Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หน่วยที่ 5 เครื่องมือที่ใช้ในการวัดผลในศตวรรษที่ 21 - Coggle Diagram

- - - - (1.4) ความรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) (1.5) ความรู้ด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Literacy)
      - (1.1) ความรู้เกี่ยวกับโลก (Global Awareness)
      - (1.2) ความรู้เกี่ยวกับการเงิน เศรษฐศาสตร์ ธุรกิจ และการเป็นผู้ประกอบการ (Financial, Economics, Business and Entrepreneurial Literacy)
      - (1.3) ความรู้ด้านการเป็นพลเมืองที่ดี (Civic Literacy)
    - - (2.1) ความริเริ่มสร้างสรรค์และนวัตกรรม
      - (2.2) การคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา
      - (2.3) การสื่อสารและการร่วมมือ
    - - (3.1) ความรู้ด้านสารสนเทศ
      - (3.2) ความรู้เกี่ยวกับสื่อ
      - (3.3) ความรู้ด้านเทคโนโลยี
    - - (4.1) ความยืดหยุ่นและการปรับตัว
      - (4.2) การริเริ่มสร้างสรรค์และเป็นตัวของตัวเอง
      - (4.3) ทักษะสังคมและสังคมข้ามวัฒนธรรม
      - (4.4) การเป็นผู้สร้างหรือผู้ผลิต (Productivity) และความรับผิดชอบเชื่อถือได้ (Accountability)
      - (4.5) ภาวะผู้น าและความรับผิดชอบ (Responsibility)
  - - - (1) ทักษะด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณและทักษะในการแก้ปัญหา ( Critical thinking & problem solving)
      - (2) ทักษะด้านการสร้างสรรค์และนวัตกรรม (Creativity & innovation)
      - (3) ทักษะด้านความเข้าใจต่างวัฒนธรรม ต่างกระบวนทัศน์(Cross-cultural understanding)
      - (4) ทักษะด้านความร่วมมือ การท างานเป็นทีม และภาวะผู้น า (Collaboration, teamwork & leadership)
      - (5) ทักษะด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ (Communications, information & media literacy)
      - (6) ทักษะด้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Computing & ICT literacy)
      - (7) ทักษะอาชีพและทักษะการเรียนรู้(Career & learning skills)
    - - (1) การวัดด้านความรู้ความสามารถ (Cognitive Domain) ได้ระบุระดับขั้นพฤติกรรมที่จะวัดตั้งแต่ ความจ า ความเข้าใจ การประยุกต์น าไปใช้ การวิเคราะห์และการวิพากษ์ การสังเคราะห์และประเมินค่า
      - (2) การวัดตามประเภททักษะการปฏิบัติ (Psychomotor Domain) ได้ระบุระดับพฤติกรรมที่จะวัด ไว้ตั้งแต่การลอกท าตามแบบ การท าโดยไม่ต้อง ดูแบบ การท าให้เกิดผลตามเป้าหมายทุกครั้ง การท าให้เกิดผล อย่างมีคุณภาพทุกครั้ง และการน าไปประยุกต์ใช้ใน สถานการณ์อื่นได้เป็นอย่างดี
      - (3) การวัดตามประเภทเจตคติและบุคลิกภาพต่อการท างาน (Affective Domain) ได้ระบุระดับ พฤติกรรมที่จะวัดไว้ตั้งแต่การรับรู้การตอบสนอง การเกิดค่านิยม การน าความรู้และค่านิยมไป จัดระบบการ ท างาน และเกิดการแสดงออกเป็นวิถีการปฏิบัติ
- - - - (1.1) การถามตอบระหว่างท ากิจกรรมการเรียน
      - (1.2) การพบปะสนทนาพูดคุยกับผู้เรียน
      - (1.3) การพบปะสนทนาพูดคุยกับผู้เกี่ยวข้องกับผู้เรียน
      - (1.4) การสอบปากเปล่าเพื่อประเมินความรู้ ความเข้าใจ และเจตคติ
      - (1.5) การอ่านบันทึกเหตุการณ์ต่าง ๆ ของผู้เรียน
