Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 7 การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีปัญหาสุขภาพระบบประสาท กล้ามเนื้อและกระดูก…

- - - - Epilepsy (โรคลมชัก)
      - Convulsion (อาการเกร็งและ/หรือกระตุก
      - Seizure (อาการชัก)
      - Status epilepticus ชัก
        ต่อเนื่องนานมากกวา่ 30 นาที
    - - โรคบาดทะยัก
      - ภาวะไข้สูงในเด็กเล็ก
      - เนื้องอกในกะโหลกศีรษะ
      - ความผิดปกติของสมองโดยก าเนิด เช่น Hydrocephalus
      - ภาวะผิดปกติทางไต เช่น Uremia
      - โรคลมบ้าหมู/โรคลมชัก (Epilepsy)
      - ภาวะผิดปกติทาง metabolism เช่น Hypocalcemia, Hypoglycemia
      - ภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ
      - ภาวะติดเชื้อที่กะโหลกศีรษะ เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ สมองอักเสบ
    - - 2.Generalized seizure การชักที่เกิดจากความผิดปกติ
        ของคลื่นไฟฟ้าสมองพร้อมกันทั้ง 2 ด้าน
        
        2.2 Absence ผปู้่วยมีอาการเหม่อ ตาลอย
        
        2.3 Myoclonic กระตุกเป็นระยะเวลาสั้นๆ
        
        2.1 Generalized tonic-clonic seizure
        หมดสติ เกร็งตามตัว กระตุกเป็นจังหวะ
        
        2.4 Clonic มีลักษณะกระตุกเป็นจังหวะ
        
        2.5 Tonic กล้ามเนื้อเกร็งอย่างรุนแรง
        
        2.6 Atonic สูญเสียความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่เกิดขึ้นทันที
      - 3.Unclassified epileptic seizure
        
        เป็นการชักที่ไม่สามารถจัดกลุ่มได้
        
        เช่นการชักชนิด subtle ใน neonatal seizure
      - Partial seizureคือการชักที่เกิดจากความผิดปกติ
        ของคลื่นไฟฟ้าสมองเฉพาะที่
        
        1.2 Complex partial seizure ผู้ป่วยจะเสียการรู้ตัวขณะที่มี่อาการชัก
        
        1.1 Simple partial seizure ผู้ป่วยไม่เสียการรู้ตัวขณะที่มี่ อาการชัก
  - - - พี่น้องของเด็กที่เป็น Febrile Seizure
        มีความเสี่ยงสูงกว่าเด็กทั่วไป 4-5 เท่า
      - เกิดในเด็กบางคนหลังที่ได้รับวัคซีน DPT หรือ Measles
      - -ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุ เชื่อว่ามีปัจจัยร่วมกันหลายชนิด
      - การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ทางเดินอาหาร
    - - ไข้จะสูงกว่าหรือเท่ากับ 38ºC
      - ลักษณะการชัก ที่พบมากคือ generalized tonic- clonic หรือ focal ชักเป็นเวลาสั้นๆ ไม่เกิน 1-2 นาที
      - การชักซ้ำภายใน 24 ช่ัวโมง พบว่าระดับของ serum sodium ที่ต่ำกว่า 135 mEq/L
    - - ระงับอาการชักด้วยการให้ Diazepam ทาง vein or anus
        ให้ซ้ำได้ทุก 6-8ชม
      - Paracetamol 10-20 mg/kg/dose ให้ซ้ำได้ทุก 4-6 ช.ม.
      - รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดไข้
    - - เสี่ยงต่อการได้รับอุบัติเหตุ หรืออันตรายจากการชัก
        
        -จับเด็กให้นอนในที่ราบใช้ผ้านิ่มๆ
        
        คลายเสื้อผ้าเด็กออกให้หลวม โดยเฉพาะรอบคอเพื่อให้หายใจสะดวก
        
        หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นให้เกิดการชักซ้ำ โดยการลดไข้
        
        ประเมินและบันทึกลักษณะการชักลักษณะของใบหน้า ตา ขณะชัก
      - บิดามารดามีข้อจำกัดในการดูแลเด็กเนื่องจากขาดความรู้
        
