Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความผิดปกติของปัจจัยการคลอด, สาเหตุ, ลักษณะ, ลักษณะ, S__9502746, 419-1,…

- - - - ผนังหน้าท้องของผู้คลอดมีลักษณะหย่อนมาก
      - เชิงกรานเป็นชนิด anthropoid ซึ่งแคบในแนวขวาง ศีรษะทารกจึงผ่านลงช่องเชิงกรานโดยเอารอยต่อแสก กลางไว้แนวหลังของช่องเชิงกราน
      - มีสิ่งกีดขวางการหมุนไปด้านหลังของศีรษะทารก เช่น รกเกาะบริเวณด้านหน้าของมดลูก
      - ศีรษะทารกก้มน้อยเกินไปหรือช้าเกิน
      - กลไกการคลอดท่าท้ายทอยเฉียงหลัง
        
        ศีรษะทารกหมุนภายในช่องเชิงกรานเป็นระยะทางยาว (long internal rotation of the head) จนท้ายทอยมาอยู่ด้านหน้า
        
        ท้ายทอยหมุนจากทางด้านหลังเป็นระยะทาง 3/8 ของวงกลม หรือเป็นมุม 135 องศา จนท้ายทอยไปอยู่ทางด้านหน้าใต้รอยต่อกระดูกหัวเหน่า แล้วศีรษะคลอดออกมาในท่าปกติ บางรายอาจมีความผิดปกติบางอย่างทำให้ศีรษะทารก หมุนได้เพียง 1/8 ของวงกลม หรือเป็นมุม 45 องศา รอยต่อแสกกลางของศีรษะทารกจะอยู่ในแนวขวางและมีท้ายทอยอยู่ทางด้านข้าง
        
        ศีรษะทารกหมุนภายในช่องเชิงกรานเป็นระยะทางสั้น (short internal of the head) ทำให้ท้ายทอยคง อยู่หลัง (OPP)
        
        มักพบในรายที่ศีรษะทารกก้มไม่เต็มที่ มดลูกหดรัดตัวไม่ดี แรงเบ่งน้อย ทารกตัวเล็ก ช่องหลังเชิงกรานกว้างมาก และที่สำคัญที่สุดคือ มีสิ่งกีดขวางไม่ให้ท้ายทอยหมุนไปทางด้านหน้า เช่น แนวขวางของช่องเชิง กรานแคบ หรือปุ่มอิเชียลยื่นออก มาขวางมากเกินไป ทำให้การหมุนเป็นไปได้ยาก ทารกอาจคลอดเองในลักษณะท้าย ทอยอยู่หลัง หรืออาจต้องช่วยคลอดโดยใช้มือหมุน การให้เครื่องดูดสุญญากาศ คีมหรือการผ่าตัด
    - - ท่าที่มีรอยต่อแสกกลางของศีรษะทารกอยู่แนวขวาง ท้ายทอยอยู่ด้านข้างแล้ว คงอยู่เช่นนั้น ไม่มีการหมุนต่อไปเป็นเวลาอย่างน้อย 1 ชั่วโมง ถ้าศีรษะยังคงอยู่สูงมาก คือระดับของส่วนนำเท่ากับ +2 หรือน้อยกว่า เรียกว่าคงอยู่ข้างระดับสูง (high transverse arrest of head) ถ้าศีรษะเคลื่อนลงมาต่ำคือระดับส่วนนำ เท่ากับ +3 หรือมากกว่า เรียกว่าท้ายทอยคงอยู่ข้างระดับต่ำ (low or deep transverse arrest of head)
      - สาเหตุ
        
        แนวหน้าหลังของเชิงกรานแคบกว่าปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเชิงกรานตอนกลาง หรือช่องภายในเชิงกราน
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ดี ศีรษะทารกไม่ก้ม ทำให้ศีรษะทารกไม่สามารถหมุนต่อไปได้ หรืออาจเกิดจากท่าท้าย ทอยเฉียงหลังหรืออยู่หลัง แล้วหมุนไปทางด้านหน้า แต่หมุนไม่สำเร็จ
      - การวินิจฉัย
        
        การฟัง การฟังเสียงหัวใจทารก ตำแหน่งที่ฟังได้ชัดเจน อาจใช้ประกอบการประเมินท่าทารก
        
        ในรายที่ท่าท้ายทอยเฉียงหลัง ROP , LOP จะฟังเสียงหัวใจทารกได้ต่ำกว่าระดับสะดือและค่อนไปทางสีข้างของผู้คลอด
        
        ในรายที่ท่าท้ายทอยเฉียงหลัง OP จะฟังเสียงหัวใจทารกได้ยินใกล้เส้นกลางลำตัวผู้คลอด แต่เสียงที่ได้ยินจะ เบากว่าเมื่อเทียบกับทารกที่ท้ายทอยอยู่ด้านหน้า
        