      - (1.6) การตรวจแบบฝึกหัดและการบ้านพร้อมให้ข้อมูลป้อนกลับ
    - - (2.1) ภาระงานหรือกิจกรรมที่จะให้ผู้เรียน ปฏิบัติ (Tasks)
      - (2.2) เกณฑ์การให้คะแนน (Rubrics)
      - ซึ่งลักษณะการประเมินโดยเน้นการปฏิบัติจริง (ก) ประเมินจากสภาพจริงและท าได้ตลอดเวลากับทุกสถานการณ์ทั้งในและนอกโรงเรียน โดยการ สังเกตพฤติกรรมต่าง ๆ (ข) ก าหนดปัญหาหรืองานแบบปลายเปิด เพื่อให้นักเรียนสร้างค าตอบเองด้วยการแสดง สร้างสรรค์ ผลิตหรือท างาน (ค) ไม่เน้นการประเมินผลเฉพาะทักษะพื้นฐานแต่ให้นักเรียนผลิต สร้างหรือท างานบางอย่างเน้น ทักษะการคิดที่ซับซ้อน พิจารณาไตร่ตรองการท างาน และแก้ปัญหา เป็นการเรียนรู้เพื่อแก้ปัญหา (ง) ใช้ข้อมูลหลายอย่างในการประเมิน ต้องพยายามรู้จักนักเรียนทุกแง่ทุกมุม ข้อมูลจึงต้องได้มาก จากหลายๆ ทาง และเครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลต้องมีหลายประเภทด้วยกัน (จ) เน้นการมีส่วนร่วมระหว่างนักเรียน ครูและผู้ปกครอง นักเรียนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจว่าจะ ประเมินตนเองตรงไหน เรื่องอะไร การให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการประเมินผลท าให้นักเรียนรู้จักวางแผนการ เรียนรู้ตามความต้องการของตน ก าหนดจุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีการเรียนและเกณฑ์การประเมินผลการ เรียน ซึ่งเน้นการประเมินผลที่ใช้นักเรียนเป็นศูนย์กลางอย่างแท้จริง -9- (ฉ) ข้อมูลที่ประเมินได้จะต้องสะท้อนให้เห็นถึงกระบวนการเรียนการสอนและการวางแผนการ สอนของผู้สอนว่าสามารถตอบสนองค์วามสามารถ ความสนใจ และความต้องการของผู้เรียนแต่ละบุคคลได้ หรือไม่ (ช) ประเมินด้านต่าง ๆ ด้วยวิธีที่หลากหลายในสถานการณ์ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง
    - - เป็นการประเมินผลจากการปฏิบัติงาน หรือกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยงานหรือกิจกรรมที่มอบหมายให้ผู้เรียนปฏิบัติจะเป็นงานหรือสถานการณ์ที่ เป็นจริง (Real life) หรือใกล้เคียงกับชีวิตจริง จึงเป็นงานที่มีสถานการณ์ซับซ้อน (Complexity) และเป็นองค์รวม (Holistic) มากกว่างานปฏิบัติในกิจกรรมการเรียนทั่วไป วิธีการประเมินตามสภาพจริงไม่มี ความแตกต่าง จากการประเมินจากการปฏิบัติเพียงแต่อาจมีความยุ่งยากในการประเมินผลมากกว่าเนื่องจาก เป็นสถานการณ์จริง หรือต้องจัดสถานการณ์ให้ใกล้จริงแต่จะเกิดประโยชน์กับผู้เรียนมากเพราะจะท าให้ทราบ ความสามารถที่ แท้จริงของผู้เรียนว่ามีจุดเด่นและข้อบกพร่องในเรื่องใด อันจะน าไปสู่การแก้ไขที่ตรงประเด็น ที่สุด จุดมุ่งหมายของการจัดการศึกษาจะมุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดพฤติกรรมทางการเรียนรู้หรือเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมทางการเรียนรู้ทั้ง 3 ด้าน ในรายวิชาที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเกิดทักษะในการปฏิบัติ เช่น รายวิชาดนตรี รายวิชาทางภาษา รายวิชากีฬา ฯลฯ รายวิชาเหล่านี้เน้นให้ผู้เรียนเกิดทักษะในสิ่งที่ครู้ได้สอนไป เครื่องมือที่ ใช้ในการวัดรายวิชาเหล่านี้จึงควรมีความเหมาะสมที่จะใช้วัดพฤติกรรมทางทักษะพิสัย เช่น แบบวัดทักษะการ ปฏิบัติและการวัดผลจากสภาพจริง (Authentic Assessment) ขั้นตอนในการด าเนินการวัดตามสภาพจริง
        
