Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีระของระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram
พยาธิสรีระของระบบทางเดินหายใจ
การขนส่งออกซิเจน
oxygen ละลายในน้ำไม่ได้ดี
แต่มีความสารถจับกับฮีโมโกลบินได้ดี ออกซิเจนที่ผ่านเข้าถุงลมมี 2 แบบ
ละลายในพลาสมา วัดได้จากการเจาะ ABG
จับกับฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง
วัดได้จากการจับ pulse O2 saturation
สาเหตุของอาการหายใจลำบาก
ความผิดปกติของระบบประสา
ความผิดปกติของระบบหายใจ
ความผิดกติของระบบไหลเวียนเลือด
ศูย์ควบคุมการหายใจถูกกดหรือกระตุ้น
การไอ
เป็นกลไกการตอบสนองของร่างกายอย่างหนึ่งต่อสิ่งผิดปกติในทางเดินหายใจ เป็นกลไกป้องกันที่สำคัญของร่างกายในการกำจัดเชื้อโรค
ประเภทของอาการไอ
ไอแบบมีเสมหะ
มักพบในโรคของหลอดลม
และการติดเชื้อแบคทีเรีย
ไอแห้ง พบในโรคหืด ภูมิแพ้ วัณโรคปอด
ผลข้างเคียงจากการทานยากลุ่ม ACE inhibitor
ไอเป็นเลือด พบในโรคมะเร็งของหลอดลม
การติดเชื้อ โดยเฉพาะวัณโรค
อาการเขียวคล้ำ
เขียวคล้ำตามปลายมือ ปลายเท้า เยื่อบุผิว
ซึ่งสังเกตุจากเยื่อบุใต้หนังตา ลิ้น กระพุ้งแก้ม
ริมฝีากด้านใน
สาเหตุเกิดจากโรคของหัวใจและปอด
ที่ทำให้ออกซิเจนจับกับฮีโมโกลบินลดลง
Central cyanosis
เกิดขึ้นเมื่อ arterial desaturation
Peripheral cyanosis
เกิดขึ้นเมื่อมีการใช้ออกซิเจนในร่างกายส่วนปลายมากกว่าปกติ
อาการนิ้วปุ้ม (Clubbing)
ผลมาจากการพร่องออกซิเจนเรื้อรัง
ทำให้เกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเนื้อเยื่อเล็บ
เกิดหลอดเลือดฝอยและเนื้อเยื่อขยายตัวเพิ่มจำนวน
อาการเจ็บหน้าอก
Cardiac
บีบรัดหนักๆ คล้ายถูกทับ
ร้าวแขนหรือไหล่ทั้ง 2 ข้าง
Pleura
เจ็บแปล๊บ (Sharp pain)
เจ็บสัมพันธ์กับการหายใจ
Chest wall
ปวดแสบร้อนตามแนวเส้นประสาทถ้าเป็นโรคเส้นประสาท
กดเจ็บบริเวณผิว
อาจเห็นการอักเสบบริเวณผิวหรือข้อต่อ
GI tract
มักเจ็บบริเวณท้องหรือลิ้นปี่
ในกรณีกรดไหลย้อน อาการอาจทุเลาหลังลุกยืนหรือดื่มน้ำ
ระบบการหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน
ภาวะที่ปอดไม่สามารถนำออกซิเจนเข้าสู่เลือด หรือไม่สามารถระบายคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดออกจากร่างกายผ่านการหายใจได้
Acute Hypoxemic respiratory failure
Pao2 จาก ABG < 60 mmHg มี PaCO2 ปกติหรือต่ำ
Acute hypercania respiratory failure
PaCO2 > 50 mmHg
Perioperative respiratory failure
Acute circulatory failure
ภาวะพร่องออกซิเจน
Hypoxia เนื้อเยื่อมี O2 ต่ำ
Hypoxemia เลือดมี O2 ต่ำ
สาเหตุ
Diffusion limitation การแพร่ผ่านผนังถุงลมเสียไป
Hypoventilation การหายใจช้าหรือตื้น ทำให้การระบายอากาศลดลงส่งผลให้ PaCO2 สูง
Decrease PIO2 เช่นการอยู่บนที่สูง
V/Q mismatch มีการระบายอากาศหรือการไหลเวียนเลือดที่ลดลง
Shunt มีพยาธิสภาพที่ส่งผลให้ไม่เกิดการแลกเปลี่ยนก๊าซ
ภาวะคาร์บอนไดออกไซด์คั่ง (Hypercapnia)
เป็นภาวะที่ CO2 ในปอดและเลือดสูงกว่าปกติ PaCO2 > 45 mmHg
สาเหตุ
Hypoventilation หายใจช้าหรือหายใจตื้นไป
มีความผิดปกติที่ deadspace เพิ่มขึ้น เช่น โคถุงลมโป่งพองที่รุนแรง
มีการสร้าง Co2 มากกว่าปกติ
Pulmonary edema
ภาวะที่ความดันใน pulmonary capillary เพิ่มขึ้นนำไปสู่การรั่วของของเหลว ไปสู่ชั้น inerstitium และอาจผ่านไปสูุ่งลมได้
Atelectasis
ภาวะที่ถุงลมปอดไม่สามารถขยายได้ปกติ ส่งผลให้ถุงลมปอดส่วนที่มีการแฟบ ไม่สามารถแลกเปลี่ยนก๊าซได้อย่างปกติ
Ventilator supply and demand
Ventilatory supply คือความสามารถสูงสุดของร่างกายในการหายใจโดยไม่เกิดการอ่อนล้าของกล้ามเนื้อหัวใจ
Ventilatory demand คือริมาณการหายใจที่ทำให้เกิดการระบายอากาศที่เพียงพอ ไม่เกิดภาวะ PaCo2 ในเลือดสูงกว่าปกติ
ปกติ Supply จะมากกว่า Demand
โคโรนาไวรัส
RNA virus สามารถก่อโรคทางเดินหายใจและทางเดินอาหาร
SAR-Co-V
MERS-Co-V
COVID-19
ระยะฟักตัว 4-5 วัน (2-14 วัน)
การติดต่อ
Droplets
Air borne
Direct contact
อาการ
ส่วนใหญ่มีอาการไอ
ในผู้มีอาการ อาจามีอาการของการติดเชื่อไวรัส หรือปอดอักเสบ
การรักษา
ส่วนใหญ่หายได้เอง
ยาที่ใช้ใการรักษา ใช้กรณีอาการรุนแรง ส่วนใหญ่ยังอยู่ในการทดลอง
ในผู้ป่วยที่อาการรุนแรงหรือวิกฤต เน้นการประคับประคองจนกระทั่งพ้นอาการวิกฤต