Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด…
การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาและทารกที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด (Passage)
Soft passage
ความผิดปกติของ
ปากช่องคลอด
1. ปากช่องคลอดตีบ /
ส่วนล่างของช่องคลอดตีบ
สาเหตุ
ผิดปกติแต่กำเนิด
อักเสบ / บาดเจ็บ/ ฉีกขาด แล้วไม่ได้รักษา
การช่วยเหลือ
ตีบบางส่วน คลอด Vg + ตัดฝืเย็บให้กว้าง
ตีบมาก - C/S
2. Rigid perineum
พบในครรภ์แรก อายุน้อย หรืออายุมาก มีแผลเป็นที่ฝืเย็บ
การช่วยเหลือ :
ตัดฝืเย็บให้กว้าง Indications
3. ปากช่องคลอดบวม /
มีก้อนเลือดคั่ง
สาเหตุ
บาดเจ็บ การคลอดยาวนาน ระคายเคือง
ขาดอาหารประเภทโปรตีน
การช่วยเหลือ
นอนพักบนเตียง
ผ่าตัดระบายก้อนเลือด
ให้ antibiotic ป้องกันติดเชื้อ
4. การอักเสบ / เนื้องอก
Condyloma acuminata
Bartolin abscess, Bartolin cyst
ความผิดปกติของ
ช่องคลอด
1. Vaginal stenosis
สาเหตุ :
เหมือนกับการตีบของปากช่องคลอด
การช่วยเหลือ :
ส่วนนำของทารกกดช่องคลอด - เนื้อเยื่อนุ่ม
และสามารถคลอดทางช่องคลอดได้
2. Saptate vagina
การช่วยเหลือ
ถ้าผนังกั้นหนาไม่มาก - ฉีกขาดเอง
แต่ถ้าไม่ขาดเองอาจช่วยโดยการตัด
ถ้าผนังกั้นขวางช่องทางคลอด ㅡ C/S
3. เนื้องอก / ถุงน้ำ
เช่น fibroma, hemetoma, carcinoma
ความผิดปกติของ
ปากมดลูก
1. Cervical stenosis
สาเหตุ :
จี้ด้วยไฟฟ้า ติดเชื้อ บาดเจ็บ เคยผ่าตัดที่ปากมดลูก
การช่วยเหลือ
เมื่อตั้งครรภ์ปากมดลูกจะนุ่มขึ้น
ขณะเจ็บครรภ์ปากมดลูกจะเปิดขยายได้
ถ้าตีบมากไม่สมารถเปิดได้ - C/S
2. Riqid cervix
พบในมารดา
ครรภ์แรกที่อายุมาก
หรือมีการอักเสบรุนแรง
เมื่อตั้งครรภ์ปากมดลูกจะนุ่มขึ้น
เมื่อเจ็บครรภ์ปากมดลูกจะเปิดขยายได้เอง
3. Edematous cervix
สาเหตุ
ศีรษะทารกกดบนปากมดลูกนาน
เบ่งขณะที่ปากมดลูกยังเปิดไม่หมด
การช่วยเหลือ
นอนตะแคงซ้าย หนุนก้นสูง หรือยกปลายเท้าสูง
แนะนำให้หายใจเข้าลึกๆ + ผ่อนลมหายใจออกทางปากช้า ๆ
ให้ยาบรรเทาปวด
4. มะเร็งปากมดลูก
คลอดโดยการ C/S ทุกราย
เพื่อป้องกันการกระจายของเซลล์มะเร็ง
ความผิดปกติของ
มดลูก
1. มดลูกคว่ำหน้ามาก
(anteflexion)
สาเหตุ
ผนังหน้าท้องหย่อนยาน
fetal axis pressure ผิดปกติ
มดลูกหดรัดตัวไม่แรงพอ
ส่วนนำเคลื่อนต่ำช้า
ปากมดลูก็เปิดขยายข้า
การช่วยเหลือ
ผ้าพันหน้าท้อง - ประคองมดลูกกลับตำแหน่งปกติ
C/S ถ้าการดำเนินการคลอดไม่ปกติ
2. มดลูกคว่ำหลังมาก
(retroflexion)
ถ้าคว่ำหลังมากส่วนใหญ่จะแท้ง
(ก่อน 14 wks)
ถ้าคว่ำหลังไม่มาก ตั้งครรภ์ได้ไม่จำเป็นต้องรักษา
ถ้ามีการกดเบียดกระเพาะปัสสาวะ
ให้นอนท่า knee-chest position
มดลูกกลับตำแหน่งปกติ
3. มดลูกหย่อน
(prolapsed uterus)
พบร่วมกับช่องคลอดหย่อน
มดลูกโตขึ้นจะดึงปากมดลูกกลับเข้าไปในช่องคลอดเอง
4. เนื้องอกของมดลูก
(myoma)
มักทำให้แท้ง
คลอดก่อนกำหนด
รกลอกตัวก่อนกำหนด
เนื้องอกมีขนาด > 6 ซม.
