Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

A Beautiful Mind - Coggle Diagram

- - - - เพื่อช่วยยับยั้งอาการประสาทหลอน อาการหลงผิดหรืออาการของโรคจิต
    - - เป็นวิธีรักษาโดยใช้กระเเสไฟฟ้าที่มีความเข้มข้นต่ำผ่านสมองเป็นระยะเวลาสั้น
      - Electroconvulsive Therapy (ECT)
      - เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดอาการชัก ซึ่งจะส่งผลให้อาการทางจิตดีขึ้น เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าไปกระตุ้นให้สารสื่อนำประสาทภายในสมองที่หลั่งผิดปกติได้กลับมาทำงานโดยสม่ำเสมอ
    - - การช่วยเหลือด้านจิตใจ
        
        ผู้ป่วยอาจมีความคับข้องใจ รู้สึกเครียด ไม่ทราบว่าจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรกับปัญหาที่เกิดขึ้นทั้งปัญหาภายในตนเองและปัญหาที่มีกับคนรอบข้าง ผู้รักษาจะให้คำแนะนำที่ผู้ป่วยสามารถนำไปปฏิบัติได้
      - การให้คำแนะนำแก่ครอบครัว
        
        เป็นการให้ความรู้แก่ญาติและผู้ดูแลผู้ป่วย เกี่ยวกับเรื่องของโรคและปัญหาต่างๆ ของผู้ป่วยที่อาจเกิดขึ้น ผู้ปกครองมักเข้าใจว่าเป็นเพราะตนเลี้ยงดูไม่ดีจึงทำให้ผู้ป่วยเป็นโรคจิตเกิดความรู้สึกผิด หรือกล่าวโทษตนเอง นอกจากนี้บางครอบครัวมีการใช้อารมณ์ต่อกันสูง และอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยเป็นเวลานานในแต่ละวัน ซึ่งอาจเป็นการไปเพิ่มความกดดันแก่ผู้ป่วย ทั้งสองกรณีนี้การทำครอบครัวบำบัดหรือให้ความรู้ในเรื่องโรค รวมทั้งสิ่งที่ญาติควรปฏิบัติต่อผู้ป่วย จะช่วยได้เป็นอย่างยิ่ง
      - กลุ่มบำบัด
        
        เป็นการจัดกิจกรรมกลุ่มระหว่างผู้ป่วยขณะที่ผู้ป่วยอยู้ในโรงพยาบาล โดยส่งเสริมให้เกิดความรู้สึกว่ามีเพื่อน มีคนเข้าใจ ไม่โดดเดี่ยว มีการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาและให้คำแนะนำแก่กัน ฝึกทักษะทางสังคม เน้นการสนับสนุนให้กำลังใจแก่กัน
      - นิเวศน์บำบัด
        
