Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาออกฤทธิ์ต่อระบบเลือด - Coggle Diagram
ยาออกฤทธิ์ต่อระบบเลือด
Medications Affecting Coagulation
Tranexamic acid
กลไกออกฤทธิ์
ยาจะเข้าจับที่fibrin biding site บน plasminogenแบบผันกลับได้ ทำให้
โครงสร้างของไฟบรินคงตัว
การใช้ยา
ป้องกันภาวะมีเลือดออกผิดปกติขณะผ่าตัด ทุเลาในผู้ป่วยhemophilia
ผลข้างเคียง
มีลิ่มเลือดอุดตัน คลื่นไส้ ท้องเดิน
Vitamin K1
การใช้ยา
ห้ามการเเข็งตัวของเลือดประเภทwarfarinเกินขนาด
ผลข้างเคียง
หลังฉีดต้องดูเเลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
กลไกออกฤทธิ์
เป็น cofactor ที่จำเป็นในการสร้าง coagulation factor
ยาที่เปลี่ยนเเปลงกระบวนการเเข็งตัวของเลือด ป้องกันการเกิดลิ่มเลือด ละลายลิ่มเลือด
Anticoagulants Drug/ยาต้านการเเข็งตัว
heparin
side effect:อาจเกิดเลือดออกได้มากขึ้น
การพยาบาล
Monitor vital signs เกิดเลือดออกบริเวณไหน ดูอุจจาระ
Warfarin
ต้องมีการเจาะINR (2-3) เพื่อตรวจ>เลือดดเข็ง <เลือดไหล
Direct thrombin inhibitors/ยับยั้งตัวthrombin
dabigatran
ใช้เเทนยาheparin
Direct inhibitors of factor Xa
Rivaroxaban
มีเลือดออกได้ง่ายทางเดินอาหาร ดูค่าhemoglobin
Antiplatelets
Aspirin/Clopidogrel
เกิดเลือดออกได้ง่าย ที่สมองอาจเกิดStroke คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
Thrombolytic agents อันตรายมากที่สุดใช้ในห้องฉุกเฉินเท่านั้น
alteplase/tPA(ฉีด)
ต้องนอนเฉย
Growth Factors
กลุ่มของสารโปรตีนโพลีเปปไทด์ กระตุ้นการเจริญ
ของเซลล์เม็ดเลือดชนิดต่างๆ
ยา epoetin (EPO)
กระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดเเดง
ใช้ในภาวะเลือดจางโรคไตเรื้อรังที่ไม่พบสาเหตุ
side effect:เพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต การอุดกลั้นหลอดเลือดเกิดโรคหัวใจเเละหลอดเลือดที่ร้ายเเรง
ความดันเลือดสูง อาจไปสู่ภาวะความดันเลือด สูงขั้นวิกฤต
hypertensive crisis
ภาวะลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดดำ
เวียนศีรษะ นอนไม่หลับ คัน เจ็บตามผิวหนัง
ท้องร่วง อาหารไม่ย่อย ปวดข้อ ชา ไอ
Blood and Blood Products
เลือดรวม (Whole blood)
คือเลือดที่เจาะเก็บจากผู้บริจาค โดย 1 unit มี
ประมาณ 350-450 cc มีค่าhematocrit อย่างน้อย33%
เม็ดเลือดเเดงเข้มข้น Packed red cell(PRC)
คือเลือดที่ปั่นแยกเอา plasma ออกโดย 1 unit มีประมาณ 250 cc มีค่า
hematocrit เท่ากับหรือน้อยกว่า 80% ความหนืดสูงกว่า
ไม่ควรผสม PRC กับสารน้ำที่มี Ca2+ เพราะทำให้เกิดลิ่มเลือดได้
เกล็ดเลือดเข้มข้น Platelet concentrate
มีจำนวนเกล็ดเลือดมาก เม็ดเลือดขาวน้อย ต้องเขย่าตลอดเวลาเพื่อป้องกันการจับกลุ่มกัน1 unitสามารถเพิ่ม platelet ในร่างกายได้ 7,000-10,000 mm3
พลาสม่ารวมชนิดแช่แข็ง Fresh frozen plasma (FFP)
1 unit มีประมาณ 200-300 cc มีโปรตีน เก็บplasmaแข็งที่อุณหภูมิ -20°c ก่อนให้ต้องละลาย
FFP โดยอุ่นที่อุณหภูมิห้อง
ใช้ในผู้ป่วย เกล็ดเลือดต่ำ ผู้ป่วยมะเร็ง มีการกดทับของไขกระดูก
พลาสม่าแยกส่วน Cryoprecipitate
เป็นพลาสม่าที่ได้จากการนำFFP มาละลายแล้วปั่นแยกส่วนได้พลาสม่าส่วนตะกอนซึ่งมี factor ใน
การแข็งตัวของเลือด
ใช้เพื่อรักษา hemophilia A,DICสามารถให้ได้กับผู้ป่วยทุกกลุ่มเลือด และเก็บ
ไว้ได้นาน 1 ปี ที่อุณหภูมิ -20°c
ภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือด
ปฏิกิริยาที่เกิดจากภูมิคุ้มกัน
เม็ดเลือดแดงแตกจากหมู่เลือดที่เข้ากันไม่ได้ อาการไข้ หนาวสั่นเจ็บ
ปฏิกิริยาที่เกี่ยวกับ WBC, platelet, plasma protein มีไข้ บวมทั่วไปจนถึง
anaphylaxis ได้
ปฏิกิริยาที่ไม่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน
เมื่อให้เลือดปริมาณมากและเร็ว ทำให้เกิด pulmonary edemaได้ง่าย เกิดการติดเชื้อ ปัสสาวะเป็นเลือดเกิดจากเม็ดเลือดเเดงเเตก
ภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือดมากๆ
มีตะคริวตามกล้ามเนื้อ หัวใจทำงานผิดปกติ มีการสะสมของสารกันการแข็งตัวของ
คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง
การพยาบาลผู้ป่วย
การเตรียมผู้ป่วยก่อนให้เลือด
เจาะเลือดเพื่อตรวจสอบหมู่เลือดเเละการเข้ากันของเลือดส่งไปที่ธนาคารเลือด
รับเลือดจากธนาคารเลือด ตรวจสอบความถูกต้องเเละตรวจสอบเลือด
ให้เลือดภายใน 4 ชม.หลังได้รับเลือดจากธนาคารเลือด
หลังได้รับเลือด
เเนะนำให้พักผ่อนอย่างเพียงพอ ออกกกำลังกายตามความเหมาะสม
สังเกตอาการผิดปิกติของตนเอง
ขณะได้รับเลือด
บันทึกสัญญาณชีพทุกชั่วโมงเเละสังเกตุอาการ
หากมีอาการเเทรกซ้อน ให้หยุดการให้เลือดทันที
ดูเเลการไหล เเละไม่ควรให้นานเกินunitละ4ชม.