        3.ในรายที่ท่าท้ายทอยอยู่ข้างROT, LOT จะฟังได้ยินบริเวณกึ่งกลางระหว่างเส้นกลางลำตัวกับสีข้างของผู้คลอด
        
        การตรวจภายใน
        
        ROP คลำรอยต่อแสกกลางได้แนวเฉียงขวา คลำขม่อมไม่ได้ สังเกตลักษณะหน้าท้องพบรอยบุ๋ม บริเวณต่ำกว่าสะดือ และมีรอยนูนเหนือหัวเหน่า
        
        LOP คลำรอยต่อแสกกลางได้แนวเฉียงซ้าย คลำขม่อมไม่ได้ สังเกตลักษณะหน้าท้องพบรอยบุ๋ม บริเวณต่ำ กว่าสะดือ และมีรอยนูนเหนือหัวเหน่า
        
        LOT คลำรอยต่อแสกกลางได้แนวขวาง คลำขม่อมไม่ได้ คลำหน้าท้องพบหลังอยู่ด้านซ้าย
        
        ROT คลำรอยต่อแสกกลางได้แนวขวาง คลำขม่อมไม่ได้ คลำหน้าท้องพบหลังอยู่ด้านขวา
        
        OP หรือ OPP คลำรอยต่อแสกกลางได้แนวตรง (A-P diameter) คลำขม่อมหน้าอยู่ด้านหน้าช่องเชิงกราน หรือ คลำพบ occiput อยู่ด้านหลังของช่องเชิงกราน
        
        การคลำอาจพบหน้าผากหรือคางอยู่ด้านหนึ่งของกระดูกหัวเหน่าแนวลำตัวทารกอยู่ตามแนวยาว คลำหลังไม่ได้ คลำได้เฉพาะส่วนแขนขา
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        ผู้คลอดมีอาการปวดบริเวณหลังและเอวมาก
        
        ผู้คลอดมีลมเบ่งเกิดขึ้นในระยะที่ปากมดลูกเปิดน้อย
        
        หนังศีรษะทารกเกิดก้อนโน (caput succedaneum) กระดูกกะโหลกศีรษะมีการเกยกันมาก
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ให้การพยาบาลเหมือนกับการคลอดท่าปกติ โดยประเมินความก้าวหน้าของการคลอดเป็นระยะ ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้าต้องรีบให้การช่วยเหลือ
        
        ช่วยเพิ่มกeลังใจให้แก่ผู้คลอด ดูแลให้กระเพาะปัสสาวะว่าง เพื่อช่วยให้การหดรัดตัวของมดลูกดียิ่งขึ้น
        
        ถ้าไม่สามารถคลอดเองได้ ให้เตรียมผู้คลอดสำหรับผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ผู้คลอดและทารกมีโอกาสเกิดอันตรายจากการคลอดยาวนาน เนื่องจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติ คือ ท้ายทอยอยู่เฉียงหลัง
        
        ไม่สุขสบายจากการเจ็บครรภ์มาก เนื่องจากมีการหดรัดตัวของมดลูกและท้ายทอยกดทับเส้นประสาทซาครัม
        
        มีโอกาสเกิดอันตรายจากปากมดลูกบวมช้ำฉีกขาด เนื่องจากผู้คลอดเบ่งในขณะที่ปากลูกยังเปิดไม่หมด
        
        มีโอกาสเกิดอันตรายจากการยืดขยายและฉีกขาดมากผิดปกติของฝีเย็บและผนังช่องคลอด เนื่องจากคลอดใน ลักษณะท้ายทอยอยู่ด้านหลัง
    - - ทรงของทารกแบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ ทรงก้ม (flexion attitude) และทรงเงย (deflexion attitude)
        
        การเงยของศีรษะ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
        
        เงยเล็กน้อย ทารกมีขม่อมหน้าเป็นส่วนน า (bregma presentation) OF = 11.5 cm.
        
        เงยปานกลาง ทารกมีหน้าผากเป็นส่วนนำ (brow presentation) OM = 13.0 cm.
        
        เงยเต็มที่หรือแหงนหน้า ทารกมีใบหน้าเป็นส่วนนำ (face presentation) SMB = 11.0 cm.
      - สาเหตุ
        
        เชิงกรานแคบ และ/หรือ ศีรษะทารกโต เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด
        
        ทารกมีรูปร่างลักษณะผิดปกติ เช่น ทารกไร้สมอง (anencephalus) ทารกเป็นโรคคอพอกแต่กำเนิด คอหรือ กระดูกสันหลังส่วนคอผิดปกติแต่กำเนิด มีสายสะดือพันคอไว้
        
        ผนังหน้าท้องหย่อนมาก ทำให้ลำตัวทารกตกลงไปทางด้านหน้า ลำคอเหยียดตรงขึ้น
        
        ครรภ์แฝดน้ำทำให้ศีรษะทารกเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระหรืออาจเกิดขึ้นในขณะที่ถุงน้ำทูนหัวแตก
      - การวินิจฉัย
        
