Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจบริเวณช่องท้อง, นางสาวมณฑกานต์ มีศรี ห้อง 2B เลขที่ 57 รหัส…

- - - - ใช้ปลายนิ้วกลางข้างขวาเคาะเบาๆลงบนนิ้วมือซ้าย ของผู้ตรวจ ซึ่งวางแนบบน
        หน้าท้องผู้ป่วย โดยเคาะจากส่วนที่โปร่ง ไปยังส่วนที่เคาะทึบ
        
        การตรวจอวัยวะที่อยู่ลึกให้เคาะแรงขึ้น
    - - การตรวจการสั่นสะเทือนของสารน้า (Fluid thrill)
        หลักการ : สารน้ำในช่องท้องจะเป็นตัวนำให้เกิดการสั่นสะเทือน
        
        วิธีตรวจ
        
        ผู้ป่วยนอนหงาย
        
        ผู้ตรวจวางมือซ้ายขนานกับหน้าท้อง ด้านขวาของผู้ป่วย
        
        แล้วใช้มือขวาของผู้ตรวจเคาะเบา ๆ ที่ท้องด้านซ้าย
        
        ถ้ามีน้าในช่องท้อง ผู้ตรวจจะรู้สึกถึงการสั่นสะเทือนที่ฝ่ามือซ้าย
      - การตรวจอาการแสดงแบบหลุมบ่อ (Puddle sign)
        เป็นการตรวจหาสารน้ำในช่องท้อง โดยเฉพาะที่จำนวนน้อย
        เช่น 200 มล. ซึ่งวิธีนี้ไม่นิยมใช้เนื่องจากเป็นท่าที่ไม่สะดวก สำหรับผู้ป่วย
      - การตรวจการเปลี่ยนที่ของเสียงเคาะทึบ (Shifting dullness)
        หลักการ : สารน้ำจะเปลี่ยนที่ไปอยู่ส่วนที่ต่ำสุดเสมอตามแรงโน้มถ่วง
        
        วิธีตรวจ
        
        ผู้ป่วยนอนหงาย
        
        เริ่มเคาะจากสะดือไปด้านข้างทั้งซ้ายและขวาจนถึงแนวเส้นกลางรักแร้
        
        ในคนปกติจะเคาะได้ “เสียงโปร่ง”
        
        ถ้ามีน้ำในช่องท้องจะได้ยิน “เสียงทึบ”
        
        จากนั้นให้ผู้ป่วยพลิกตัว บริเวณที่มีสารน้ำจะเปลี่ยนที่มาอยู่ข้างล่าง
        
        ดังนั้นบริเวณเอวข้างบนที่เคยเคาะทึบจะเปลี่ยนเป็นโปร่ง
        เพราะน้ำมาอยู่ด้านล่าง
    - - วิธีตรวจ
        
        ให้เคาะในแนวเส้นกลาง MCL. โดยเริ่มจากหน้าท้องด้านล่างต่ำกว่าสะดือซึ่งมี “เสียงโปร่ง”
        
        ค่อย ๆ เคาะขึ้นบนจนได้ขอบล่างของตับ ซึ่งมี “เสียงทึบ”
        
        แล้วเคาะจากบริเวณหน้าอกซึ่งมีเสียงโปร่ง ค่อย ๆ เคาะต่ำลงจน พบขอบบนของตับ
        
        จากนั้นจึงวัดความสูงของตับ (Liver span)
      - ขนาดของตับปกติ = 6 – 12 ซม. แนว Midclavicular line
        และ =4–8ซม. แนวMidsternalline
  - - - การคลำเบาๆ หรือตื้นๆ (Light palpation)
        
        โดยใช้ปลายนิ้วมือวาง ชิดกัน กดค่อยๆตามบริเวณต่างๆของหน้าท้อง
        
        และสังเกตสีหน้าผู้ป่วย เป็นการคลาเพื่อหาอาการแสดงที่ผิดปกต
        
        1.1 Tenderness : กดเจ็บเฉพาะที่หรือทั่วไป
        แสดงว่ามี พยาธิสภาพของอวัยวะตาแหน่งที่กดเจ็บ
        กดเจ็บทั่วไปในช่องท้อง เรียกว่า “Generalized tenderness”
        
