Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Breast Cancer - Coggle Diagram

- - - - 1.1อายุ พบว่าอายุที่เพิ่มมากขึ้น ในแต่ละช่วงมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมที่ไม่เท่ากัน โดยพบว่าในผู้หญิงที่มีอายุระหว่าง 30-40 ปี จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านมร้อยละ 0.04 และความเสี่ยงนี้จะเพิ่มตามอายุที่เพิ่มขึ้น
      - 1.2เพศ มะเร็งเต้านมเป็นโรคที่พบมากในเพศหญิงถึงร้อยละ 99 เพศชายพบร้อยละ 1
      - 1.3 ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเจริญพันธุ์ ฮอร์โมนจากรังไข่เป็นตัวกระตุ้น
        
        1 อายุเมื่อเริ่มมีประจำเดือน (age at menarche) การมีประจำเดือนเร็วกว่า
        อายุ 12 ปี
        
        2 ลักษณะของรอบเดือน การที่มีระยะห่างระหว่างรอบเดือนที่สั้น จะมี
        จำนวนรอบเดือนมาก ทำให้มีความเสี่ยงมากกว่าผู้ที่มีจำนวนรอบเดือนน้อยกว่า
        
        3 การมีบุตร ผู้ที่ตั้งครรภ์แรกเมื่อมีอายุมากกว่า 30 ปี จะมีความเสี่ยงมากกว่าคนที่ตั้งครรภ์เมื่ออายุน้อยกว่า 30 ปีถึง 2 เท่า
      - 1.4 ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม (genetic factor) หญิงที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรม
        ในครอบครัว เช่น hereditary breast and ovarian syndrome
      - 1.5 การมีก้อนเนื้อที่ไม่ร้ายแรงที่เต้านม ผู้ที่เคยมีชีสส์ (cystic disease) จะมีอุบัติการณ์เกิดโรคเป็น 2 เท่าของผู้หญิงทั่วไป
    - - 1 การใช้ฮอร์โมนทดแทน (hormonal replacement therapy: HRT) การได้รับ
        ฮอร์โมนในระยะแรกๆ เช่น การใช้ยาฉีดหรือยาฝังคุมกำเนิด ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านม
      - 2 ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม และการดำเนินชีวิต (environment and lifestyle factor) พฤติกรรมการรับประทานอาหารที่เปลี่ยนแปลงไป เช่นการรับประทานอาหารปิ้ง ย่าง สามารถทำให้เกิดมะเร็งเต้านมได้
- - - - ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งเต้านมครั้งแรก
      - ได้รับยาเคมีบำบัดเป็นครั้งแรก
      - ผู้ป่วยมีสีหน้าวิตกกังวล
    - - ผู้ป่วยมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด
    - - ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลลง สีหน้าสดชื่นขึ้น
      - ผู้ป่วยมีความความเข้าใจเกี่ยวกับโรค เข้าใจเป้าหมาย และแผนการรักษาด้วยยากลุ่มยาเคมีบำบัดและการปฏิบัติตัวที่ถูกต้องในขณะที่ได้รับการรักษา
      - ผู้ป่วยและญาติยอมรับและให้ความร่วมมือในการรักษา
    - - สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วยเพื่อให้เกิดความไว้วางใจโดยการแนะนำตัวซึ่งควรเป็นไปในลักษณะที่เป็นกันเองคำนึงถึงความเป็นส่วนตัวและการปกปิดข้อมูลเป็นความลับ ใช้คำพูดที่กระชับ ชัดเจน เมื่อผู้ป่วยและญาติเกิดความไม่เข้าใจพยาบาล ต้องอดทนใจเย็นให้เวลากับผู้ป่วยไม่เร่งรัด และแจ้งวัตถุประสงค์ของการเข้าพูดคุยทุกครั้งเมื่อให้การพยาบาล
      - จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบมีความเป็นส่วนตัวเหมาะแก่การให้คำปรึกษาเพื่อลดสิ่งกระตุ้นและเพิ่มความวิตกกังวลของผู้ป่วย
      - เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกกลัวหรือกังวล ควรมีทักษะในการสื่อสารที่ดีโดยเฉพาะการฟังเพื่อให้สามารถค้นหาปัญหาที่แท้จริงของผู้ป่วยแต่ละรายได้พัฒนาศักยภาพในการแก้ไขปัญหาและความสามารถในการดูแลตนเองเพื่อควบคุมหรือจัดการกับปัญหาที่เป็นปัญหาเฉพาะของแต่ละบุคคลการให้คำปรึกษาที่มีประสิทธิภาพจะช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกว่ายังมีคุณค่า
      - 4.ประเมินความรู้ความเข้าใจโดยการสอบถามเกี่ยวกับโรคการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด การปฏิบัติตัวในขณะที่ได้รับการรักษาด้วยยาให้ความรู้เกี่ยวกับโรค การปฏิบัติตัวที่เหมาะสมในระหว่างที่เข้ารับการรักษาด้วยยาการจัดการอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นการทำกิจวัตรประจำวันการออกกำลังกายการรับประทานยาตามแพทย์สั่งการสังเกตอาการผิดปกติที่ควรรีบมาพบแพทย์ตลอดจนการสนับสนุนให้กำลังใจผู้ป่วยและญาติในการจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้น
      - ให้คำปรึกษาเน้นการค้นหาปัญหาร่วมกันพัฒนาทักษะในการแก้ปัญหาและความสามารถในการดูแลตนเองช่วยให้ผู้ป่วยมองเห็นคุณค่าในตนเองและปรับแก้ความเชื่อความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง
      - ให้คู่มือการดูแลตนเองของผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดเพื่อให้ผู้ป่วยได้ใช้ทบทวนขณะอยู่บ้านพร้อมทั้งเสนอแนะการจดบันทึกอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นการจัดการกับอาการข้างเคียงดังกล่าวเพื่อใช้เป็นข้อมูลในการปรึกษาแพทย์ในนัดครั้งถัดไป
      - แนะนำวิธีการผ่อนคลายความเครียดความวิตกกังวลเช่นงานอดิเรกที่ชื่นชอบฟังเพลงการสวดมนต์นั่งสมาธิงานฝีมือเป็นต้นเพื่อช่วยเบี่ยงเบนความสนใจไม่หมกมุ่นในความเจ็บป่วยหรือการแสวงหาความรู้และวิธีการดูแลตนเองที่เหมาะสมกับตนเองที่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าสามารถควบคุมเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นในชีวิตได้
  - - - 1ผู้ป่วยต้องเข้ารับยาเคมีบำบัด 10 ครั้ง
      - 2.ผู้ป่วยต้องผ่าตัดเต้านมข้างซ้าย
    - - ผู้ป่วยสามารถปรับตัวและยอมรับภาพลักษณ์ที่เปลี่ยนแปลงได้
    - - ประเมินการรับรู้ของผู้ป่วยต่อการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์ ความสามารถ บทบาท และแบบแผนชีวิต
      - ร่วมปรึกษากับผู้ป่วยในการปรับปรุงภาพลักษณ์และอื่นๆให้ดีขึ้น เน้นความเป็นไปได้ตามสภาพความเป็นจริง
      - ให้การพยาบาลเพื่อส่งเสริมการปรับตัวของผู้ป่วยต่อการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์และอื่นๆดังนี้ ผมร่วง อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจว่า ผมร่วงจะเกิดขึ้นประมาณ 2 อาทิตย์หลังการให้เคมีบำบัดครั้งแรกโดยจะงอกขึ้นใหม่เมื่อการให้เคมีบำบัดสิ้นสุดลงประมาณ 2-3 เดือน ผิวหนังและหลอดเลือดดำมีสีเข้มขึ้นอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าผิวหนังและหลอดเลือดจะมีสีเข้มขึ้น