        คลำพบคางและปากและกระบอกตา
        
        คลำไม่พบส่วนแข็งของกระหม่อม และไม่พบร่องรอยของกระหม่อมหน้า หรือหลัง ให้สงสัยไว้ก่อนว่าเป็นท่าหน้า
        
        การตรวจครรภ์ 2nd leopoid handgrip พบว่าคลำแผ่นหลังได้ไม่ชัดเจน แต่การตรวจครรภ์ประเมินได้ค่อนข้างยาก
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        ผู้คลอดและทารกมีโอกาสเกิดอันตรายจากการคลอดยาวนานและการช่วยคลอดด้วยสูติศาสตร์หัตถการ
        
        อาจเกิดมดลูกแตกจากการคลอดติดขัดในท่าคางคงอยู่หลังหรือหน้าผากเป็นส่วนนำ
        
        ทารกที่มีใบหน้าเป็นส่วนนำบริเวณหน้าจะบวมผิดรูปร่าง ริมฝีปากและลิ้มบวมเขียว แก้มพอง และไม่ค่อยดูดนมในระยะ 2-3วันแรก
        
        ทารกในครรภ์มักเกิดภาวะขาดออกซิเจน
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนจากสายสะดือพลัดต่ำ เนื่องจากมีใบหน้าเป็นส่วนนำและส่วนนำยังลอยอยู่
        
        ผู้คลอดและทารกมีโอกาสเกิดอันตรายจากการคลอดยาวนาน การคลอดยาก การคลอดติดขัด เนื่องจากทารกมีใบหน้าเป็นส่วนนำและคางอยู่ทางด้านหลังของช่องเชิงกราน
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง เพื่อป้องกันถุงน้ำแตกก่อนเวลา
        
        ในรายที่แพทย์พิจารณาให้ลองคลอดทางช่องคลอด ให้เฝ้าดูแลผู้คลอดอย่างใกล้ชิด ประเมินความก้าวหน้าของ การคลอดจากการตรวจภายในเป็นระยะ ๆ ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้าให้รีบรายงานแพทย์
    - - แบ่งได้ 2 ชนิด
        
        ก้นเป็นส่วนนำชนิดสมบูรณ์ (complete breech) หมายถึงเด็กเอาก้นลงมาทางเชิงกรานและอยู่ในท่าขางอตลอดทุกส่วน โคนขางอพับเข้าหาลำตัว ลักษณะคล้ายนั่งขัดสมาธิ
        
        ก้นเป็นส่วนนำชนิดไม่สมบูรณ์ (incomplete breech) เด็กเอาก้นลงสู่ช่องเชิงกราน
        
        2.1 Frank breech หมายถึงขาทั้งสองข้างของทารกเหยียดตรง โคนขาพับขึ้นมาแนบกับหน้าท้อง เท้าแนบ ไปบริเวณหน้า
        
        2.2 Footling presentation หมายถึง ทารกเหยียดขาออกมาตรง ๆ โดยข้อเข่าไม่งอ ลักษณะเหมือนยืน อาจเหยียดขาเพียงข้างเดียว (single footling) หรือเหยียดทั้งสอง (double footling)
        
        2.3 Knee presentation ทารกอยู่ในลักษณะเหยียดต้นขาแต่ข้อเข่างอ ลักษณะเหมือนคุกเข่า อาจเป็นเพียง ข้างเดียว (single knee presentation) หรือทั้งสองข้าง (double knee presentation)
      - สาเหตุ
        
        การคลอดก่อนกำหนด เป็นปัจจัยส่งเสริมที่พบบ่อยที่สุด
        
        ทารกตัวเล็ก ถึงแม้อายุครรภ์จะครบกำหนดหรือไม่ก็ตาม
        
        ครรภ์แฝดนำ้ (polyhydramnios)
        
        ผนังหน้าท้องและกล้ามเนื้อมดลูกหย่อน
      - การวินิจฉัย
        
        1.การดูจะพบว่าลักษณะครรภ์ยาวรี
        
        2.คลำที่ยอดมดลูกจะพบก้อนกลมแข็งเรียบ คลอนไปมาได้ คลำหลังได้ข้างใด ข้างหนึ่งของมดลูก เหนือหัวหน่าวคลำได้ก้อนแข็งไม่เรียบ คลอนไปมาไม่ได้
        
        3.เสียงหัวใจทารกฟังได้ด้านใดด้านหนึ่งของหลัง และอยู่เหนือระดับสะดือ
        
        4.การตรวจภายใน จะพบร่องก้น (genital groove) ปุ่มกระดูก ischial tuberosities spine ของกระดูกก้นกบ (cocyx) และกระดูก sacrum รูทวารหนัก อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของเด็ก
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        .เกิดการฉีกขาดของฝีเย็บ
        
