Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ภาพยนต์A beautiful mind, โรคจิตคืออะไร เป็นความเจ็บป่วยทางสมองชนิดหนึ่ง…

- - - - เห็นภาพหลอนของเพื่อนที่บอกว่าจะช่วยดูแลลูกให้ แล้วภาพหลอนก็มาสั่งให้เขาจัดการเมียตัวเอง
      - หูเเว่ว
      - หวาดระเเวง คิดว่ามีคนตามฆ่าตามทำร้าย
      - มักเก็บเนื้อเก็บตัว ไม่คบหาสมาคมกับใคร
      - พูดตะกุกตะกักในบางครั้ง แต่เมื่อพูดถึงเรื่องการเป็นสายลับ การถูกสะกดรอยตามจะพูดรัว เร็ว
    - - 1) อาการด้านบวก (positive symptoms)
        
        การพูดแบบไม่มีระเบียบแบบแผน (disorganized speech)
        การพูดในลักษณะที่หัวข้อ วลี หรือประโยคที่กล่าวออกมาไม่สัมพันธ์กัน เช่น การเปลี่ยนเรื่องที่พูดจากเรื่องหนึ่งไปสู่อีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งไม่มีความสัมพันธ์กันเลย เป็นต้น
        
        พูดตะกุกตะกักในบางครั้ง แต่เมื่อพูดถึงเรื่องการเป็นสายลับ การถูกสะกดรอยตามจะพูดรัว เร็ว
        
        พฤติกรรมเคลื่อนไหวผิดแปลกไปจากปกติ (catatonic behavior)
        เช่น การเคลื่อนไหวมากเกินไปน้อยเกินไป หรือนิ่งแข็งอยู่กับที่
        
        เดินหลังค่อม มองซ้าย ขวา เกือบตลอดเวลา
        
        อาการหลงผิด (delusion) การมีความคิดหรือความเชื่อที่ไม่ตรงกับความเป็นจริง ซึ่งไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ เช่น การหลงผิดว่ามีคนจะมาทำร้าย
        
        หลงผิดคิดว่าตัวเองใหญ่โต ร่ำรวย เป็นคนใหญ่คนโต (Grandeur delusion)
        
        หลงผิดคิดว่าคนอื่นปองร้าย (Persecution delusion)
        
        หวาดระเเวง คิดว่ามีคนตามฆ่าตามทำร้าย
        
        วิ่งหนีด้วยความหวาดกลัวออกจาก
        ที่ทำงาน
        
        หลงผิดคิดว่าคนอื่นหลงรักตน (Self-accusatory delusion)
        
        หลงผิดคิดว่าตนเจ็บป่วย (Hypochondriacal delusion or Somatic delusion)
        
        หลงผิดคิดว่าอวัยวะใดอวัยวะหนึ่งของร่างกายขาดหายไป (Nihilistic delusion)
        
        อาการประสาทหลอนอย่างชัดเจน (prominent hallucination)
        การกำหนดรู้ที่เกิดขึ้นโดยไม่มีสิ่งร้าภายนอก เช่น หูแว่วได้ยินเสียงคนพูดด้วยโดยที่มองไม่เห็นตัว เห็นภาพคน หรือสิ่งของโดยไม่มีสิ่งเหล่านั้นอยู่จริง เป็นต้น โดยความเชื่อดังกล่าวต้องไม่ใช่ความเชื่อที่พบได้ตามปกติในสังคมหรือวัฒนธรรมของผู้ป่วย
        
        ประสาทหลอนทางการเห็น (Visual hallucination) ผู้ป่วยมองเห็นภาพต่างๆ โดยที่ไม่เป็นจริง เช่น เห็นคนกำลังมาจะทำร้ายตน
        
        เห็นภาพหลอนของเพื่อนที่บอกว่าจะช่วยดูแลลูกให้ แล้วภาพหลอนก็มาสั่งให้เขาจัดการเมียตัวเอง
        
        ประสาทหลอนทางการได้ยิน (Auditory hallucination) เช่น ผู้ป่วยได้ยินเสียงคนพูด หัวเราะ หรือด่าตน โดยที่ไม่มีสถานการณ์เหล่านี้เกิดขึ้น
        
        หูเเว่ว ได้ยินเสียงคนสั่งให้ทำตาม ซึ่งไม่มีอยู่จริง
        
        ประสาทหลอนทางการรับกลิ่น (Olfactory hallucination) เช่น ผู้ป่วยได้กลิ่นแปลกๆ โดยที่ผู้อื่นไม่ได้กลิ่นนั้นๆ
        
        ประสาทหลอนทางการรับรส (Gustatory hallucination) ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกมีรสแปลกๆ เกิดขึ้น เช่น มีรสหวาน รสขม ที่ลิ้น เป็นต้น
        
        ประสาทหลอนทางการสัมผัส (Tactile hallucination) ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกเหมือนมีอะไรมาไต่ตอมตามผิวหนัง รู้สึกคันผิวหนัง โดยที่ไม่มีสิ่งเร้าจริง
        
        พฤติกรรมแบบไม่มีระเบียบแบบแผน (disorganized behavior)
        พฤติกรรมที่ผิดแปลกไปอย่างมากจากธรรมเนียมปฏิบัติของคนทั่วไปในสังคม เช่น ไม่ใส่เสื้อผ้า การเล่นอุจจาระ ปัสสาวะ เป็นต้น
      - 2) อาการด้านลบ (negative symptoms)
        
        ความคิดอ่านและการพูดลดลง
        
        พูดตะกุกตะกักในบางครั้ง แต่เมื่อพูดถึงเรื่องการเป็นสายลับ การถูกสะกดรอยตามจะพูดรัว เร็ว
        
        ไม่ดูแลสุขภาพอนามัยส่วนตัว
        
        อารมณ์ทื่อ (blunted affect) และเฉยเมย
        
        ขาดความสนใจในการเข้าสังคมและกิจกรรมที่เคยสนใจ
        
        มักเก็บเนื้อเก็บตัว ไม่คบหาสมาคมกับใคร อยู่ในโลกของตัวเองที่เชื่อว่าเป็นจริง
      - 3) อาการด้านการรู้คิด (cognitive symptoms)
        
        ความสามารถในการจัดการ การตัดสินใจ การวางแผน (executive function) ลดลง
        
        ความสามารถในการคงความใส่ใจ (attention) ลดลง
        
        ความจำเพื่อใช้งาน (working memory) บกพร่อง คือ ความสามารถในการจดจำข้อมูลเฉพาะหน้าลดลง
  - - - รักษาด้วยวิธีไหน
        
        การรักษาด้วยยา
        
        เพื่อควบคุมอาการหลงผิด ประสาทหลอนหรือพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรงและควบคุมอาการไม่ให้กําเริบจิตแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาเลือกยาที่เหมาะสมกับสภาพอาการของผู้ป่วยที่มารับการรักษาแต่ละราย โดยยานั้นจะเป็นในรูปแบบของยารับประทาน ยาฉีดดระยะสั้น ยาฉีดระยะปานกลาง ยาฉีดระยะยาว และยาหยด ซึ่งระยะเวลาในการรับประทานยานั้น แพทย์จะเป็นผู้ประเมินและกําหนดระยะเวลาของการรับประทานยา และหยุดยา
        
        ยาที่ใช้รักษาโรคจิตเวช
        
        5.ยาลดอาการข้างเคียงของยาทางจิตเวช(AnticholinergicDrugs/AntiparkinsonDrugs)
        
        ยารักษาอาการชัก(Anticonvulsant Drug)
        
        3.ยาคลายกังวล (Antianxiety Drugs/Anxiolytic Drugs/Minor Tranquillizers)
        
        ผลข้างเคียง
        
        อาการทางพฤติกรรม ได้เเก่
        
        Disinhibition Syndrome เป็นอาการที่ผู้ได้รับยากล้าแสดงพฤติกรรมหรือพูดในสิ่งไม่ควรหรือไม่เคยทำมาก่อน
        
        Paradoxical Excitement เป็นอาการที่ผู้ได้รับยามีพฤติกรรมวุ่นวายอาละวาดก้าวร้าวแทนที่จะง่วงซึมหรือสงบโยเฉพาะในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีอาการทางสมอง (Organic Brain Syndrome)
        
        ง่วงนอน เดินเซ หลงลืมเหตุการณ์ช่วงใกล้ใกล้ที่เกิดขึ้นก่อนการใช้ยาแต่เหตุการณ์ในอดีตจำได้ เกิดอาการติดยาและดื้อยาได้ เกิดภาวะพึ่งพายา
        