        (3.1) ก าหนดจุดประสงค์การเรียนรู้โดยพิจารณามาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดจากหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน น ามาเขียนจุดประสงค์การเรียนรู้ทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านความรู้ ด้านทักษะ กระบวนการและด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
        
        (3.2) ก าหนดกิจกรรมการเรียนการสอนและออกแบบ/สร้างเครื่องมือวัดและประเมินผลการศึกษา ครู้ผู้สอนจะต้องออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน/การวัดและประเมินผลการศึกษาให้เป็นงานตามสภาพจริง ดังนี้
        
        (3.2.1) ออกแบบงานให้ผู้เรียนปฏิบัติจะมี 3 ลักษณะ ระดับการรับรู้ ใช้แบบทดสอบในการวัด ระดับการปฏิบัติจากสถานการณ์จ าลอง ใช้แบบสังเกต/เกณฑ์การให้คะแนนแบบ Rubrics ระดับการปฏิบัติจริง ใช้แบบสังเกต/เกณฑ์การให้คะแนนแบบ Rubrics (3.2.2) การออกแบบการวัดและประเมินผลทางการศึกษา ครู้ผู้สอนจะต้องออกแบบการวัด และประเมินผลทางการศึกษาให้สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้ในจุดประสงค์โดยครู้ผู้สอนจะต้องอาศัย ความรู้ความเข้าใจในเรื่องของการวัดและประเมินผลมาใช้ การวัดตามสภาพจริงสามารถท าได้ในระหว่างการ จัดการเรียนรู้ ครู้ต้องวางแผนเลือกประเด็นที่มีคุณค่าส าคัญของงาน/กิจกรรมที่ต้องการให้เด็กท า เช่น ครู้จะ สอนเรื่องการเขียนวิเคราะห์ ประเด็นที่มีคุณค่า-ความส าคัญ คือ การล าดับความคิด การยกเหตุผลประกอบ ความลึกซึ้งในการวิเคราะห์ มากกว่าความสะอาดของลายมือ ความสวยงามของลายมือ -10- (3.2.3) สร้างเครื่องมือวัดในการวัดการศึกษาตามที่ได้ออกแบบไว้ในขั้นตอนที่ (3.2.2) เช่น ครูจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรียนปฏิบัติงานในสถานการณ์สร้างแบบสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียน ในระหว่างการปฏิบัติ สอบถามแนวคิดในการปฏิบัติงาน และประเมินการมีส่วนร่วมในการวิจารณ์การท างาน ของเพื่อนในการปฏิบัติงาน จะเห็นว่าการวัดตามสภาพจริงจะใช้เครื่องมือที่หลากหลาย
        
