Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยาของระบบไหลเวียน, โรคลิ้นหัวใจฝ่อ - Coggle Diagram
พยาธิสรีรวิทยาของระบบไหลเวียน
Hematology (โลหิตวิทยา)
Physical characteristics of blood
หนัก 8%ของ Body weight
ปริมาตร
❖ เพศหญิง 5-6 ลิตร
❖ เพศชาย 4-5 ลิตร
หน้าที่ของเลือด
• การขนส่ง (Transportation)
❑Nutrient (สารอาหาร)
❑Gaseous (ก๊าซ)
❑Waste product (ของเสีย)
❑Hormone (ฮอร์โมน)
• การควบคุม (Regulation)
❑pH ความเป็นกรดด่างของร่างกาย
❑ Temperature อุณหภูมิ
❑ Water balance น ้าในร่างกาย
• การป้องกัน (Protection)
❑ Blood loss การเสียเลือด
❑ Foreign body สิ่งแปลกปลอม
Blood components
• เลือด (Blood) → เป็น Connective tissue
❑ ประกอบด้วย
➢ Plasma
การแยกพลาสมาต้องเก็บเลือดโดยใช้สารกันเลือดแข็ง (anticoagulants)
➢ Corpuscle or Formed elements
• นํ้าเลือด (plasma) 55% ของเลือด
• เม็ดเลือด (Corpuscles หรือ formed elements) 45 % ของเลือด
• เม็ดเลือดแดง ( Red blood cell)
• เม็ดเลือดขาว ( White blood cell)
• เกล็ดเลือดหรือทรอมโบไซต์(Thrombocytes หรือ Platelets)
Red Bone Marrow
• Found in long bones
Origin and development of blood cell
• เม็ดเลือดแดง
Erythrocyte or Red blood cell
❖ภายในเม็ดเลือดห่อหุ้มสารละลายต่างๆซึ่งส่วนใหญ่คือ ฮีโมโกลบิน(hemoglobin) เอนไซม์(enzyme) และพวกอิออน (ion)
หน้าที่
❖ นำพา Hemoglobin
❖ Hb มีหน้าที่นำออกซิเจนไปเซลล์ต่างๆของร่างกายจากนั้นนำของเสียกลับมาเพื่อแลกเปลี่ยน
❖ ปกติ Hb typing →A2A
ปัจจัยที่สำคัญเกี่ยวกับการสร้างเม็ดเลือดแดง
• ปริมาณออกซิเจนในเลือด
• การเสียเลือด
• การได้รับเลือด
• ฮอร์โมน
• เม็ดเลือดแดง มีอายุ 120 วัน ถูกทำลายในม้าม ตับ และไขกระดูก
• เม็ดเลือดขาว
Leukocyte or White blood cell
• มีหน้าที่หลัก คือ ป้องกันและทำลายส่ิ่งแปลกปลอม ที่เข้าสู่ร่างกาย
• มีคุณสมบัติที่สำคัญ คือ Diapedesis, Chemotaxis, Phagocytosis
• เกร็ดเลือด
Thrombocyte or Platelets
ทำหน้าที่สำคัญเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด ช่วยทำให้เลือดหยุดไหลหรือห้ามเลือดเมื่อเกิดบาดแผล
Hemostasis (กลไกการห้ามเลือด)
1) หลอดเลือดหดตัว (Vasoconstriction) เมื่อเกิดบาดแผล serotonin จากplateletsจะกระตุ้นให้หลอดเลือดหดตัว
2) การเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด (Platelet aggregation) คือเซลล์ที่ได้รับความเสียหาย และ plateles จะปล่อยสาร ADP (adenosinediphosphate) ออกมาทำให้ platelets เกิดการเปลี่ยนรูปร่างและ aggregate อุดหลอดเลือดที่เกิดบาดแผล
3) การแข็งตัวของเลือด (Coagulation, clot) เกิดจากปฏิกิริยาของ platelets สารต่างๆ ในพลาสมา และสารจากเนื้อเยื่อที่เกิดบาดแผล
Coagulation pathway
Anemia (ภาวะโลหิตจาง)
❖ ภาวะที่เม็ดเลือดแดงในกระแสเลือดลดลงกว่าปกติ
• WHO criteria
– Hb < 12 mg/dL ( Hct 36 %) in Female :red_flag:
– Hb < 13 mg/dL ( Hct 39 %) in Male :red_flag:
– Hb < 11 mg/dL ( Hct 33 %) in Pregnancy :red_flag:
Symptoms
Investigation
•Complete blood count (CBC)
•Stool hemoglobin test
•Peripheral blood smear
•Iron level
•Kidney function test
•Bone marrow-biopsy
สาเหตุ
• Decreased red cell production
•CKD
•ขาดโฟเลท
Macrocytic megaloblastic anemia.