        จากกรณีศึกษาผู้ป่วยได้รับ Diazepam 10 mg IM q 4 hrs prn
        
        ผลข้างเคียง: ง่วงซึม แขน ขาอ่อนเเรง อาการดื้อยา
        
        4.ยาควบคุมอารมณ์ (Mood Stabilizing Drugs/Antimanic Drugs)
        
        2.ยารักษาอาการซึมเศร้า (Antidepressant Drugs)
        
        1.ยารักษาโรคจิต(Antipsychotic Drugs/Major Tranquillizers)
        
        จากกรณีศีกษาผู้ป่วยได้รับ ยาThorazine 30 mg IM q 6 hrs
        
        ผลข้างเคียง: ตาพร่ามัว ความดันในลูกตาเพิ่ม ปาก คอเเห้ง ท้องผูกเเละปัสสาวะคั่ง
        
        ผลข้างเคียง
        
        tardive dyskinesia เป็นผลข้างเคียงซึ่งเกิดจากการใช้ยารักษาโรคจิตเป็นเวลานานมากกว่า 1 ปี เกิดขึ้นระหว่างการให้ยา หรือหลังจากหยุดยารักษาโรคจิตภายในเวลา 3 เดือน การรักษาให้ค่อย ๆ ลดขนาดหรือหยุดการใช้ยารักษาโรคจิตชนิดเดิม และเปลี่ยนไปใช้ clozapine
        
        akathisia เป็นอาการ restlessness หรือ agitation ผู้ป่วยจะรู้สึกกระวนกระวายไม่สบายตัวไม่ว่าอยู่ท่าใดก็ตาม มีอาการผุดลุกผุดนั่ง อยู่ไม่นิ่ง การรักษาอาการจะใช้ propranolol หรืออาจมีการใช้ยาในกลุ่ม benzodiazepines
        
        acute dystonia เป็นอาการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเฉียบพลัน โดยเฉพาะที่กล้ามเนื้อบริเวณปาก ลิ้น หน้า และคอ โดยอาการจะเกิดภายใน 72 ชั่วโมงหลังจากการให้ยารักษาโรคจิต บรรเทาอาการข้างเคียงดังกล่าวคือ ให้ฉีดยา diazepam 10 mg เข้าทางเส้นเลือดช้าๆ โดยทั่วไปอาการจะดีขึ้นภายในเวลาประมาณ 30 นาที
        
        parkinsonism มีอาการคล้ายกับโรค parkinson คือมี tremor,rigidity,bradykinesia,postural abnormality จะเกิดขึ้นหลังจากได้รับยารักษาโรคจิตไปประมาณสัปดาห์หรือเป็นหลายเดือน
        
        การรักษาด้วยไฟฟ้า
        (Electroconvulsive Therapy : ECT)
        
        เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าไปกระตุ้นให้สารสื่อนำประสาทภายในสมองที่หลั่งผิดปกติได้กลับมาทำงานโดยสม่ำเสมอ เมื่อสารสื่อนำประสาทหลั่งอย่างต่อเนื่องดีแล้วกระบวนการทำงานทางจิต รวมถึงสภาวะทางอารมณ์ ความคิด ความรู้สึกและพฤติกรรมต่างๆ ก็จะกลับสู่ภาวะปกติ การรักษาทางยาและวิธีการอื่นแล้วไม่ได้ผล ซึ่งการรักษาจะทําโดย แพทย์และมีพยาบาลดูแลระหว่างการรักษาอย่างใกล้ชิด
        
        จากกรณีศึกษาผู้ป่วยได้รับการรักษา ECT 1 course (5 times per week/ 10 weeks)
        
        ผลข้างเคียง:
        
        Psychological reaction มีความเป็นไปได้ที่ผู้ป่วยจะมีความรู้สึกที่ไม่ดี
        
        อาจพบอาการคลื่นไส้อาเจียนได้ซึ่งมักหายไปภายใน 12-24 ชั่วโมง
        
        Cardiovascular system พบว่าในขณะชักความดันโลหิตจะสูงขึ้น ชีพจรจะเต้นเร็วขึ้นอย่างมาก แต่หลังชักจะค่อยๆลดลงมาอยู่ในเกณฑ์ปกติ
        
        delirium จะพบได้มากในช่วงการรักษาด้วย ECT หลังจากครั้งแรกไปแล้วซึ่ง delirium จะหายไปภายในเวลาเป็นวันหรือสัปดา
        
        Memoryloss การเสียความทรงจำอาจไม่มีในครั้งแรก แต่จะเริ่มพบในการทำ ECT ครั้งต่อ ๆ ไปความจำที่เสียมักเป็น sequence of events ซึ่งเป็น recent memory มีน้อยรายที่จะเสีย remote memory และในบางคนอาจมี anterograde amnesia ได้ด้วย ซึ่งความจำเหล่านี้บางส่วนจะกลับมาใน 24 ชั่วโมง
        
        Headache พบได้หลังจากที่ผู้ปวยฟื้นจากการทำ ECT ซึ่งอาการมักหายเองใน 2-8 ชั่วโมง
        
        อาจมีปัญหาเรื่องกระดูกหัก ซึ่งเกิดการกระตุกของขากรรไกร เช่น ฟันหัก
        
        มีปัญหาเรื่องความจำ ทำให้คิดว่าอาจมีการทำลายของสมองบางส่วนจากการทำ ECT
        
        การพยาบาลก่อน ขณะ. หลังให้การรักษาด้วยECT
        
        การเตรียมผู้ป่วยก่อนทำ ECT
        
        ให้ญาติหรือผู้รับผิดชอบผู้ป่วยทราบและเซ็นใบยินยอมให้การรักษา หลังจากทีได้อธิบาย ญาติและผู้ป่วย ทราบถึงความจำเป็น รวมทั้งข้อดีข้อเสียแล้ว เพื่อป้องกันการถูกฟองร้องในภายหลัง
        
        งดน้ำและอาหารก่อนทำ 6 ชั่วโมง เพื่อป้องกันสำลักอาหารที่ย้อนขึ้นมา
        
        ถ่ายปัสสาวะ อุจจาระให้เรียบร้อยก่อนทำ
        
        ถ้ามีฟันปลอมให้ถอดฟนปลอมออก เพื่อป้องกันฟันปลอมหลุดร่วงลงไปในคอ หรือแตกหัก เสียหาย
        
        ผู้ป่วยควรสวมเสื้อผ้าที่รู้สึกสบาย เพื่อสะดวกในการติดอุปกรณ์ต่างๆ ควรถอดของมีค่าออก เพื่อป้องกันการสูญหาย
        
        ผมควรจะสะอาดและแห้ง ไม่ควรมีเครื่องประดับเพื่อสะดวกในการติดแผ่นอิเลคโทรด
        
        การเตรียมผู้ป่วยทางด้านจิดใจ โดยกระตุ้นให้ผู้ป่วยพูดถึงความรู้สึกของตน ต่อการรักษาด้วย ECT แล้ว ให้การช่วยเหลือ โดยสร้างความมั่นใจให้กับผู้ป่วยด้วยวิธีต่างๆ เช่น อาจให้คุยกับผู้อื่นที่รักษาหรือเคยรักษาด้วยวิธีนี้ พาไปดูห้องทำ ECT ให้ดูวีดีโอเทปการทำ ECT หรือพูดคุยให้กำลังใจผู้ป่วย
        
        การพยาบาลหลังทำECT
        
        พยาบาลที่หอผู้ป่วย ดูแลผู้ป่วยที่หอผู้ป่วยหลังกลับจากการรักษาด้วยไฟฟ้า โดยการประเมินสัญญาณชีพ เน้นระบบการหายใจและการไหลเวียน อาการแทรกซ้อนหลัง การรักษา ภาวะสับสน ระวังการเกิดอุบัติเหตุ ทุกเวร และลงบันทึกในแบบบันทึกการให้บริการหลังรักษาด้วยไฟฟ้า
        
        พยาบาลวิสัญญีเยี่ยมผู้ป่วยหลังรับการรักษาที่หอผู้ป่วย
        
        แพทย์/พยาบาล ลงสรุปบันทึกการรักษาด้วยไฟฟ้า ตามรายการ ได้แก่ จำนวนครั้งที่รักษา ค่าพลังงานที่ใช้ ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น ใน OPD card เมื่อผู้ป่วยจำหน่าย สำหรับผู้ป่วยนอกแพทย์ผู้รักษาจะลงรายการทุกครั้งของการรักษาใน OPD card
        
        แพทย์เจ้าของ ประเมินอาการผู้ป่วยหลังการรักษา ในช่วงระหว่างการรักษาและเมื่อสิ้นสุดการรักษา ลงบันทึกในแบบบันทึกการประเมินผลการรักษาด้วยไฟฟ้า
        