        เป็นการจัดสภาพแวดล้อมในโรงพยาบาลเพื่อช่วยส่งเสริมขบวนการรักษา ประกอบด้วย การจัดกิจกรรมต่าง ๆ ภายในหอผู้ป่วย การจัดสภาพแวดล้อมภายในหอผู้ป่วยให้น่าอยู่ ผู้ป่วยต้องช่วยในกิจกรรมต่าง ๆ เท่าที่พอทำได้ เพื่อส่งเสริมความรู้สึกเชื่อมั่นในตนเองของผู้ป่วย ลดความรู้สึกว่าการอยู่โรงพยาบาลเหมือนอยู่ให้ผ่านพ้นไปวันๆเท่านั้น
    - - Thorazine 30 mg IM q 6 hrs *
      - Diazepam 10 mg IM q 4 hrs prn
      - ECT 1 course (5 times per week/ 10 weeks) *
  - - - ง่วงนอน
      - ความดันดลหิตต่ำเปลี่ยนท่า
      - น้ำหนักเพิ่มมากขึ้น
    - - ปวดศรีษะ
      - ปวดเมื่อยจากการเกร็งกล้ามเนื้อ
      - มีอาการหลงลืม
  - - - ห้ามมิให้ผู้ใดเปิดเผยข้อมูลด้านสุขภาพของผู้ป่วยในประการที่น่าจะทำให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ป่วยเว้นแต่(๑) ในกรณีที่อาจเกิดอันตรายต่อผู้ป่วยหรือผู้อื่น
        (๒) เพื่อความปลอดภัยของสาธารณชน
        (๓) มีกฎหมายเฉพาะบัญญัติให้ต้องเปิดเผย
    - - การบำบัดรักษาโดยการผูกมัดร่างกายการกักบริเวณหรือแยกผู้ป่วยจะกระทำไม่ได้เว้นแต่เป็นความจำเป็นเพื่อป้องกันการเกิดอันตรายต่อผู้ป่วยเองบุคคลอื่นหรือทรัพย์สินของผู้อื่นโดยต้องอยู่ภายใต้การดูแลอย่างใกล้ชิดของผู้บำบัดรักษาตามมาตรฐานวิชาชีพ
    - - บุคคลที่มีความผิดปกติทางจิตในกรณีใดกรณีหนึ่งดังต่อไปนี้เป็นบุคคลที่ต้องได้รับการบำบัดรักษา
        (๑) มีภาวะอันตราย
        (๒) มีความจำเป็นต้องได้รับการบำบัดรักษา
- - - - ไม่พบโรคประจำตัวของผู้ป่วยและประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัว
    - - ภรรยาของผู้ป่วยชื่อนางอลิเซีย (Mrs. Alicia) เล่าว่า ผู้ป่วยเป็นลูกชายคนเดียวของครอบครัว มีน้องสาว 1 คน บิดาเป็นวิศวกร มารดาเป็นครูสอนภาษา ผู้ป่วยเป็นคนเก็บตัว ไม่ค่อยเล่าเรื่องส่วนตัวให้ฟัง ก่อนหน้านี้ภรรยาสังเกตว่า ผู้ป่วยมีความคิดหมกมุ่นเกี่ยวกับเรื่องตัวเลขอย่างมากจนเกือบทำร้ายภรรยาและลูก
- - - - 2.1 การระบุอาการที่เป็นอาการเตือนก่อนการกลับมาเป็นซ้ำ
        
        2.1.1 การฝึกบันทึกเส้นเวลา (time line exercise)
        
        2.1.2 การฝึกคัดเลือกบัตรคำอาการเตือน (the card sort exercise)
      - 2.2 การพัฒนาแนวทางการจัดการกับอาการกลับเป็นซ้ำ
        
        2.2.1 การหาแหล่งช่วยเหลือ (pathway to support)
        
        2.2.2 การให้ความช่วยเหลือจากแหล่งบริการ (service interventions)
      - 2.3 การฝึกการติดตามอาการเตือน
      - 2.4 การอธิบายลักษณะของอาการเตือนของ การกลับเป็นซ้ำและการจัดการกับอาการเตือนของ การกลับเป็นซ้ำ
    - - 3.1 ผู้ป่วยและผู้ดูแลต้องสังเกตและประเมินอาการเตือนที่เกิดขึ้นก่อนการกลับเป็นซ้ำ
      - 3.2 ผู้ป่วยและญาติต้องสามารถประเมินสิ่งกระตุ้นก่อให้เกิดความเครียด รวมทั้งจัดการความเครียด
      - 3.3 บันทึกกิจกรรมที่ผู้ดูแลและสมาชิกในครอบครัวได้ปฏิบัติร่วมกันกับผู้ป่วยในการช่วยเหลือให้ผู้ป่วยฟื้นหายจากโรคและป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
      - 3.4 การปฏิบัติตามกิจกรรมการดูแลผู้ป่วยที่ผู้ดูแลต้องปฏิบัติมี 3 กิจกรรม ดังนี้
        
        กิจกรรมการดูแลที่กำหนดโดยแพทย์
        
        กิจกรรมที่เป็นไปตามความต้องการของผู้ป่วย
        
        กิจกรรมที่เป็นไปตามความต้องการของครอบครัว
  - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        O: หูเเว่ว ได้ยินเสียงคนสั่งให้ทำตาม ซึ่งไม่มีอยู่จริง
        
        O:ปล่อยลูกไว้ในอ่างอาบน้ำที่เปิดน้ำทิ้งไว้
        
        O: กรีดข้อมือตนเอง
        
        O: ผลักภรรยาล้ม
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        S: มีปัญหาในการสัมพันธ์กับคนอื่น เขาพูดเองว่า "ผมไม่ค่อยชอบคนอื่น และคนอื่นก็คงไม่ชอบผมเหมือนกัน"
        
