Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การก่อกำเนิดชีวิตใหม่ - Coggle Diagram

- - - - ลักษณะของเซลล์สืบพันธุ์เพศชาย
        หรือที่เรียกกันว่า อสุจิ มีทั้งหมด 3 ส่วน
        
        ส่วนที่ 1 คือส่วนหัว (Head) ภายในบรรจุรหัสพันธุกรรม โครโมโซม X และ Y ไปผสมกับเซลล์สืบพันธุ์ของผู้หญิง มีอะโครโซมห่อหุ้ม สามารถแบ่งได้ 2 ประเภท
        
        ตัวที่นำโครโมโซม X จะมีลักษณะป้อม อ้วน เคลื่อนที่ได้ช้า แต่สามารถทนได้ทั้งสภาพกรดและเบส
        
        ตัวที่นำโครโมโซม Y จะมีลักษณะหัวแหลม เคลื่อนที่ได้เร็ว ชอบเบส ถ้าอยู่หรือเจอสภาพความเป็นกรดจะทำให้ตาย
        
        ส่วนที่ 2 คือส่วนลำตัว (midpiece) มีเกลียวอยู่ภายใน เป็นแหล่งสร้างพลังงาน
        
        ส่วนที่ 3 คือหาง ใช้ในการเคลื่อนที่
      - กระบวนการสร้างสเปิร์ม (Spermatogenesis)
        
        เริ่มจากเซลล์เริ่มต้นที่เรียกว่า primary spermatocyte; 2n ที่เป็นเนื้อเยื่อเจริญในอัณฑะ เซลล์นี้เพิ่มจำนวนตัวเองโดยการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส เมื่อเซลล์นี้มีการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส จะได้เซลล์ที่เป็นแฮพลอยด์ เรียกว่า secondary
        spermatocyte เมื่อเซลล์นี้แบ่งเซลล์ต่อจนเสร็จสิ้นไมโอซิส จะได้สเปิร์มเริ่มต้น (developing sperm cell) ซึ่งจะพัฒนาต่อไปจนได้สเปิร์มที่สมบูรณ์
      - ผู้ชายจะมีต่อมเพศคือ อัณฑะ ทำหน้าที่สร้างเซลล์สืบพันธุ์และฮอร์โมนเพศ
        
        ภายในอัณฑะประกอบด้วยท่อขนาดเล็กม้วนขดอยู่ภายในเรียกว่า ท่อเซมินิฟอรัสทิวบูล (Seminiferous Tubules) ทำหน้าที่สร้างสเปิร์ม ซึ่งต้องผ่านกระบวนการแบ่งเซลล์สืบพันธุ์ หรือ
        สเปอร์มาโทเจเนซิส (Spermatogenesis) ซึ่งเป็นกระบวนการสร้างสืบพันธุ์ เพื่อเพศชายเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์
      - รูปภาพประกอบ
    - - โครงสร้างของระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
        
        ระบบสืบพันธุ์ของเพศหญิง มีความซับซ้อนกว่าเพศชาย เพราะประกอบด้วยสร้างโครงสร้างสำหรับเซลล์สืบพันธุ์หรือ เซลล์ไข่ (Immature Gamete) รองรับสเปิร์ม สร้างฮอร์โมนเพศ และเป็นที่ฝังตัวเพื่อการเจริญเติบโตและพัฒนาของตัวอ่อน โครงสร้างที่ทำหน้าที่ดังกล่าวได้แก่ รังไข่ (Ovary) โครงสร้างทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนและเซลล์สืบพันธุ์หรือไข่ กระบวนการสร้างเซลล์สืบพันธุ์หรือไข่ (Oogenesis)
        
        อวัยวะที่เกี่ยวข้อง
        
        1.รังไข่ (ovary) ทำหน้าที่สร้างไข่ และสร้างฮอร์โมน
        
        2.มดลูก (uterus) เป็นบริเวณที่เจริญเติบโตของทารก
        
        3.ท่อนำไข่เพศหญิง (vegina) เป็นท่อกล้ามเนื้อยืดหยุ่น เชื่อมต่อระหว่างมดลูกและระบบสืบพันธุ์ด้านนอก ทำหน้าที่รองรับสเปิร์มและคลอดทารก
        