• มีความผิดปกติเกิดขึ้นในไขกระดูก
• vitamin B12 deficiency อาการทางประสาทร่วมด้วย
• ขาดวิตามินบี 12
Vitamin B 12 deficiency anemia
• Pernicious anemia is most common form of vitamin B12 deficiency megaloblastic anemia.
• อาการตั้งแต่ช่องปาก Atrophic glossitis :red_flag:
•ขาดธาตุเหล็ก
Iron deficiency anemia
• อาการ
– อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ กลืนกลืน อ่อนแบนหรือช้อนขึ้น (koilonychia ; spoon nail)
• Cause
– Chronic blood loss : Parasitic infection
– Chronic blood loss : Parasitic infection
• Aplastic anemia
ภาวะที่ไขกระดูกไม่มีการแบ่งตัว(aplasia) มีการฝ่อของไขกระดูกทำให้เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกร็ดเลือดลดปริมาณลง
• Causes : toxic exposure
Can be a critical condition •Hemorrhage •Sepsis
Diagnosis • Blood test • Blood test • Bone marrow biopsy
• Increased red cell destruction
Hemolytic anemia
Thalassemia
• Etiology
-inadequate production of normal hemoglobin
– Found in Mediterranean ethnic groups
• Clinical Manifestations
-Asymptomatic
– Splenomegaly,hepatomegaly
Types
• Blood loss
Abnormal hemoglobin
Hemoglobin E
•เกิดจากกรดอะมิโนใน ตน.26 ของสาย β- globin ที่เป็น Glutamic acid ถูกแทนที่ด้วย Lysine
• เม็ดเลือดแดงอาจมีขนาดเล็กลงกว่าปกติเล็กน้อย (Microcytosis) พบ Target cell ได้
•ไม่แสดงอาการ
Hereditary Spherocytosis
• ผิดปกติแบบ autosomal dominant ที่ผนัง RBC ทำให้ spheroidal shape or spherocyte RBC ขนาดเล็กลง
• เกิดจาก ankyrin มีการสร้างลดลงหรือมีโครงสร้างผิดปกติ เกิดโครงข่าย spectrin ลดลง ทำให้เยื่อหุ้มเซลล์เสียคุณสมบัติความยืดหยุ่น
G6PD deficiency
• ผิดปกติทางพันธุกรรมเกี่ยวกับ โครโมโซม X-linked เด่นในเพศชาย
• พร่องเอนไซม์ G6PD เป็นเอนไซม์ป้องกันภาวะ oxidative stress
• อาการทั่วไป : acute hemolytic anemia มักเกิดจากได้รับยาบางชนิด ติดเชื้อลูกเหม็น หรือกินถั่วปากอ้าสุกๆดิบๆ จะอ่อนเพลีย เหลือง ซีด ปัสสาวะมีสีเข้มดำ
Hemolytic anemia resulting from Trauma to Red cells
RBC แตกจากแรงภายนอก
• Microangiopathic hemolytic anemia (MAHA) เป็นภาวะที่มีสายไฟบริน (fibrin) ภายในหลอดเลือดหรือเซลล์บุผิวของหลอดเลือดแดงเล็ก เมื่อเม็ดเลือดแดงเคลื่อนมายังบริเวณดังกล่าวทำให้ติดอยู่ที่สายไฟบรินและถูกตัดเป็นชิ้น
POLYCYTHEMIA (ภาวะเม็ดเลือดแดงมาก)
การเพิ่มขึ้นของเม็ดเลือดแดง
o Relative polycythemia
เนื่องจากมีปริมาณพลาสมาลดลง ทำให้ความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงเพิ่มมากขึ้น เช่น Burn , Dehydration , Stress
o Absolute polycythemia
ปริมาณเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น จากHypoxemia /Hypoxia, Chronic lung disease, ความผิดปกติของการจับออกซิเจนแน่นเกินไปของฮีโมโกลบิน, High altitude หรือ ผิดปกติที่ไตสร้าง erythropoietin มากขึ้น
PURPURA (การเกิดจํ้าเลือดบนผิวหนัง)
• คำจำกัดความ
– Hemorrhage (bleeding) into surface of skin
– greater than 3 mm
– Purpura : red → becomes darker→ purple→brown-yellow→ fades
ITP (Immunologic thrombocytopenic purpura)
Approach to bleeding
• Depend on hemostasis
Vascular defect
• สาเหตุ
❑ ภาวะหลอดเลือดเปราะ
❑ ภาวะภูมิแพ้
❑ โรคทางพันธุกรรม
❑ ขาดวิตามิน ซี
Platelet disorder
เลือดออกง่ายและเป็นเวลานานๆ
Quantitative disorders
Quatitative disorders
Severity
Thrombocytosis
• ภาวะเกล็ดเลือดมากกว่า 400,000 เซลล์ ต่อไมโครลิตร
• มักไม่ค่อยมีอาการแสดงให้เห็น
• สาเหตุ >>ความเครียด ได้รับบาดเจ็บ ติดเชื้อ ผ่าตัดม้า มะเร็ง
Coagulopathy
❖ Coagulation factor : Hemophilia
❖ Hyperfibrinolysis : enhanced fibrinolytic activity
❖ DIC : ภาวะลิ่มเลือดกระจายทั่วไปในหลอดเลือด
❖ Vitamin K deficiency
Arrhythmia (ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ)
❖Tachycardia (หัวใจเต้นเร็ว)
มากกว่า 100 ครั้ง/นาที
• Atrial fibrillation
• Atrial flutter
• Ventricular fibrillation
❖Bradycardia(หัวใจเต้นช้า)
น้อยกว่า 60 ครั้ง/นาที
• Sinus bradycardia
• Atrioventricular block
Arterial pulse
– Points
– Rate
• Normal 60-100/min
– Rhythm
Regular or irregular
– Amplitude
• 0 คล าไม่ได้เลย
• 1เบามาก
• 2เบา
• 3เล็กน้อย
• 4แรงปกติ
– Contour : • pulse wave
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างหัวใจ
❖ผิดปกติแต่กำเนิด
ความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจหนา
Cardiac hypertrophy>>เป็นภาวะซึ่งหัวใจห้องใดห้องหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งห้องมีมวลมากกว่าปกติจำนวนเซลล์อาจคงที่หรือลดลง
ความผิดปกติของลิ้นหัวใจ เช่น ลิ้นหัวใจตีบ/รั่ว
โรคลิ้นหัวใจเสื่อมแบบเลือดไหลวนกลับ
โรคลิ้นหัวใจตีบ
High blood pressure
Pathophysiology
Office BP
• ผู้ป่วยนั่งในท่าที่สบายและสภาพแวดล้อมที่เงียบนาน
• วัดความดันอย่างน้อย 3 ครั้ง ห่างกัน 1-2 นาที
• ถ้ามีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะควรใช้ manual auscultatory method
• ควรเลือกขนาด cuff ให้เหมาะสม
• บันทึกชีพจรและคลำเพื่อแยกหัวใจเต้นผิดจังหวะ
การปรับพฤติกรรม
• จำกัดเกลือ น้อยกว่า 5 กรัมต่อวัน
• จำกัดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• เพิ่มการรับประทานอาหารผัก ผลไม้ ปลา
• ลดการรับประทานเนื้อแดง
• ควบคุมนํ้าหนักไม่ให้ BMI มากกว่า 30 kg/ m2
• รอบเอว ไม่เกิน 102 cm เพศชาย , ไม่เกิน 88 cm เพศหญิง
• ออกกำลังกาย
• งดบุหรี่
โรคลิ้นหัวใจฝ่อ