Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคนิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones) - Coggle Diagram
โรคนิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones)
สาเหตุ
เกิดจากการที่มีคอเลสเตอรอลมากเกินไปในถุงน้ำดี
คอเลสเตอรอลตกตะกอนมากเกินไปในถุงน้ำดี รวมตัวกันเป็นก้อนนิ่วสีเหลือง ที่อยู่ในถุงน้ำดี ก้อนนิ่วนี้อาจจะพัฒนามาเป็นนิ่วในถุงน้ำดีได้
เกิดจากการที่มีบิลลิบูรินในถุงน้ำดีมากเกินไป
บิลลิบูริน เป็นสารเคมีที่ผลิตขึ้น เมื่อตับทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงที่เสื่อมสภาพ มีบางอาการป่วย เช่นการถูกทำลายของตับและความผิดปกติของเลือด ทำให้ตับผลิตบิลลิรูบินได้มากกว่าที่ควรก่อเป็นเม็ดนิ่วสีคล้ำ เมื่อถุงน้ำดีไม่สามารถสลายบิลิรูบินส่วนเกินได้
เกิดจากภาวะน้ำดีในถุงน้ำดีมีความเข้มข้นมากขึ้น
ถุงน้ำดีจะเก็บน้ำดีไว้ หากน้ำดีมีภาวะเข้มข้นมากเกินไปก็จะทำให้นิ่วก่อตัวขึ้น
อาการ
ปวดท้องอย่างรุนแรง
เจ็บบริเวณชายโครงขวาของท้องตอนบน เจ็บร้าวไปถึงไหล่ขวา
คลื่นไส่, อาเจียน, ท้องอืด, ท้องเฟ้อ
หากมีอาการถุงน้ำดีอักเสบเฉีบพลัน จะมีไข้ ปวดท้องใต้ชายโครงขวา อาจมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง และปัสสาวะสีเข้มได้
ประเภทของก้อนนิ่ว
Cholesterol Stones
พบได้บ่อยที่สุดประมาณ 80 เปอร์เซนต์ ลักษณะเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
Pigment Stones
พบได้ประมาณ 80 เปอร์เซนต์ ชนิดที่มีสีคล้ำและขนาดเล็กกว่านิ่วที่เกิดจากคอเลสเตอรอล จะพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคตับแข็ง หรือผู้ที่มีภาวะผิดปกติของเลือด เช่น ผู้ป่วยโรคโลหิตจาง
นิ่วในถุงน้ำดี (Gall Stone)
เป็นโรคที่เกิดจากการตกตะกอนของสารต่าง ๆ ในน้ำดี ทำให้เกิดนิ่วขึ้นที่ถุงน้ำดี ผู้ป่วยอาจมีอาการแน่นท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อบ่อย ๆ โดยเฉพาะเวลาทานอาหารประเภทไขมัน (แต่ก็มีกรณีที่ไม่แสดงอาการ) สามารถรักษาได้โดยการผ่าตัดเอาถุงน้ำดีและนิ่วออก
ถุงน้ำดี คือ อวัยวะที่อยู่ในบริเวณช่องท้อง มีลักษณะเป็น กระเปาะ เป็นแกนเล็กที่อยู่ข้างหลังตับ อยู่ด้านบนหน้าท้องด้านขวา ทำหน้าที่เป็นที่พักหรือที่กักเก็บน้ำดีเป็นของเหลวสีเหลืองที่ถูกผลิตจากตับ ก่อนส่งต่อน้ำดีไปยังลำไส้เล็กเพื่อทำหน้าย่อยไขมัน ซึ่งเป็นตัวช่วยในการย่อยอาหาร โรคนิ่วในถุงน้ำดีเกิดจากการตกตะกอนของหินปูนหรือคอเลสเตอรอลภายในถุงน้ำดี และก้อนนิ่วที่เกิดขึ้นอาจมีขนาดเล็กหรือใหญ่ และมีจำนวนก้อนนิ่วเกิดได้มากและก้อนนิ้วจะไปอุดตันอยู่ในถุงน้ำดี
การวินิจฉัย
การซักประวัติอาการและการตรวจร่างกาย
การตรวจเลือดและดูการทำงานของตับ
การทำอัลตราซาวด์ช่องท้องส่วนบน - การส่องกล้องตรวจรักษาท่อทางเดินน้ำดีและตับอ่อน
การใช้เข็มเจาะผ่านตับเข้าไปในท่อน้ำดี (percutaneous transhepatic cholangiography : PTC)
การรักษา
การรักษานิ่วในถุงน้ำดีแบบไม่ผ่าตัด
การรักษาด้วยยา
การใช้คลื่นช็อตแบบ lithotripsy สามารถสลายนิ่วได้เป็นชิ้นเล็ก ๆ ได้
การผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี
วิธีการดูแลสุขภาพในช่วงที่เป็นโรคนิ่วในถุงน้ำดี
1.รักษาน้ำหนักตัวให้คงที่
2.ระวังการลดน้ำหนักแบบรวดเร็ว
3.รับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำ
4.ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
5.รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง
ปัจจัยเสี่ยง
พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยเฉพาะอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป
หญิงที่ตั้งครรภ์
โรคอ้วน
การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
พันธุกรรม
ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
อาหารที่มีไขมันสูงและเส้นใยต่ำ
เอกสารอ้างอิง
https://ihealzy.com/gallstones
http://www.thatoomhsp.com/userfiles