Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 10 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Shock - Coggle Diagram
บทที่ 10 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะ Shock
ภาวะช็อก (shock) หมายถึง กลุ่มอาการที่เป็นผลจากการลดลง ของการไหลเวียนโลหิตสู่อวัยวะและเนื้อเยื่อส่วนปลาย (inadequatetissue perfusion) ทำให้เนื้อเยื่อส่วนปลายได้รับออกซิเจนและสารอาหารไม่เพียงพอ
การไหลเวียนเลือดหรือปริมาณเลือดทีไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ(tissue perfusion) แบ่งเป็น 2 ส่วน
Total body blood flow หรือ total body perfusion คือ ปริมาณเลือด ทั้งหมดที่ไหลเวียนไปทั่วร่างกาย ซึ่งก็คือ cardiac output (CO)
Regional blood flow (RBF) หรือ specific organ perfusion คือ ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงเฉพาะอวัยวะอื่น ๆ เป็นองค์ประกอบย่อย ๆ ของ CO ถ้ารวม RBF จากทุกอวัยวะในร่างกายก็จะมีค่าเท่ากับ CO ซึ่ง RBF ถูกก าหนดโดย perfusion pressure และ regional vascular resistance
ปัจจัยที่มีผลกำหนด tissue perfusion
มี perfusion pressure เพียงพอที่จะทำให้เกิดปัญหาไหลเวียนของเลือด
ต้องมี cardiac output (CO) มากเพียงพอสำหรับทุกอวัยวะ
การกระจาย (distribution) ของ blood flow ไปยังแต่ละอวัยวะ (RBF) ต้อง
เหมาะสม
การลดลงของการไหลเวียนอย่างมากจนร่างกายไม่สามารถที่จะชดเชยได้
อวัยวะต่างมีการขาดออกซิเจน
เกิดการอักเสบอย่างรุนแรง
ก่อให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดขนาดเล็ก
และก่อให้เกิดการสูญเสียการท างานอย่างถาวรในที่สุด
มีภาวะพร่องออกซิเจนเกิดขึ้น
มีการหายใจในระดับเซลล์ชนิดที่ไม่พึ่งออกซิเจนมากขึ้น
• เกิดการสร้าง lactic acidมากขึ้น มีภาวะเลือดเป็นกรดสูงขึ้น
เกิดการสูญเสียหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ MOF
Shock
• การประเมินผู้ป่วยที่มาด้วยภาวะช็อค
1.ซักประวัติ
2.ตรวจร่างกาย
การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การ Monitor ในผู้ป่วย shock
ระดับความรู้ตัว (conscious)
ระบบหัวใจและหลอดเลือด
ระบบหายใจ
อุณหภูมิร่างกาย
ปริมาณปัสสาวะ
การตรวจเลือดเพื่อดูค่าทางห้องปฏิบัติการ
การรักษา
การให้ Preload อย่างเหมาะสม
การลด Afterload
การให้ O2 ที่เพียงพอและเหมาะสม
การส่งเสริมการทำงานของหัวใจ
การรักษาสาเหตุ
Endocrine shock
สาเหตุ
ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วย corticosteroid มานาน ท าให้ระบบ
การหลั่ง cortisol ถูกกด
ผู้ป่วยที่เป็น primary adrenal insufficiency เกิดจากการ
ท าลายของต่อมหมวกไต เช่น จากวัณโรค autoimmune disease
ผู้ป่วยที่เป็น secondary adrenal insufficiency ซึ่งอาจเกิด
จาก hypothalamus หรือ pituitary gland โดนท าลาย
ผู้ป่วยที่เป็น secondary adrenal insufficiency ซึ่งอาจเกิด
จาก hypothalamus หรือ pituitary gland โดนทำลาย
ผู้ป่วยที่เป็น Cushing’s disease หรือ Cushing’s
syndrome
อาการและอาการแสดง
•ผู้ป่วยจะมีความดันเลือดต่ำจนถึงช็อค โดยไม่สัมพันธ์กับการ
เสียเลือดระหว่างและหลังผ่าตัด
• หมดสติ
• มือเท้าเย็นซีด
• หลอดเลือดตีบตันทั่วไป
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค
ให้ hydrocortisone 100 มก. ฉีดเข้าหลอดเลือดดำตามด้วย 300 มก. ในเวลา 24 ชั่วโมงหยดเข้าหลอดเลือดด าในอัตราเร็ว 10 มก./ชั่วโมง ถ้า อาการดีขึ้นวันต่อมาเปลี่ยนเป็น cortisone acetate 1 – 2 มก./กก.
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
ดูแลเรื่องการหายใจโดยให้ออกซิเจน ถ้าผู้ป่วยหายใจไม่พออาจ
จ าเป็นต้องช่วยหายใจ
ให้สารน้ าทางหลอดเลือดด า
ให้ glucose ทางหลอดเลือดด า
Septic shock
-Shock ที่เกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือด เกิดจากพิษของแบคทีเรียแกรม บวก - ลบ ราไวรัส ริคเกตเซีย ส่วนมากเกิดจากแบคทีเรียแกรมลบ
-พบมากในผู้ป่วยอายุน้อย / ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย DM / CA /GI / Uro ที่มีภาวะแทรกซ้อนคือการติดเชื้อ
การวินิจฉัย
• จากการซักประวัติ
• อาการและอาการแสดงของผู้ป่วยที่มาเข้ารับการใช้ SOFA score
ในการประเมินภาวะช็อกจากการติดเชื้อแทนการใช้SIRS score เดิม เนื่องจากมีความไวและความจ าเพาะมากกว่า แต่ SOFA score มีหัวข้อการประเมินค่อนข้างมาก
จุดมุ่งหมายสำคัญในการรักษา
•การจัดการให้ระบบไหลเวียนโลหิต
•การใช้ออกซิเจนในระดับเซลล์กลับมาเป็นปกติ
•การให้สารน้ำในปริมาณที่เหมาะสม
•การใช้ยากระตุ้นการบีบหลอดเลือด
•การให้ยาปฏิชีวนะ
•กำจัดแหล่งติดเชื้อ
Hypovolemic shock
อาการและอาการแสดง
ลักษณะของผู้ป่วยที่เป็น hemorrhage shock ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการเสียเลือด
โดย American College of Surgeons Committee on Trauma ได้จำแนก hemorrhage shock
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค (Specific treatment)
การรักษาตามอาการและประคับประคอง
Cardiogenic shock
สาเหตุ
กล้ามเนื้อหัวใจ เช่น ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน, กล้ามเนื้อหัวใจพิการ(cardiomyopathy), กล้ามเนื้อหัวใจถูกกดจาก septic shock
สาเหตุจากโครงสร้างของหัวใจผิดปกติ เช่น โรคของลิ้นหัวใจ, ผนังระหว่างหัวใจรั่ว
หัวใจเต้นผิดปกติ (arrhythmia)
อาการและอาการแสดง
•มีหลอดเลือดด าที่คอโป่ง (engorged neck vein)
•CVP สูง
•เจ็บแน่นหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจตาย
การรักษา
การรักษาเฉพาะโรค
การรักษาตามอาการและประคับประคอง