Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

อริยสัจ 4 - Coggle Diagram

- - - - กามตัณหา
        
        อยากในวัตถุ
      - ภวตัณหา
        
        อยากในนามธรรม
      - วิภวตัณหา
        
        ความเบื่อ
- - - - การเกิดขึ้น
      - กฎของการดำรงอยู่
      - ความเป็นเหตุเป็นผล
      - เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนั้นมีตาม
        เมื่อสิ่งนี้เกิด สิ่งนั้นเกิดตาม
        เมื่อสิ่งนั้นไม่มี สิ่งนั้นไม่มีตาม
        เมื่อสิ่งนี้ดับลง สิ่งนั้นย่อมดับตาม
      - อวิชชา > สังขาร > วิญญาณ > นามรูป > สฬายตนะ > ผัสสะ > เวทนา > ตัณหา > อุปาทาน > ภพชาติ > ชรา-มรณะ
    - - กฎธรรมชาติ
        
        จิตตนิยาม-การทำงานของจิตใจ
        
        กรรมนิยาม-พฤติกรรมมนุษย์
        
        พีชนิยาม-การสืบพันธุ์
        
        ธรรมนิยาม-ความเป็นเหตุเป็นผล
        
        อุตุนิยาม-ลม ฟ้า อากาศ
    - - กรรม = การกระทำที่มีเจตนา
      - ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
      - กัมมสัทธา (เชื่อว่ากรรมมีจริง)
        วิปากสัทธา (เชื่อผลของกรรม)
        กัมมัสสกตาสัทธา (เชื่อว่าสัตว์ทั้งปวงมีกรรม)
    - - การคิดใคร่ครวญ
        
        กุศลวิตก
        
        อพยาบาทวิตก-ไม่คิดพยาบาท
        
        อวิหิงสาวิตก-ไม่คิดเบียดเบียน
        
        เนกขัมมวิตก-ไม่ยึดติด
        
        อกุศลวิตก
        
        กามวิตก-คิดอยาก
        
        พยาบาทวิตก-คิดพยาบาท
        
        วิหิงสาวิตก-คิดเบียดเบียน
    - - สัตตวณิชชา-ค้ามนุษย์
      - มังสวณิชชา-ค้าเนื้อสัตว์
      - สัตถวณิชชา-ค้าอาวุธ
      - วิสวณิชชา-ค้ายาพิษ
      - มัชชวณิชชา-ค้าน้ำเมา
      - ผิดศีล5ประการ
    - - สิ่งขวางความก้าวหน้า
        
        กามฉันทะ-ความพึงพอใจ
        
        พยาบาท-ความโกรธ
        
        ถีนมิทธะ-ความหดหู่
        
        อุทธัจจกุกกุจจะ-ความฟุ้งซ่าน
        
        วิจิกิจฉา-ความสงสัยลังเล
    - - การยึดมั่น
        
        กามุปาทาน-ยึดในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส
        
        ทิฏฐมาทาน-ยึดในทิฏฐิ ความเชื่อ
        
        สีลัพพตุปาทาน-ยึดในศีลและพรต
        
        อัตตวาทุปาทาน-ยึดในตัวตน
  - - - เรื่องราวธรรมดาที่เกิดขึ้นบนโลก
        
        ลาภ-เสื่อมลาภ
        
        ยศ-เสื่อมยศ
        
        สุข-ทุกข์
        
        สรรเสริญ-นินทา
      - มุ่งสอนให้เรายอมรับว่าสรรพสิ่งในโลก
    - - องค์ประกอบชีวิต 5 ส่วน
      - เเยกย่อยได้ 2 ส่วน
        