        การปฏิบัติตัวหลังการรักษา หากมีอาการข้างเคียงเกิดขึ้น
        
        ปวดศีรษะ ให้ประคบเย็นแล้วนอนพัก 30 นาที – 2ชั่วโมง หากอาการไม่ดีขึ้นสามารถทานยาบรรเทาปวดได้
        
        หากปวดเมื่อยจากการเกร็งกล้ามเนื้อ ให้ประคบร้อนหรือประคบเย็น หรือนวดเบาๆ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
        
        หากมีภาวะหลงลืม ให้ญาติช่วยกระตุ้นความจำของผู้ป่วย ความทรงจำจะค่อยๆ ฟื้นตัวภายในระยะเวลา 2สัปดาห์ – 6 เดือน
        
        การพยาบาลขณะให้การรักษาด้วย ECT
        
        ให้ผู้ป่วยนอนบนเตียงเรียบแข็งพอควร ไม่หนุนหมอน ต่อ scalp vein เพื่อเตรียมให้ยา
        
        เตรียมเครื่อง ECT ให้พร้อมและติดอิเลคโทรดที่ขมับทั้ง 2 ข้าง ทา electrode jelly บนด้าน ที่ติดกับผิวหนัง ต่อเครื่องวัด EKG , BP , เครื่องวัด oxygen saturation
        
        ให้ผู้ป่วยสูดออกซ์เจน 100% 2-3 นาที
        
        ฉีด pentothal sodium 5 มก./กก. เข้าเส้นเพือทำให้คนไข้หลับ ปัจจุบันนิยมใช้ methohexital (Brevital) เพราะมีผลเสีย และผลข้างเคียงน้อยกว่า แต่เวลาฉีดจะเจ็บกว่า ทดสอบการหลับด้วยการตรวจ eyelash reflex
        
        ฉีด succinylcholine 0.5-1.5 มก./กก. เข้าเส้น จะเห็น fasciculation ตามเนื้อทั่วร่างกาย ทดสอบการคลายตัวของกล้าม
        เนื้อเต็มที่ด้วยการตรวจ Babinski's sign หรือดึงคางจะอ้าปากขึ้นได้ง่าย
        
        ใช้ anasthetic mask ที่ต่อกับ ambu bag และ ออกซิเจน 100 % ครอบจมูก บีบ ambu bag เพื่อช่วยการหายใจของผู้ป่วย
        
        กดปุ่มที่เครื่อง ECT เพื่อให้กระแสไฟฟ้าผ่านเข้าไปในสมองของผู้ป่วย ระหว่างนี้ต้องจับคางผู้ป่วยไว้ด้วย เพราะ ถึงแม้จะให้ยาคลายกล้ามเนื้อแล้ว แต่อาจมีการกระตุกของคางได้ เนื่องจากกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าถูกกระตุ้นโดยตรง จากกระแสไฟฟ้าได้
        
        ผู้ป่วยจะชักซึ่งมีลักษณะเหมือน grand mal seizure ระยะเวลาของการชัก ต้องไม่น้อยกว่า 25 วินาที ระหว่างชัก ต้องให้ ventilation เพิ่มขึ้นและเมื่อหยุดชักแล้ว ก็ต้องช่วยต่อไปจนกว่าผู้ป่วยจะหายใจได้เอง ซึ่งใช้เวลาประมาณ 5 นาที
        
        ระหว่างนี้ถ้ามีเสมหะต้องรีบดูดออก ทั้งในปากและจมูก ตรวจดู vital signs ทุก 15 นาที จนกระทั้งผู้ป่วยหายใจเองได้
        
        เมื่อผู้ป่วยหายใจได้เองแล้ว ต้องตรวจดูในช่องปากทันทีว่า มีอุบัติเหตุกับช่องปากหรือไม่ วัด vital signs ทันที และวัดอีก ทุกครึ่งชั่วโมง เป็นเวลา 3 ชั่วโมง
        
        ผู้ป่วยจะนอนหลับหลังชัก ควรให้นอนตะแคง โดยเฉพาะ ถ้ามีเสมหะมาก ควรมีเหล็กกันข้างเตียง และเจ้าหน้าที่คอยดูแล เพราะหลังชัก อาจมีอาการสับสน มึนงง อาจปีนเตียงหรือตกเตียงได้
        
        ชนิดของการทำ ECT
        
        ก. แบ่งตามลักษณะคลื่นไฟฟ้า
        
        Sine wave เป็นการทำ ECT ที่ใช้เครื่องรุ่นเก่า ซึ่งจะให้กระแส ออกมา เป็น sine wave ที่จะไปกระตุ้นให้ผู้ป่วยชัก
        
        Brief pulse wave เป็นการทำ ECT ที่ใช้เครื่องรุ่นใหม่ ซึ่งจะให้กระแสไฟที่เป็นช่วงสั้นๆ ไม่ต่อเนื่องมีข้อดีกว่าแบบแรก คือ
        
        ใช้กระแสไฟฟาน้อยกว่า
        
        การสูญเสียความทรงจำน้อยกว่า
        
        ผู้ป่วยสามารถฟื้นจากการชักเร็วกว่า
        
        ปัจจุบันได้มีการพัฒนาเครื่อง ECT แบบ brief pulse wave ให้มีคุณภาพมากขึ้น โดยมี EEG และ EKG monitor อยู่ด้วย เพื่อสามารถตรวจคลื่นสมองและการทำงานของหัวใจในระหว่างและหลังทำ ECT ได้
        
        ข. แบ่งตามการวางอิเลคโทรด
        
        Bilateral เป็นการทำ ECT ที่วางอิเลคโทรดบริเวณ temporal area ของศีรษะทั้งสองข้าง มีข้อดีคือ
        
        เชื่อว่าผลของการักษาดีกว่าแบบ unilateral ซึ่งการศึกษา ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด
        
        ไม่ค่อยพบ missed Seizure
        
        Unilateral nondominant เป็นการทำ ECT วางอิเลคโทรดทั้ง 2 บนศีรษะข้างเดียวกัน กับมือที่ถนัด คือ วางอิเลคโทรดด้านขวาในคนที่ถนัดมือขวาในตำแหน่งที่เรียก Lancaster's position คือ อิเลคโทรดอันล่าง อยู่บน เส้นต้งฉากที่ลากสูงขึ้นไปจากจุดกึ่งกลางระหว่าง lateral angle of orbit และ external auditory meatus เป็นระยะทาง 1.5 นิ้ว อิเลคโทรดอันบนอยู่บนเส้น ที่ลากออกไป
        จากอิเลคโทรด อันล่างทำมุม 70 *เป็นระยะทาง 3.5 นิ้ว วิธีนีมีข้อดี คือ
        
        การรสูญเสียความทรงจำมีน้อยกว่า
        
        ฟื้นจากการทำ ECT เร็วกว่า
        
        ค. แบ่งตามการใช้ยาสลบ
        
        Unmodified ECT เป็นการทำ ECT โดยไม่ใช้ยาสลบ ซึ่งจะใช้มากในโรงพยาบาลจิตเวชที่มีผู้ป่วยมาก แต่บุคคลกรทางการ
        แพทย์มีน้อย ผลแทรกซ้อนจากการทำ ECTวิธีนีพบได้ มากกว่าวิธี modified ECT
        
        Modified E CT เป็นการทำ ECT โดยใช้ยานำสลบ นิยมใช้ในโรงพยาบาลที่มีความพร้อมในการดมยาสลบ ทั้งวัสดุ อุปกรณ์ และบุคคลากรทางการแพทย์
        
        ง. แบ่งตามจำนวนการชักในแต่ละครั้งของการทำ ECT
        
        Single conventional E CT เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อทำให้เกิดการชักครั้งเดียวในแต่ละ session ของการทำ ECT
        
        Multiple monitored ECT (MMECT) เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อทำให้เกิดการชักมากกว่า 1 ครั้ง ภายใต้การดมยาสลบครั้งเดียวกัน ซึ่งมีการศึกษาพบว่า ลดอาการของผู้ป่วย และลดระยะเวลา การอยู่โรงพยาบาล ให้สั้นลงแต่ยังไม่สามารถบอกถึงผลเสียที่อาจเกิดขึ้นในเรื่องของ cognitive functions ได้ชัดเจน
        