        เกิดการติดเชื้อหลังคลอดเนื่องเครื่องมือช่วยคลอด
        
        ผู้คลอดมีอาการอ่อนเพลีย หมดแรง เนื่องจากการคลอดยาก และระยะการคลอดยาวนาน
        
        ทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน โดยพบเป็น 8 เท่าของการคลอดปกติ
        
        สาเหตุจาก
        
        สายสะดือพลัดต่ำเนื่องจากส่วนนำไม่กระชับกับปากมดลูก
        
        ทารกหายใจก่อนศีรษะคลอดออกมาภายนอก ทำให้สำลักนำ้ครำ่ ถ้าไม่สามารถเอาทารกออกมาภายใน 7- 8 นาที ทารกตายได้
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ทารกเสี่ยงต่อภาวะขาดออกซิเจนเนื่องจาก เสี่ยงสูงต่อภาวะสายสะดือพลัดต่ำ สายสะดือถูกกดทับระหว่าง ศีรษะกับช่องเชิงกราน ทารกหายใจสูดเอาน้ำครำ่และขี้เทาเข้าปอดในระยะก่อนที่ศีรษะจะคลอดออกมา
        
        ทารกเสี่ยงต่อภาวะเลือดออกในสมองและอวัยวะต่างๆ ได้รับอันตรายเนื่องจากเสี่ยงสูงต่อการคลอดยากหรือติดขัด
        
        ผู้คลอดมีโอกาสได้รับอันตรายจากระยะการคลอดยาวนาน การคลอดยาก การคลอดติดขัด หรือการช่วยสูติ ศาสตร์หัตถการ เนื่องจากทารกมีก้นเป็นส่วนนำ
      - การพยาบาล
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักที่เตียง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายที่ส่วนนำยังลอยอยู่หรือครำ่แตกแล้ว
        
        ท่านอนควรเป็นท่านอนตะแคง ป้องกันการเกิด สายสะดือพลัดตำ่
        
        ให้ผู้คลอดงดอาหารและนำ้ทางปากทุกชนิด ดูแลให้ได้รับสารน้ำทางเส้นเลือดดำ
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก 30 นาที เพราะมดลูกมักจะหดรัดตัวไม่ดี
    - - ทารกที่มีลำตัวอยู่ขวางหรือทำมุมกับแนวของช่องคลอดและโพรงมดลูก บางรายลำตัวทารกอาจอยู่แนวเฉียงของมดลูก (oblique lie)
      - สาเหตุ
        
        มีปัจจัยที่ทำให้ทารกในครรภ์เคลื่อนไหวได้สะดวก เช่น ผนังหน้าท้องหย่อนในผู้คลอดครรภ์หลัง คลอดก่อนกำหนด ครรภ์แฝดน้ำ
        
        มีปัจจัยที่ทำให้ทารกเข้าช่องเชิงกรานไม่ได้ เช่น มีเนื้องอกในอุ้งเชิงกราน มดลูกผิดปกติ (เช่น มีเยื่อกั้น กลาง มดลูกเอียง) รกเกาะต่ำ เชิงกรานแคบ ทารกหัวบาตร สายสะดือสั้นกว่าปกติ
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        มีโอกาสเกิดสายสะดือพลัดต่ำ
        
        มีโอกาสเกิดการติดเชื้อในโพรงมดลูกได้มาก
        
        เกิดการคลอดติดขัด
        
        มีโอกาสเกิดมดลูกแตก ปากมดลูกและผนังช่องคลอดฉีกขา
        
        ผู้คลอดมีความวิตกกังวล หวาดกลัวต่ออันตรายจากการคลอด
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนจากสายสะดือพลัดต่ำ เนื่องจากส่วนนำไม่กระชับช่องเชิงกราน
        
        ผู้คลอดและทารกมีโอกาสเกิดอันตรายจากการคลอดติดขัด เนื่องจากทารกอยู่แนวขวางไม่สามารถเคลื่อนผ่านช่องเชิงกรานได้
        
        กิจกรรมการ
        
        ถ้าพบหรือสงสัยว่าทารกอยู่แนวขวาง และถุงนำ้ครำ่หัวยังไม่แตก ให้รีบรายงานแพทย์ทันที และให้ผู้คลอดนอนพักที่เตียงตลอดเวลา งดการสวนอุจจาระและการตรวจภายใน เพราะอาจทำให้ถุงน้ำครำ่แตกได้
        
        เตรียมผู้คลอดให้พร้อมอยู่เสมอที่จะผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง และเตรียมผู้คลอดเพื่อผ่าตัดทันที ถ้าพบว่าถึงน้ำคร่ำแตกแล้ว แต่ทารกยังอยู่แนวขวาง และในรายที่มีสายสะดือพลัดตำ่
    - - สาเหตุ
        