        O: ไม่มีเพื่อนสนิท มักมีปัญหาในการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น
        
        O: ไม่ชอบเข้าร่วมกิจกรรม เป็นคนที่ชอบเก็บตัว
        
        O: ไม่ค่อยมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น
        
        O: ชอบอยู่คนเดียว
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        O: ขอบตาคล้ำ
        
        O: ไม่ค่อยมีสมาธิในการสนทนา
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        S: ผู้ป่วยยอมรับว่าตนเองแตกต่างจากคนอื่น แต่ไม่คิดว่าตนเองเจ็บป่วยทางจิต ที่ตนเองแสดง พฤติกรรมแปลกๆเพราะต้องรักษาความลับทางการทหารเพื่อความมั่นคงของชาติ
        
        S: ผู้ป่วยบอกว่า "ไม่อยากรับประทานยา เนื่องจากส่งผลกระทบต่อการทำงาน ทำให้ตนเองไม่สามารถทำงานได้"
- - - - ด้านพันธุกรรม (Genetic factor)
        
        ยีนที่ผิดปกติมีความสัมพันธ์กับโครโมโซมคู่ที่ 6
      - สารสื่อประสาท (Neurochemical)
        
        การทำงานของ Norepinephrine และ Serotonin ทำงานมากเกินไป Dopamine เพิ่มขึ้น
      - กายวิภาคระบบประสาท (Neuroanatomical)
        
        ปริมาณเนื้อสมองน้อยกว่าปกติ โดยเฉพาะCortical gray matter และ Ventricleโตกว่าปกติ
      - ด้านร่างกาย
        
        ป่วยเป็นโรคเรื้อรัง เกิดอุบัติเหตุ หรือมีสารเคมีในร่างกาย
      - ด้านอุบัติเหตุ
        
        เกิดจากกระทกกระเทือนบริเวณสมอง
    - - การเลี้ยงดูของบุคคลในครอบครัว
        
        ครอบครัวขาดความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับโรค
        
        ไม่เข้าใจความเจ็บป่วยของผู้ป่วย
        
        ขาดความเอาใจใส่เรื่องการรับประทานยา
        
        ลักษณะครอบครัว
        
        การใช้อารมณ์ที่รุนแรงต่อกัน
        
        สัมพันธภาพกับครอบครัวไม่ค่อยดีและมีความห่างเหิน
        
        มีท่าทีที่ไม่เป็นมิตรต่อกัน
        
        จู้จี้จุกจิกกับผู้ป่วยมากเกินไป
        
        การสื่อสารภายในครอบครัว มักจะพูดแบบคลุมเครือ ไม่เที่ยงตรง
    - - การศึกษา
      - สิ่่งเเวดล้อม
      - ฐานะเศราฐกิจ
        
        ครอบครัวมีฐานะยากจน ไม่มีเงินที่จะรักษาผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง
      - มีปัญหาในการสัมพันธ์กับคนอื่น เขาพูดเองว่า "ผมไม่ค่อยชอบคนอื่น และคนอื่นก็คงไม่ชอบผมเหมือนกัน"
      - ชอบเก็บตัว
      - ไม่มีเพื่อนสนิท
      - ไม่ไว้วางใจ และมีความสงสัยในบุคคลอื่น
- - - - ความคิด : หลงผิด (Delusion) เช่น คิดว่ามีคนจะมาทำร้ายตนเอง
      - การรับรู้ : อาการประสาทหลอน เช่น หูเเว่ว ได้ยินเสียง คำพูดให้ทำตามสิ่งที่ได้ยินอยู่เสมอ
      - การสื่อสารบกพร่อง พูดสับสน ไม่ปะติดปะต่อ เปลี่ยนเรื่องพูดเร็ว ไม่เชื่อมโยง
      - มีเเขน ขาอ่อนเเรง กระตุกหรือเป็นลมชัก พูดไม่ชัด สั่น เดินเซ
    - - เกณฑ์การวินิจฉัยโรคจิตเภท (schizophrenia) ตามเกณฑ์วินิจฉัย DSM-59 (มาโนช หล่อตระกลู, 2550)
        
