Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิวิทยาสิ่งแวดล้อม - Coggle Diagram

- - - - N- acetylcysteine (NAC) จะเป็นตัวเสริมให้ตับมีglutathione
        เพียงพอที จะทําลาย NAPQI
    - - ภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังกินยา: ส่วนใหญ่มีอาการคลื่นไส้อาเจียน เหงื่อออก เบื่ออาหารในระยะสั้นๆ เท่านั้น ผู้ป่วยบางรายอาจจะไม่มีอาการเลย
      - 24-48 ชั่วโมงหลังกินยา:ไม่มีอาการอะไร แต่ตรวจพบมีเอนไซม์
        transaminase เริ่มสูงขึ้น
      - หลังจาก 48 ชั่วโมง: ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการของตับอักเสบ คือ คลื่นไส้
        เบื่ออาหารอักครั้ง ในรายที่ไม่รุนแรงก็จะทุเลาลงในเวลาต่อมา
  - - - อาจจะมีอาการปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน จากการระคายต่อเยื่อบุผนังลําไส้
      - จากนั้นผู้ป่วยจะเริ่ม มีอาการกระวนกระวายสับสน หัวใจเต้นเร็ว ช่วงแรก pH จะเป็นแบบ respiratory alkalosis
      - 12 ชั่วโมง ร่างกายจะมีการสูญเสีย bicarbonate และ potassium เมื่อภาวะ metabolic acidosis
      - 24 ชั่วโมง ผู้ป่วยจะมีอาการซึม ชัก และ coma ในเวลาต่อมา ผู้ป่วยบางรายจะมีภาวะเลือดออกทั้ง จาก platelet dysfunction และ coagulopathy
  - - - ผลที่ Muscarinic receptor ทําให้เกิด กลุ่มอาการที เรียกว่า Muscarinic
        cholinergic toxidrome
      - Salivation and Small pupils,
      - Lacrimation
      - Urination
      - Diarrhea and Diaphoresis
      - Gastrointestinal distress
      - Emesis
      - จําง่ายๆ คือ SLUDGE
  - - - ทันทีหลังกิน: อาเจียน
      - เป็นชั่วโมงหลังกิน: ถ่ายเหลว ปวดท้อง เจ็บในปากและมีแผลในปากและคอ
      - 1-4 วันหลังกิน: ไตวาย ตับอักเสบ ความดันโลหติ ตา และชีพจรเร็ว
      - 1-2 สัปดาห์หลังกิน: ไอ ไอเป็นเลือด มีน้ำในเยื้อหุ้มปอด (pleural
        effusion)มีพังผืดในปอด (lung fibrosis) และการทํางานของปอดลดลง ผู้ป่วยยังมีโอกาสรอดชีวิต แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่เสียชีวิต ภายใน 2-3
        สัปดาหเ์นื่องจากการหายใจล้มเหลว
  - - - การจราจร
      - การเผา
      - อุตสาหกรรม
      - ครัวเรือน
    - - ความกดอากาศ
      - ความชื้นในอากาศ
      - สภาพอากาศ
      - แหล่งกําเนิด
      - ขนาดของฝุ่น
  - - - อาการปวดศีรษะเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุดในผู้ป่วยได้รับพิษทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง อาการอื่นๆที่ไม่ค่อยชัดแจ้งได้แก่ มึนงง อ่อนเพลีย ตามัวหลงๆลืม และ หายใจขัด ผู้ป่วยอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ ครั่นเนื้อครั่นตัว อ่อนเพลีย ไม่มีแรง แน่นทรวงอก ใจสั่น
  - - - เจ็บตา, ตาแดง
      - จามและมีน้ำมูก ,เยื่อจมูกและคอหอยส่วนจมูก (nasopharynx) อักเสบ บวมแดง และมีเสมหะในคอ
      - แน่นหน้าอก หายใจขัด, มีเสียงหายใจหวีดหวือ (อาการต่างๆจะรุนแรงในคนที่เป็นโรคหืด )
      - อาการต่างๆดีขึ้น เมื่อหยุดงานสุดสัปดาห์และเมื่อมีโอกาสพักงาน เช่น พักร้อน
  - - - การขุดเจาะพื้นดินที่มีหินเป็นองค์ประกอบเพื่อทําเหมืองแร่ขุดอุโมงค์
      - โรงโม่หินหรือระเบิดหิน
      - การผลิตกระเบื้องและอฐิทนไฟ หรือผงแร่อโลหะ
      - การขัดผิวผลิตภัณฑ์เซรามิก
      - การพ่นทรายเพื่อกัดสนิมโลหะ หรือการแกะสลักกระจก
      - การเลื้อย ตัดแต่ง หรือขัดหิน เพื่อนําไปใช้งาน เช่น ทําวัสดุปูพื้น ทําครก
        ตกแต่งสวน ป้ายหลุมศพ เป็นต้น
    - - ผู้ป่วยจะมีอาการหอบเหนื่อยเวลาออกแรงเป็นมากขึ้นเรื่อยๆในเวลาเป็นเดือนหรอเป็นปี ส่วนใหญ่จะมีอาการไอเรือรังและมีเสมหะมากร่วม
  - - - กระเบื้องมุงหลังคา ท่อซีเมนต์และวัสดุที่ผสมฉนวนกันความร้อน
      - ผ้าเบรค และผ้าคลัช
      - การรื้อถอนอาคารสิ่งก่อสร้าง หรืออุปกรณ์อื่นๆที่มีฉนวนกันความร้อน
  - - - มีอาการ แน่นอก ไอ จาม หายใจสั้นๆ
      - อาการดีขึ้นหลังหยุดงาน พักผ่อน
      - การสูบบุหรี่กระตุ้นให้อาการกําเริบมากขึ้น
  - - - อาการเรื้อรัง
        