        ทารกตัวโตมาก พบได้มากในรายต่อไปนี้
        
        ผู้คลอดเป็นโรคเบาหวาน
        
        ผู้คลอดอ้วน น้ำหนักเพิ่มมากเกินกว่า 15 กิโลกรัมตลอดการตั้งครรภ์
        
        ตั้งครรภ์เกินกำหนด พบมากเป็น 4 เท่าของครรภ์ปกติ
        
        ทารกมีเนื้องอกหรือความพิการบริเวณต้นคอ ทรวงอกและไหล่
        
        ช่องออกเชิงกรานแคบ
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        สายสะดือถูกกดทับอยู่ระหว่างลำตัวทารกกับกระดูกช่องเชิงกราน ทำให้ทารกขาดออกซิเจน และเสียชีวิตได้ถ้าช่วยเหลือไม่ทันภายใน 7 - 8 นาที
        
        ทารกได้รับอันตรายจากการคลอด เช่น เกิดอัมพาตของแขน (brachial plexus palsy or Erb’s syndrome)
        
        เกิดการชอกช้าและฉีกขาดของหนทางคลอดอ่อน
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนจากสายสะดือถูกกดทับอยู่ระหว่างล าตัวทารกกับช่องเชิงกราน เนื่องจากมีการคลอดไหล่ยาก
        
        การพยาบาล
        
        ในขณะที่ทำคลอด พบว่าทำคลอดไหล่ตามปกติแล้วไม่คลอด ให้เปลี่ยนทำคลอดไหล่หลังก่อนถ้ายังไม่คลอด ให้ปฏิบัติดังนี้
        
        -ถ้ามีสายสะดือพันคอ ห้ามตัดสายสะดือ
        
        -หยุดทำคลอดไหล่ไว้ก่อนรีบขอความช่วยเหลือจากผู้ที่อยู่ใกล้ที่สุด เช่น สูติแพทย์ กุมารแพทย์
        
        -ระหว่างที่รอแพทย์ ให้การช่วยเหลือขั้นต้นด้วยวิธีของแมคโรเบิร์ท (McRobert maneuver)
        
        สังเกตเลือดที่ออกทางช่องคลอด ตลอดจนอาการของการเสียเลือดมาก ตรวจสอบดูการฉีกขาดของหนทาง คลอดอ่อน และเย็บซ่อมแซมให้ถูกวิธี
- - - - ท่าเบ่งคลอดไม่เหมาะสม เช่น ขณะเบ่งไม่ก้มศีรษะ
      - เบ่งไม่เป็นหรือเบ่งไม่ถูกวิธี เช่น เบ่งสั้น เบ่งโดยไม่ได้สูดลมหายใจเข้าลึกๆ
      - ผู้คลอดหมดแรง เนื่องจากผ่านระยะของการคลอดมานาน หรือเบ่งคลอดอยู่นานก่อน
      - ผู้คลอดมีอาการเจ็บครรภ์มาก ดิ้น กระสับกระส่าย ไม่สามารถควบคุมตนเองได้
      - ผู้คลอดอ้วนมาก ทำให้กล้ามเนื้อหน้าท้องไม่แข็งแรง
    - - การเบ่งคลอดเป็นเวลานาน อาจทำให้ผู้คลอดหมดแรง อ่อนเพลีย เกิดภาวะขาดน้ำเกิดภาวะเลือดเป็น กรดเนื่องจากกล้ามเนื้อมีการทำงานมาก ผู้คลอดอาจเกิดอาการตะคริวที่ขาเนื่องจากศีรษะทารกทับเส้นประสาทของอุ้ง เชิงกราน
      - ทำให้เกิดวามวิตกกังวล หวาดกลัว รู้สึกไม่ปลอดภัย ไม่มีความประทับใจในการคลอด เกิดทัศนคติไม่ดีต่อการคลอด
      - ทำให้ระยะที่สองของการคลอดยาวนาน
      - ทารกในครรภ์มีโอกาสเกิดภาวะคับขัน หรือภาวะขาดออกซิเจนได้ ถ้าระยะที่สองของการคลอดยาวนาน
    - - มีโอกาสเกิดระยะที่สองของการคลอดยาวนาน เนื่องจากผู้คลอดแรงเบ่งน้อย
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ในระยะที่หนึ่งของการคลอด ดูแลให้ผู้คลอดใช้เทคนิคการหายใจ การเพ่งจุดสนใจ การลูบหน้าท้อง และ การผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
        
        ผู้คลอดที่เบ่งคลอดอยู่เป็นเวลานาน มักมีความวิตกกังวลและหวาดกลัวว่าอาจจะคลอดไม่ได้ มีความรู้สึกว่า ตนเองและทารกไม่ปลอดภัย ควรอธิบายให้ผู้คลอดเข้าใจ
        