        การดูแลรักษาด้านจิตใจและสังคม
        
        การให้คำแนะนำแก่ครอบครัว
        
        เป็นการให้ความรู้แก่ญาติและผู้ดูแลผู้ป่วย เกี่ยวกับเรื่องของโรคและปัญหาต่างๆ ของผู้ป่วยที่อาจเกิดขึ้น ผู้ปกครองมักเข้าใจว่าเป็นเพราะตนเลี้ยงดูไม่ดีจึงทำให้ผู้ป่วยเป็นโรคจิตเกิดความรู้สึกผิด หรือกล่าวโทษตนเอง นอกจากนี้บางครอบครัวมีการใช้อารมณ์ต่อกันสูง และอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยเป็นเวลานานในแต่ละวัน ซึ่งอาจเป็นการไปเพิ่มความกดดันแก่ผู้ป่วย ทั้งสองกรณีนี้การทำครอบครัวบำบัดหรือให้ความรู้ในเรื่องโรค รวมทั้งสิ่งที่ญาติควรปฏิบัติต่อผู้ป่วย จะช่วยได้เป็นอย่างยิ่ง
        
        กลุ่มบำบัด
        
        เป็นการจัดกิจกรรมกลุ่มระหว่างผู้ป่วยขณะที่ผู้ป่วยอยู้ในโรงพยาบาล โดยส่งเสริมให้เกิดความรู้สึกว่ามีเพื่อน มีคนเข้าใจ ไม่โดดเดี่ยว มีการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาและให้คำแนะนำแก่กัน ฝึกทักษะทางสังคม เน้นการสนับสนุนให้กำลังใจแก่กัน
        
        การบำบัดรักษาด้วยสิ่งแวดล้อม (MilieuTherapy)
        
        การรักษาผู้ป่วยโดยใช้สิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมซึ่งประกอบด้วยบุคลากรทางจิตเวชหอผู้ป่วยและผู้ป่วยด้วยกันการรักษาวิธีนี้มีจุดมุ่งหมายให้ผู้ป่วยได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้อื่นมีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นสามารถปรับตัวได้อย่างเหมาะสมเกิดความคิดริเริ่มและมีความเชื่อมั่นในตนเองมากขึ้น
        
        แนวคิดหลักการและกิจกรรม
        
        มนุษย์สามารถที่จะเรียนรู้และมีความพยายามที่จะปรับตัวเองให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมสิ่งแวดล้อมมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมมนุษย์ถ้าจากสิ่งแวดล้อมให้ดีก็จะโน้มน้าวให้พฤติกรรมมนุษย์ไปในทางที่ดี
        
        องค์ประกอบของการบำบัดรักษาด้วยสิ่งแวดล้อม
        
        สถานที่ (Physical and environmental climate) สะดวก บรรยากาศเหมือนบ้านหรือสังคมภายนอก ที่พักมีความสะอาด มีปฏิทินนาฬิกาตารางการปฏิบัติกิจกรรมป้ายชื่อห้องเพื่อให้ผู้ป่วยรับรู้วันเวลาสถานที่ได้ถูกต้องไม่สับสน ให้ผู้ป่วยมีความเป็นสัดส่วนส่วนตัวในการประกอบกิจวัตรประจำวัน
        
        บุคลากรทางจิตเวช (Staff) บุคลากรทำงานร่วมกันเป็นทีม มีเจตนคติที่ดีต่อผู้ป่วยและเป็นตัวอย่างที่ดี
        
        กฎระเบียบหรือข้อปฏิบัติ (Rules) รับผิดชอบหน้าที่ของตนเองเคารพในสิทธิของตนเองและผู้อื่น
        
        กิจกรรม (Programs or activities)
        
        1) กิจกรรมต้องเป็นไปเพื่อการบำบัดช่วยให้ผู้ป่วยสามารถปรับตัวให้เข้ากับสังคมและสิ่งแวดล้อมได้อย่างเหมาะสม
        
        2) กิจกรรมมีทั้งกิจกรรมกลุ่มและรายบุคคล
        
        3) กิจกรรมรายบุคคลเป็นกิจกรรมที่ผู้ป่วยจะได้เรียนรู้ในการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การจัดโต๊ะอาหาร การล้างภาชนะภายหลังรับประทานอาหารแล้วการเก็บเตียงการทำความสะอาดที่พักการทำความสะอาดห้องน้ำห้องส้วมเป็นต้น
        
        4) กิจกรรมกลุ่มควรมีหลากหลายชนิดเพื่อสนองวัตถุประสงค์ต่างๆกันออกไป ในการดำรงตนอยู่ในสังคมได้เรียนรู้ว่าในชีวิตของคนเราจะต้องมีการทำงาน การพักผ่อนหย่อนใจ การปรึกษาหารือการช่วยเหลือซึ่งกันและกันเป็นต้น
        
        5) กลุ่มกิจกรรมไม่ควรใหญ่มากนักเพื่อให้ผู้ป่วยทุกคนได้มีส่วนร่วมในการแสดงออก
        
        6) เมื่อเข้ากลุ่มกิจกรรมทุกคนต้องมีส่วนร่วมไม่ว่าจะเป็นการลงมือปฏิบัติหรือการแสดงความคิดเห็น
        
        7) การกำหนดเวลาของกิจกรรมต้องมีตารางเวลาแน่ชัดตารางกิจกรรมต้องติดประกาศไว้ให้เห็นชัดเจนเพื่อเตือนให้ทุกคนรู้หน้าที่ในวันหนึ่งควรมีกิจกรรม 3-4 ชนิดแตกต่างกันออกไป
        
        8) กิจกรรมที่แจ้งไว้ตามตารางกิจกรรมสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสมและความจำเป็น แต่ต้องแจ้งการเปลี่ยนแปลงให้ผู้ป่วยทราบล่วงหน้า
        
        9) ควรจัดกิจกรรมทั้งภายในและภายนอกหอผู้ป่วยเพื่อเปลี่ยนบรรยากาศให้ผู้ป่วยได้อยู่กับสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงสังคมภายนอกให้มากที่สุด เช่น การเล่นฟุตบอลที่สนามหญ้า
        
        ผู้ป่วย (Patients or clients)
        
        1) ผู้ป่วยในหอผู้ป่วยควรมีทั้งหญิงและชายเพื่อให้ผู้ป่วยได้ฝึกการแสดงบทบาทการวางตัวการปรับตัวต่อเพศตรงข้าม
        
        2) ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น
        
        3) ผู้ป่วยจะต้องได้รับการกระตุ้นให้เข้าร่วมกลุ่มกิจกรรมให้รับผิดชอบเปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นกล้าแสดงออก ส่งเสริมให้มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นและได้มีส่วนช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
        
        การช่วยเหลือด้านจิตใจ
        
        ผู้ป่วยอาจมีความคับข้องใจ รู้สึกเครียด ไม่ทราบว่าจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรกับปัญหาที่เกิดขึ้นทั้งปัญหาภายในตนเองและปัญหาที่มีกับคนรอบข้าง ผู้รักษาจะให้คำแนะนำที่ผู้ป่วยสามารถนำไปปฏิบัติได้
      - ผลข้างเคียงจากการรักษา
        
        1.ง่วงนอน ถ้าง่วงนอนไม่มาก อาการจะทุเลาภายใน 3-7 วัน ถ้ามีอาการง่วงนอนมากกว่านี้ ควรมาปรึกษาแพทย์ผู้ให้การรักษา -หากง่วงนอนมากอาจเสี่ยงต่อการหกล้มหรือการเกิดอุบัติเหตุควรพักหรืออยู่ในที่ปลอดภัย ไม่ขับรถหรือการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรเครื่องกลหรือขอมีคม
        
        2.ตาลาย วิงเวียน หน้ามืดขณะเปลี่ยนท่า เป็นอาการที่อาจเกิดขึ้นในระยะแรกที่เริ่มการให้ยา ไม่เป็นอันตรายควรลุกขึ้นจากท่านอนหรือท่านั่งอย่างช้า ๆ ก่อนอยู่ในท่ายืน หรือเคลื่อนไหวระวังการเกิดอุบัติเหตุ หรือหกล้มได้ ถ้ามีอาการบ่อย ๆ
        ควรปรึกษาแพทย์
        
        3.ปากแห้ง คอแห้ง ให้จิบน้ำบ่อย ๆ อมน้ำแข็งหรืออมลูกอมที่ไม่มีน้ำตาล
        
        ท้องผูก ยาบางตัวอาจจะทำให้เกิดอาการท้องผูก แต่ไม่เป็นอันตราย ควรรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง เช่น ผักผลไม้ ได้แก่ มะละกอสุก กล้วยน้ำว้า สับปะรด ดื่มน้ำบ่อย ๆ และออกกำลังกายเบา ๆ หรือทำกิจกรรมที่ต้องออกแรงเบาๆ เป็นประจำทุกวัน
        
        5.น้ำหนักเพิ่ม ยาอาจทำให้ความอยากอาหารมากขึ้น ทำให้กินจุและส่งผลให้
        น้ำหนักตัวเพิ่มได้ ดังนั้นควรกินอาหารจนครบ 3 มื้อ ในปริมาณที่เหมาะสม โดยเน้นผัก ผลไม้ มากกว่าอาหารจำพวกแป้ง ไขมัน นอกจากนี้ให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
        
