Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจร่างกาย Chest (heart and lung) - Coggle Diagram

- - - - 1.ดูลักษณะผนังทรวงอกว่าเหมือนกันทั้ง 2 ข้างหรือมีการโปร่งนูน (Bulging) ของผนังทรวงอกหรือไม่ ถ้ามี bulging ด้านซ้ายของกระดูก sternum แสดงว่ามี Right ventricular hypertrophy
      - 2.ดู Apical หรือ Apical beat คือตำแหน่งที่มีการเต้นของหัวใจแรงที่สุด เรียกว่า Point of maximum impulse : PMI บางรายอาจมองไม่เห็นต้องใช้วิธีคลำ
      - 3.Abnormal pulsation อื่น ๆ ในบริเวณ Precordial area และบริเวณคอทั้ง 2 ข้าง เช่น Impulse จาก Aneurysm
    - - 2.การคลำเพื่อตรวจอาการเพื่อแสดงของหัวใจโต เรียกว่าVentricular heave
        
        เปลี่ยนไปทางซ้ายเนื่องจาก : Rt. Pneumothorax ,Lt Atelectasis , Cardiac dilatation
        
        แรงขึ้น เพราะ Left ventricular hypertrophy,contractility
        
        เปลี่ยนไปทางขวาเนื่องจาก : Lt. pneumothorax , Rt. Atelectasis
      - 1.คลำตำแหน่งของ PMI. : ใช้ปลายนิ้วมือทั้ง4นิ้ว ตำแหน่งที่คลำพบว่าหัวใจเต้นแรงที่สุด จะมีแรงกระแทกถูกนิ้วมือเพียงจุดเดียว หรือเป็นบริเวณเล็ก ๆ คนปกติจะอยู่ที่ช่องซี่โครงที่5 ตรงกับMCLเป็นตำแหน่งของ Apex
      - 3.การคลำ Thrill คือปรากฏการณ์ของMurmus ที่ดังมากจนเกิดการสั่นสะเทือนของ Chest wall จะรู้สึกเหมือนมีคลื่นมากระทบ(Vibration sensation)ถูกที่ฝ่ามือ
    - - ใช้ Stethoscope
        
        ด้านBell-ฟังเสียงต่ำ (low pitch) โดยไม่ควรกดแน่น
        
        ด้านDiaphragm-ฟังเสียงสูง (high pitch) โดยกดแน่น
      - ขณะฟังเสียงต้องสังเกต
        
        1.ลักษณะของเสียง
        
        เบา แรง พอดี
        
        2.ความสม่ำเสมอ
        
        จังหวะการเต้นของหัวใจ
        
        3.ความถี่ของเสียง
        
        ช้าหรือเร็ว อัตราการเต้น นับเต็มนาที
      - การฟังเสียง
        
        การฟังเสียงหัวใจปกติ Normal heart sound
        
        S1 เป็นเสียงที่เกิดจากการปิดของ mitral & tricuspid valve เกิดในช่วงหัวใจบีบตัว ฟังชัดสุดบริเวณ Apex
        
        S2 เป็นเสียงที่เกิดจากการปิดของ pulmonic & aortic valve เกิดใน ช่วงหัวใจคลายตัว ฟังชัดบริเวณPulmonic & aortic valve
        
        การฟังเสียงฟู่ (Cardiac murmur)
        
        เป็นเสียงที่เกิดจากการสั่นสะเทือนขณะมีการไหลของเลือดผ่านรูปิดของหัวใจ หรือเส้นเลือดที่มีความผิดปกติ
        
        Systolic murmur เกิดระหว่างเสียงS1และเสียงS2 โดยการเกิดพร้อมกับการเต้นของชีพจรที่คอ
        
        Diastolic murmur เกิดระหว่างเสียงS2 และเสียงS1 โดยการเกิดหลังจากการเต้นของชีพจรที่คอ
        
