Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การประเมิน หน้าท้อง Abdomen - Coggle Diagram
การประเมิน หน้าท้อง Abdomen
การตรวจหน้าท้องเเบ่งเป็น 4 ส่วน 9 ช่อง
การดู
ดูลักษณะหน้าท้อง โตกว่าผิดปกติไหม
มีการโป่งนูนเฉพาะที่ไหม
แผลเป็น scar รอยแผลผ่าตัดหรือลายที่ผนังหน้าท้อง
หลอดเลือดดำโป่งพอง Superficial vein dilatation
สะดือมีการดึงรั้ง ในผู้ที่มีการอักเสบหรือไส้เลื่อน Umbilical hernia
การเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารหรือลำไส้ แสดงถึงการอัดตัน
การเคลื่อนไหวของผนังหน้าท้องที่ผู้ป่วยหายใจเข้าเเละออก
การฟัง
ใช้ Stethoscope ด้าน bell ฟังทั้ง 4 Quadrants และฟังอย่างน้อย 3 นาที
ฟังการเคลื่อนไหวของลำไส้ Bowel sound ปกติได้ยิน 6-12 ครั้ง/นาที
เสียงผิดปกติ เสียงฟู่ Bruit เกิดจากความผิดปกติของหลอดเลือดเเดง
การเคาะ
การเคาะช่องท้อง
ใช้ปลายนิ้วกลางข้างขวาเคาะเบาๆลงบนนิ้วซ้ายของผู้ตรวจ ที่วางเเนบหน้าท้องผู้ป่วย จากส่วนที่โปร่งไปทึบ อวัยวะที่อยู่ลึกจะเคาะเเรงขึ้น
การเคาะเพื่อหาสารน้ำ
ตรวจการเปลี่ยนที่ของเสียงเคาะทึบ Shifting dullness
คืออการตรวจสารน้ำเปลี่ยนทไปอยู่ส่วนต่ำสุดตามเเรงโน้มถ่วง ผู้ป่วยนอนหงาย เคาะจากสะดือด้านซ้ายเเละขวาจนถึงเเนวเส้นกลางรักแร้ ปกติจะได้ยินเสียงโปร่ง ถ้ามีน้ำจะเป็นเสียงทึบ ให้ผู้ป่วยพลิกตัวบริเวณที่มีสารน้ำจะเปลี่ยนมาอยู่ด้านล่าง ดังนั้นบรอเวณเอวจะเปลี่ยนเป็นเสียงโปร่ง
ตรวจหาสั่นสะเทือนของสารน้ำ Fluid thrill
ผู้ป่วยนอนหงายผู้ตรวจวางมือซ้ายขนานกับหน้าท้องด้านขวา เเล้ใช้มือขวาของผู้ตรวจเคาะเบาๆที่ท้องก้านซ้าย ถ้ามีน้ำในช่วงท้องผู้ตรวจจะรู้สึกถึงการสั่นสะเทือน
การตรวจการแสดงหลุมบ่อ Puddie sign
ตรวจหาสารน้ำในช่องท้อง โดยเฉพาะจำนอนน้อย วิธีนี้ไม่นิยมใช้เนื่องจากเป็นท่าที่ไม่สะดวกกับผู้ป่วย
การเคาะตับ
การเคาะในเเนวเส้นกลาง MCL. เริ่มจากหน้าท้องด้านล่างต่ำกว่าสะดือมีเสียงโปร่ง ค่อยๆเคาะขึ้นบนจนได้ขอบล่างของตับ จะมีเสียงทึบ เเละเคาะจากหน้าอกจะมีเสียงโปร่งค่อยๆเคาะต่ำลงจนจบขอบบนของตับ จากนั้นวัดความสูงของตับ Liver span
การคลำ
การคลำเบาๆ หรือตื้นๆ Light palpation การวางปลายนิ้วชิดกันเเล้วค่อยกดตามบริเวณต่างๆของหน้าท้อง สังเกตสีหน้าท่าทางผู้ป่วย
Tenderness
กดเจ็บเฉพาะที่หรือทั่วไป มีพยาธสภาพของอวัยวะที่ตำแหน่งกดเจ็บ เรียกว่า Generalized tenderness
Rebound tenderness
เจ็บเมื่อผู้ป่วยเอามือมากดลึกๆเเละปล่อยเร็ว เเสดงว่ามีการอักเสบของ Parietal peritoneum เช่น Appendicitis,Peritonitis
Rigidity
การเเข็งเกร็งของกล้าเนื้อหน้าท้องตลอดเวลาที่ถูกกด มีการอักเสบที่ Perietal peritoneum เเข็งเป็นกระดาน board-like-rigidity พบใน PU perforate
Guarding หรือ Spasm
การเเข็งของกล้ามเนื้อหน้าท้องถ้าเกิดโดยไม่จงใจ เป็นการอักเสบของ Visceral peritoneum เมื่อกดจะมีกล้ามเนื้อหน้าท้องหดตัว
Myrphy's sign
ตรวจในรายที่สงสัยว่ามีการอักเสบของถุงน้ำดี Ac. Cholecystitis ใช้มือข้างขวาวางบนชายโครงขวา ให้นิ้วหัวเเม่มือกดบริเวณถุงน้ำดี ให้ผู้ป่วยหายใจเข้า-ออก ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บ สะดุ้ง หรือกลั้นหายใจเพื่อไม่ให้ถุงน้ำดีมาโดนนิ้วมือ เเสดงว่ามีการสักเสบ Murphy's sign position
การคลำลึกๆ หรือการคลำใช้สองมือ Deep/bimanual วิธีใช้ตรวจหาอวัยวะโตกว่าปกติ คลำหาก้อนในช่องท้อง
ไส้ติ่งอักเสบ Rovsing's sign & Mc Burney's sign
การคลำตับ
ใช้มือซ้ายรองด้านหลังผู้ป่วยมือขวาวางราบบนผนังหน้าท้อง ใช้ปลายนิ้วชี้ไปทาผู้ป่วย ผู้ป่วยงอเข่าเล็กน้อยหายใจ เข้า-ออกลึกๆช้าๆทางปากคลำจากหน้าท้องด้านขวาล่างค่อยๆเคลื่อนขึ้นข้างบนเข้าหาชายโครงจนนิ้วคลำพบตับ
การคลำโดยวิธีเกียว Hooking technique
ใช้นิ้วกดนิ้วลงบริเวณใต้ชายโครงขวา เเล้วดึงเข้าหาชายโครงขณะที่ผู้ป่วยหายใจเข้าลึกๆ
การคลำม้าม
ใช้มือซ้ายดันด้านหลังของผู้ป่วยในระดับชายโครงซ้ายมือขวาวางบนหน้าท้องให้นิ้วตั้งฉากกับชายโครงซ้าย เริ่มคลำหน้าท้องด้านซ้าย เพื่อป้องกันการผิดพลาด ในรายที่ม้ามโตมากๆ ค่อยๆเลื่อนขึ้นไปด้านบนจนปลายนิ้วพบกับม้ามยื่นออกมาใต้ชายโครงซ้าย
สามารถพบม้ายขนาดโตกว่าปกติ 3 เท่าในรายที่เป็น Portension hypertension,Polycythemia,Thalassmia
การบรรยายลักษณะของก้อนที่พบ
ขนาด size
ตำเเหน่ง Location
รูปร่าง Shape
ผิว Surface
ขอบ Edge
ความเเข็งนุ่ม Consistency
การกดเจ็บ Tenderness การเคลื่อนไหว Mobility การสั่นสะเทือน Pulsation