        7.ปัสสาวะลำบาก เป็นอาการข้างเคียงที่พบได้น้อย ถ้าพบอาการปัสสาวะลำบาก ควรมาพบแพทย์
        
        กระสับกระส่าย ไม่อยู่นิ่ง เดินไปมาตลอดเวลา เคลื่อนไหวช้าลงตัวแข็งทื่อ สั่น อาการเหล่านี้แสดงถึงอาการข้างเคียงที่เริ่มรุนแรงขึ้น ควรมาพบแพทย์ที่โรงพยาบาลใกล้บ้านเพื่อรับการรักษาเบื้องต้น ถ้าอาการรุนแรงจะมีระบบการส่งต่อมาโรงพยาบาลจิตเวชต่อไป
        
        8.เคี้ยวปาก ดูดลิ้น ทำปากขมุบขมิบ ไม่สามารถบังคับได้ อาจเกิดในผู้ป่วยที่รับประทานยารักษาโรคจิตมาเป็นเวลานาน แต่ไม่เป็นอันตราย เพียงแต่ทำให้รู้สึกรำคาญหรือวิตกกังวล ถ้าพบอาการควรพามาปรึกษาแพทย์ เมื่อเริ่มพบอาการในครั้งแรก เพราะอาการเหล่านี้มีโอกาสหายได้น้อยและมักเป็นเรื้อรัง
        
        น้ำนมไหล ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจพบได้ในผู้ป่วยเพศหญิงบางรายไม่ต้องตกใจ
        เป็นอาการที่ไม่เป็นอันตราย ไม่ต้องบีบเค้นหรือนวดเต้านม เพราะอาจทำให้เกิดการ
        อักเสบได้ หากมีความกังวลใจมากให้มาพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
        
        อาการที่ต้องพาผู้ป่วยมาพบแพทย์ทันที
        อาการข้างเคียงที่เป็นอันตรายต่อชีวิต เช่น คอบิดเกร็ง หายใจไม่ออก
        ตาเหลือกค้าง กล้ามเนื้อแข็งเกร็งอย่างรุนแรง จนผู้ปวยรู้สึกปวดมากและเคลื่อนไหวลำบาก คอแข็ง ลิ้นแข็ง อ้าปาก ค้าง ไช้สูง รู้สึกสับสน เหงื่อออกมาก หัวใจเต้นเร็วโดยไม่รู้สาเหตุ เจ็บคอ เกิดผื่นขึ้นตามผิวหนัง (อาการเหล่านี้เป็นอาการบ้างเดียงที่รุนแรงให้รีบมาพบแพทย์ที่โรงพยาบาลโดยด่วน)
  - - - ชื่อผู้ป่วย นายจอห์น ฟอบส์ แนช จูเนียร์
        (Mr. John Forbes Nash, Jr.)
      - อายุ 24 ปี
      - เชื้อชาติอเมริกัน สัญชาติอเมริกัน
    - - ความสัมพันธ์เเละคนในครอบครัวผู้ป่วยเป็นอย่างไร
        
        จอห์นกับภรรยา
        
        จอห์นเป็นคนเก็บตัว ไม่ค่อยเล่าเรื่องส่วนตัวให้ภรรยาฟัง ภรรยาจึงไม่รู้เรื่องที่เขาทำงานเป็นสายลับ จนกระทั่งจอห์นมีอาการหนักขึ้นจนถูกเข้ารับการรักษาถึงทราบเรื่องทั้งหมด ภรรยามักคอยให้กำลังใจและอยู่ข้างๆจอห์นเสมอจนได้กลับมารักษาตัวที่บ้าน ภรรยามักจะนำยาไปให้จอห์นรับประทานแต่ภรรยาไม่ได้ใส่ใจหรือดูแลการกินยาให้กับจอห์น จอห์นจึงซ่อนยา ไม่ยอมรับประทาน จนมีอาการกำเริบขึ้นเกือบทำร้ายภรรยา
        
        จอห์นกับลูก
        
        จอห์นมีความบกพร่องด้านหน้าที่ในการเลี้ยงดูบุตรเนื่องจากมีอาการทางจิต ทำให้เขาต้องกินยากดประสาทตลอด ทำให้ไม่สามารถช่วยภรรยาเลี้ยงลูกได้ เขาจึงมักไ่ม่อยากกินเพราะอยากช่วยภรรยาเลี้ยงลูก แต่พอไม่ได้กินยานานๆอาการกำเริบขึ้นเกือบทำให้ลูกจมน้ำ
    - - วัยเด็ก
        
        เป็นคนที่ชอบเก็บตัว
        
        ชอบทำอะไรด้วยตนเอง
        
        ไม่มีเพื่อนสนิท มักมีปัญหาในการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น
        
        ชอบอยู่คนเดียว
        
        ไม่ชอบกิจกรรมสันทนาการ แต่มีความสนใจในด้านวิทยาศาสตร์และการทดลองด้วยตนเอง
        
        เป็นเด็กเรียนเก่ง
      - วัยรุ่น
        
        ผู้ป่วยหันมาสนใจทางด้านคณิตศาสตร์ มุ่งมั่นในการเรียนจบจบปริญญาโทด้านคณิตศาสตร์
        
        ผู้ป่วยเริ่มมีบุคลิกที่ดูแตกต่างจากผู้อื่นอย่างเห็นได้ชัด
        
        เป็นคนเก็บตัวและไม่มีเพื่อนสนิท
        
        เริ่มมีความคิดหมกหมุ่นและมีพฤติกรรมแปลกๆเพิ่มมากขึ้น
        
        ผู้ป่วยเข้าเรียนปริญญาเอก ได้พบกับเพื่อนคนหนึ่งชื่อชาร์ลส์ เข้ามาเป็นเพื่อนร่วมห้องและคอยอยู่เป็นเพื่อนผู้ป่วยเสมอ
      - จบปริญญาเอก
        
        ยังเห็นภาพหลอนของชาร์ลอยู่ในหลายๆสถานการณ์ บางครั้งมีหลานสาวตามมาด้วย
        
        เริ่มสร้างห้องทำงานลับที่ใช้ทำงานสายลับถอดรหัสจากนิตยสารต่างๆ
        
        ผู้ป่วยมีแฟนและตัดสินใจแต่งงาน
    - - 1 วันก่อนมารพ. ผู้ป่วยหวาดระแวงว่ามีคนสะกดรอยตามจะทำร้าย วิ่งหนีด้วยความหวาดกลัว เพื่อร่วมงานจึงนำส่งรพ.
    - - ผู้ป่วยเล่าว่า 2 ปีก่อนมาโรงพยาบาล หลังจบปริญญาเอกทางด้านคณิตศาสตร์จากมหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน (Princeton University) และเข้าทำงานเป็นนักคณิตศาสตร์ที่วีลเลอร์แลปส์ (Wheeler Labs) เขาถูกเจ้าหน้าที่ กระทรวงกลาโหมสหรัฐอเมริกาเรียกตัวไปช่วยถอดรหัสทางการทหาร จากนั้นมีเจ้าหน้าที่จากกระทรวงกลาโหมชื่อ นายวิลเลียม แพชเชอร์ (Mr.Willium Pacher) มาติดต่อให้เขาท างานเป็นสายลับคอยถอดรหัสทางการทหารจากนิตยสาร เขาท างานให้นายวิลเลียมอย่างลับๆ จนกระทั่งพบว่ามีคนสะกดรอยตามเขาอยู่ตลอดและพยายามจะท าร้ายเขา ผู้ป่วยกลัว ถูกท าร้ายมาก แต่พยายามเก็บเป็นความลับไม่ให้ใครรู้เนื่องจากเขาท างานเป็นสายลับ แม้กระทั่งภรรยาก็ไม่ทราบเรื่องนี้มา ก่อน จนกระทั่ง 1 วันก่อนมาโรงพยาบาล เขาเห็นกลุ่มคนสะกดรอยตามเขาไปถึงที่ท างาน เขารู้สึกกลัวมากจึงวิ่งหนี จนกระทั่งถูกน าส่งโรงพยาบาล
  - - - ด้านชีวภาพ (Biological Factor)
        
        ด้านพันธุกรรม (Genetic factor)
        
        ยีนที่ผิดปกติมีความสัมพันธ์กับโครโมโซมคู่ที่ 6
      - กายวิภาคระบบประสาท (Neuroanatomical)
        
        ปริมาณเนื้อสมองน้อยกว่าปกติ โดยเฉพาะCortical gray matter และ Ventricleโตกว่าปกติ
      - สารสื่อประสาท (Neurochemical)
        
