Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BIẾN DỊ png-clipart-dna-genetics-biology-others-text-biology, Bùi Khánh…

- - - - Biến dị tổ hợp là biến dị do sự tổ hợp lại vật chất di truyền (qua giảm phân, thụ tinh), tạo sự tương tác mới giữa các gen không alen và làm xuất hiện tính trạng mới không có ở bố mẹ.
        :silhouettes:
    - - Trao đổi chéo của các cặp NST tương đồng
      - Sự phân li độc lập của các NST
      - Sự thụ tinh ngẫu nhiên
    - - **P: AA x aa (thân cao x thấp)
        Gp: A,A a,a
        F1: 100% Aa (thân cao)
        F2: 1/4AA, 2/4Aa(thân cao), 1/4aa (thân thấp) **
  - - - Các dạng đột biến
        
        Thêm 1 cặp nu (chắc chắn thay đổi chức năng protein)
        
        Tăng 2-3 liên kết => Dịch mã di truyền kể từ vị trí đột biến
        (đột biến dịch khung)
        
        Mất 1 cặp nu (chắc chắn thay đổi chức năng protein)
        
        Giảm 2-3 liên kết => Dịch mã di truyền kể từ vị trí đột biến
        (đột biến dịch khung)
        
        Thay thế 1 cặp nu
        (có thể thay đổi chức năng aa)
        
        Chỉ thay đổi 1aa tại vị trí mã di truyền bị thay thế (đột biến sai nghĩa)
        
        Không làm thay đổi aa (đột biến câm)
        
        Làm mã đột biến thành mã kết thúc (đột biến vô nghĩa)
      - Hậu quả (lợi/hại/trung tính)
        
        Mức độ gây hại của các alen đột biến phụ thuộc vào điều kiện môi trường cũng như phụ thuộc vào tổ hợp gen (chủ yếu có hại)
      - Cơ chế
        
        Sự kết cặp không đúng trong nhân đôi ADN.
        
        Guanin dạng hiếm (G) kết cặp với Timin trong nhân đôi
        -> xuất hiện đột biến G-X thành A-T....*
        
        Tác động của các nhân tố đột biến
        (vật lý, hóa học, sinh học)
        
        Ví dụ
        
        Tia tử ngoại (UV) làm cho 2 bazơ Timin trên 1 mạch ADN liên kết với nhau làm phát sinh ĐBG (vật lý)
        
        5-Brôm Uraxin là đồng đẳng của Timin gây thay thế A-T → G-X (hóa học)
        
        Virut gây ra đột biến (sinh học)
      - Ý nghĩa
        
        Đột biến gen cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa và chọn giống, cho nghiên cứu di truyền
      - Nguyên nhân
        
        Do tác động lí, hóa, sinh học ở ngoại cảnh
        
        Do những rối loạn sinh lí, hóa sinh trong tế bào
      - Khái niệm
        
        Là những biến đổi nhỏ xảy ra trong cấu trúc của gen, thường liên quan đến 1 cặp nuclêôtit (đột biến điểm) hoặc 1 số cặp nuclêôtit
    - - Đột biến cấu trúc NST
        (4 dạng chính)
        Link Title
        
        Lặp đoạn
        
        Cơ chế
        
        Do hiện tượng trao đổi chéo không cân giữ 2 chromatid trong cặp NST tương đồng
        
        Đặc điểm
        
        Làm một đoạn của NST có thể lặp lại một hay nhiều lần, làm tăng số lượng gen trên đó
        
        Ví dụ
        
        Lặp đoạn 16A trên NST X ảnh hưởng đến hình dạng mắt của ruồi giấm -> mắt càng dẹt
        
        Hậu quả
        
        Làm giảm cường độ biểu hiện của tính trạng
        
        Ý nghĩa
        
        Làm tăng cường độ biểu hiện của tính trạng
        
        Đảo đoạn
        
        Ví dụ
        
        Ở ruồi giấm, có 12 dạng đảo đoạn trên NST số 3 liên quan tới khả năng thích ứng đối với nhiệt độ khác nhau của môi trường
        
        Cơ chế
        
        NST tự cuộn xoắn, đứt và nối lại
        
        Đặc điểm
        
        Làm 1 đoạn NST bị đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại làm thay đổi trình tự gen trên đó
        
        Hậu quả
        
        Có thể ảnh hưởng đến sức sống
        
        Ý nghĩa
        
        Sắp xếp lại các gene góp phần tạo nguồn nguyên liệu quá trình tiến hóa (hình thành đăch điểm thích nghi & loài mới)
        