        4.ปากมดลูก
        
        เคยผ่านคลอดบุตร
        
        มีรอยเป็นลักษณะเป็นริ้ว
        
        ไม่เคยผ่านการคลอดบุตร
        
        มีจุดเล็กๆ มีลักษณะเนียน
        
        5.ช่องคลอด
        
        เป็นกล้ามเนื้อลาย สามารถหดขยายได้
      - กระบวนการสร้างเซลล์สืบพันธุ์หรือไข่
        
        เริ่มนากเซลล์ที่จะเจริญไปเป็นเซลล์สืบพันธุ์หรือเรียกว่า โอโอโกเนีย (Oogonia) จากการศึกษาพบว่า Oogonia นี้มีในรังไข่ของทารกหญิงก่อนคลอดเป็นจำนวนมากและไปเป็นโอโอไซต์ขั้นที่ 1 (Primary Oocyte) เมื่อถึงเวลาใกล้เวลาคลอดเป็นจำนวนมากและไปเป็น โอโอไซต์ขั้นที่ 1 ระยะ prophase I และจะหยุดอยู่ในระยะนี้จนกระทั่ง ทารกหญิงเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น
        
        ขณะที่ฟอลิเคิลเข้าสู่ระยะมาทัว(mature) จะเคลื่อนที่เข้าใกล้ผนังรังไข่รูปร่างคล้ายถุงน้ำ เซลล์ของจะหลั่งเอ็นไซม์โพทิโอไลติก (proteolytic Enzyme) ย่อยผนังรังไข่ทำให้โอโอไซต์ขั้นที่ 2 ผ่านผนังรังไข่เข้าสู่ช่องท้อง
        ฟอลิเคิลที่เหลืออยู่ในรังไข่จะเจริญและพัฒนาเป็นคอร์พัสลูเทียม (Corpus luteum)
        
        ฮอร์โมน FSH เป็นตัวกระตุ้นให้ฟอลิเคิลเจริญและขยายขนาดขึ้นได้ และเมื่อฟอลิเคิลเจริญขึ้นจะสร้างและหลั่งฮอร์โมนเอสโทรเจน (estrogen) ส่วนคอร์พัสลูเทียมจะสร้างและหลั่งฮอร์โมนเอสโทรเจน (estrogen) และโพเจสเทอโรน (progesterone) ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมลักษณะขั้นที่ 2 ของเพศหญิง ได้แก่ การมีเสียงเล็กแหลม นอกจากนี้ยังมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญของมดลูก การมีประจำเดือน
      - การทำงานของฮอร์โมนในระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
        (Hormone regulates reproduction
        
        ฮอร์โมนควบคุมการทำงานในระบบสืบพันธุ์เพศหญิงมีความซับซ้อนกว่าการทำงานในเพศชาย ประกอบด้วยฮอร์โมนที่สำคัญอย่างน้อย 5 ชนิด ที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องและสัมพันธ์กันในวงจรประจำเดือนและวงจรไข่ (ovarian cycle)
        
        กลไกการทำงานของฮอร์โมนแบ่งออกเป็น 2 แบบคือ กลไกสนองกลับแบบกระตุ้นและกลไกสนองกลับแบบยับยั้ง การทำงานที่ประสานกันของฮอร์โมน คือ ในแต่ละเดือนขณะที่มีการเจริญเติบโตของฟอลิเคิลและตกไข่นั้น ส่วนของผนังมดลูกได้มีการเตรียมพร้อมสำหรับการฝังตัวของเอ็มบริโอไปพร้อมกัน
        