        การทำงานของ Norepinephrine และ Serotonin ทำงานมากเกินไป Dopamine เพิ่มขึ้น
      - การเจ็บป่วยทางกาย
        
        ป่วยเป็นโรคเรื้อรัง เกิดอุบัติเหตุ หรือมีสารเคมีในร่างกาย
    - - ไม่ยอมทานยา
      - ครอบครัวผู้ป่วยขาดความรู้ในการดูแลที่ถูกต้อง
  - - - 4.พูดคุยกับผู้ป่วยด้วยความเป็นมิตร นุ่มนวล ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกมีคุณค่าและยังคงเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว
      - 5.กระตุ้นให้ผู้ป่วยมีกิจกรรมอื่นๆ พยายามให้ดำเนินชีวิตใกล้เคียงกับภาวะปกติมากที่สุดทั้งความรับผิดชอบส่วนตัว และงานรับผิดชอบส่วนรวม
      - 3.จดจำอาการต่างๆที่เกิดขึ้นที่บ้านมาเล่าให้แพทย์ฟัง การดำเนินชีวิตที่บ้านจะแสดงถึงความสำเร็จของการรักษาด้วย
      - 6.ดูแลผู้ป่วยไม่ให้เกี่ยวข้องสารเสพติดทุกชนิด ทั้งเครื่องดื่มแอลกฮอล์ บุหรี่ ยาเสพติด
      - 2.สังเกตอาการเตือนที่ต้องนำผู้ป่วยไปพบแพทย์โดยเร็ว คือ นอนไม่หลับ ไม่ยอมนอน ไม่รับประทานอาหาร อารมณ์หงุดหงิดหรือครื้นเครงกว่าปกติ พฤติกรรมก้าวร้าว ทำร้ายตัวเอง หรือผู้อื่น
      - 7.พาผู้ป่วยไปพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง เพื่อจะได้รับการตรวจรักษาอย่างสม่ำเสมอ หากผู้ป่วยไม่ยอมมาจริงๆ ญาติควรมาพบแพทย์และเล่าปัญหานี้ให้แพทย์ทราบ
      - 1.ดูแลผู้ป่วยให้ผู้ป่วยกินยาอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าอาการจะดีขึ้น และสังเกตอาการข้างเคียงของยา แพทย์ผู้รักษามักจะอธิบายให้ฟังก่อนการสั่งยาครั้งแรกว่าจะมีอาการข้างเคียงอย่างไรบ้าง หากมีอาการข้างเคียงควรรีบติดต่อแพทย์ผู้รักษาทันที อย่าทิ้งไว้เพราะจะทำให้ผู้ป่วยไม่อยากกินยา และไม่อยากรักษาต่อ
      - 8.หลีกเลี่ยงการใช้อารมณ์ตอบโต้กันภายในบ้าน
    - - การตรวจสุขภาพจิต
        
        ลักษณะทั่วไป (general appearance)
        
        ลักษณะโดยทั่วไป (appearance)
        
        พฤติกรรม (behavior)
        
        ท่าที (attitude)
        
        การพูดและกระแสการพูด (speech and stream of talk)
        
        ลักษณะการพูด (speech)
        
        กระแสการพูด (stream of talk)
        
        พูดตอบต่อเนื่อง (coherent speech)
        
        พูดไม่ต่อเนื่องกัน (incoherent speech)
        
        ตอบตรงคําถาม (relevant speech)
        
        ตอบไม่ตรงคําถาม (irrelevant speech)
        
        พูดสับสนไม่สามารถเข้าใจเรื่องราวได้ (loosening of associations)
        
        พูดอ้อมค้อม วกวน แตยังเข้าใจเรื่องได้ (circumstantial speech)
        
        ตอบไม่ตรงคําถามแตใกล้เคียง (tangentiality)
        
        เปลี่ยนเรื่องพูดบ่อย (flight of ideas)
        
        พูดซ้ำตามคําพูดของผูอื่น (echolalia)
        
        อารมณ์ (mood and affect)
        
        พื้นอารมณ์ (mood)
        
        อารมณ์ปัจจุบัน (affect)
        
        ความคิด (thought)
        
        กระแสความคิด (thought process หรือ stream of thought)
        
        เนื้อหาของความคิด (thought content)
        
        ความคิดหมกมุน (preoccupation thought)
        
        ย้ําคิด (obsession thought)
        
        อาการกลัวที่ผิดปกติ (phobia)
        
        อาการหลงผิด (delusion)
        
        ความคิดฆ่าตัวตาย (suicidal idea)
        
        ความคิดทําร้ายผู้อื่น (homicidal idea)
        
        การรับรู้ (perception)
        
        ประสาทหลอน (hallucination)
        
        ภาพหลอน (visual hallucination)
        
        หูแว่ว หรือเสียงแว่ว (auditory hallucination)
        
        กลิ่นหลอน (olfactory hallucination)
        
        รสหลอน (gustatory hallucination)
        
        สัมผัสหลอน (tactile hallucination)
        
        การแปลสิ่งเร้าผิด (illusion)
        
        การรับรู้ตัวเองและสิ่งแวดล้อม (cognitive function)
        
        การรับรู้เวลา สถานที่ และบุคคล (orientation)
        
        ความจํา (memory)
        
        ความจําในอดีต (remote memory)
        
        ความจําระยะกลาง (recent memory)
        
        ความจําระยะใกล้ (immediate retention and recall memory)
        
        สมาธิและความตั้งใจ (concentration and attention)
        
        concentration :ผู้ป่วยที่ลบเลขในใจได้
        
        attention :ผู้ป่วยที่ยังไม่สามารถลบตัวเลขในใจได้
        
        ความคิดแบบนามธรรม (abstract thinking)
        
        เชาวน์ปัญญา (intellectual function)
        
        7 การตัดสินใจ (judgment)
        
        8 การหยั่งรู้ความเจ็บป่วยของตนเอง (insight)
        
        ปฏิเสธความผิดปกติหรือความเจ็บปวย (poor insight)
        
        ยอมรับว่าตัวเองป่วย อาจระบุได้ว่าเป็นโรคใด้ แต่ยังไม่สามารถดูแลตัวเองให้เหมาะสม(intellectual insight)
        
        ตระหนักรู้ถึงสิ่งที่เป็นปัญหาของตนเองชัดเจน ส่งผลให้เกิดการปรับตัว แก้ไขตัวเอง (emotional insight)
      - ซักประวัติ
        
        1.อาการสำคัญ (chief complain)
        
        2.ลักษณะการดำเนินโรค (course) และระยะเวลาที่ผิดปกติ(duration)
        
        3.ประวัติในครอบครัวและการเจ็บป่วยทางกายทางจิต
        
        4.ประวัติการใช้ยา (drug) และสารเสพติด
        
        5.ความผิดปกติของ Activity of Daily Living (ADL)
    - - 1.เสี่ยงต่อการทำร้ายตนเองและผู้อื่นเนื่องจากมีภาวะหลงผิดและอาการประสาทหลอน
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        O: กรีดข้อมือตนเอง
        
        O: ผลักภรรยาล้ม
        
        O:ปล่อยลูกไว้ในอ่างอาบน้ำที่เปิดน้ำทิ้งไว้
        
        S: หูเเว่ว ได้ยินเสียงคนสั่งให้ทำตาม ซึ่งไม่มีอยู่จริง
        
        วัตถุประสงค์
        
        1.ป้องกันการทำร้ายตนเองหรือผู้อื่นขณะอยู่ในโรงพยาบาล
        
        2.ลดอาการประสาทหลอน
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยไม่ทำร้ายตนเองหรือผู้อื่น
        
        ไม่กระวนกระวาย ลุกลี้ลุกลน
        
        ควบคุมตนเองได้เมื่อถูกกระตุ้นด้วยสิ่งเร้า
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพด้วยการพูดคุยที่นุ่มนวล เป็นมิตรและอบอุ่น แสดงการยอมรับผู้ป่วย
        
        ประเมินระดับความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายจากภาวะซึมเศร้าหรืออาการทางจิต
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้กระตุ้นผู้ป่วยน้อยที่สุด
        
