Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Medications Affecting the Hematologic System - Coggle Diagram
Medications Affecting
the Hematologic System
Medications Affecting Coagulation
ยาห้ามเลือดและทำให้เลือดแข็งตัว
Tranexamic acid (Transamin®)
กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งการสลายตัวของไฟบริน โดยยาจับ fibrin biding site บน plasminogen แบบผันกลับได้
ข้อบ่งใช้ : ป้องกันภาวะที่มีเลือดออกผิดปกติขณะผ่าตัด
ผลข้างเคียง : มีลิ่มเลือดอุดตัน คลื่นไส้อาเจียน ท้องเดิน
Vitamin K1
กลไกการออกฤทธิ์ : เป็น Cofactor ที่จำเป็นในการสร้าง Coagulation factor II,VII,IX and X ที่ตับ
ข้อบ่งใช้ : ได้รับยาห้ามการแข็งตัวของเลือดประเภทวาฟารีนเกินขนาด, ภาวะขาดวิตามินเค ซึงมีความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
ผลข้างเคียง : Anaphylactoid reaction หลังฉีดเข้าทางเส้นเลือดดำ การฉีดเข้าเลือด จึงควรจำกัดอยู่เฉพาะในภาวะฉุกเฉินเท่านั้น
Growth Factors
เป็นกลุ่มของสารโปรตีนโพลีเปปไทด์ มีคุณสมบัติในการกระตุ้นหรือเหนี่ยวนำให้เกิดการแบ่งตัวและเพิ่มจำนวนเซลล์
Erythropoietic Growth Factors
Biological name : erythropoietin (EPO)
จัดเป็นกลุ่ม erythropoiesis stimulating agents (ESAs) แบ่งเป็น 2ชนิด epoetin alfa and epoetin beta
• ทำหน้าที่กระตุ้นการแบ่งตัวและพัฒนาของเซลล์ต้นกำเนิดในไขกระดูกไปเป็นเม็ดเลือดแดง
• ทำหน้าที่กระตุ้นการสังเคราะห์เฮโมโกลบินและส่งเรติคูโลไซต์จากไขกระดูกออกไปสู่กระแสเลือด
ข้อบ่งใช้ สำหรับ ภาวะเลือดจางจากโรคไตเรื้อรังที่ไม่พบสาเหตุอื่นที่รักษาได้
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย (>10%) : ความดันเลือดสูง ภาวะลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดดำ เวียนศีรษะ อาเจียน ท้องร่อง อาหารไม่ย่อย ปวดข้อ ชา ไอ แน่นจมูก หอบเหนื่อย
Blood and Blood Products
1 เลือดรวม (Whole blood)
คือเลือดที่เจาะจงเก็บจากผู้บริจาคโดยตรง บรรจุในถุงปลอดเชื้อ โดย 1 unit มีประมาณ 350-450 cc
2 เม็ดเลือดแดงเข้มข้น
red cell (PRC)
คือเลือดที่ปั่นแยกเอา plasma ออกโดย 1 unit มีประมาณ 250 cc
ลดความหนืดได้โดยการเจือจางด้วย 5%DN/2, 5%DNSS หรือ NSS 100 cc/เลือด 1 unit
ไม่ควรผสม PRC กับสารน้ำที่มี Ca2+
3 เกล็ดเลือดเข้มข้น
Platelet concentrate
มีจำนวนเกล็ดเลือดมาก เม็ดเลือดขาวน้อย มีพลาสม่าไม่มาก 1 unit มีประมาณ 500 cc
ควรให้กลุ่มเดียวกันกับเลือดของผู้ป่วย
4 พลาสม่ารวมชนิดแช่แข็ง
Fresh frozen plasma (FFP)
1 unit มีประมาณ 200-300 cc มีโปรตีน
สามารถใช้ในภาวะ bleeding ที่มี PT ,PTT prolong ได้รับ anticoagulant
5 พลาสม่าแยกส่วน
Cryoprecipitate
เป็นพลาสม่าที่ได้จากการนำ FFP มาละลายแล้วปั่นแยกส่วน
ได้พลาสม่าส่วนตะกอนซึ่งมี Factor ในการแข็งตัวของเลือด
ใช้เพื่อรักษา hemophilia A, von Willebrand's disease,
factor XIII deficiency
ภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือด
ปฏิกิริยาที่ไม่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน
ภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือดกมากๆ
ปฏิกิริยาที่เกิดจากภูมิคุ้มกัน
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับเลือด
1 การเตรียมผู้ป่วยก่อนให้เลือด
เจาะเลือดประมาณ 5-10 ml เพื่อตรวจสอบหมู่เลือดและการเข้ากันของเลือดดูความถูกต้องแล้วส่งไปที่ธนาคารเลือด
รับเลือดจากธนาคารเลือด ตรวจสอบความถูกต้องอีกครั้งและตรวจสอบลักษณะของเลือดว่าไม่มีสีผิดปกติหรือฟองอากาศที่เกิดจากเชื้อแบคที่เรีย
ให้เลือกภายใน 4 ชั่วโมงหลังได้รับเลือกจากธนาคารเลือด
2 ขณะได้รับเลือก
ดูแลให้เลือดไหลสะดวก แขวนถุงเลือดให้ถูกต้องทั้งปริมาณและอัตราการให้ต่อนาที ไม่ควรให้นานเกิน 4ชั้่วโมง
บันทึกสัญญาณชีพทุกชั่วโมงและสังเกตอาการ
โดยเฉพาะ 10-30 นาทีแรกหลังจากให้เลือด
หากมีอาการแทรกซ้อน ให้หยุดการให้เลือดทันที
-> ตรวจสัญญาณชีพและรายงานแพทย์
3 หารพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับเลือด
แนะนำผู้ป่วยพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายตาความเหมาะสม
สังเกตอาการผิดปกติของตนเอง เช่น มีไข้สูง หนาวสั่น มีผื่นขึ้นตามตัว ตัวเหลืองหรือซีด ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วร่างกาย ท้องเสีย เป็นต้น ให้รีบเขียนรายงานให้แพทย์ทราบทันที