        (3.3) เก็บรวบรวมข้อมูลและใช้ผลการวัดและประเมินเพื่อใช้ในการพัฒนาการเรียนของผู้เรียน เช่น น าผลการวัดตามสภาพจริงมาพิจารณาจุดอ่อนของผู้เรียนเป็นรายบุคคล
    - - เป็นวิธีการประเมินที่ช่วยส่งเสริม ให้การประเมินตามสภาพจริงมีความสมบูรณ์ สะท้อนศักยภาพที่แท้จริงของผู้เรียนมากขึ้น โดยการให้ผู้เรียน ได้เก็บ รวบรวมผลงานจากการปฏิบัติจริง ทั้งในชั้นเรียนหรือในชีวิตจริงที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ตามสาระการ เรียนรต่าง ๆ มาจัดแสดงอย่างเป็นระบบ โดยมีจุดประสงค์เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงความพยายาม เจตคติ แรงจูงใจ พัฒนาการ และความสัมฤทธิ์ผลของการเรียนรู้ของผู้เรียน การวางแผนด าเนินงาน การประเมินด้วย แฟ้มสะสม งานที่สมบูรณ์จะช่วยผู้สอนให้สามารถประเมินจากแฟ้มสะสมงานแทนการประเมินจากการปฏิบัติ จริงได้จากที่กล่าวมาข้างต้น การวัดและประเมินทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ต้องเป็นการวัดและ ประเมินผลสภาพที่แท้จริงของนักเรียนเป็นพื้นฐานของเหตุการณ์ในชีวิตจริง ยึดการปฏิบัติเป็นส าคัญและ สัมพันธ์กับการเรียนการสอน เน้นพัฒนาการที่ปรากฏให้เห็นผู้เกี่ยวข้องในการประเมินมีหลายฝ่ายและเกิดขึ้น ในทุก บริบท จึงเป็นการผสมผสานองค์ความรู้ทักษะเฉพาะด้าน ความช านาญการและความรู้เทาทันด้านตางๆ เขาด้วย กัน เพื่อให้ประสบความส าเร็จทั้งในด้านการท างานและการด าเนินชีวิต ดังนั้นการวัดและประเมิน ทักษะการ เรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จะต้องเป็นการประเมินผลเชิงคุณภาพ เน้นการปฏิบัติจริง บูรณาการวิธีการ ประเมิน และใช้เครื่องมือวัดที่หลากหลาย สร้างและพัฒนาระบบแฟ้มสะสมงาน (Portfolios) ของผู้เรียน น าเทคโนโลยีมาใช้ในการวัดและประเมินผล และน าประโยชน์ของผลสะท้อนจากการปฏิบัติของผู้เรียนมา ปรับปรุงแก้ไขงาน แฟ้มสะสมงาน หมายถึง กระบวนการสะสมงานอย่างมีจุดมุ่งหมายเพื่อแสดงถึงผลงาน ความก้าวหน้าและสัมฤทธิ์ผลของนักเรียนในส่วนหนึ่ง หรือหลายส่วนของการเรียนรู้ในรายวิชาใด ๆ การ รวบรวมงานจะต้องครอบคลุมถึงการที่นักเรียนมีส่วนร่วมในการเลือกเนื้อหา เกณฑ์การคัดเลือกและเกณฑ์การ ตัดสินให้ระดับคะแนนรวมทั้งเป็นหลักฐานที่สะท้อนการประเมินตนเองของนักเรียนด้วย ด้วยเหตุนี้ท าให้แฟ้ม สะสมงานเป็นเครื่องมือที่สามารถบอกความสามารถที่แท้จริงของผู้เรียนและกระตุ้นให้ผู้เรียนประเมินผลงาน ของตนเองและความก้าวหน้าของตนเอง
        
        (4.1) ลักษณะของแฟ้มสะสมงาน
        
        (4.1.1) เป็นการสะสมงานที่ส าคัญของนักเรียนแต่ละคน โดยครู้และนักเรียนร่วมกันก าหนด
        เป้าหมายของแฟ้มสะสมงานว่าจะบรรจุสิ่งใดบ้างในแฟ้มสะสมงานของนักเรียน
        
        (4.1.2) เน้นผลงานเป็นส าคัญ
        
        (4.1.3) บ่งชี้จุดแข็งของนักเรียนมากกว่าจุดบกพร่อง
        
        (4.1.4) เอื้อต่อการสื่อสารผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนต่อบุคคลอื่น
        
