Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 7 การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีปัญหาสุขภาพระบบประสาท กล้ามเนื้อและกระดูก…

- - - - Hypothermia เป็นการทำให้อุณหภูมิร่างกาย
        อยู่ระหว่าง 32-33 องศาเซลเซียส
      - ให้ผู้ป่วยได้รับยา Acetazolamine (diamox) ตามแผนการรักษา
      - จำกัดน้ำโดยอาศัยหลักว่าถ้าน้ำภายในเซลล์ลดลง
        แล้วความดันภายในสมองก็จะลดตามไปด้วย
      - ผู้ป่วยที่ทำ Ventriculostomy เพื่อระบายน้ำไขสันหลัง
      - เพิ่มอัตราการหายใจให้มากกว่าปกติ (Hyperventilation)
        ให้ bag-mask ventilation 100% O2
      - ผู้ป่วยโรคสมองบวมน้ำ (Hydrocephalus) ก่อนผ่าตัดต้อง
        เฝ้าระวังภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
        หลังได้รับการผ่าตัด ใส่ท่อระบายน้ำไขสันหลังลงสู่ช่องท้อง
        (Ventriculo peritoneal shunt)
      - ประเมินสัญญาณชีพและการเปลี่ยนแปลง
        ทางระบบประสาททุก 1-2 ชั่วโมง ภาวะที่อยู่ในขั้นวิกฤตคือ
        จะมีอาการปวดศีรษะ อาเจียน ตาพร่ามัว
      - จัดท่านอนให้ศีรษะสูง 15-30 องศา
      - การพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะ CO2 คั่ง
        โดยการส่งเสริมให้มีการระบายอากาศเพียงพอ
- - - - ปฏิกิริยาที่ไม่ใช่การติดเชื้อ (non-infection diseases)
        
        5.1 เนื้องอก (Malignancy) เช่น primary medulloblastoma, metastatic leukemia
        
        5.2 การบาดเจ็บ/กระทบกระเทือนของสมอง (trauma) เช่น subarachnoid bleeding, traumatic lumbar puncture
        การผ่าตัดทางระบบประสาท
        
        5.3 การได้รับสารพิษ จากตะกั่ว ปรอท
      - การติดเชื้อรา (fungal meningitis) เช่น Candida albicants, Cryptococcus neoformans
      - Eosinophilic meningitis เกิดจากพยาธิ เช่น ตัวจี๊ด จากการรับประทานอาหารสุกๆดิบๆ
      - Viral meningitis หรือ Aseptic meningitis
        เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากไวรัส
      - 1.Bacterial meningitis เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
        ภาวะโรครุนแรงมากกว่า
        
        1.1 Purulent meningitis เยื่อหุ้มสมองอักเสบชนิดเป็นหนอง
        
        1.2 Tuberculosis meningitis เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อวัณโรค
    - - การติดเชื้อลุกลามโดยตรง การติดเชื้อกระจายสู่
        Subarachnoid Space โดยตรง
        
        มีการอักเสบของเส้นโลหิตดำใหญ่ ๆ ในชั้นดูรา
        ซึ่งเป็นการติดเชื้อที่เป็นผลจากการติดเชื้อในบริเวณหน้าจมูก
      - ได้รับเชื้อโดยตรงจากการเปื้อนของเชื้อ
        เช่น มีการแตกหักของกะโหลกศีรษะ
      - การติดเชื้อผ่านทางกระแสโลหิตโดยที่มีแหล่งติดเชื้ออยู่ที่
        ส่วนอื่นของร่างกายแล้วแบคทีเรียเข้าสู่กระแสโลหิต
    - - อาการที่แสดงว่ามีการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง
        (Meningeal Irritation) ผู้ป่วยจะปวดศีรษะมาก
        และปวดที่บริเวณคอด้วย
      - 3 อาการที่แสดงถึงภาวะแทรกซ้อนเช่นสมองบวมมีน้ำ
        หรือหนองในช่องใต้เยื่อหุ้มสมอง มีฝีในสมอง
      - 1 อาการที่แสดงว่ามีการติดเชื้อคือมีไข้สูงหนาวสั่นเบื่ออาหาร
        ในเด็กเล็กๆ จะหงุดหงิดไม่ยอมดูดนม
    - - ประวัติของผู้ป่วย โดยบิดามารดา
      - การตรวจห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ
        
        2.2 การตรวจน้ำไขสันหลัง เพื่อช่วยยืนยันการวินิจฉัยโรค
        และหาเชื้อที่เป็นสาเหตุของโรค
        
        ผู้ป่วยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจะตรวจพบเม็ดเลือดขาวในน้ำไขสันหลังเพิ่มจำนวนมากขึ้นมากกว่า 1000 เซลล์/mm3
        
