม่รู้สึกตัวและใกล้ตาย ว่าจะเลือกให้การดำเนินการรักษาในระยะสุดท้ายของชีวิตอย่างไร
พ.ศ. 2525
พ.ศ. 2540
พ.ศ. 2541
พ.ศ. 2542
พ.ศ. 2545
พ.ศ. 2546
พ.ศ. 2550