        Mất đoạn
        
        Đặc điểm
        
        Làm mất đi một đoạn nào đó của NST -> Làm giảm số lượng gen
        
        Hậu quả
        
        Thường gây chết, mất đoạn nhỏ, không ảnh hưởng
        
        Cơ chế
        
        Do bị đứt gãy trực tiếp hoặc do hiện tượng chuyển đoạn giữa các NST
        
        Ý nghĩa
        
        Loại bỏ khỏi NST những gene không mong muốn ở 1 số giống cây trồng
        
        Ví dụ
        
        Mất đoạn ở vai dài NST 22 ở người gây ung thư máu ác tính
        
        Mất một phần vai ngắn NST số 5 gây hội chứng mèo kêu
        
        Chuyển đoạn
        
        Ví dụ
        
        Đột biến chuyển đoạn không cân giữa NST 22 và số 9 ở người -> NST 22 ngắn hơn bình thường gây ung thư máu ác tính
        
        Cơ chế
        
        Một đoạn NST bị đứt gãy gắn vào vị trí khác hoặc 1 NST khác
        
        Tiếp hợp, trao đổi chéo không cân
        
        Đặc điểm
        
        Dẫn đến sự trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng hoặc sự trao đổi chéo không cân giữa cặp NST tương đồng
        
        Hậu quả
        
        Chuyển đoạn lớn thường gây chết hoặc mất khả năng sinh sản
        (chuyển đoạn nhỏ ít ảnh hưởng)
        
        Ý nghĩa
        
        Sự hợp nhất các NST làm giảm số lượng NST của loài, giúp hình thành loài mới
        
        Giảm khả năng sinh sản -> sử dụng các dòng côn trùng mang chuyển đoạn làm công cụ phòng trừ sâu hại
        
        Khái niệm
        
        Là những biến đổi trong cấu trúc của NST làm thay đổi hình dạng và cấu trúc của NST
        
        Nguyên nhân
        
        Do tác nhân bên ngoài (tia phóng xa, hóa chất)
        & bên trong (biến đổi sinh lý nội bào)
      - Đột biến số lượng NST
        
        Đột biến lệch bội (dị bội)
        
        Cơ chế phát sinh
        
        Cặp NST tương đồng không phân li trong giảm phân tạo 2 loại giao tử đột biến, kết hợp trong thụ tinh tạo hợp tử chứa thể đột biến và có thể biểu hiện thành kiểu hình
        
        Trong nguyên phân ở các tế bào sinh dưỡng (2n) làm cho một phần cơ thể mang đột biến lệch bội và hình thành thể khảm
        
        Hậu quả
        
        Mất cân bằng hệ gen
        --> gây giảm sức sống hoặc bất thụ
        
        Phân loại
        
        Link Title
        
        Vai trò
        
        Cung cấp nguồn nguyên liệu cho chọn giống, tiến hóa; ứng dụng để xác định vị trí gen trên NST
        
        ĐỊnh nghĩa
        
        Là những biến đổi về số lượng NST xảy ra ở 1 hoặc 1 số cặp NST tương đồng
        
        Ví dụ
        
        Hội chứng down (thể ba cặp NST 21), (2n+1) = 47NST
        
        Claiphenter (thể ba cặp giới tính XXY), (2n+1) = 47NST
        
        Siêu nữ (XXX), (2n+1) = 47NST
        
        Tocnơ (thể một cặp giới tính XO), ( 2n-1) = 45NST
        
        Đột biến đa bội
        
        Định nghĩa
        
        Làm tăng số lượng NST ở bộ đơn bội n số nguyên lần & lớn hơn 2n. Phổ biến ở thực vật, rất hiếm ở động vật.
        
        Phân loại
        
        Tự đa bội
        
        Phân loại
        
        Thể đa bội chẵn: 4n, 6n, 8n có khả năng sinh sản hữu tính.
        
        Thể đa bội lẻ: 3n, 5n, 7n không có khả năng sinh sản hữu tính.
        
        Cơ chế
        
        Do bộ NST lưỡng bội 2n không phân li do không hình thành thoi vô sắc trong giảm phân qua thụ tinh tạo đa bội hoặc trong nguyên phân.
        
        Tăng số lượng NST ở bộ đơn bội n cùng 1 loài số nguyên lần & lớn hơn 2n.
        
        Dị đa bội
        
        Tăng số lượng NST do cả 2 bộ NST lưỡng bội 2n của 2 loài cùng tồn tại trong tế bào
        
        Cơ chế
        
        Lai xa 2 loài khác nhau tạo thể bất thụ, kết hợp đa bội hóa cho thể song nhị bội (hữu thụ)
        
        Vai trò
        
        Thể đa bội chẵn, thể dị đa bội có thể tạo giống mới, có ý nghĩa cho chọn giống, tiến hóa.
        
        Thể đa bội có cơ quan sinh trưởng to, phát triển khỏe, chống chịu tốt --> có giá trị kinh tế cao.
        
        Hậu quả
        
        Thể đa bội lẻ hầu như không có khả năng sinh sản hữu tính
        
        Ví dụ
        
        Thể dị đa bội giữa cải củ và cải bắp Link Title
        
        Khái niệm
        
        Là đột biến làm thay đổi về số lượng NST trong tế bào