อาจทำให้คลอดยากได้
คามผิดปกติของ
รังไข่และก้อนในอุ้งเชิงกราน
เนื้องอกของรังไข่ / ก้อนในอุ้งเชิงกราน
ถ้าเนื้องอกอยู่ในอุ้งเชิงกราน
เกิดการคลอดติดขัด /การคลอดยาก
C/S & ตัดเนื้องอกหรือก้อนออก
Bony passage
เชิงกรานแคบที่ช่องเข้า
(inlet contraction)
A-P diameter หรือ true conjugate < 10 ชม.
Transverse diameter < 12 ชม
การวินิจฉัย
ต้นยอดมดลูก - ศีรษะทารกเยอยู่ที่รอยต่อกระดูกหัวหน่าว
ศีรษะทารกไม่เคลื่อนลงสู่ pelvic inlet
คลำพบ promontory of sacrum
แนวทางการดูแลรักษา
เชิงกรานและส่วนนำของทารกผิดสัดส่วนกันไม่มาก =
(trial labor
โดยต้องดูแลอย่างใกล้ชิด และเฝ้าระวังมดลูกแตก)
ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้า ผู้คลอดหรือทารกอยู่ในภาวะเสี่ยง + เชิงกรานและส่วนนำทารกผิดสัดส่วนกันมาก =
(C/S)
เชิงกรานแคบที่ช่องกลาง
(midpelvic contraction)
interspinous diameter + posterior sagittal diameter
น้อยกว่า 13.5 ซม. (ปกติ 10.5+5 = 15.5 ชม)
interspinous diameter <9 ซม. (ปกติ 10.5 ซม.)
การวินิจฉัย
คลำพบ ischial spines นุ่น แหลม
อาจพบ intertuberous diameter แคบ
ผนังด้านข้างสอบ นูนเข้าหากัน
แนวทางการดูแลรักษา
ใช้แรงจากการหดรัดตัวของมดลูกตามธรรมชาติผลักดัน
ให้ biparietal diameter พ้น ischial spines
หลีกเลียงยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก - มดลูกแตก
กรณี mid pelvic แคบเล็กน้อย อาจช่วยคลอดโดยใช้ VE
ถ้า mid pelvic แคบมาก C/S Vacuum extraction
เชิงกรานแคบที่ช่องออก
(outlet contraction)
intertuberous diameter < 8 ซม (ปกติ 10 ชม.)
subpubic angle ทำมุมน้อยกว่า 85 องศา
การวินิจฉัย
subpubic angle ทำมุมน้อยกว่า 85 องศา
ส่วนนำของทารกเคลื่อนต่ำช้าหรือหยุดชะงัก
ระยะที่สองของการคลอดยาวนาน
แนวทางการดูแลรักษา
ตัดฝีเย็บให้กว้างพอที่ศีรษะทารกจะคลอดออกมาได้
จัดท่า upright position เพื่อช่วยขยายช่องทางคลอด
เชิงกรานแคบทุกส่วน
(general contracted pelvis)
สาเหตุเกิดจากอุบัติเหตุ /โรคกระดูกบางชนิด
มักพบร่วมกับรูปร่างของกระดูกสันหลังผิดปกติ
ทำให้การคลอดยาวนาน การคลอดติดขัด หรือ CPD
มักจะสิ้นสุดด้วย C/S