        จำกัดการเข้าร่วมกลุ่มกิจกรรมของผู้ป่วย แต่ควรสร้างสัมพันธภาพแบบตัวต่อตัว
        
        สังเกตพฤติกรรมการทำร้ายตัวเองหรือผู้อื่นของผู้ป่วยอยู่เสมอ
        
        นำวัตถุที่เป็นอันตราย ออกห่างจากผู้ป่วยให้มากที่สุด
        
        มีเวลาอยู่กับผู้ป่วย คอยให้ความช่วยเหลือขณะที่ผู้ป่วยกระวนกระวายลุกลี้ลุกลน
        
        วางแผนร่วมกับผู้ป่วยในการกำหนดตารางกิจกรรม และเวลาพัก
        
        ให้ผู้ป่วยระบายความก้าวร้าวออกมาเป็นกิจกรรมที่ใช้ออกกำลังกาย
        
        พยาบาลควรยอมรับพฤติกรรมของผู้ป่วย และมีจิตใจสงบขณะให้การพยาบาล
        
        ให้กำลังใจ ช่วยให้ผู้ป่วยมองเห็นความหวังของการที่มีชีวิตอยู่
        
        .ให้ผู้ป่วยได้รับยาจิตบำบัดตามแผนการรักษา
        
        ให้คำแนะนำแก่ญาติ/ผู้ดูแลในการดูแลอย่างใกล้ชิด
        
        การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยไม่ทำร้ายตนเองหรือผู้อื่น ไม่กระวนกระวาย ลุกลี้ลุกลน ควบคุมตนเองได้เมื่อถูกกระตุ้นด้วยสิ่งเร้า
      - 2.บกพร่องในการสร้างสัมพันธภาพกับบุคคลอื่นเนื่องจากมีภาวะแยกตัว
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        S: มีปัญหาในการสัมพันธ์กับคนอื่น เขาพูดเองว่า "ผมไม่ค่อยชอบคนอื่น และคนอื่นก็คงไม่ชอบผมเหมือนกัน"
        
        O: ไม่มีเพื่อนสนิท มักมีปัญหาในการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น
        
        O: ไม่ชอบเข้าร่วมกิจกรรม เป็นคนที่ชอบเก็บตัว
        
        O: ไม่ค่อยมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น
        
        O: ชอบอยู่คนเดียว
        
        วัตถุประสงค์
        
        การสร้างสัมพันธภาพกับบุคคลอื่นไม่มีความบกพร่อง
        
        เกณฑ์การประเมิลผล
        
        เข้าร่วมกลุ่มกิจกรรมบำบัด มีปฏิสัมพันธ์กับสมาชิกกลุ่ม แสดงความคิดเห็นและทำกิจกรรมกับบุคคลอื่น
        
        มีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่นมากขึ้น
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพกับผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอด้วยท่าที่เป็นมิตร โดยใช้เวลาส่วนใหญ่นั่งเงียบพยายามสบตาและสัมผัสผู้ป่วยด้วยความระมัดระวังถึงแม้ผู้ป่วยจะไม่พูดถามคำถามง่าย ๆ ถ้าผู้ป่วยไม่พูดใช้เทคนิคการแปลความหมาย เพื่อให้ผู้ป่วยทราบว่าพยาบาลเห็นใจผู้ป่วย
        
        สนใจและให้ความช่วยเหลือผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึกกลัวหรือความวิตกกังวลที่เกิดจากความคิดหลงผิดและประสาทหลอน สนทนากับผู้ป่วยในเรื่องที่เป็นจริง
        
        3.ประเมินอาการประสาทหลอนเช่น พูดและหัวเราะคนเดียว เงี่ยหูฟัง หยุดพูดกลางคัน รับฟังสิ่งที่ผู้ป่วยเล่าถึงอาการประสาทหลอนโดยไม่โต้แย้งและไม่ขัดจังหวะแต่ควรใช้เทคนิคการตั้งข้อสงสัยในขณะสนทนา
        
        ไม่แสดงการยอมรับว่าสิ่งที่ผู้ป่วยได้ยินอยู่ในโลกของความจริง โดยใช้คำพูดให้ผู้ป่วยรับรู้เช่น “เสียงนั้น” แทนคำว่า “เขา” และ “ที่คุณคิดว่าคุณได้ยิน ............... ” หรือ “ภาพที่คุณคิดว่าเห็น.........” ตลอดการสนทนาและบอกให้ผู้ป่วยทราบว่าพยาบาลรับรู้อย่างไร เช่น “คุณได้ยินเสียงคนพูด แต่ฉันไม่ได้ยินเสียงอะไร”
        
        ส่งเสริมให้ใช้เทคนิคการผ่อนคลายความเครียดวิธีต่าง ๆ
        
        กระตุ้นให้ทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น เมื่อผู้ป่วยเกิดความไว้วางใจพยาบาลโดยให้เข้ากลุ่มเล็กก่อน เมื่อปรับตัวได้ดีขึ้น จึงให้เข้ากลุ่มใหญ่ โดยมีพยาบาลอยู่เป็นเพื่อนและให้กำลังใจ
        
        ดูแลให้ได้รับยารักษาอาการทางจิตตามแผนการรักษา
        
        การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยเข้าร่วมกลุ่มกิจกรรมบำบัด มีปฏิสัมพันธ์กับสมาชิกกลุ่ม แสดงความคิดเห็นและทำกิจกรรมกับบุคคลอื่น มีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่นมากขึ้น
      - 3.แบบแผนการนอนแปรปรวนเนื่องจากมีภาวะประสาทหลอน
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        1.ผู้ป่วยนอนหลับได้ในเวลากลางคืน ติดต่อกันอย่างน้อย 6 ชั่วโมง
        
        2.ขอบตาไม่คล้ำ
        
        3.ไม่มีอาการหาวนอน
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินแบบแผนการพักผ่อนนอนหลับของผู้ป่วย
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยมีการระบายความรู้สึกเกี่ยวกับเรื่องที่ทำให้ผู้ปวยรู้สึกกังวลจนนอนไม่หลับ
        
        แนะนำให้ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมที่ต้องใช้แรง
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้กระตุ้นผู้ป่วยน้อยที่สุด
        
        5.ดูแลให้้ผู้ป่วยได้รับยาตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        วัตถุประสงค์
        
        ผู้ป่วยได้นอนหลับพักผ่อน
        
        การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยนอนหลับได้ในเวลากลางคืน ติดต่อกันอย่างน้อย 6 ชั่วโมง ขอบตาไม่คล้ำ ไม่มีอาการหาวนอน
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        O: ขอบตาคล้ำ
        
        O: ไม่ค่อยมีสมาธิในการสนทนา
      - 4.มีแนวโน้มกลับมาเป็นซ้ำเนื่องจากไม่ยอมรับการเจ็บป่วย
        
        วัตถุประสงค์
        
        เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง
        
        ไม่มีอาการที่บ่งบอกถึงอาการประสาทหลอนและหลงผิด
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        S: ผู้ป่วยยอมรับว่าตนเองแตกต่างจากคนอื่น แต่ไม่คิดว่าตนเองเจ็บป่วยทางจิต ที่ตนเองแสดง พฤติกรรมแปลกๆเพราะต้องรักษาความลับทางการทหารเพื่อความมั่นคงของชาติ
        
        S: ผู้ป่วยบอกว่า "ไม่อยากรับประทานยา เนื่องจากส่งผลกระทบต่อการทำงาน ทำให้ตนเองไม่สามารถทำงานได้"
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาอย่างต่อเนื่อง ญาติผู้ป่วยต้องคอยดูให้ผู้ป่วยได้รับยาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างสม่ำเสมอ ไม่หยุดยาเอง หรือหาแนวทางที่จะให้ผู้ป่วยได้รับยาอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ รวมทั้งมาพบแพทย์ตามนัดหมายด้วย
        
        รับฟังความคิดเห็น ญาติผู้ป่วยเป็นผู้ที่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยมากที่สุด จึงต้องคอยรับฟังความคิดเห็น ความรู้สึกของผู้ป่วยด้วยความเข้าใจและเห็นใจ ให้ความรักความอบอุ่นแก่ผู้ป่วยตามสมควร
        
        พยายามหลีกเลี่ยงการแสดงอารมณ์ต่อผู้ป่วย ญาติผู้ป่วยจะต้องหลีกเลี่ยงการแสดงความโกรธ รำคาญ หรือรังเกียจผู้ป่วยเช่น ไม่สนใจ ไม่พูดคุยกับผู้ป่วย คอยจับผิด ตำหนิติเตียนโดยไม่มีเหตุผล พูดบ่นซ้ำๆ ถึงความผิดพลาดในอดีตของผู้ป่วย คอยผลักไส่ไล่ส่งให้ผู้ป่วยไปอยู่ที่อื่น หรือทิ้งให้อยู่คนเดียว
        
        ไม่พูดข่มขู่ผู้ป่วยว่าจะจับไปขังหรือปล่อยทิ้งไว้ที่โรงพยาบาล ญาติจะต้องไม่ทำให้ผู้ป่วยเกิดความกลัว วิตกกังวล หรือโกรธอาฆาตแค้น และมีทัศนคติต่อการรักษาไม่ดีซึ่งจะ ส่งผลเสียต่อผู้ป่วยในที่สุด
        