        ความดังของ murmur และตำแหน่งที่ได้ยินเสียงชัดเจนที่สุด
        
        Grade 3 เสียงดังปานกลาง แต่ยังคลำ thrill ไม่ได้
        
        Grade 4 เสียงดังมากขึ้น และเริ่มคลำ thrill ได้
        
        Grade 5 เสียงดังมาก แตะหูฟังไม่สนิทก็ได้ยิน และคลำ thrill และ heaving ได้
        
        Grade 2 เสียงเบา แต่ฟังได้ยินทันที่ที่แตะหูฟังบนผนังทรวงอก
        
        Grade 6 เสียงดังมากที่สุด อาจฟังได้ โดยไม่ต้องใช้ Stethoscope
        
        Grade1 เสียงเบามาก ฟังยาก ต้องตั้งใจฟัง อาจพลาดได้
- - - - หลอดลม
      - ปอด
  - - - เป็นจุดที่สังเกตได้ง่ายเมื่อผู้ป่วยก้มคอลงไปจะเป็นตุ่มนูนขึ้นมา ใช้ในการนับกระดูกซี่โครงและกระดุกสันหลัง
    - - เป็นตำแหน่งที่ตรงกับกระดูกซี่โครงที่ 7 ด้านหลัง เมื่อผู้ป่วยนั่งตัวตรง ปล่อยแขนข้างลำตัวตามสบาย
  - - - 1.ผิวทรวงอกมีลักษณะเป็นผื่น แผล หรือมีสิ่งที่เรียกว่า spider nevi หรือไม่ spรder nevi คือเส้นเลือดที่เป็นจุดแดงและมีเส้นสีแดงออกมาจากจุดแดงตรงกลางคล้ายแมงมุม
      - ดูขนาดของทรวงอก ว่าเป็นรูปแบบถังเบียร์หรือไม่ (Barrel shape) มักพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดลมอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) อาจมีรูปแบบเป็นอกไก่หรืออกบุ๋ม
      - ลักษณะหัวนมและเต้านม ผิดปกติหรือไม่
      - การเคลื่อนไหวของทรวงอดในจังหวะที่หายใจได้ใช้กล้ามเนื้อของทรวงอกหรือมี sternal retraction หรือไม่
    - - การคลำดูหลอดลม
        
        ให้ผู้ป่วยนั่งหรือก้มคอมาข้างหน้าเล็กน้อยเพื่อให้กล้ามเนื้อ sternocleidomastoid หย่อนลง และใช้ปลายนิ้วนี้กับนิ้วกลางกดลงไปบนกดลงไปตรง suprasternal notch โดยให้นิ้วอยู่แต่ละข้างขชองหลอดลม เปรียบเทียบว่าช่องว่างเท่ากันหรือไม่
        
        ให้ผู้ป่วยนั่งหน้าตรง ผู้ตรวจใช้นิ้วคลำหาจุดกึ่งกลางของ suprasternal notch และเคลื่อนนิ้วเข้าหาหลอดลมว่าสัมผัสได้จุดกึ่งกลางหรือไม่
      - การตรวจดูการขยายตัวของปอด
        
        วางฝ่ามือทั้งสองข้างลงไปที่ทรวงอกด้านหลัง ให้นิ้วหัวแม่มือวางขนานกับกระดูกซี่โครงคู่ที่ 10 ฝ่ามือโอบด้านข้างของทรวงอก ปลายนิ้วหัวแม่มือ 2 ข้าง อยู่ใกล้กันบริเวณแนวสันกระดูกสันหลังโดยมีระยะห่างเท่ากันแล้วให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกลูก ๆ เพื่อดูว่านิ้วโป้งห่างออกจากกระดูสันหลังเท่ากันหรือไม่ สามารถทำด้านหน้าได้เหมือนกันโดยวางมือบนชายโ๕รงแล้วเอานิ้วโป้งไว้ที่ xiphoid process
      - การคลำเสียงสะท้อน
        
        การฟังเสียงสะท้อนจะช่วยบอกได้ว่าผู้ป่วยมีปอดอุดกั้นหรือแฟบเนื่องจากมี น้ำ หนองหรือลมในโพงเยื่อหุ้มปอดด้านที่สะเทือนน้อยกว่าอีกข้าง วิธีการตรวจคือนำฝ่ามือไปทาบไว้ที่ผนังอกด้านหลัง แล้วให้ผู้ป่วยนับ 1 2 3 จะสัมผัสได้ถึงแรงสั่นสะเทือนของหลอดเสียง
      - การคลำตำแหน่งที่กดเจ็บ
        