        กรณีผู้คลอดเบ่งไม่ถูกวิธี ให้อธิบายจุดบกพร่องให้ผู้คลอดทราบ พร้อมทั้งสอนวิธีปฏิบัติที่ถูกต้องจนกระทั่งผู้คลอดสามารถทำให้ถูกต้อง
  - - - 1. ความนานของการหดรัดตัวของมดลูกน้อยกว่า 40 วินาที 2. ระยะห่างของการหดรัดตัวของมดลูกมีมากกว่า 3 นาทีหรือภายใน 10 นาทีมดลูกมีการหดรัดตัวน้อยกว่า 3 ครั้ง 3. ความแรงของการหดรัดตัวของมดลูกอยู่ในระดับน้อยถึงปานกลางหรือแรงดันในถุงนำ้คร่ำมีค่าน้อยกว่า 15 มม.ปรอท
      - สาเหตุ
        
        กล้ามเนื้อมดลูกผิดปกติกล้ามเนื้อมดลูกมีการยืดขยายมาก
        
        2.มีสิ่งที่ทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดี เช่น ได้รับยาแก้ปวด มีความเครียดและความวิตกกังวลสูง เจ็บครรภ์คลอดเป็นเวลานาน มีอาการอ่อนเพลีย
      - ผลต่อการดำเนินการคลอด
        
        เกิดการคลอดยากในระยะที่หนึ่ง เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวน้อยเกินไปจนไม่เพียงพอที่จะทำให้ปากมดลูกเปิดขยายปากมดลูกจะเปิดขยายช้า หรือ หยุดชะงักลง
        
        เกิดการคลอดยากในระยะที่สอง เนื่องจากแรงไม่มากพอที่จะผลักดันทารกให้เคลื่อนต่ำลง รวมทั้งกลไกการก้มและการหมุนภายในของศีรษะทารกเกิดขึ้นไม่เต็มที่
      - ผลต่อผู้คลอด
        
        ผู้คลอดมักจะไม่ค่อยมีอาการเจ็บปวดจากการหดรัดตัวของมดลูก โดยทั่วไปผู้คลอดมักจะเริ่มมีความรู้สึกเจ็บปวด ถ้าการคลอดยาวนานผิดปกติ จะทำให้ผู้คลอดมีอาการอ่อนเพลีย เหน็ดเหนื่อย หมดแรง
        
        มีโอกาสตกเลือดหลังคลอดเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีซึ่งเกิดต่อเนื่องมาจากระยะคลอด
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        มีโอกาสเกิดการคลอดยาวนานเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวน้อยกว่าปกติ
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกในระยะ active phaseพบมดลูกหดรัดตัวสม่่ำเสมอ แต่สั้นกว่า 40 วินาที ระยะห่างเกินกว่า 3 นาที ระดับความแรงน้อย เมื่อตรวจภายในพบปากมดลูกเปิดขยายช้า
        
        ถ้ากระเพาะปัสสาวะเต็มหรือไม่ได้ปัสสาวะเลยภายใน 2 - 4 ชั่วโมงที่ผ่านมาให้กระตุ้นผู้คลอดถ่ายปัสสาวะ บางรายอาจจะต้องสวนปัสสาวะให้ถ้ากระเพาะปัสสาวะเต็มและถ่ายเองไม่ได้
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกเป็นระยะๆ ทุก 30 นาทีเป็นอย่างน้อย ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้ารายงานแพทย์
    - - มดลูกหดรัดตัวมากผิดปกติชนิดไม่ประสานกัน (in-coordinated uterine dysfunction)
        
        1.มดลูกหดรัดตัวแรงมาก แต่ไม่ได้หดรัดตัวแรงที่บริเวณยอดมดลูก (no fundus dominance) ตอนกลางหรือตอนล่างของมดลูกจะหดรัดตัวแรงมากกว่าบริเวณยอดมดลูก
        
        ลักษณะการหดรัดตัวของมดลูกไม่ได้เริ่มที่ยอดมดลูกก่อน และไม่ได้มีการแผ่กระจายจากมดลูกลงมาที่ ตอนกลางและตอนล่างของมดลูก
        
        ในระยะพัก กล้ามเนื้อมดลูกคลายตัวไม่เต็มที่ ถ้าวัดแรงดันในถุงน้ าคร่ำในระยะพักจะพบว่ามีแรงดัน มากกว่า 15 มม.ปรอท บางครั้งแรงดันอาจถึง 85 มม.ปรอท
        
        มดลูกมีการหดรัดตัวไม่สม่าเสมอ (irregularity) บางครั้งหดรัดตัวห่างมาก โดยอาจมีระยะห่างนานถึง 5 นาที แต่บางครั้งหดรัดตัวถี่ แต่ส่วนใหญ่แล้วมักจะหดรัดตัวถี่มากกว่า ความนาน ในการหดรัดตัวไม่สม่ำเสมอบางครั้ง หดรัดตัวนาน ซึ่งอาจจะนานถึง 70 วินาที
        
