Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Pathophysiology of Respiratory System, - Coggle Diagram
Pathophysiology of Respiratory System
Gas exchange
การแลกเปลี่ยนก๊าซระดับปอด (Pulmonary gas exchange)
ป็นการแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างอากาศภายนอกและเลือดเพื่อรักษาระดับแรงดัน ย่อยของออกซิเจน
การแลกเปลี่ยนก๊าซระดับหลอดเลือดฝอย
(Capillary gasexchange)
เป็นการแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างเลือดและเซลล์เน้ือเยื่อ
โดยมีองค์ประกอบสาคัญคือ กลไกการขนส่งก๊าซในเลือด (gas transportation mechanism) และการมีเลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อต่างๆ อย่างเพียงพอ (adequate tissue perfusion)
**
กลไกการขนส่งก๊าซในเลือด ขึ้นอยู่ ปริมาณของเมด็เลอืดแดงหรือฮีโมโกลบิน(hemoglobin;Hb)เน่ืองจาก ออกซิเจนจะจับกับฮีโมโกลบินเรียกว่า ออกซีฮีโมโกลบิน (oxyhemoglobin) และขนส่งออกซิเจนไปให้เซลล์ต่างๆ หากมีภาวะซีด (anemia) จะทาให้เกิดภาวะพร่องออกซิเจนได้
การแลกเปลี่ยนก๊าซระดับเซลล์ (Cellular gas exchange)
🐰เป็นการแลกเปลี่ยนก๊าซผ่านเข้าและออกจาก cell membrane
การแลกเปลี่ยนก๊าซระดับเซลล์ขนาดเล็ก (Subcellular gas exchange)
🌈เป็นการแลกเปลี่ยนก๊าซเข้าและออกจากไมโตคอนเดรีย (mitochondria) รวมถึงการเมตาโบลิซึม (metabolism) ที่ใช้ ออกซิเจนในเผาผลาญสารอาหารให้เป็นพลังงานและผลิตก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ออกมา
ระดับปอด
Ventilation “V” (การระบายอากาศ): การท่ีอากาศผ่านเข้าและออกโดยการ หายใจเอาอากาศเข้าไปแลกเปล่ียนก๊าซที่ถุงลม (alveolar ventilation)
Diffusion (การซึมผ่านของก๊าซ): การท่ีก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ ในถุงลมท่ีปอดกับในเลือดซมึผ่าน
(diffusionthroughalveolarcapillary membrane)
Perfusion “Q” (การไหลเวียนของเลือด): การไหลเวียนของเลอื ดดาผ่านถงุ ลม
และรับก๊าซจากปอดไปยัง pulmonary vein สู่หัวใจด้านซ้าย
การแลกเปลี่ยนก๊าซจะเป็นปกติ เมื่อปอดมีสมรรถภาพในการซึมผ่านของก๊าซ (Diffusion)และความเหมาะสมระหว่างการระบายอากาศและปริมาตรเลือดที่ไหลมา แลกเปลี่ยนก๊าซ ปริมาณพอเหมาะ (perfusion that matches the ventilation) หรือกล่าวได้ว่ามี V/Q matching ปกติ
Pulmonary function test
การประเมิน
การประเมินสมรรถภาพของระบบการหายใจ
🥰Functionalresidualvolumeคือปริมาตรของอากาศทเี่หลืออยู่ในปอด
หลังจากหายใจออก ปกติมีค่าประมาณ 2,000-2500 cc 🥰Tidal volume (TV) คือปริมาตรอากาศที่หายใจเข้าหรือออกแต่ละครั้ง มีค่าประมาณ 500 cc
🥰Force expiratory volume (FEV) คือปริมาตรของอากาศที่หายใจออกเต็มที่