      - การเปลี่ยนแปลงของเล็บ อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าระหว่างให้ยาเคมีบำบัดเล็บจะหนาขึ้นไม่งอก จมูกเล็บชัดเจน และสีเข้มขึ้น อาการที่เกิดขึ้นนี้จะเป็นชั่วคราวเท่านั้น
      - ให้กำลังใจและคำชม เมื่อผู้ป่วยมีพฤติกรรมการปรับตัวที่ดี เช่น สนใจตนเอง มีสัมพันธภาพที่ดี กับ
        บุคคลในครอบครัว เป็นต้น
      - ให้เวลาและโอกาสในการระบายความรู้สึกต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์และอื่นๆ
    - - 1.ผู้ป่วยบอกความรู้สึกที่มีคุณค่าต่อตนเอง และเข้าใจยอมรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
      - 2.ผู้ป่วยสนใจในการดูแลตนเองมีการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น และวางแผนดูแลตนเองให้เหมาะสมกับโรคและ
        ผลของยาเคมีบำบัด
  - - - ผู้ป่วยและญาติไม่ทราบวิธีปฏิบัติตัวที่ถูกต้องเมื่อกลับบ้าน
      - ผู้ป่วยและญาติสีหน้าวิตกกังวล
    - - ผู้ป่วยและญาติสามารถปฏิบัติตนได้ถูกต้องหลังจำหน่ายจากโรงพยาบาลและไม่เกิดภาวะแทรกซ้อน
    - - ผู้ป่วยและญาติรับทราบและสามารถบอกวิธีปฏิบัติตนที่ถูกต้องเมื่อกลับบ้าน
      - ผู้ป่วยและญาติสีหน้าผ่อนคลาย
    - - การดูแลแขนข้างที่ทำผ่าตัดเต้านมบริหารแขน และข้อไหล่ทุกวันหลีกเลี่ยงการใช้แขนข้างทำผ่าตัดยกหรือลากของหนัก สามารถทำได้หลังผ่าตัดประมาณ 6 สัปดาห์ หลีกเลี่ยงการสวมเสื้อชั้นใน เสื้อผ้า หรือสวมเต้านมเทียมที่คับ ตลอดจนเครื่องประดับต่างๆ เช่น แหวน กำไล นาฬิกาที่คับหรือแน่นจนเกินไป หลีกเลี่ยงการฉีดยา เจาะเลือดให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ วัดความดันโลหิต บริเวณแขนข้างที่รับการผ่าตัด
      - การรับประทานอาหารหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารไขมันสูง รับประทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่ โดยเฉพาะอาหารโปรตีนเพื่อให้แผลผ่าตัดหายเร็ว และเสริมสร้างความแข็งแรงให้ร่างกาย
      - การรับประทานยาสม่ำเสมอตามแผนการรักษา
      - การพักผ่อน ควรพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง
      - การดำเนินชีวิต และกิจกรรมภายหลังการผ่าตัดสามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ เพียงแต่ระมัดระวังในเรื่องของการใช้แขนข้างที่ทำการผ่าตัด ไม่ควรเล่นกีฬาที่ต้องออกแรงมากในระยะแรก
      - การสังเกตอาการผิดปกติ เช่นไข้ แผลมีหนองอักเสบ เจ็บมาก มีก้อนแข็งในเต้านมหรือบริเวณรักแร้ ไหปลาร้า การเปลี่ยนแปลงของผิวหนังบริเวณเต้านมไปจากลักษณะเดิม เต้านมมีขนาดและรูปร่างเปลี่ยนไป แขนบวม
      - 7.การมาตรวจตามที่แพทย์นัด
  - - - ผู้ป่วยมีสีหน้าวิตกกังวล ขมวดคิ้ว นำ้ตาคลอขณะพูดคุยเรื่องโรคและการได้รับ
        ยาเคมีบําบัด
      - ผู้ป่วยบอกว่ากลัวไม่หายและอายชาวบ้านถ้าผมร่วงหลังจากได้ยาเคมีบําบัด
      - ผู้ป่วยบอกว่าเป็นคนขี้กังวล และไม้รู้จะเล่าระบายให้ใครฟัง
      - ผู้ป่วยคิดมาก นอนไม่หลับ กลัวว่าตนเองจะเป็นภาระให้แก่คนในครอบครัว
        เป้าหมายการพยาบาล ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลลง
    - - ผู้ป่วยคลายความวิตกกังวลมีสีหน้าสดชื่นขึ้น
        
