Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การตรวจร่างกายระบบประสาท …

- - - - รับความรู้สึก ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ ระบบต่อมไร้ท่อและระบบประสาทอัตโนมัติ
    - - ควบคุมสมดุล การเคลื่อนไหวของร่างกาย
- - - - ให้ผู้ป่วยหลับตาและกางเเขนออกเต็มที่ แล้วเหวี่ยงแขนเข้าในให้เป็นวงจนปลายนิ้วทั้งสองข้างมาแตะกันตรงกลาง
    - - ให้ผู้ป่วยหลับตาและกางแขนข้างหนึ่งออกเต็มที่โดยยื่นนิ้วชี้ออก นิ้วชี้ของมืออีกข้างสัมผัสจมูก
      - นำนิ้วชี้ข้างที่สัมผัสจมูกไปสัมผัสกับปลายนิ้วชี้ข้างกางออก
      - ทำซ้ำ 2-3 ครั้ง สลับทำอีกข้างหนึ่ง
    - - ผู้ป่วยลืมตาใช้ปลายนิ้วสัมผัสจมูกตนเองและนำไปสัมผัสกับปลายยิ้วชี้ของพยาบาล
      - พยาบาลเปลี่ยนตำแหน่งของนิ้วชี้ไปทางซ้ายและขวา
    - - ท่านอนเป็นท่าที่เหมาะสมสำหรับการตรวจ
      - ผู้ป่วยยกขาข้างหนึ่งแล้ววางเส้นเท้าลงบนเข่าอีกข้าง
      - ไถส้นเท้าไปตามหน้าแข้งและหลังเท้าจนถึงปลายเท้าด้วยความเร็วพอสมควร
    - - ผู้ป่วยยืนหลับตา เท้าชิดกัน หงายฝ่ามือและเหยียดแขนไปข้างหน้า
      - สังเกตว่าผู้ป่วยสามารถทรวงตัวอยู่ได้หรือไม่หรือล้มเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง
      - ผู้ประเมินอาจออกแรงผลักเบาๆ ด้วยปลายนิ้วไปข้างใดข้างหนึ่ง
  - - - การทดสอบอาการคอแข็ง
        
        ปกติจะสามารถยกศีรษะขึ้นได้โดยไม่มีอาการเจ็บปวด
        
        มีอาการเจ็บคอหรือเกร็งกล้ามเนื้อคอ แสดงว่าการทดสอบให้ผลเป็นบวก อาจหมายถึงมีพยาธิสภาพของเยื่อหุ้มสมอง
      - การทดสอบอาการ Kernig
        
        ผู้รับบริการงอเข่า 90 องศา
        
        พยาบาลค่อยๆ จับเข่าของผู้รับบริการยืดออก
        
        ถ้ายืดไม่ได้และมีอาการปวดกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลังแสดงว่าผลตรวจได้บวก
        
        อาจมีการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง
  - - - ใช้วัตถุปลายทู่ขูดที่ฝ่าเท้า
  - - - ระดับความรู้สึกตัวปกติ เหมือนคปกติทั่วไป
    - - ระดับความรู้สึกซึมลง อยากหลัง ต้องปลุกเรียก ยังพูดรู้เรื่อง
    - - ระดับความรู้สึกซึมลงมาก พูดจาไม่รู้เรื่อง ไม่รู้จักสถานที่ เวลา บุคคล เรียกว่าDisorientation
    - - จะเอะอะอาละวาดมากขึ้น หงุดหงิด ตอบคำถามไม่ได้ บางครั้งต้องจับมัดไว้ เรียกว่า Restrained
    - - ความรู้สึกซึมมาก ต้องปลุกแรงๆ ลืมตาปัดและหลับต่อ เรียกว่า Semicoma
    - - ความรู้สึกไม่รู้สึกตัว ไม่มีการตอบสนอง
  - - - ทดสอบประสาทในการดมกลิ่น โดยการให้ผู้ป่วยดมกลิ่นของที่คุ้นเคยหลับตาในขณะที่ดม แล้วให้ผู้ป่วยบอกสิ่งที่ใช้ก็เป็นของหาง่าย เช่น สบู่ ยาสีฟัน กาแฟ เป็นต้น
    - - ให้ทดสอบการมองเห็นแจ่มชัด (visual acuity) โดยการให้ผู้ป่วยปิดตาข้างหนึ่งแล้วให้อ่านหนังสือพิมพ์ ห่างจากใบหน้า 15-18 นิ้ว ทดสอบลานสายตา (peripheral vision) โดยการที่ยืนหรือนั่งห่างจากผู้ป่วยประมาณ 2 ฟุต ให้ปิดตาทีละข้าง แล้วใช้มืออีกข้างหนึ่งชูนิ้วชี้วางไว้ด้านข้างผู้ป่วย ห่างออกไปประมาณเกือบสุดแขน ดูว่าผู้ป่วยสามารถเห็นนิ้วมือหรือไม่
    - - ส่วนใหญ่จะทดสอบพร้อมกัน การตรวจสอบการกลอกตาโดยชูนิ้วให้เหนือศีรษะผู้ป่วย ห่างจากตาประมาณ 18 นิ้ว ให้ผู้ป่วยมองไปหลายๆ จุดที่นิ้วเคลื่อนที่ไป 6 ทิศทาง คือ เหนือลูกตา ระดับตา และต่ำกว่าตาทั้งซ้ายและขวา นอกจากนี้ Oculomotor ยังควบคุมการปิดเปิดตา และรูม่านตา การตรวจสอบรูม่านตาให้ใช้ไฟฉายส่องมาที่ลูกตา แล้วฉายไปทางข้างดูว่ารูม่านตามีการหดตัวหรือไม่ ขนาดของรูม่านตาที่วัดได้คือรูม่านตาก่อนหดตัว ดูว่ารูม่านตาหดเร็วหรือช้า ควรดูในที่มืด ผู้ป่วยจะต้องไม่ได้รับยาที่มีผลต่อรูม่านตาทั้งยา รับประทานและยาหยอดตา
    - - เป็นเส้นประสาทที่ควบคุมการทำงานของมอเตอร์ของกล้ามเนื้อขมับ (temporal) หรือกล้ามเนื้อในการเคี้ยว (masseter muscles) เพื่อประเมินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขมับ โดยการวางนิ้วมือที่ขมับแล้วให้เคี้ยวฟัน การตรวจกล้ามเนื้อในการเคี้ยว โดยวางนิ้วมือไว้ที่ขากรรไกรของผู้ป่วย แล้วให้เคี้ยวฟันอีกครั้งหนึ่ง นอกจากนี้ประสาทคู่ที่ 5 นี้ ยังควบคุมความรู้สึกบริเวณลูกตา โหนกแก้ม และขากรรไกร (Ophthalmic, Maxillary และ Mandibular sensation) ด้วย การตรวจสอบทำได้โดยให้ใช้สำลีสัมผัสที่ใบหน้าบริเวณหน้าผาก แก้ม และ ขากรรไกร ที่ใบหน้า 2 ซีก ให้ผู้ป่วยปิดตาขณะสัมผัสและให้ผู้ป่วยบอกเมื่อสำลีสัมผัสหน้า
    - - เส้นประสาทนี้ จะควบคุมปุ่มรับรส (taste buds) และกล้ามเนื้อใบหน้า (Facial muscle) ให้ผู้ป่วยลืมตากว้าง ๆ ยักคิ้ว ยิงฟัน ปิดตาให้แน่นต้านมือผู้ตรวจที่พยายามลืมตาผู้ป่วย
    - - ทดสอบการได้ยิน โดยการยืนข้างหูผู้ป่วยแต่ละข้างห่าง 2 ฟุต พูดเลข 2 หลักเบาๆ แล้วถามผู้ป่วย
    - - เป็นการทดสอบการกลืน ถ้าเราไม่ทดสอบปุ่มรับรส ให้ทดสอบการทำงานของมอเตอร์ โดยผู้ตรวจใช้มือวางบริเวณลำคอผู้ป่วย แล้วให้กลืนนํ้าลาย เราจะรู้สึกว่ามีการขยับกลืน แล้วทดสอบรีเฟล็กซ์การขย้อน (gag reflex) โดยการใช้ไม้กดลิ้นหรือไม้พันสำลียาวแตะที่โคนลิ้นผู้ป่วยรู้สึกจะอาเจียน
    - - ประสาทคู่นี้ควบคุมกล้ามเนื้อกระดูกสันอก ไหปลาร้า และปุ่มกกหู (sternocleidomastoid muscle) และกล้ามเนื้อหลัง (trapezius muscles) ทดสอบ กล้ามเนื้อ กระดูกสันอก ไหปลาร้า และปุ่มกกหู โดยการที่ใช้มือวางที่แก้มผู้ป่วย แล้วให้หันหน้าไปด้านข้าง จะรู้สึกถึงแรงที่หันดันฝ่ามือผู้ตรวจทดสอบกล้ามเนื้อหลังโดยการวางฝ่ามือไว้บนไหล่ผู้ป่วยแล้ว ให้ผู้ป่วยยกไหล่ขึ้น
    - - ประสาทคู่นี้ควบคุมการเคลื่อนไหวของลิ้น โดยให้ผู้ป่วยแลบลิ้นดูว่าอยู่ในแนวกึ่งกลางหรือไม่
  - - - ให้ผู้รับบริการหลับตา จะนำวัตถุไปวางในมือ เช่น ปากกา ยางลบ ให้ผู้รับบริการทายว่าคือวัตถุอะไรทดสอบทีละข้าง
      - การทดสอบความจำแนกลักษณะของวัตถุโดยการสัมผัส
    - - การรับรู้การสั่นสะเทือน
      - ใช้ส้อมเสียงความถี่ เคาะให้สั่นแล้ววางบนหลังกระดูก เช่น ตาตุ่ม หัวเข่า ข้อศอก ข้อมือ หรือตามกระดูกสันหลัง
    - - การรับรู้สิ่งที่เขียนบนผิวหนัง
  - - - การทดสอบการหดตัวของถุงอัณฑะ
        