        สีผิวหนังเข้มขึ้น (Hyper pigmentation)
        
        หยาดฝนบนถนนฝุ่น (raindrop on the dusty road)
        
        ฝ่ามือฝ่าเท้ามีตุ่มแข็ง (keratotic papule) หรือตุ่มคล้ายตาปลา (corn-like papule)
        
        ชาปลายมือปลายเท้า
        
        อาการปวด บวม ที่เท้าทั้ง สองข้าง
        
        ภาวะเลือดจาง
        
        อาจพบเยื้อบุจมูกอักเสบ และผนังกั้น โพรงจมูกทะลุ
      - อาการต่อระบบต่างๆ
        
        ระบบการหายใจ ได้แก่ คอหอยอักเสบ กล่องเสียงอักเสบ
        
        ระบบประสาท มีอาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ เพ้อคลั่ง ชัก หมดสติ
        
        ระบบปัสสาวะ มีปัสสาวะออกน้อย มีภาวะหลอดไตตาย (tubular necrosis)
        
        ระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ อาการปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้อาเจียนและท้องเดิน
        
        ระบบโลหิต อาจพบภาวะเลือดจาง
  - - - การสัมผัส elementary mercury จำนวนมากทำให้มีอาการทางระบบประสาท ได้แก่ การเห็นภาพหลอนเพ้อและมีแนวโน้มที่จะฆ่าตัวตาย
      - Erethism ซึ่งประกอบด้วยอาการสามอย่างคือเหงือกอักเสบสั่นและอารมณ์ไม่สมดุลย์ซึ่งอาจพบร่วมกับอาการแยกตัวขี้อายวิตกกังวลไม่มีสมาธิซึมเศร้าอยู่ไม่สุขเป็นต้น
      - โรคมินามาตะ
    - - การสัมผัสเป็นระยะเวลานานจะทำให้เกิดอาการ acrodynia หรือ disease ซึ่งเป็นภาวะภูมิไวเกินต่อปรอทจะมีการบวมแดงหนาตัวของฝ่ามือฝ่าเท้าและมีอาการเจ็บที่ปลายมือ
- - - - Overdose triad ของอาการ opiate overdose คือ coma, pinpoint pupils และ respiratory depression นอกจากนี้ควรตรวจดูรอยเข็มฉีดยา
    - - ผู้เสพมีความกระปรี้กระเปร่าสดชื่นไม่รู้สึกหิวอาหารไม่รู้สึกเจ็บปวดหรือเมื่อยเนื้อเมื่อยตัว แต่หากอากาศครึ้มฟ้าครึ้มฝนเมื่อไรจะเกิดการหนาวสั่นคล้ายกับจะเป็นไข้
    - - พูดมากตื่นเต้นง่ายมือสั่นคลื่นไส้ความดันเลือดสูงหัวใจเต้นเร็วและแรง เหงื่อออกมาก กลิ่นตัวแรง ปากและจมูกแห้ง หน้ามัน ไม่ง่วงทำงานได้นานกว่าปกติ รูม่านตาเบิกกว้าง เสพนานจะมีอาการคลุ้มคลั่ง
    - - หวาดระแวงวิตกกังวล มีอาการประสาทหลอน บางรายเพ้อ คลุ้มครั่ง อาจเป็นบ้า
    - - สมองช้า
      - อารมณ์แปรปรวน
      - หน้าหมอง สิวเห่อทเกิดริ้วรอยก่อนวัย
      - ซูบผอม
      - ปากแห้ง
      - เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
    - - พิษระยะเฉียบพลันหลังเสพประมาณ 15-20 นาทีผู้เสพจะตื่นเต้นร่าเริงต่อมาจะมีอาการเมาพูดจาอ้อแอ้ (แม้ไม่มีกลิ่นสุรา) ความคิดสับสนควบคุมตัวเองไม่ได้