        ผู้ป่วยสามารถปรับตัว และเข้าใจเหตุผลของการรักษา
        
        ผู้ป่วยยอมรับภาพลักษณ์ที่เกิดจากผลข้างเคียงของยาเคมีบําบัด
        
        ผู้ป่วยนอนหลับพักผ่อนได้มากขึ้น อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวัน
    - - สร้างสัมพันธภาพโดยการแนะนําตัวและแจ้งวัตถุประสงค์ของการพูดคุย
      - ประเมินสภาวะจิตของผู้ป่วย เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้ระบายความวิตกกังวลความหวาดกลัว เป็นผู้รับฟังที่ดีพร้อมทั้งแสดงท่าทางเป็นมิตร
      - ให้ความรูู้เกี่ยวกับการดูแลตัวเองและการจัดการภาพลักษณะที่เปลี่ยนไป เช่น การตัดผมสั้น การเตรียมวิก เป็นต้น
      - แนะนําวิธีการผ่อนคลายและเบี่ยงเบนความสนใจเพื่อลดความวิตกกังวลของผู้ป่วยและไม่ให้หมกมุ่นแต่เรื่องตนเองสนใจของ เช่น การอ่านหนังสือ ฟังเพลง ทําการฝีมือการทําสมาธิเป็นต้น
      - เยี่ยมเยียนพูดคุยกับผู้ป่วยอย่างสม่ําเสมอรวมทั้งเป็นสื่อกลางระหว่างผู้ป่วยและแพทย์เพื่อประโยชน์สูงสุดในการดูแลรักษาผู้ป่วย
      - ในรายที่มีความวิตกกังวลมากอาจให้ยาคลายความวิตกกังวล ตามแผนการรักษา
      - สอบถามเกี่ยวกับความเชื่อและทัศนคติของผู้ป่วยเกี่ยวกับการเจ็บป่วยเพราะอาจมีผลต่อโรคและการรักษาด้วยยาเคมีบําบัดได้
- - - - ผู้ป่วยปฏิเสธการเจ็บป่วยที่่ได้นอนโรงพยาบาล
    - - 1 วันก่อนมาโรงพยาบาล ผู้ป่วยอาบน้ำสังเกตุว่าเต้านมไม่เท่ากัน คลำพบว่าเต้านมข้างซ้ายมีก้อนแข็ง กดไม่เจ็บ
- - - - 1 การตัดเต้านมออกทั้งหมด (mastectomy)
        
        1.1 Simple mastectomy หรือ total mastectomy คือ หัวนมและลานนมรวมถึงผิวหนังบริเวณเต้านมเหนือบริเวณก้อนและผิวหนังส่วนเกิน
        
        1.2 Skin-sparing mastectomy (SSM) คือการผ่าตัดหัวนมและลานนมตัดแผลบริเวณที่ทำการตรวจชิ้นเนื้อ เหลือผิวหนังไว้สำหรับการทำเต้านมเทียม
        
        1.3 Nipple-sparing mastectomy (NSM) เป็นการผ่าตัดที่เก็บทั้งหัวนมและลานนม (nipple areolar complex:NAC) เพื่อเพิ่มความสวยงาม
        
        1.4 Areola-sparing mastectomy (ASM) เป็นการผ่าตัดที่เอาหัวนมออก
        เหลือไว้เพียงลานหัวนม
        
        1.5 Modified radical mastectomy (MRM) เป็นการผ่าตัดที่ต้องเอาส่วนเต้านมออกทั้งหมด รวมถึงการเลาะเอาต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้ออก
      - 2 การผ่าตัดเต้านมออกเพียงบางส่วน
        (Partial mastectomy or Breast-conserving surgery)
        
        คือ การตัดมะเร็งและเนื้อเต้านมปกติที่อยู่รอบ โดยตัดห่างจากขอบของก้อนมะเร็งประมาณ 1-2ซม.โดยยังเหลือฐานหัวนม และส่วนของ
        เนื้อเต้านมไว้
    - - 2.1การเลาะต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้ออกทั้งหมด(axillary lymph node dissection:ALND) เพื่อกำจัดต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้อาจมีการแพร่กระจายของมะเร็ง
      - 2.2 การผ่าตัดต่อมน้ำเหลืองเซนติเนล(sentinel lymph node biopsy:SLNB) เป็นวิธีการผ่าตัดต่อมน้ำเหลืองในผู้ป่วยที่จะมีการ
        กระจายของมะเร็งน้อย