        มีความวิตกกังวล ความกลัวสูง มีความเจ็บปวดอย่างรุนแรงจะทำให้มีการหลั่งของ catecolamine มากขึ้น มดลูกจะหดรัดตัวผิดปกติมากขึ้น หรือครรภ์แรก มารด่อายุน้อย ผ่านการคลอดมาหลายครั้ง มากกว่า 5 ครั้ง ภาวะ CPD ทารกผิดปกติ
        
        ผลต่อการดำเนินการคลอด
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน ทำให้ประสิทธิภาพในการขยายปากมดลูกลดลง ส่วนใหญ่เกิดในระยะปากมดลูกเปิดช้า จึงทำให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอดยาวนาน ตั้งแต่ระยะนี้ถ้าแก้ไขไม่ได้ต้องผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        ทารกในครรภ์มีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนได้สูง
        
        ผู้คลอดอ่อนเพลียมาก
        
        ผู้คลอดมีอาการเจ็บครรภ์มากกว่าปกติ และเจ็บตลอดเวลา แม้ในขณะมดลูกคลายตัว ในขณะที่มดลูกหด รัดตัวจะยิ่งเจ็บปวดมากขึ้น
        
        ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        มีโอกาสเจ็บครรภ์คลอดยาวนาน เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน
        
        ผู้คลอดและทารกในครรภ์มีโอกาสเกิดภาวะคับขันจากมดลูกหด
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก พบมดลูกหดรัดตัวแรงและถี่มาก แต่ไม่สม่ำเสมอ ระยะพักมดลูกคลายตัวไม่เต็มที่ ผู้คลอดยังเจ็บครรภ์มาก ถ้าตรวจภายในพบปากมดลูกขยายช้า ทารกมักอยู่ในท่าผิดปกติ
        
        จัดให้ผู้คลอดนอนตะแคง เพื่อช่วยให้มดลูกหดรัดตัวประสานกันดี และช่วยลดการกดทับเส้นเลือด inferior vena cava เป็นการป้องกันภาวะทารกขาดออกซิเจน
        
        ดูแลให้ได้รับ สารน้ำทางเส้นเลือดดำอย่างเพียงพอ
        
        4.ประเมินเสียงหัวใจทารกทุก 15 - 30 นาที รวมทั้งสังเกตลักษณะน้ำคร่ำถ้าพบว่ามีลักษณะผิดปกติ หรือมดลูกหดรัดตัวถี่น้อยกว่า 2 นาที ให้รีบรายงานแพทย์
      - มดลูกหดรัดตัวมากผิดปกติชนิดไม่คลาย ( tetanic contraction)
        
        มดลูกหดรัดตัวแรงมากกว่าปกติ ผู้คลอดมีอาการเจ็บปวดมาก
        
        มดลูกหดรัดตัวนานกว่า 90 วินาที ระยะพักสั้น
        
        มดลูกหดรัดตัวมากกว่าปกติ คือ ระยะห่างน้อยกว่า 90 วินาที
        
        ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        ในกรณีที่มีสาเหตุมาจากการคลอดติดขัด ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือมดลูกอาจแตก ทำให้ตกเลือดและอาจ เสียชีวิตทั้งผู้คลอด และอาจเสียชีวิตทั้งผู้คลอดและทารก
        
        ทารกในครรภ์มักเกิดภาวะขาดออกซิเจน เนื่องจากการไหลเวียนของเลือดบริเวณมดลูกและรกลดลงมาก เพราะระยะพักสั้นกว่า 30 วินาที ถ้าช่วยเหลือไม่ทันทารกอาจเสียชีวิตได้
        
        ผู้คลอดจะมีอาการเจ็บครรภ์มาก จับหรือถูกต้องบริเวณมดลูกแทบไม่ได้ เจ็บเกือบตลอดเวลาทำให้พักไม่ได้ กระสับกระส่าย อ่อนเพลีย
        
        ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        ผู้คลอดมีโอกาสเกิดมดลูกแตกเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่คลายจากการคลอดติดขัด
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่คลาย
        
        ผู้คลอดไม่สุขสบายจากกการเจ็บครรภ์มากเนื่องจากมดลูกหดรัดตัวไม่คลาย
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ถ้าภาวะมดลูกหดรัดตัวไม่คลาย ไม่ได้เกิดจากการให้ยาออกซิโตซิน หรือรกลอกตัวก่อนกำหนด ส่วนใหญ่แล้วจะเกิดจากการคลอดติดขัด ให้ประเมินท่าและทรงของทารกตลอดจนสภาพของเชิงกราน ถ้ามีความผิดปกติไม่สามารถคลอดทางช่องคลอดได้ให้เตรียมผู้คลอดเพื่อผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
        