        4) โปรตีนในน้ำไขสันหลัง เด็กปกติจะตรวจพบโปรตีนในน้ำไขสันหลังไม่เกิน 40 mg/dl ตรวจพบโปรตีนในน้ำไขสันหลังสูงขึ้นร่วมกับมีเซลล์จำนวนมากขึ้นให้สงสัยว่าเกิดภาวะเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
        
        2) ความดันน้ำไขสันหลังปกติในเด็กโตมีค่าประมาณ 110-150 มม/น้ำ ส่วนทารกแรกเกิดมีค่าประมาณ 100 มม./น้ำ ความดันน้ำไขสันหลังผู้ป่วยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจะมีค่าสูงมากกว่า 180 มม/น้ำ
        
        5) น้ำตาลในน้ำไขสันหลังปกติควรมีค่าเกิน ½ ของน ้าตาลในเลือดถ้าตรวจพบน้ำตาลในน้ำไขสันหลังต่ำ แสดงถึงภาวะเยื่อหุ้มสมองติดเชื้อแบคทีเรีย
        
        1)ลักษณะน้ำไขสันหลังปกติใสไม่มีสี แต่น้ำไขสันหลังของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มีลักษณะขุ่นคล้ายน้ำซาวข้าว
        
        2.3 การย้อมสีน้ำไขสันหลัง (gram stain) การนำน้ำไขสันหลังย้อมสีจะพบเชื้อแบคทีเรีย และการเพาะเชื้อจากน ้าไขสันหลังจะพบมีการติดเชื้อแบคทีเรียเกิดขึ้นเช่นกัน
        
        2.1 การตรวจเลือด พบปริมาณเม็ดเลือดขาวมีจำนวนสูงขึ้น
        และมีอีโฮซิโนฟิลสูง ผลการนำเลือดเพาะเชื้อจะพบเชื้อแบคทีเรีย
        
        2.4 การตรวจคอมพิวเตอร์สมอง (CT scan) การตรวจคอมพิวเตอร์สมองเพื่อค้นหาต าแหน่งของการติดเชื้อและการลุกลามของโรค
    - - การรักษาทั่วไปตามอาการและการรักษาแบบ
        ประคับประคอง
        
        2.2 ให้ยานอนหลับเพื่อลดอาการกระสับกระส่าย
        
        2.3 ให้ยากันชักในผู้ป่วยที่มีอาการชักเกร็ง
        
        2.1 ให้ยาลดไข้เมื่อมีไข้สูง
        
        2.4 ให้ยาลดอาการบวมของสมองในผู้ป่วยที่มีอาการสมองบวม
        
        2.5 ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เพื่อรักษาภาวะสมดุลของ
        น้ำและอิเลคโตรไลท์
        
        2.6 เจาะคอ หรือใช้เครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วยที่มีปัญหา
        การหายใจ หรือภาวะหมดสต
      - การรักษาภาวะแทรกซ้อน
        
        3.2 ฝีในสมอง (brain abscess)
        การรักษาทำได้โดยการผ่าตัดและ/หรือให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย
        
        3.3 ความดันในกะโหลกศีรษะสูง
        
        3.1 ของเหลวคั่งในช่องใต้เยื่อหุ้มสมอง (subdural effusion)
        
        3.4 การมองเห็นและการได้ยินผิดปกต
      - การรักษาเฉพาะ แพทย์จะให้ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะ
    - - ผู้ป่วยเด็กมีภาวะความดันสูงในกะโหลกศีรษะ
        และเสี่ยงตอการเกิดอันตรายจากการชัก
        
        ให้ยาปฏิชีวนะ ยาลดอาการบวมในสมอง ยาป้องกันและยาต้านการชักตามแผนการรักษาและสังเกตอาการขางเคียงจากการใช้ยา
        
        ดูแลผู้ป่วยก่อนและหลังการผ่าตัดเกี่ยวกับทางสมอง
        
        ดูในการพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มี ICP
        และการพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีอาการชัก
      - อาจได้รับสารอาหารและน้ำไม่เพียงพอ
        เนื่องจากอาการและพยาธิสภาพทางสมองและการได้รับยาขับน้ำ
        
        ประเมินและบันทึก I/O
        
        ติดตามผลการตรวจทางหองปฏิบัติการที่เกี่ยวข้อง
        
        ประเมินน้ำหนักตัวและภาวะขาดน้ำ
        
        ดูแลการได้รับน ้าและสารอาหาร เช่น IV,
        gavage feeding, กระตุ้นให้ดูดนม
      - ไม่สุขสบายพักหลับได้น้อยเนื่องจากภาวะ ICP มีการระคายเคือง
        จากการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองหรือเนื้อเยื่อสมอง มีไข้ มีความเจ็บปวด
  - - - อาการและอาการแสดงดังที่กล่าวข้างต้น
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        3.3 การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (MRI) เป็นการตรวจ
        ที่ได้ผลรวดเร็ว อาจพบพยาธิสภาพ
        