        การมีประจำเดือนของเพศหญิงจะเริ่มต้นตั้งแต่ย่างเข้าสู่วัยรุ่นจนถึงวัยอายุประมาณ 50 ปี วงจรประจำเดือนทุกๆ 28 วัน วันแรกของวงจรคือวันที่มีประจำเดือนไหลออกมาจากช่องคลอด ส่วนการตกไข่จะเริ่มวันที่ 14 ของวงจรประจำเดือน โดยฮอร์โมนจาก ไฮโพทาลามัส ต่อมใต้สมองส่วนหน้า และจากรังไข่ จะทำหน้าที่ควบคุมประจำเดือน
      - รูปภาพประกอบ
- - - - ประมาณวันที่ 7 หลังจากการปฏิสนธิ เอ็มบริโอจะสร้างถุงคอเรียนล้อมรอบเอ็มบริโอและมีบางส่วนยื่นเป็นแขนงเล็กๆแทรกในเอนโดมิเทียมของมดลูก ซึ่งต่อมาจะพัฒนาเป็นรก ดังนั้นรกจึงประกอบด้วยส่วนของถุงคอเรียนของลูกและเนื้อเยื่อชั้นเอนโดมีเทียมของแม่ เอ็มบริโอมีการสร้างถุงน้ำคร่ำหุ้มตัวเอง ภายในถุงบรรจุของเหลวที่เรียกว่า น้ำคร่ำ เพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนและช่วยให้ทารกเคลื่อนไหวอย่างอิสระ และ เอ็มบริโอยังยังมีการสร้างสายสะดือเชื่อมกับรก
    - - เมื่ออายุได้ 2 สัปดาห์ เอ็มบริโอจะมีความยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร มีการเจริญเติบโตในระยะแกสทรูลา ทำให้เกิดเนื้อเยื่อ 3 ชั้น คือ เอกโทเดิร์ม (ectoderm) เมโซเดิร์ม (mesoderm) และเอนโดเดิร์ม (endoderm) โดยเอกโทเทิร์มจะเจริญเป็นเยื่อบุผิว เยื่อบุผิวของโพรงจมูก เยื่อบุผิวที่ทำหน้าที่รับกลิ่น ระบบประสาท เช่น สมอง ไขสันหลัง เลนส์ตา สารเคลือบฟัน และเมโซเดิร์มจะเจริญเป็นโนโทคอร์ด (notochord) ระบบหมุนเวียนเลือด ระบบโครงร่างค้ำจุนร่างกาย ชั้นหนังแท้ ระบบขับถ่าย ระบบสืบพันธุ์ และเอนโดเดิร์มจะเจริญไปเป็นเยื่อบุทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร
    - - เริ่มปรากฏร่องรอยของระบบอวัยวะ ได้แก่ ระบบประสาท หัวใจ มีลักษณะเป็นท่อ และเริ่มต้นเป็นจังหวะ ระยะนี้เอ็มบริโอ มีความยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร หลังจากนั้นเอ็มบริโอจะเริ่มมีอวัยวะต่างๆเพิ่มมากขึ้น
    - - แขนและขาเริ่มปรากฏชัดเจนเมื่ออายุได้ 4 สัปดาห์ อวัยวะต่างๆ จะเจริญเติบโตและมีอวัยวะครบเมื่ออายุได้ 8 สัปดาห์ ซึ่งเป็นระยะสั้นสุดของเอ็มบริโอ และหลังจากนี้แล้วจะเรียกว่า ฟิตัส
    - - เมื่ออายุได้ 8-9 สัปดาห์ จะมีนิ้วมือและนิ้วเท้า เจริญให้เห็นได้อย่างชัดเจน สามารถบอกเพศได้ ในช่วงเดือนที่ 4-6 ฟิตัสจะมีขนาดโตขึ้นเรื่อยๆ มีการเคลื่อนไหวมากขึ้น สามารถรับฟังเสียงจากภายนอกได้ มีการเจริญเติบโตของกระดูก มีผม มีขน ฟิตัสในเดือนที่ 6 จะมีน้ำหนักประมาณ 680 กรัม ในช่วง 3 เดือนสุดท้ายของการตั้งครรภ์ มีระบบประสาทเจริญมาก
  - - - ระยะที่ 1 Pre-embryonic Stage ระยะนี้เริ่มตั้งแต่ปฏิสนธิจนถึงสัปดาห์ที่ 2