        -แนะนำและสาธิตวิธีการเช็ดตัวลดไข้ที่ถูกต้อง
        
        -แนะน าวิธีการช่วยเหลือที่ถูกต้องขณะที่มีภาวะชัก
        
        เปิดโอกาสให้บิดามารดามีส่วนร่วมในการดูแลเด็ก
      - เสี่ยงต่อเซลล์สมองถูกทำลายจากการชักนาน
        
        ดูแลให้ยากันชักตามแผนการรักษา Diazepam 0.3 mg/kg/dose titrate dose vein slowly &observerespiration while injection
        
        ลดไข้ทันทีที่พบว่ามีไข้ด้วยการเช็ดตัวด้วยน ้าอุ่นนานประมาณ 15 นาที ให้ยาลดไข้ paracetamol dose 10-20 mg/kg/dose
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง จัดให้นอนตะแคงหน้า
- - - - ทดสอบโดยให้เด็กนอนหงายใช้มือช้อนหลัง ศีรษะคางชิดอก
        เด็กที่มีการติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอักเสบ เด็กจะทำไม่ได้
    - - ทดสอบโดยให้เด็กนอนหงายและงอเข่าทั้งสองข้าง
        ยกต้นขาให้ตั้งฉากกับลำตัวทีละข้าง ลองเหยียดขาข้างนั้นออก
        เด็กปกติจะสามารถยกขาตั้งฉากแล้วเหยียดเข่าตรงได้
    - - ทดสอบโดยใช้อุปกรณ์ปลายทู่ ขีดริมฝ่าเท้าตั้งต้นที่ส้นเท้าถึง
        นิ้วเท้า ผลบวกจะพบนิ้วเท้ากางออกในเด็กอายุ 1-2 ปี
        ถือว่าปกติ อายุเกิน 2 ปีได้ผลบวกแสดงว่ามี upper motor neuron lesion
    - - ตรวจปฏิกิริยาตอบสนองทางระบบประสาท โดยใช้ไม้เคาะเข่าเอ็น
        แล้วสังเกตดู reflex ต้องใช้ไม้เอ็นเคาะ เคาะตรงใต้กระดูกสะบ้า
        (patellar tendon) และตรงเอ็นร้อยหวาย ค่าปกติคือ 2+
    - - ตรวจดูความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
        ประเมินว่ามีแรงต้านจากกล้ามเนื้อ
        แขนขาของผู้ป่วยอยู่ในระดับใด
        
        แรงต้านลดลงกว่าปกติจนกล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก
        (flaccidity หรือ paralysis)
        
        มีความตึงตัวพอดีถือว่าปกติ (normal)
        
        มีแรงต้านมากจนกล้ามเนื้อตึง (spasticity
    - - อาการสำคัญทางระบบประสาท (Neurological Signs)
        
        อาการทางตา (Ocular Signs)
        
        ปฏิกิริยาการเคลื่อนไหว (Motor Response)
        
        ระดับความรู้สึกตัว (Level of Conscious)
        
        การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ (Vital Signs)
- - - - มีการอุดตันของทางเดินน ้าไขสันหลังระหว่างจุดที่ผลิตและจุดที่ดูดซึมเกิดจากผิดปกติแต่กำเนิด เนื้องอก การติดเชื้อ
      - ความผิดปกติของการดูดซึมของน้ำไขสันหลังจากการอักเสบจากCongenital Hypoplasia ของ Arachnoid Villi
        
        ถ้ามีทางผ่านของน ้าระหว่าง Ventricle และ Spinal cord ความผิดปกติเรียก Communication
        
        ถ้าทางผ่านของน ้าถูกกั้นความผิดปกติเรียกว่า Obstructive หรือ Intraventricular Hydrocephalus
      - มีการสร้าง CSF มากกว่าปกติ พบบ่อยคือ
        เนื้องอกของ Choroid Plexus
    - - การพยาบาลหลังผ่าตัด
        
        มีโอกาสเกิด subdural hematomaในระยะ
        1-3 วันแรกหลังผ่าตัด V-P shunt
        
        ประเมินภาวะ IICP หลงัผา่ ตดัทุก15-30 นาที
        
        -ไม่ควรกด reservoir หรือ chamber ในระยะ 3-5 วนัแรกหลงัผ่าตัด
        
        จัดให้นอนราบ กรณีพบกับหม่อมที่ลึกลงไปมาก เพื่อให้ไหลเวียนของ CSF ลงท้องช้าลง ป้องกันการยุบตัวของเนื้อสมอง
        
