Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หัวใจพิการที่เกิดขึ้นภายหลัง (Acquired Heart disease) : โรคหัวใจรูมาติก…
หัวใจพิการที่เกิดขึ้นภายหลัง (Acquired Heart disease) : โรคหัวใจรูมาติก (Rheumatic Heart Disease)
ความหมาย
เป็นความผิดปกติของลิ้นหัวใจซึ่งเกิดจากกระบวนการอักเสบของกล้ามเนื้อ เยื่อหุ้มเเละหัวใจจากเป็นไข้รูมาติก (Rheumatic fever) นำมาก่อนภาวะการอักเสบนี้ส่งผลให้เกิดการเสียหน้าที่ของลิ้นหัวใจไปในระยะหลัง คือ โรคลิ้นหัวใจไมตรัลรั่ว (Regurgition) ตีบ (Stenosis) หรือ Aortic regurgitation ซึ่งต่อมาอาจทำให้เกิดหัวใจวายเเละลิ้นหัวใจผิดปกติอย่างถาวร
สาเหตุ
เกิดจากกระบวนกสนอักเสบของกล้ามเนื้อเยื่อหุ้มเเละหัวใจจากเป็นไข้รูมาติก (Rheumatic fever)นำมาก่อนภาวะการอักเสบนี้ เป็นภาวะเเทรกซ้อนของคออักเสบหรือทอนซิลอักเสบ จากเชื้อเเบคทีเรียที่มีชื่อว่า Beta-hemolytic streptococcus group A)
อาการ
อาการทาง Major criteria
Carditis : เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด
หัวใจวาย เช่น ไอ เจ็บหน้าอก หอบเหนื่อย ตับโต บวม
พบเสียง murmur ที่ apex จากภาวะ mitral valve ตีบหรือรั่ว
หัวโต
Polyartritis
การอักเสบของข้อ โดยมักจะมีอาการมากกว่า 1 ข้อ มักเป็นข้อใหญ่ ๆ
ปวดเข่า ศอก ข้อเท้า อาจะเป็นทีละข้อเเล้วเปลี่ยนไปข้ออื่น (Migration) หรือเป็นพร้อมกันหลายข้อตรวจพบลักษณะการอักเสบ คือ ปวด บวม เเดง ร้อน ส่วนใหญ่มักเป็นกับข้อใหญ่ ๆของเเขนเเละขา
เดินไม่สะดวก ปวด ข้อบวม เมื่อถ่าย x-ray จะเห็นการบวมของ soft tissues
อาการเเสดงทางผิวหนัง
Subcutaneous nodule เป็นก้อนรี ๆ ใต้ผิวหนัง จับให้เคลื่อนไหวได้ มักจะเป็นใกล้ ๆ ข้อ เป็นปุ่ม ๆ ติดกับเอ็นเเละกระดูก
Erythema marginatum เป็นผื่นแดง ไม่คัน อบผื่นจะหยักเเละสีเเดงชัดเจน มักพบบริเวณเเขน ขา ลำตัว เป็น ๆ หาย ๆ
Chorea
มีการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อโดยเจ้าตัวไม่ได้ตั้งใจร่วมกับมีกล้ามเนื้ออ่อนเเรงทำให้พูดไม่ชัด เขียนหนังสือไม่ค่อยเป็นตัว มีความแปรปรวนทางอารมณ์ ติดกระดุมเสื้อไม่ได้
อาการทาง Minor criteria
Fever มักจะเป็นแบบไข้ต่ำ
Arthralgia มีอาการปวดตามข้อ โดยตรวจไม่พบอาการอักเสบ คือ ปวด บวม เเดง เเละร้อนมักจะเป็นตามข้อใหญ่ ๆ เเละปวดมากกว่า 2 ข้อขึ้นไป
Previous Rheumatic fever or RHD (Rheumatic heart disease)
Increase ESR, C-Reactive protein และ leukocytosis
Increase ESR, C-Reactive protein และ Leukocytosis
พยาธิสภาพ
เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางระบบภูมิคุ้มกัน (Immunopathology)ทำให้มีการทำลายของกล้ามเนื้อหัวใจ โดยเฉพาะที่ผนังของ Left ventricle, mitral valve, aortic valve เเละเยื่อหุ้มหัวใจ การอักเสบจะเป็นแบบ exudative inflammation เกิด granulomatus tissue และ fibrosis การอักเสบซ้ำ ๆ จะทำให้ลิ้นหัวใจตีบหรือรั่วได้
การพยาบาล
ดูแลผู้ป่วยได้รับยาตามเเผนการรักษากรณีมี Carditis เเละหัวใจโตมาก ไม่มี HF ให้ ASpirin 75-120 mg/kg/day เเละ Prednisolon 2 mg/kh/day และสังเกตผลข้างเคียงเเละติดตามอาการหลังให้ยา
ดูแลให้คำแนะนำเเนะนำเกี่ยวกับการรักษาความสะอาดของปากเเละฟันสม่ำเสมอ
สังเกตอาการเเละอาการเเสดงของภาวะการติดเชื้อ เช่น มีไข้ ถ่ายเหลว อาเจียน ไอ เจ็บหน้าอก น้ำมูกไหล
ดูแลจัดสิ่งเเวดล้อมให้เงียบสงบ ไม่มีเสียงรบกวนกระตุ้นเด็ก เพื่อให้ได้ระบการพักผ่อนอย่างเพียงพอเเละหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องออกเเรงเยอะ เช่น การเบ่งถ่ายอุจจาระ
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ หลีกเลี่ยงอาหารเค็มจัด เช่น ไข่เค็ม ปลาเค็ม เกลือ
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยา Penicillin v. และสังเกตผลข้างเคียงของยา
วัด v/s ทุก 4 ชั่วโมง
ทำ Tepid sponge เมื่อผู้ป่วยมีไข้สูง >38.5 องศาเซลเซียส
ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น ผลการตรวจเพาะเชื้อจากคอ ติดตาม WBC , ASO titer
ติดตามฟังเสียง murmur
ระมัดระวังไม่ให้ผู้ป่วยติดเชื้อเพิ่มเติม ถ้ามีอาการเจ็บคอ หวัด ไอ ควรปิดปากเวลาไอจาม
การวินิจฉัย
ตรวจร่างกาย
พบอาการทาง 2 major criteria ขึ้นไปหรือพบ 1 major ร่วมกับ2 minor criteria
การศักประวัติ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ESR เพิ่มขึ้น
เพาะเชื้อจากคอ ตรวจหา Beta hemolytic streptococcus group A
ASO ในเลือดออกมากกว่า 320 Todd uni
C-reactive protein ให้ผลบวก
Chest x-ray
พบเงาหัวใจโตกว่าปกติ ปอดบวกน้ำ มีน้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ เยื่อหุุ้มปอด
EKG
P-R interval ยาวกว่าปกติ T-wave ผิดปกติ
6.Echocardiogram
ช่วยวินิจฉัยการมีน้ำในเยื่อหุ้มหัวใจ การรั่ว/ตีบของหัวใจ
การรักษา
ให้ยากำจัดเชื้อโรค Beta hemolytic streptococcus
ให้นอนพัก 2-6 สัปดาห์/เคลื่อนไหวไปมาในห้อง เดินบริเวณใกล้ ช่วยเหลือในการทำกิจกรรมทุกอย่าง ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย
ถ้ามี Chorea ให้ Phenobarbital, Diazepam
ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจวาย ให้ digitalis ร่วมกับยาขับปัสสาวะเพื่อช่วยในการขยายหลอดเลือด
ให้ยาสำหรับลดการอักเสบ ได้แก่ Salicylate และ Steroid ในกรณีที่มี Carditis และหัวใจโตมาก ไม่มี HF ให้ Aspirin 75-120 mg/kg/day และ prednisolone 2 mg/kg/day