      - พิษเรื้อรังการเสพสารระเหยต่อเนื่องนาน ๆ เซลล์อวัยวะต่างๆจะถูกทำลายเกิดโรคต่างๆตามมาโดยเฉพาะจะทำลายเซลล์สมองทำให้เป็นโรคสมองฝ่อถาวร
    - - หากเสพไปนาน ๆ จะพบว่าผิวของผู้เสพมีความคล้ำลงจนดูเหมือนผิวแห้งมีอาการท้องผูกอุจจาระแข็งเป็นก้อนเล็ก ๆ ทำให้ถ่ายยากกว่าปกตินอนไม่หลับคลื่นไส้อาเจียนจากอาการเมาใบกระท่อม
  - - - นิโคตินจะเข้าสู่สมองภายใน 10-15 วินาทีหลังการสูบและมีค่าครึ่งชีวิต (half-life) ราว 2 ชั่วโมง
      - ทาร์ (Tar) มีลักษณะคล้ายน้ำมันดินเกิดจากการเผาไหม้ของใบยาสูบมีสารเบนโซพัยรีน (benzopyrine) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง
      - คาร์บอนมอนอกไซด์
      - ไนโตรเจนไดออกไซด์ (Nitrogen dioxide) เป็นสาเหตุของโรคถุงลมปอดโป่งพองทำลายเยื่อบุหลอดลมส่วนปลายและถุงลมทำให้ผนังถุงลมโป่งพองและถุงลมลดจำนวนลง
      - แอมโมเนีย (Ammonia) มีฤทธิ์ระคายเคืองเนื้อเยื่อทำให้แสบตาแสบจมูกหลอดลมอักเสบใช้ในขบวนการผลิตเพื่อให้นิโคตินถูกดูดซึมผ่านปอดเร็วขึ้น
      - ไซยาไนด์ (Cyanide)ซึ่งปกติใช้เป็นยาเบื่อหนู
    - - หญ้าดอกขาว
      - Amitryptyline
      - Nortryptyline
      - Bupropion
  - - - กระสับกระส่ายรุนเเรง
      - สับสนและไม่มีสมาธิเป็นช่วงๆ
      - มีอาการสั่น
      - ไม่รู้สถานที่
      - เห็นภาพหลอนตลอดเวลา
      - มีชีพจรเต้นผิดจังหวะหายใจเร็วชีพจรเต้นเร็วและความดันสูง
      - เหงื่อออกทั่วตัว
- - - - การบาดเจ็บจากแรงดันอากาศที่หูส่วนกลางและไซนัส ปอดฉีกขาด(burst lung) การอุดตันของเส้นเลือดไปเลี้ยงสมอง(cerebral air embolism)
      - การเจ็บป่วยจากการเปลี่ยนความดันอากาศ (decompression sickness) พิษจากก๊าซออกซิเจน(ในกรณีที่มีการใช้ก๊าซออกซิเจนในขณะที่มีการปรับเปลี่ยนความดันอากาศ) และภาวะกระดูกตายจากความดันที่ผิดปกติ (dysbaric osteonecrosisX
    - - ชาวประมงที่มีการดำน้ำ
      - ต้องทำงานมนบรรยากาศความดันสูง (Caisson operations) เช่น คนงานก่อสร้างที่ต้องทำงานใต้น้ำ ผู้ทำงานในอุโมงค์ เป็นต้น
      - นักประดาน้ำ
  - - - ผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับห้องเย็น เช่น สะพานปลา ห้องเก็บเนื้อ ชาวประมง
      - ผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับน้ำแข็งแห้ง
      - คนทำน้ำแข็ง
    - - Chilblains (Pernio): เริ่มด้วยผิวหนังแดง คันจากการอีกเสบเนื่องจากความเย็นถ้ายังรับสัมผัสต่อไปจะกลายเป็น chronic pernio หรือ blue toes