        มีโอกาสเกิดการติดเชื้อบริเวณShunt ทั้งในระยะแรกหลังผ่าตัด
        และเมื่อกลับไปดูแลที่บ้าน
        
        ตัดเล็บเด็กให้สั้นและหลีกเลี่ยงการเกาบริเวณศีรษะ
        
        -แนะนำผู้ปกครองให้สังเกตอาการและอาการแสดง
        
        ประเมินกระบวนการอักเสบของเนื้อเยื่อบริเวณแผลผ่าตัด
        
        มีโอกาสเกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
        1-3 วันเเรกของการผ่าตัด
        
        NPO หลังผ่าตัด
        
        ประเมินท้องอืดเป็นระยะ ถ้าพบรายงานแพทย์เพื่อ on NG tube
        
        ไม่นอนตะแคงทับข้างที่ผ่าตัดเพราะอาจจะกด valve
      - คำแนะนำแก่บิดามารดาเมื่อเด็กมี shunt
        
        แนะนeให้สังเกตอาการของความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่ม
        เช่น อาเจียน กระสับกระส่าย
        
        สังเกตบริเวณที่มี Pump ว่าบวมหรือไม่
        
        จัดท่านอนให้เด็กนอนศีรษะสูงเล็กน้อย 30 องศา ห้ามนอนศีรษะต่ำ
        
        แนะนำเกี่ยวกับเรื่องอาหาร เช่น ให้รับประทานผักผลไม้
        เพื่อป้องกันท้องผูก
        
        ส่งเสริมพัฒนาการตามวัย พาเด็กมาตรวจตามนัดทุกครั้ง
      - การพยาบาลก่อนผ่าตัด
        
        ความแข็งแรงของผิวหนังผิดไปจากคนปกติ
        – จัดให้นอนบนที่นอนอ่อนนุ่ม พลิกตะแคงทุก 2 ชั่วโมง
        ดูแลความสะอาดของผิวหนังบริเวณศีรษะ
        
        ความสัมพันธ์ระหว่างบิดามารดาและเด็ก อาจไม่เป็นไปตามปกต
        
        อาจเกิดภาวะขาดสารน้ำและอาหาร
        -จับให้เด็กเรอหลังดื่มนม
        
        มีโอกาสเกิดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
        
        หลีกเลี่ยงการทำให้อาเจียน
        
        -จัดท่าให้นอนศีรษะสูงเล็กน้อย 30 องศา เพื่อช่วยให้
        เลือดผ่าน jugular vein กลับสู่หัวใจสะดวก
        
        ดูแลไม่ให้เด็กร้อง
        
        ดูแลในการระบาย CSF
        
        ดูแลให้ได้รับยา Diamox ตามแผนการรักษา
        ติดตามภาวะ acidosis เช่นหายใจเร็วขึ้น
        
        ประเมินอาการและอาการแสดงของ IICP ควรวัดเส้นรอบศีรษะทุกวัน
    - - ถ่ายภาพรังสีกะโหลกศีรษะจะเห็นการแยกของ
        Suture และกระดูกกะโหลกศีรษะบาง
      - 3.Transillumination จะเห็นการแยกของ
        Suture และกระดูกกะโหลกศีรษะบาง
      - เปรียบเทียบรอบศีรษะกับขนาดปกติของเด็ก
        แต่ละวัย โดยการวัดรอบศีรษะจะเพิ่มรวดเร็ว
      - CT Scan หรือVentriculography จะ
        เห็น Ventricle ขยาย
    - - ถ้าศีรษะโตมากขึ้นเรื่อย ๆ
        ต้องผ่าตัดเอาส่วนที่อุดตันออก เช่น เนื้องอก
      - ทำ Shunt ให้น้ำไขสันหลังจาก Ventricle
        ไปดูดซึมที่ peritoneal เรียก V-P shunt
      - ถ้าศีรษะโตไม่มากนัก เจาะหลังใส่ยา
    - - ทารกและเด็กเล็ก ที่มีภาวะน้ำคั่งในกะโหลกศีรษะอาจจะเริ่มมีอาการภายใน 2-3เดือน เมื่อวัดรอบอกและรอบศีรษะ
      - มีอาการเมื่อมองลงล่างจะเห็นตาขาวมาก
        ( Sun Set Eye หรือ Setting Sun Sign)
      - 3.เบื่ออาหาร เลี้ยงไม่โต สั่น ร้องเสียงแหลม