        (4.1.5) เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง
        
        (4.2) ประเภทของแฟ้มสะสมงาน
        
        แฟ้มสะสมงานแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ
        
        (4.2.1) แฟ้มสะสมงานระหว่างด าเนินการ (Working portfolios)
        
        (4.2.2) แฟ้มสะสมงานที่สมบูรณ์ (Final portfolios)
        
        (4.2.3) แฟ้มสะสมงานแบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic portfolios)
        
        (4.3) ส่วนประกอบของแฟ้มสะสมงาน
        
        (4.3.1) ส่วนนำประกอบด้วย ปก ประวัติผู้ท า รายการจุดประสงค์การเรียนรู้ แผนการศึกษา ส่วนบุคคล สารบัญชิ้นงาน รายการทั้งหมดและรายการที่ได้รับคัดเลือก
        
        (4.3.2) ส่วนบรรจุหลักฐานชิ้นงาน เป็นส่วนที่เก็บผลงานของนักเรียนที่เกิดจากการจัดการ เรียนการสอน การสะท้อนความคิดเห็น แสดงประวัติของงาน จ านวนหนังสือที่อ่าน เวลาที่ใช้ในการท างาน คะแนนจากการทดสอบ แบบส ารวจรายการของความรู้บันทึกความคิดเห็นเกี่ยวกับวิชาของนักเรียน
        
        (4.3.3) ส่วนบรรจุเกณฑ์การตัดสินใจแฟ้มสะสมงาน
        
        (4.4) สิ่งที่เก็บในแฟ้มสะสมงาน
        
        (4.4.1) ผลงานต่าง ๆ
        
        (4.4.2) ผลการทดสอบ
        
        (4.4.3) การเรียนบันทกรายวัน
        
        (4.4.4) การประเมินตนเอง
        
        (4.4.5) การประเมินโดยเพื่อนร่วมชั้น
        
        (4.4.6) การสังเกต
        
        (4.4.7) การประชุมร่วมกัน
        
        จากที่กล่าวมาข้างต้น การวัดและประเมินทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ต้องเป็นการวัดและ ประเมินผลสภาพที่แท้จริงของนักเรียนเป็นพื้นฐานของเหตุการณ์ในชีวิตจริง ยึดการปฏิบัติเป็นส าคัญและ สัมพันธ์กับการเรียนการสอน เน้นพัฒนาการที่ปรากฏให้เห็นผู้เกี่ยวข้องในการประเมินมีหลายฝ่ายและเกิดขึ้น ในทุกบริบทจึงเป็นการผสมผสานองคความรู้ทักษะเฉพาะดาน ความช านาญการและความรู้เท่าทันด้านต่าง ๆ เขาด้วยกัน เพื่อให้ประสบความส าเร็จทั้งในด้านการท างานและการด าเนินชีวิต ดังนั้นการวัดและประเมิน ทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จะต้องเป็นการประเมินผลเชิงคุณภาพ เน้นการปฏิบัติจริง บูรณาการวิธีการ ประเมิน และใช้เครื่องมือวัดที่หลากหลาย สร้างและพัฒนาระบบแฟ้มสะสมงาน (Portfolios) ของผู้เรียนน า เทคโนโลยีมาใช้ในการวัดและประเมินผล และน าประโยชน์ของผลสะท้อนจากการปฏิบัติของผู้เรียนมา
        ปรับปรุงแก้ไขงาน
        อ้างอิง วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสดศรี- สฤษดิ์วงศ์. ศศิธร บัวทอง. (2560). “การวัดและประเมินทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21” Veridian E-Journal, Silpakorn University. 10(2). เดือนพฤษภาคม – สิงหาคม 2560. สมนึก ภัททิยธนี. (2549). การวัดผลการศึกษา. กาฬสินธุ์: ประสานการพิมพ์.