      - Immersion Foot
      - Frostbite:มีการแข็งของผิวหนังส่วนที ปกคลุมได้แก่ผิวหนังและเนื้อเยื่อชั้นใต้ผิวหนังทําใหเ้กิดอาการชา เจ็บแปลบหรือคัน ผิวหนังจะเป็นสีเทาขาว
        การรู้สติลดลง พูดลิ้นรัว กระวนกระวายการเคลื่อนไหวที่ต้องการความละเอียดเสียไป
      - มีอาการอ่อนแรงทั้งตัวและทําอะไรเชื่องช้าลงปัสสาวะบ่อยผิวหนังดูบวม และเย็น ถ้าเป็นมากขึ้นความจําจะเลวลง นั่งเฉย ไม่มีตัวสั่น
  - - - รังสีแพทย์
      - คนงานเหมืองแร่ยูเรเนียม
      - ผู้ปฏิบัติงานในโรงไฟฟ้าปฏิกรณ์นิวเคลียร์
      - บุคลากรทางทหาร
      - ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องฉายรังสีในทางการแพทย์เช่น
        นักรังสีเทคนิคและผู้ช่วยทันตแพทย์และผู้ช่วยแพทย์
- - - - ปวดหลัง กล้ามเนื้อหดเกร็งอาเจียน
      - กระสับกระส่าย หรือ ตื่นตกใจ หงุดหงิด
      - ผู้ป่วยจํานวนน้อยบางรายมีอาการปอดบวมน้ำ ความดันโลหิตสูง
      - และหัวใจล้มเหลว
    - - ล้างบริเวณที่ถูกต่อยด้วยน้ำส้มสายชู (ไม่เจือจาง)
      - ใช้ผักบุ้งทะเลซึ่งชอบขึ้นอยู่แถวชายหาดที่มีแมงกะพรุน ขยี้กับส้ม สายชูความเข้มข้น 5% ประคบผิวหนังบริเวณที่โดนพิษแล้วห่อ ด้วยผ้าขาวบาง ทิ้งไว้ 30-60 นาที อาการระคายจะค่อยๆดีขึ้น ข้อสําคัญผักบุ้งทะเลต้องสะอาด
  - - - งูที่ผลิตพิษต่อระบบประสาท (neurotoxin) ได้แก่ งูเห่าไทย (Cobra, Naja kaouthia) งูเห่าพ่นพิษ (Spitting cobra, Naja siamensis) งูจงอาง (King cobra, Ophiophagus hunnah) งูสามเหลี่ยม (Banded krait, Bungarus fasciatus) งูทับสมิงคลา (Malayan krait, Bungarus candidus)
      - งูที่ผลิตพิษต่อระบบเลือด (hematotoxin) ได้แก่ งูแมวเซา (Russell’s viper, Daboia russelli) งูกะปะ (Malayan pit viper, Calloselasma rhodostoma) งูเขียวหางไหม้ (Green pit viper, Trimeresurus spp.)
      - งูที่ผลิตพิษต่อระบบกล้ามเนื้อ (myotoxin) ได้แก่ งูทะเล ทําให้เกิด rhabdomyolysis
      - อื่นๆ เช่น กลุ่มงูพิษเขี้ยวหลัง เช่น งูปล้องทอง งูลายสาบคอแดง งูหัว กระโหลก ฯลฯ ซึ่งมีพิษอ่อน
    - - ใช้เชือกรัดเหนือแผลอาจเกิดเนื้อตายมากขึ้น อาจทํา pressure immobilization bandage
      - ล้างแผลด้วยน้ำสะอาด ห้ามกรีดตัด ดูด จี้ไฟ หรือพอกยาบริเวณแผลที่ถูกงูกัด เนื่องจากอาจทำให้มีการติดเชื้อได้ และการดูดแผลงูกัด อาจเกิดอันตรายร้ายแรงต่อผู้ดูด
      - พยายามให้บริเวณที่ถูกงูกัดเคลื่อนไหวน้อยที่สุด โดยเฉพาะอวัยวะส่วนที่ถูกงูกัด จะชะลอการซึมของพิษงูเข้าสู่ร่างกายได้