        การกดจะช่วยบอกได้ว่าผู้ป่วยมีปัญหาด้านไหน อาจจะเป็นกล้ามเนื้อหัวใจ หรือจะเป็นการอักเสบของจุดอื่น ๆ
    - - ตำแหน่งการเคาะ
        
        การเคาะเพื่อฟังเสียง เราจะเริ่มเคาะบริเวณของไหปลาร้าและไล่ลงมาเรื่อย ๆ ในส่วนของ intercostal ทั้ง 5 ช่อง ถ้าเป็นบริเวณหลังให้เคาะตั้งแต่ระหว่าง scapular ทั้งสองข้างลงมา
      - วิธีการเคาะ
        
        ถ้าถนัดขวาให้ใช้มือซ้ายทาบลงไปบริเวณแผ่นหลังที่จะตรวจและใช้นิ้วกลางของมือขวาเคาะลงไปที่บริเวณของนิ้วกลางมือซ้าย ทั้งนี้ระหว่างที่เคาะจะต้องยกนิ้วอื่นขึ้น การเคาะจะบอกถึงความผิดปกติที่ลึกไม่เกิน 5-7 เซนติเมตร เสียงที่ได้ยินเป็นเสียงปกติ resonance
      - การแผลผลการเคาะ
        
        Dullness พบใน Pneumonia (ปอดอักเสบ) เสียงจะทึบเหมือนการเคาะตับ
        
        Tympany พบใน pneumothorax เสียงจะโปร่งเหมือนคาะท้องที่มีแก๊สอยู่ เพราะเนื้อที่ในเยื่อหุ้มปอดเต็มไปด้วยอากาศ
        
        Flatness เป็นเสียงน้ำท่วมปอด เสียงคล้ายเกิดจากเคาะบริเวณหน้าขา
        
        Resonance เป็นเสียงปกติที่เกิดจากการเคาะปอด เสียงจะก้อง
        
        ็Hyper resonance เสียงก้องมาก พบในภาวะ Emphysema (ถุงลมปอดโป่งพอง)
    - - หลักการตรวจ
        
        ให้ผู้ป่วยอ้าปากเล็กน้อยหายใจเข้าออกลึก ๆ แล้วฟังที่ผนังทรวงอกด้วยด้าน Diaphragm ควรฟังอย่างน้อย 1 รอบการหายใจ
      - ประเภทเสียงที่ฟัง
        
        ฟังเสียงหายใจปกติ
        
        Bronchovesicular breath sound บริเวณรอบ ๆ manubrium intercostal ด้านหน้า และ interscapula ด้านหลัง หายใจเข้าออกเท่ากัน
        
        Vesicular breath sound บริเวณชายปอดทั้งสองข้าง หายใจเข้ายาวออกสั้น
        
        Tracheal - Bronchial breath sound บริเวณคอตำแหน่ง trachea and bronchus หายใจเข้าสั้น หายใจออกยาว
        
        ฟังเสียงที่พูด
        
        ให้ผู้ป่วยนับ 1 2 3 สังเกตดูการเปลี่ยนแปลงของเสียง บางครั้งอาจมีสิ่งมาอุดกั้นระหว่างเนื้อปอดกับผนังทรวงอก โดยเสียงพูดจะเบาลง
        
        ฟังเสียงที่ผิดปกติ
        
        เสียง crepitation คล้ายเสียงผมสีกัน
        
        Rhonchi and wheezing เป็นเสียงที่เกิดขึ้นจากการสั่นของหลอดลม
        
        Rhonchi เป็นเสียงลักษณะใหญ่ทุ้ม แสดงถึงหลอดลมขนาดใหญ่ในทรวงอกที่ตีบแคบ
        
        Wheezing เป็นเสียงที่เกิดจากหลอดลมตีบแคบตัวลง ได้ยินได้โดยไม่ต้องใช้ stethoscope