        ถ้ามีเลือดสดๆ ออกทางช่องคลอด หรือมีอาการช็อคจากการเสียเลือด โดยที่ไม่มีสิ่งแสดงว่ามดลูกแตก อาจจะแสดงว่ามีภาวะรกลอกตัวก่อนคลอด
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก พบว่ามดลูกหดรัดตัวถี่มาก แรงมาก ผู้คลอดเจ็บปวด ดิ้นทุรนทุราย จับต้องมดลูกไม่ได้ ฟังเสียงหัวใจทารกยาก ส่วนใหญ่เจ็บครรภ์คลอดมานาน ทารกมักมีท่าผิดปกติ
        
        ถ้ามดลูกหดรัดตัวแรงมาก มดลูกไม่คลายตัวอยู่เป็นเวลานาน ภายหลังจากให้ยาแก้ปวดและยานอนหลับ แล้วยังไม่ดีขึ้น แพทย์อาจสั่งให้ยาลดการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก เช่น ริโทดริน หรือซัลบูตามอล
    - - สาเหตุ
        
        การตั้งครรภ์ที่มีน้ำคร่ำน้อย (oligohydramnios) หรือถุงน้ำแตกก่อนเป็นเวลานาน
        
        การให้ยา oxytocin กระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ภายหลังการทำสูติศาสตร์หัตถการบางชนิด เช่น การหมุนกลับทารกภายใน
      - ผลต่อผู้คลอดและทารก
        
        ผู้คลอดมีอาการเจ็บครรภ์มาก ถูกบริเวณหน้าท้องไม่ได้ เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวแรง
        
        ผู้คลอดและทารกอยู่ในภาวะคับขันเนื่องจากคลอดติดขัด
        
        อาจเกิดขึ้นในระยะที่ 3 ของการคลอด คือปากมดลูกมีการหดรัดตัวเป็นวงแหวน ทำให้ปากมดลูกปิดเกิดรกค้าง และตกเลือดหลังคลอด
      - ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก พบมดลูกหดรัดตัวไม่สม่ำเสมอแรงและถี่ แต่ยังมีระยะพัก ถ้าตรวจภายในจะ พบว่าส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำมีการคลอดติดขัด
        
        ถ้าผู้คลอดได้รับยาออกซิโตซินอยู่ให้หยุดยาทันที
        
        จัดให้ผู้คลอดนอนตะแคงซ้ายให้ออกซิเจน ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 15 นาที
        
        ดูแลให้ผู้คลอดได้รับยา pethidine ตามแผนการรักษา เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อมดลูกคลายตัว และบรรเทาอาการเจ็บปวด
        
        ผู้คลอดไม่สุขสบายมากจากการเจ็บครรภ์มาก
        
        มีโอกาสเกิดการคลอดติดขัด เนื่องจากมดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวนบนรอยคอดทารก
        
        ทารกมีโอกาสเกิดภาวะขาดออกซิเจนเนื่องจากการคลอดติดขัดจากมดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวนบนรอยคอดทารก
- - - - 2.2 Protracted descent(Prolong descent) การที่ส่วนนำของศีรษะทารกเคลื่อนต่ำลงช้ากว่า 1 เซนติเมตร ต่อชั่วโมงในครรภ์แรกและ ช้ากว่า 2 เซนติเมตรต่อชั่วโมงในครรภ์หลัง
      - 2.3 Prolong deceleration phase ระยะลดลงนานเกิน 3 ชั่วโมงในครรภ์แรกและนานเกินกว่า 1 ชั่วโมงในครรภ์หลัง
      - 2.1 Protracted active phase เป็นระยะที่มีการเปิดขยายของปากมดลูกช้ากว่า 1.2 เซนติเมตรต่อชั่วโมงใน ครรภ์แรกหรือช้ากว่า 1.5 เซนติเมตรต่อชั่วโมงในครรภ์หลังในระยะ Phase of maximum slope ระยะ active ยาวนานกว่า 12 ชั่วโมงในครรภ์แรกและมากกว่า 6 ชั่วโมงในครรภ์หลัง
      - 2.4 Secondary arrest of dilatation คือปากมดลูกไม่เปิดขยายอีกต่อไปนานเกินกว่า 2 ชั่วโมงในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว
    - - 3.2 Failure of descent หมายถึงส่วนนำไม่มีการเคลื่อนต่ำระดับส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำลงมากกว่าระดับ ischial spine (station 0)
      - 3.1 Arrest of descent หมายถึงส่วนนำไม่เคลื่อนต่ำลงมาอีกเลยนานเกินกว่า 1 ชั่วโมงในครรภ์หลัง และ 2 ชั่วโมงในครรภ์แรก
    - - ระยะของการคลอดใน latent phase ยาวนานกว่า 20 ชั่วโมง ในครรภ์แรกและนานเกินกว่า 14 ชั่วโมง ในครรภ์หลัง (Prolonged latent phase)