        1.2 Rebound tenderness : รู้สึกเจ็บเมื่อผู้ตรวจเอามือกดลึกแล้วปล่อยโดยเร็ว
        แสดงว่ามีการอักเสบของ Parietal peritoneum บริเวณนั้น
        เช่น Appendicitis, Peritonitis
        **ตอนกดก็เจ็บแต่ตอนปล่อยเจ็บกว่า
        
        1.3 Rigidity : เป็นการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง ตลอดเวลาเมื่อถูกกด แสดงว่ามีการอักเสบที่ Parietal peritoneum (แข็งเกร็งเหมือนไม้กระดาน board-like-rigidity พบใน PU perforate
        
        1.5 Murphy’s sign : ตรวจในรายที่สงสัยว่ามีถุงน้าดีอักเสบเฉียบพลัน (Ac. Cholecystitis) โดยใช้มือซ้ายวางบนชายโครงขวา ให้นิ้วหัวแม่มือกดลงบริเวณถุงน้าดี
        ให้ผู้ป่วยหายใจเข้า-ออก ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บ อาจสะดุ้งหรือกลั้นหายใจไว้
        เพื่อไม่ให้ถุงน้าดีเคลื่อนลงมากระทบที่นิ้วมือ
        แสดงว่ามีการอักเสบเรียกว่า Murphy’s sign positive
        
        1.4 Guarding หรือ Spasm : เป็นการแข็งเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
        ** ถ้าเกิดโดยไม่จงใจ แสดงว่ามีการอักเสบของ Visceral peritoneum
        เมื่อถูกกดบริเวณนั้น กล้ามเนื้อหน้าท้องจึงหดตัว
    - - ใช้มือซ้ายรองรับทางด้านหลังผู้ป่วย มือขวาวางราบบน ผนังหน้าท้อง ให้ปลายนิ้วชี้ไปทางศีรษะผู้ป่วย
        
        ให้ผู้ป่วยงอเข่าขวาเล็กน้อย และหายใจเข้า-ออกลึก ๆ ช้า ๆ ทางปาก
        
        เริ่มคลำจากหน้าท้องด้านขวาล่าง แล้วค่อย ๆ เคลื่อนขึ้นข้างบน เข้าหาชายโครงจนนิ้วคลำพบขอบตับ
      - การคลำโดยวิธีเกี่ยว (Hooking technique)
        
        ผู้ตรวจยืนทางขวาและหันหน้าไปทางปลายเท้าผู้ป่วย
        
        ใช้นิ้วกดลงบริเวณใต้ชายโครงขวา แล้วดึงเข้าหาชายโครง
        
        ขณะที่ผู้ป่วยหายใจเข้าลึก ๆ
      - ลักษณะของตับ
        
        ขอบ (edge) บาง (thin) มน (blunt) หรือคมเรียบ (sharp)
        
        4 . ความนุ่มแข็ง (consistency) นุ่ม(soft) แน่น (firm) หรือแข็ง(hard)
        
        2 .ผิว(surface) - เรียบ(smooth) หรือขรุขระ(nodular)
        
        การกดเจ็บ (tenderness) กดเจ็บหรือไม่
        
        1.ขนาด (size) นิยมวัดจากชายโครงขวาถึงขอบล่างของตับ
        เป็นเซนติเมตร หรือความกว้างของนิ้วมือ (Finger breadth, FB)
    - - ใช้มือซ้ายดันจากด้านหลังของผู้ป่วยในระดับชายโครงซ้าย
        
        มือขวาวางบนหน้าท้องให้นิ้วตั้งฉากกับชายโครงด้านซ้าย
        
        เริ่มคลำที่หน้าท้องด้านล่างซ้าย เพื่อป้องกันการผิดพลาดในรายที่ม้าม โตมาก ๆ แล้วค่อย ๆเลื่อนขึ้นข้างบนจนปลายนิ้วพบขอบม้ามซึ่งยื่นออกมาใต้ชายโครงซ้าย