        รูปธรรม
        
        ร่างกาย
        
        ธาตุ 4
        
        น้ำ
        
        ลม
        
        ดิน
        
        ไฟ
        
        นามธรรม
        
        เวทนา
        
        ความรู้สึก
        
        ทุกข์
        
        อุเบกขา
        
        สุข
        
        สัญญา
        
        การหมายรู้
        
        เจตสิก
        
        ส่วนประกอบของจิต
        
        วิญญาณ
        
        การรับรู้ประสาทสัมผัส
        
        6 อย่าง
        
        จมูก
        
        ลิ้น
        
        ตา
        
        กาย
        
        หู
        
        ใจ
        
        จิต
        
        สังขาร
        
        สิ่งที่ปรุงเเต่งขึ้น เเรงจูงใจ
  - - - ศีลภาวนา
      - จิตภาวนา
      - กายภาวนา
      - ปัญญาภาวนา
    - - การหลุดพ้นจากกิเลสด้วยการข่มไว้ด้วยฌาณ
      - การหลุดพ้นจากกิเลสด้วยธรรมที่ตรงกันข้ามกัน
      - การหลุดพ้นจากกิเลสด้วยการปฎิบัติมรรค 8
      - การหลุดพ้นจากกิเลสด้วยอริยผล
      - การหลุดพ้นจากกิเลสด้วยที่ปลอดโปร่ง
    - - สภาวะที่เที่ยงเเท้แน่นอน
      - สภาวะที่ไม่ถูกปรุงแต่ง
      - สภาวะที่ไม่ตาย
      - สภาวะที่ประเสริฐสุด
  - - - สัทธัมมัสสวนะ-การใส่ใจในการเล่าเรียน
      - โยนิโสมนสิการ -การคิดอย่างรอบคอบ
      - สัปปุริสังเสวะ-การคบหาคนดี
      - ธัมมานุธัมมปฏิบัติ -การปฎิบัติตนถูกต้องตามคลองธรรม
    - - ปฏินัติสัทธรรม
      - ปฏิเวธสัทะณณฒ
      - ปริยัติสัทธรรม
    - - สติพละ
      - สมาธิพละ
      - วิริยะพละ
      - ปัญญาพละ
      - สัทธาพละ
    - - เชื่อกรรม
      - ไม่แสวงหาเขตบุญนอกพระพุทธศาสนา
      - มีศีลบริสุทธิ์
      - บำรุงพระพุทธศาสนา
      - ศรัทธา
    - - ธรรมที่นำความเจริญมาสู่หมู่คณะ
        
        หมั่นประชุมกันอย่างเนืองนิตย์
        
        พร้อมเพียงกันประชุม / เลิก
        
        ไม่บัญญัติสิ่งใหม่อันขัดต่อหลักการเดิม ไม่ล้มล้างบัญญัติเก่าที่ยังใช้ได้
        
        เคารพนับถือและเชื่อฟังผู้ใหญ่
        
        ปกครองสตรีมิให้ถูกข่มเหงรังแก
        
        เคารพในปูชนียสถาน ปูชนียบุคคล
        
        ป้องกันภัยแก่ สมณะ ชี พราหมณ์ ผู้เป็นที่พึ่งทางใจของประชาชน
    - - วิธูโร
      - นิสสยสัมปันโน
      - จักขุมา
    - - อารักขสัมปทา
      - กัลยาณมิตตตา
      - อุฏฐานสัปทาน
      - สมชีวิตา
    - - บำรุงตนเอง+ครอบครัว
      - บำรุงมิตรสหาย
      - เก็บไว้ยามจำเป็น
      - บำรุงศาสนา
      - ทำพลี 5
    - - ศรัทธา
      - ศีล
      - สุตะ
      - จาคะ
      - ปัญญา
    - - อัตตาธิปไตย
      - โลกาธิปไตย
      - ธรรมาธิปไตย
    - - ธรรมะที่สร้างความสามัคคี
        
        เมตตากายกรรม - กระทำด้วยเมตตา
        
        เมตตาวจีกรรม - พูดด้วยเมตตา
        
        เมตตามโนกรรม - คิดด้วยเมตตา
        
        สาธารโภคี - แบ่งทรัพย์ของตนเพื่อสาธารณประโยชน์
        
        สีลสามัญยตา - มีความประพฤติดี
        
        ทิฏฐิสามัญญาตา - เคารพรับฟังความเห็นผู้อื่น
    - - มัททวะ คือ อ่อนโยน
      - ตปะ คือ ความเพียร
      - อาชชวะ คือ ความซื่อตรง
      - อักโกธะ คือ ความไม่โกรธ
      - บริจาค คือ เสียสละ
      - อวิหิงสา คือ ความไม่เบียดเบียน
      - ศีล คือ ประพฤติที่ดีงาม
      - ขันติ คือ ความอดทน
      - ทาน คือ การให้
      - อวิโรธนะ คือ ความเที่ยงธรรม
    - - ภยตูปัฏฐานญาณ
      - อาทีนวานุปัสสนาญาณ
      - ภังคานุปัสสนาญาณ
      - นิพพิทานุปัสสนาญาณ
      - อุทยัพพานุปัสสนาญาณ
      - มุญจิตุกามยตาญาณ
      - สุจจานุโลมิกญาณ
      - ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ
      - สังขารุเปกขาญาณ
    - - สันโดษ
      - บรรลุนิพพาน
      - จิตไม่มัวหมอง
      - เห็นอริยสัจ
      - ประพฤติพรหมจรรย์
      - ความเพียรเผากิเลส
      - จิตเกษม
      - จิตไม่เศร้าโศก
      - ถูกโลกธรรมจิตไม่หวั่นไหว
      - สงเคราะห์ภรรยา
      - สงเคราะห์บุตร
- - - - มีสติ
      - ระมัดระวังขณะขับขี่