        3.4 การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (EEG)
        
        3.2 การตรวจน้ำไขสันหลัง
        
        3.5 การตรวจวินิจฉัยแยกสาเหตุของเชื้อ
        
        1) การตรวจหา JE specific IgM antibody ในเลือดและน้ำไขสันหลัง
        
        2) การตรวจหาเชื้อโดยวิธี direct immunofluorescence ด้วย isothiocyanate labeled rabies immunoglobulin
        
        3) ผลการตรวจน้ำไขสันหลังพบแอนติบอดีต่อ herpes simplex virus
        
        3.1 การตรวจนับเม็ดเลือดขาวในเลือด ในช่วง 2-3 วันแรกเม็ดเลือดขาวสูง และนิวโตรฟิลขึ้นสูงต่อมาจะอยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - ประวัติจากผู้เลี้ยงดู ให้ข้อมูลว่าผู้ป่วยมีไข้สูง
        ซึมคอแข็ง
    - - ชัก มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ (Involuntary movement)
      - กระสับกระส่าย อารมณ์ผันแปร เพ้อคลั่ง อาละวาด
        มีอาการทางจิต
      - ซึมลง จนกระทั่งถึงขั้นโคม่า ภายใน 24 –72 ชั่วโมง
      - การหายใจไม่สม่ำเสมอ อาจหยุดเป็นห้วง ๆ
      - ไข้ มักสูงได้มาก ๆ ปวดศีรษะ ปวดต้นคอ คอแข็ง
    - - ความจำเสื่อมและความคิดต่ำกว่าวัย พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง
      - มีความผิดปกติทางอารมณ
      - ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการของโรคไม่รุนแรงอาจหายเป็นปกติ
        หรือมีความพิการของสมอง
      - ผู้ป่วยที่มีอาการของโรครุนแรงอาจเสียชีวิต
    - - เชื้อจะเพิ่มจำนวนในบริเวณที่เข้าไป แล้วผ่านเข้าสู่สมอง
        บริเวณที่พบบ่อยThalamus และก้านสมอง (brain stem)
        เป็นสาเหตุของโคม่าและการหายใจล้มเหลว
    - - การให้ยา
        
        2.1 ยาระงับชัก ผู้ป่วยที่มีอาการชักบ่อยหรือรุนแรง
        
        2.2 ยาป้องกันและรักษาความสมองบวมตั้งแต่ระยะแรกๆ
        ยาที่ลดอาการบวมของสมองได้แก่ สารละลายเข้มข้น
        (hypertonic solution)
        
        2.3 ยานอนหลับ เพื่อลดอาการกระสับส่ายอาการเพ้อคลั่ง
        
        2.4 ยา acyclovir ทางหลอดเลือดดำ ในผู้ป่ วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเริม
        
        2.6 ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะ เพื่อรักษาภาวะแทรกซ้อน
        
        2.5 ยาลดไข้ เพราะอุณหภูมิที่สูงขึ้นจะทำให้เกิดผลเสียของต่อสมอง
      - รักษาสมดุลของปริมาณน้ำเข้า-ออกของร่างกาย โดยให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
      - ดูแลระบบหายใจของผู้ป่วยให้ปกติ และหายใจสม่ำเสมอ
        เพื่อป้องกันสมองขาดออกซิเจน
      - การให้สารสารอาหารที่มีแคลอรีเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ถ้าผู้ป่วยไม่รู้สึกตัวแพทย์อาจพิจารณาให้อาหารทางสายยางและ/หรือสารอาหารทางหลอดเลือดดำ
    - - Primary viral encephalitis
        การที่มีไวรัสเข้าไปสู่สมองแล้วทำให้เกิดการอักเสบขึ้น
        
        1.2 ไวรัสเริม ทำให้เกิดโรคไข้สมองอักเสบได้ในทุกวัย
        
        1.3 ไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า
        
        1.1 ไวรัสที่นำโดยแมลง โดยเฉพาะโรคไข้สมองอักเสบเจอี
        Japanease B. Virus เป็นสาเหตุของกา
        รติดเชื้อไวรัสในสมองที่พบบ่อยที่สุด
      - Secondary viral encephalitis เชื้อที่สำคัญในประเภทนี้ได้แก่ หัด หัดเยอรมัน อีสุกอีใส คางทูม รวมทั้งวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า