        ไม่แสดงความห่วงใย หรือคาดหวังผู้ป่วยจนเกินไป ญาติผู้ป่วยต้องไม่ปฏิบัติต่อผู้ป่วยคล้ายกับเป็นเด็กๆ หรือช่วยตัดสินใจให้กับผู้ป่วยทุกอย่าง เพราะจะทำให้ผู้ป่วยกลายเป็นคนขาดความเชื่อมั่น ผิดหวัง ท้อแท้ วิตกกังวลต้องพึ่งพาผู้อื่น และมีพฤติกรรมถอยเป็นเด็กซึ่งจะส่งผลให้อาการกำเริมได้
        
        การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง ไม่มีอาการที่บ่งบอกถึงอาการประสาทหลอนและหลงผิด
  - - - มีอาการต่อไปนี้ต้ังแต่2อาการขึ้นไปนาน1เดือนโดยอย่างน้อยต้องมีอาการในข้อ1-3อยู่1อาการ
        
        1.1 อาการหลงผิดซึ่งจะแสดงให้เห็นด้วยการที่ผู้ที่เป็นโรคจิตเภทมีความเชื่อที่ผิดโดยไม่เป็นจริง ได้แก่ หลงผิดคิดว่ามีคนจะทำร้ายหลงผิดคิดว่าคนอื่นว่าร้ายหรือนินทาตนเองหลงผิดคิดว่าตนเองเป็นผู้วิเศษหรือหลงผิดคิดว่าตนเองเป็นคนที่มีอำนาจเหนือธรรมชาติเป็นต้น
        
        1.2 อาการประสาทหลอนเป็นอาการที่เกิดการจากรับรู้ผิดซึ่งสามารถเกิดได้ทั้งประสาทสัมผัสทั้งห้า ได้แก่ ตาหูจมูกลิ้นและการสัมผัสเช่นได้ยินเสียงที่คนอื่นไม่ได้ยินเห็นภาพที่คนอื่นมองไม่เห็นได้กลิ่นเหม็นในขณะที่คนอื่นไม่ได้กลิ่นหรือการรับรู้รสชาติอาหารที่ผิดปกติเป็นต้น
        
        1.3 มีอาการของความผิดปกติทางการพูด (disorganized speech) เป็นลักษณะการพูดจาสับสนพูดคนเดียวเป็นเรื่องเป็นราวในขณะที่คนอื่น ๆ ฟังไม่เข้าใจเนื้อหาสาระของเรื่องที่พูดจับใจความไม่ได้รวมถึงการสร้างคำขึ้นมาเองภาษาที่พูดเป็นภาษาที่คนอื่นฟังแล้วไม่เข้าใจเป็นต้น
        
        1.4 มีพฤติกรรมแปลก ๆ ทำอะไรต่างจากคนอื่น ๆ ซึ่งอาจเป็นในลักษณะแบบว้าวุ่นสับสน (disorganized) หรือมีพฤติกรรมที่มีการเคลื่อนไหวแบบคงรูปเดิม (catatonic) อย่างเห็นได้ชัด
        
        1.5 อาการด้านลบ (negative symptoms) ได้แก่ อารมณ์เรียบเฉย (affective flattening) พูดน้อยหรือไม่พูด (alogia) หรือขาดความกระตือรือร้น (avolition)
      - ระดับความสามารถในด้านสําาคัญๆ เช่น ด้านการทํางาน การมีสัมพันธภาพกับผู้อื่น หรือการดูแลตนเอง ลดลงไปจากเดิมอย่างชัดเจนอย่างน้อยหนึ่งด้าน
      - ระยะเวลามีอาการของความผิดปกติจะมีอยู่อย่างต่อเนื่องนานอย่างน้อย 6 เดือน และอาการดังกล่าวจะเป็นอยู่นานอย่างน้อย 1 เดือน หรือนานกว่าน้ีหากรักษาได้ผลและอาจรวมถึงระยะที่มีอาการเร่ิมต้นของโรค (prodromal symptoms) หรืออาการหลงเหลือ (residualsymptoms)ด้วยในระยะเริ่มต้นหรือระยะหลงเหลืออาจมีอาการเพียงแค่อาการด้านลบ แต่อาการเบาบางกว่า เช่น การมีความคิดแปลก ๆ มีการรับรู้ที่ต่างไปจากปกติ (unusual perceptual experience)
      - ต้องแยกโรคจิตอารมณ์โรคซึมเศร้าโรคอารมณ์สองขั้วออก
      - ต้องแยกอาการโรคจิตท่ีเกิดจากโรคทางกายและสารเสพติดออก
      - ผู้ป่วยที่มีประวัติกลุ่มโรคออทิสติก หรือโรคเกี่ยวกับการสื่อสารต้ังแต่วัยเด็ก จะวินิจฉัยโรคจิตเภท
        ก็ต่อเมื่อมีอาการหลงผิดหรืออาการประสาทหลอนที่เด่นชัดเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือน ร่วมด้วย
    - - 1) Paranoid schizophrenia (F ๒๐.๐)
        
        โรคจิตเภทชนิดหวาดระแวง
      - 2) Hebephrenic schizophrenia (F ๒๐.๑)
        
        เป็นโรคจิตเภทชนิดหนึ่ง ที่มีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์เป็นอาการเด่น
      - 3) Catatonic schizophrenia (F ๒๐.๒)
        
        ลักษณะอาการเด่น คือ การเคลื่อนไหวของร่างกายและจิตใจ (Psychomotor) ผิดปกติ
      - 5) Post-schizophrenic depression (F ๒๐.๔)
        
        เป็นสภาวะซึมเศร้าที่อาจจะ เป็นนาน และเกิดตามหลังโรคจิตเภท
      - 4) Undifferentiated schizophrenia (F ๒๐.๓)
        
        เป็นสภาวะเข้าได้กับเกณฑ์ทั่วไป สําหรับการวินิจฉัยโรคจิตเภท แต่อาการไม่เข้ากับจิตเภทชนิดย้อยในรหัส F ๒๐.๐ – F ๒๐.๒ หรือมีอาการของชนิดย้อยเหล่านั้นมากกว่า ๑ อย่าง แต่อาการไม่เด่นพอที่จะวินิจฉัยเป็นชนิดย่อย ชนิดใดชนิดหนึ่ง
      - 6) Residual schizophrenia (F ๒๐.๕)
        
        เป็นโรคจิตเภทที่มีลักษณะเรื้อรัง มีการดําเนินโรคตั้งแต่ระยะต้น คือ มีอาการของโรคจิตเภทตั้งแต่ ๑ ครั้งขึ้นไป ถึงระยะท้ายอย่างชัดเจน
      - 7) Simple schizophrenia (F ๒๐.๖)
        
        เป็นโรคที่พบได้ไม่บ่อย อาการค่อยเป็น ค่อยไปแต่ดําเนินไปเรื่อย ๆ ผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมที่แปลกประหลาด ไม่สามารถทําตามสิ่งที่สังคมต้องการ และความสามารถทั้งหมดเสื่อมลงไป
    - - 1.อาการสำคัญ (chief complain)
      - 2.ลักษณะการดำเนินโรค (course) และระยะเวลาที่ผิดปกติ(duration)
      - 3.ประวัติในครอบครัวและการเจ็บป่วยทางกายทางจิต
      - 4.ประวัติการใช้ยา (drug) และสารเสพติด
      - 5.ความผิดปกติของ Activity of Daily Living (ADL)
    - - ลักษณะทั่วไป (general appearance)
        
        ลักษณะโดยทั่วไป (appearance)
        
        พฤติกรรม (behavior)
        
        ท่าที (attitude)
      - การพูดและกระแสการพูด (speech and stream of talk)
        
        กระแสการพูด (stream of talk)
        
        พูดอ้อมค้อม วกวน แต่ยังเข้าใจเรื่องได้ (circumstantial speech)
        
        ตอบไม่ตรงคําถามแตใกล้เคียง (tangentiality)
        
        พูดสับสนไม่สามารถเข้าใจเรื่องราวได้ (loosening of associations)
        
        เปลี่ยนเรื่องพูดบ่อย (flight of ideas)
        
        ตอบไม่ตรงคําถาม (irrelevant speech)
        
        พูดซ้ำตามคําพูดของผูอื่น (echolalia)
        
        ตอบตรงคําถาม (relevant speech)
        
        พูดไม่ต่อเนื่องกัน (incoherent speech)
        
        พูดตอบต่อเนื่อง (coherent speech)
        
        ลักษณะการพูด (speech)