        มีอาการต่อไปนี้ต้ังแต่2อาการขึ้นไปนาน1เดือนโดยอย่างน้อยต้องมีอาการในข้อ1-3อยู่1อาการ
        
        1.1 อาการหลงผิดซึ่งจะแสดงให้เห็นด้วยการที่ผู้ที่เป็นโรคจิตเภทมีความเชื่อที่ผิดโดยไม่เป็นจริง ได้แก่ หลงผิดคิดว่ามีคนจะทำร้ายหลงผิดคิดว่าคนอื่นว่าร้ายหรือนินทาตนเอง หลงผิดคิดว่าตนเองเป็นผู้วิเศษหรือหลงผิดคิดว่าตนเองเป็นคนที่มีอำนาจเหนือธรรมชาติเป็นต้น
        
        1.2 อาการประสาทหลอนเป็นอาการที่เกิดการจากรับรู้ผิดซึ่งสามารถเกิดได้ทั้งประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้แก่ ตาหูจมูกลิ้นและการสัมผัสเช่นได้ยินเสียงที่คนอื่นไม่ได้ยินเห็นภาพที่คนอื่นมองไม่เห็นได้กลิ่นเหม็นในขณะที่คนอื่นไม่ได้กลิ่นหรือการรับรู้รสชาติอาหารที่ผิดปกติเป็นต้น
        
        1.3 มีอาการของความผิดปกติทางการพูด (disorganized speech) เป็นลักษณะการพูดจาสับสนพูดคนเดียวเป็นเรื่องเป็นราวในขณะที่คนอื่น ๆ ฟังไม่เข้าใจเนื้อหาสาระของเรื่องที่พูดจับใจความไม่ได้รวมถึงการสร้างคำขึ้นมาเองภาษาที่พูดเป็นภาษาที่คนอื่นฟังแล้วไม่เข้าใจเป็นต้น
        
        1.4 มีพฤติกรรมแปลก ๆ ทำอะไรต่างจากคนอื่น ๆ ซึ่งอาจเป็นในลักษณะแบบว้าวุ่นสับสน (disorganized) หรือมีพฤติกรรมที่มีการเคลื่อนไหวแบบคงรูปเดิม (catatonic) อย่างเห็นได้ชัด
        
        1.5 อาการด้านลบ (negative symptoms) ได้แก่ อารมณ์เรียบเฉย (affective flattening) พูดน้อยหรือไม่พูด (alogia) หรือขาดความกระตือรือร้น (avolition)
        
        ระดับความสามารถในด้านสําาคัญๆ เช่น ด้านการทํางาน การมีสัมพันธภาพกับผู้อื่น หรือการดูแลตนเอง ลดลงไปจากเดิมอย่างชัดเจนอย่างน้อยหนึ่งด้าน
        
        ระยะเวลามีอาการของความผิดปกติจะมีอยู่อย่างต่อเนื่องนานอย่างน้อย 6 เดือน และอาการดังกล่าวจะเป็นอยู่นานอย่างน้อย 1 เดือน หรือนานกว่าน้ีหากรักษาได้ผลและอาจรวมถึงระยะที่มีอาการเร่ิมต้นของโรค (prodromal symptoms) หรืออาการหลงเหลือ (residualsymptoms)ด้วยในระยะเริ่มต้นหรือระยะหลงเหลืออาจมีอาการเพียงแค่อาการด้านลบ แต่อาการเบาบางกว่า เช่น การมีความคิดแปลก ๆ มีการรับรู้ที่ต่างไปจากปกติ (unusual perceptual experience)
        
        ต้องแยกโรคจิตอารมณ์โรคซึมเศร้าโรคอารมณ์สองขั้วออก
        
        ต้องแยกอาการโรคจิตท่ีเกิดจากโรคทางกายและสารเสพติดออก
        
        ผู้ป่วยที่มีประวัติกลุ่มโรคออทิสติก หรือโรคเกี่ยวกับการสื่อสารต้ังแต่วัยเด็ก จะวินิจฉัยโรคจิตเภท
        ก็ต่อเมื่อมีอาการหลงผิดหรืออาการประสาทหลอนที่เด่นชัดเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือน ร่วมด้วย