Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 การใช้ยาในผู้สูงอายุ - Coggle Diagram
บทที่ 8 การใช้ยาในผู้สูงอายุ
ปัจจัยที่มีผลทำให้เกิดปัญหาการใช้ยา
1.ปัจจัยที่เกี่ยวกับตัวผู้สูงอายุ
2.ปัจจัยด้านพฤติกรรมการใช้ยาของผู้สูงอายุ
2.1 การใช้ยาด้วยตนเอง (self-medication) เช่น การซื้อยาตามร้านยา
2.2 ความร่วมมือในการใช้ยา (medication adherence)
อิทธิพลต่อพฤติกรรมการใช้ยา
1.ด้านที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุ
อายุ เพศ รายได้ เป็นต้น
2.ด้านที่เกี่ยวกับบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้อง
ผู้ดูแล ครอบครัว บุคลากรทางการแพทย์
3.ด้านปัจจัยอื่น
การเปลี่ยนแปลงทางเภสัชจลวิทยาในผู้สูงอายุ (Phamacologicalchang in elderly)
1.เภสัชจลศาสตร์ (Pharmacokinetic) คือการศึกษาถึงวิธีการที่ร่างกายจัดการกับยาที่ได้รับเข้าไป
1.1 การดูดซึมยา (drug absorption)
1.2 การกระจายตัวของยา (drug distribution)
1.3 เมตะบอลิสึมของยา (drug metabolism)
1.4 การขับถ่ายยาทางไต (renal excretion)
2.เภสัชพลศาสตร์ (Phamacodynamic change) คือการศึกษาการออกฤทธิ์ของยาต่อร่างกาย
กลุ่มยาที่ใช้บ่อยและอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงหรืออันตราย
กลุ่มยา
ยานอนหลับ (hypnotic drugs)
ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด (hypoglycemic agent)
ยาที่มีต่อหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular drugs)
ยาต้านโรคจิตและโรคซึมเศร้า (antipsychotic and antidepressant drugs)
ยาระงับปวดและลดการอักเสบ (analgesic and anti-inflammatorydrugs)
ยาต้านจุลชีพ (antimicrobial drugs)
ยาลดความดันโลหิตสูง (antihypertensive agent)
ยากันชัก (anti convulsant)
ชนิดยาและสารอาหารที่บกพร่อง
Aluminium hydroxide (ฟอสเฟต)
colchicine (วิตามินบี 12)
Cholestyramine (วิตามินเอ)
isonizid (วิตามินบี 6)
Phenobarbital (วิตามินดี)
Methotrexate (โฟเลท)
Thiazides (โปแตสเซียม)
ปัญหาการใช้ยาในผู้สูงอายุ
1.กระบวนการเปลี่ยนแปลงของร่างกายจากกระบวนการชราที่ส่งผลต่อเภสัชจลศาสตร์และเภสัชพลศาสตร์
2.การใช้ยาหลายชนิดร่วมกันหลายขนาด (polypharmacy)
3.ความผิดพลาดจากตัวผู้ใช้ยา (humen error)
แนวปฏิบัติของพยาบาลในการส่งเสริมการใช้ยาอย่างถูกต้องในผู้สูงอายุ
1.ประเมินเกี่ยวกับประวัติการใช้ยาของผู้สูงอายุอย่างครอบคลุม
2.ประเมินความเข้าใจของผู้สูงอายุเกี่ยวกับการใช้ยา
3.ให้ความรู้เกี่ยวกับผลกระทบการใช้ยาหลายชนิด
4.ให้ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการเปลี่ยนแปลงของร่างกายในวัยสูงอายุ
5.ให้ความรู้เกี่ยวกับจุดประสงค์ในการให้ยาแต่ละชนิด
6.อธิบายความหมายของคำที่เกี่ยวข้องกับการให้ยา
7.อธิบายเกี่ยวกับการเสื่อมสภาพและการหมดอายุของยา
8.จัดเตรียมอุปกรณ์ต่างๆที่ช่วยส่งเสริมให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ยาได้อย่างถูกต้อง
9.ประเมินครอบครัว ผู้ดูแลที่ใกล้ชิด
10.แนะนำผู้สูงอายุและญาติให้ปรึกษาแพทย์และเภสัชกรทุกครั้ง
11.หากพยาบาลประเมินพบว่าผู้สูงอายุมีอาการแสดงจากผลข้างเคียงของการใช้ยา ควรดำเนินการส่งต่อข้อมูลให้แก่แพทย์และเภสัชกร
12.การส่งเสริมการรักษาจากการไม่ใช้ยาผู้สูงอายุบางรายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม
13.การประเมินและทบทวนการบริหารยาของผู้สูงอายุและผู้ดูแลโดยเฉพาะอย่างยิ่งพยาบาลที่ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วยใน
14.ส่งเสริมการรับประทานอาหารที่มีส่วนสนับสนุนการดูดซึมยา การกระจายตัวของยา หรือป้องกันการเกิดผลข้างเคียงจากยา
15.จัดโปรแกรมการสอนเพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาอย่างถูกต้องสมเหตุสมผล