      - ระยะที่ 2 Embryonic Stage เริ่มตั้งแต่สิ้นสุดสัปดาห์ที่ 2 ของการปฏิสนธิจนถึงสัปดาห์ที่ 8
      - ระยะที่ 3 Fetal stage เริ่มตั้งแต่สิ้นสุดสัปดาห์ที่ 8 จนถึงระยะคลอด
    - - 1.การปฏิสนธิ(Fertilization)มักเกิดขึ้นบริเวณแอมพลูา (Ampula)ของท่อนำไข่
      - 2.การผสมกันระหว่างไข่ (Ovum) และอสุจิ(Sperm)ได้ไข่ที่ปฏิสนธิแล้ว เรียกไซโกท มี 46 โครโมโซม (Chromosome) โดยได้รับจากบิดาและมารดาอย่างละครึ่ง
      - 3.ไข่ที่มีการปฏิสนธิแล้วจะมีการแบ่งเซลล์ (Cleavage) อย่างต่อเนื่องจนได้เซลล์ มีลักษณะคล้ายลูกน้อยหน่า เรียก โมรูลา (Morula)
      - 4.เซลล์โมรูลาจะเคลื่อนตัวเข้าสู่โพรงมดลูกระยะนี้เซลล์จะพัฒนาไปเป็น บลาสโตซีส เซลล์ด้านในเรียก อินเนอร์เซลล์แมส ซึ่งจะพัฒนาไปเป็นตัวอ่อน และเยื่อหุ้มตัวอ่อนชั้นในคือ Amnion ต่อไป
      - 5.เซลล์ด้านนอกของ บลาสโตซีส เรียก โทรโฟบลาส จะพัฒนาไปเป็นรก และเยื่อหุ้มตัวอ่อนชั้นนอกเรียกว่า Chorion
      - 6.การฝังตัว (Implantation)เกิดขึ้นภายใน7-10วันหลังจากการปฏิสนธิ
    - - เร่ิมพัฒนาการทางสมอง/พัฒนาอย่างต่อเนื่อง
      - ปุ่มระยางค์เจริญมากขึ้น
      - หัวใจเร่ิมเต้นด้วยจังหวะที่สม่ำเสมอ
      - มีการเจริญของปอด การไหลเวียนเลือด ตับมีการสร้างเม็ดเลือดแดง
      - สามารถตรวจวัดคลื่นสมองได้
      - เร่ิมปรากฏต่อมเพศให้เห็น
      - เห็นรยางค์ชัดเจนมากขึ้น
      - เห็นลำไส้
    - - การเจริญแยกเพศอย่างต่อเนื่องในสัปดาห์ท่ี 9-12
      - มีเส้นผมบาง ๆ ปกคลุม เรียก Lanugo
      - สมองมีพัฒนาการอย่างรวดเร็ว
      - สามารถฟังเสียงหัวใจผ่านหน้าท้องมารดาได้ในสัปดาห์ท่ี17-20
      - พัฒนาถุงลมปอด เร่ิมสร้างสาร Surfactant ในสัปดาห์ท่ี 21-24
      - ทารกพัฒนาสมบรูณ์เมื่ออายุครรภ์ 38-40 สัปดาห์
- - - - 1.Penetration of the corona radiata เป็นระยะท่ี sperm แทรกผ่าน corona cells
      - 2.Penetration of zona pellucida zona pellucida เป็น glycoprotein shell ที่เห็นเป็นชั้นใส ๆ หุ้มอยู่บริเวณชั้น นอกของ oocyte มีบทบาทในการชักนำให้เกิด binding และ acrosome reaction Enzymeacrosin ที่เกิดจาก acrosome reaction ทำให้ sperm สามารถแทรกผ่าน zona pellucida จนเข้า ไปสัมผัสกับ cell membrane ของ oocyte
      - 3.Fusion of the oocyte and sperm cell membranes หลังจากท่ี sperm สัมผัส กับ oocyte จะเกิดการรวมกันของ cell membrane ของทั้งคู่ส่วน head และ tail ของ sperm เท่านั้นที่จะผ่านเข้าไปใน cytoplasm ของ oocyte ส่วน plasma membrane ของ sperm จะถูกทิ้งอยู่ภายนอกติดกับ plasma membrane ของ oocyte