หลังจากหายใจเข้าเต็มท่ี ในเวลา 1 วินาที (FEV1.0) มีค่าประมาณ 4,000 cc
🥰 FVC (Forced Vital Capacity) คือปริมาตรของอากาศทที่เป่าออกอย่างเร็ว แรง
จนหมด หลังจากหายใจเข้าอย่างเต็มที่
ซึ่งโดยปกติค่า FVC แสดงถึงปริมาตรอากาศท่ีจุอยู่ในปอดเกือบท้ังหมด (ประมาณเท่า vital capacity)
ค่าปกติจะมีค่ามากกว่า 80 % โดยค่า FVC จะต่าลงในกรณี โรคท่ีปอดมีขนาดเล็กกว่าปกติ (restrictive lung disease)
การประเมินก๊าซในหลอดเลือดแดง (Arterial blood gas)
😇การวิเคราะห์เลือดและวัดแรงดันส่วนของก๊าซ(Pressure:P) ก๊าซในเลือดแดงจะเป็นตัวบ่งชี้ว่าถุงลมปอดสามารถระบาย อากาศและแลกเปล่ียนกับเลือดได้พอเหมาะหรือไม่ ในภาวะ
ร่างกายปกติ
☺️ประเมินระดับออกซิเจนในเลือด
😇ตรวจดูดุลยภาพกรด ด่างในเลือด
การตรวจ Arterial blood gas ในผู้ป่วย
ผู้ป่วยหนักและรุนแรง ใน ICU
ผู้ป่วยในภาวะฉุกเฉิน
ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยออกซิเจน
ผู้ป่วยในระหว่างการดมยา
ผู้ป่วยภาวะหายใจล้มเหลว
ผู้ป่วยท่ีมีภาวะเสียสมดุลกรด ด่าง
🎉ท้องร่วงรุนแรง 🎉ได้รับสารพิษ
ขั้นตอนการวิเคราะห์ค่า Arterial Blood Gas : ABG
ขั้นท่ี 1 ดูค่า pH (บอกค่า acid-base status)
ขั้นท่ี 2 ดูค่า PaCO2 (บอกความผิดปกติของ Respiratory system)
ขั้นท่ี 3 ดูค่า HCO3- (บอกความผิดปกติของ Metabolism system)
ขั้นที่ 4 พิจารณาการชดเชย
กรณีไม่มีการชดเชย (non compensation) ค่า PaCO2, HCO3- ค่าใดค่าหน่ึงเปลี่ยนอีกค่าปกติ แปลผลรวมเป็นไปใน แนวทางของ pH (acidosis, alkalosis) ตามสาเหตุ
ขั้นที่ 5 ประเมินภาวะพร่องออกซิเจน ให้ดูจากค่า PaO2
กรณีมีการชดเชย แบ่งได้เป็น 2 แบบ
ชดเชยบางส่วน (partly compensation)
ชดเชยสมบูรณ์ (completely compensation)
ความผิดปกติของการหายใจ
การเปลี่ยนแปลงของระบบหายใจ มีสาเหตุส่วนใหญ่จากการทาหนา้ ที่ของทางเดิน หายใจและปอดผิดปกติ ลักษณะทางคลินิกที่พบบ่อย คือ
Abnormal breathing patterns
Cough
Dyspnea
plural pain
Hypoventilation and Hyperventilation
hypercapnia
Cyanosis
Hemoptysis
clubbing of finger or toe
abnormal sputum
สรุป
การแลกเปลี่ยนก๊าซระดับปอด
มีองค์ประกอบ Ventilation “V” (การระบายอากาศ): Diffusion (การซึมผ่านของ
ก๊าซ Perfusion “Q” (การไหลเวียนของเลือด)
การประเมินสมรรถภาพการทางานของปอด
การประเมินสมรรถภาพของระบบการหายใจ (Pulmonary function test) การประเมินก๊าซในหลอดเลือดแดง (Arterial blood gas)
การประเมินก๊าซในเลือดแดง
ประเมินระดับออกซิเจนในเลือด
ตรวจดูดุยภาพกรดด่างในเลือด
ความผิดปกติของการหายใจ
Restrictive pulmonary function จากการขยายตัว (Expansion)ของปอดถูกจำกัด Obstructivepulmonaryfunctionจากรทู่อทางเดินหายใจอุดตัน ภาวะหายใจล้มเหลว