        ปฏิกิริยาตอบสนอง จะเห็นลูกอัณฑะด้านที่ทดสอบหดตัว
        
        ให้ผู้รับบริการนอนหรือนั่ง
        
        พยาบาลใช้วัตถุทู่ๆ ขีดลากที่ด้านในของต้นขาในแนวเฉียงลงล่างและเข้าใน
      - การตรวจปฏิกิริยาตอบสนองที่ผนังหน้าท้อง
        
        ให้ผู้รับบริการนอนหงาย
        
        ใช้วัตถุปลายทู่เขี่ยบริเวณหน้าท้อง รอบๆสะดือเบาๆ
        
        ลากเฉียงจากด้านนอกเข้าด้านใน
      - ทดสอบปฏิกิริยาของแก้วตา
        
        เป็นการตรวจสอบการทำงานของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5
    - - Triceps reflex
        
        เป็นการตรวจสอบการทำงานของเส้นประสาท Cervical spinal nerve คู่ที่ 6-7 และ Radial nerve
        
        ปลายแขนห้อน ใช้ไม้เคาะบริเวณเอ็นของกล้ามเนื้อ Triceps brachealis
      - Biceps reflex
        
        เป็นการตรวจสอบการทำงานของเส้นประสาท Cervical spinal nerve คู่ที่ 5 และ Musculocutaneous nerve
        
        ผู้รับบริการงอข้อศอกเล็กน้อย ผู้ตรวจวางนิ้วหัวแม่มือบน Biceps tendon กดปลายนิ้วหัวแม่มือลงเล็กน้อง ใช้ไม้เคาะรีเฟล็กซ์
      - Quadriceps reflex
        
        Femoral nerve
        
        การตอบสนองที่ปกติ ขาท่อนล่างจะเหยียดเนื่องจาก Quadriceps femolis
        
        ให้ผู้รับบริการนั่งห้อย เท้าที่ขอบเตียง
        
        ใช่ไม้เคาะรีเฟล็กซ์บริเวณ Patella tendon
        
        เป็นการตรวจสอบการทำงานของเส้นประสาท Lumbar spinal nerve คู่ที่ 2-4