Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคเริม (Herpes simplex virus) Link Title - Coggle Diagram
โรคเริม (Herpes simplex virus)
Link Title
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง
ได้รับเชื้อ Herpes Simplex Virus: HSV
ติดต่อระหว่างคนสู่คน
การสัมผัสโดยตรงกับผู้ที่เป็นโรค ผ่านทางการสัมผัสกับแผล น้ำลาย น้ำเหลือง และการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้ที่ติดเชื้อ หรือทางเพศสัมพันธ์และกิจกรรมทางเพศที่ไม่มีการป้องกัน รวมถึงการใช้ของเล่นทางเพศร่วมกันก็สามารถทำให้ติดเชื้อได้อีกด้วย
primary herpes simplex infection
ความอ่อนล้า มีอาการไข้ ได้รับรังสีอุลตร้าโอเลต การบาดเจ็บจากการทำฟัน แปรงฟัน การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร การมีประจำเดือน การตั้งครรภ์ ความผิดปกติที่เกี่ยวกับระบบเลือดซึ่งถ่ายทอดทางพันธุกรรม การเจ็บป่วยจากโรคอื่น การได้รับยากดภูมิคุ้มกัน ความเครียดทางอารมณ์และความวิตกกังวล
ไวรัสที่แอบแฝงถูกกระตุ้น
มีการเพิ่มจำนวนมากขึ้น
ได้รับเชื้อภายนอกเข้าไปใหม่
เกิดซ้ำที่ตำแหน่งเดิม
recurrent herpes simplex infection
อาการและอาการแสดง
latentcy and shedding
เชื้อจะอยู่ในร่างกาย ไม่เกิดอาการอะไร โดยเฉพาะเชื้อที่อวัยวะเพศ แม้ว่าจะมีผื่น
reurring infection
มีอาการน้อยกว่าระยะแรก มักเป็นใกล้กับที่เดิม โดยเฉพาะที่อวัยวะเพศมักกลับเป็นซ้ำได้ 5ครั้งต่อปี
primary infection
ปวดแสบร้อน บวม ตุ่มน้ำใส ตุ่มน้ำใสจะแตกใน 24ชม. และตกสะเก็ด แผลจะหายใ 2-3 สัปดาห์
เริมที่ผิวหนัง
เป็นการติดเชื้อซ้ำ
ปวดแสบปวดร้อนที่ผิวหนัง ปวดเสียว 30นาที ถึง 48 ชม.
มีตุ่มน้ำใสประมาณ 2-3 มล. ขึ้นเป็นกลุ่มๆ โดยรอบจะมีผื่นแดง
ตุ่มน้ำใสกลายเป็นสีเหลืองขุ่นแล้วแตกกลายเป็นสะเก็ด จะหายเอง 1-2สัปดาห์
การติดเชื้อครั้งแรกจะรุนแรง จะมีอาการอักเสบ บวมและเจ็บระยะแรกจะขึ้นเป็นตุ่มน้ำใส ต่อมาจะคล้ายตุมหนอง เรียกว่า ตะมอยเริม เป็นอยู่นานประมาณ 7-10วัน
เริมที่ช่องปาก
ส่วนใหญ่การติดเชื้อครั้งแรกมักไม่ปรากฏอาการ
ระยะฟักตัว 2-3 วัน หรือนานถึง 20วัน
จะพบเม็ดตุ่มพองขึ้นที่เยื่อเมือกของช่องปาก
ผู้ใหญ่มักพบ คออักเสบหรือทอนซิลอักเสบ มีอาการเจ็บคอ มีไข้ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอโต อาจพบแผลในลำคอ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
เด็กเล็กจะมีไข้ ร้องกวน ไม่ยอมดูดนม ไม่กินอาหาร มี้หงือกบวมแดง อาจมีภาวะขาดน้ำเนื่องจากดูดนมและน้ำได้น้อย แผลมักกจะหายได้เอง ภายใน 10-14วัน
เริมที่ริมฝีปาก
มักเป็นที่ริมฝีปากบริเวณรอยต่อของผิวหนังและเยื่อเมือก อาการจะเริ่มจะเกิดเม็ดแดงแสบคันประมาณ 1-2 วัน ต่อมากลายเป็นตุ่มหนองใสขึ้นเป็นกลุ่ม เรียกว่า cold sore หรือ fever blister
เริมที่กระจกตา
เกิดอาการตาแดงข้างเดียวก่อน และจะลามไปที่กระจกตา เริ่มแรกจะเป็นแผลตื้น ต่อไปแผลจะลามมีลักษณะแตกกิ่งก้านหรือเป็นแผลรูปกลม ทำให้ตาบอดได้
เริมที่สมอง
เกิดสมองอักเสบ พบได้ทั้งการติดเชื้อครั้งแรกและการติดเชื้อซ้ำ อาการที่พบคือมีอาการไข้ ไอ เจ็บคอ คลื่นไส้ อาเจียน มีอาการทางประสาท มีอาการเด่นชัดคือ อาการอักเสบของสมองเฉพาะส่วน ผู้ป่วยจะมีอาการชัก อัมพาตครึ่งซีก พูดไม่ได้
เริมที่อวัยวะเพศ
เกิดอาการบวมพุพอง บริเวณอวัยวะเพศและทวารหนัก
มีอาการคัน ปวดแสบร้อนและเจ็บบริเวณทีเกิดรอยโรค
ในผู้หญิงทำให้เกิดการอักเสบที่ปากมดลูก ช่องคลอดอักเสบ มักเกิดตุ่มแดง บางครั้งเกิดที่ขาอ่อนหรือสะโพกก้น
จะมีไข้ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
ต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบบวม
หลังจากเชื้อแฝงตัวที่ปมประสาท ถ้ามีการกระตุ้น เช่นอ่อนเพลีย เป็นประจำเดือน จะมีอาการคัน ปวดที่อวัยวะเพศ อาการจะคงอยู่ 1 -2 วัน ก่อนที่จะมีแผลพุพอง เมื่อเกิดแผลพุพองจะแสดงอาการเป็นเวลา 1- 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นอาการจะหายไป
การติดเชื้อในสตรีมักรุนแรงกว่าบุรุษ
การประเมินและการวินิจฉัย
ซักประวัติ
การสัมผัสโรค
เป็นครั้งแรกหรือการเป็นซ้ำ
ระยะเวลาที่เป็น
อวัยวะที่เป็นโรค
โรคประจำตัว ยาทานประจำ
อาการแสดงเช่น ไข้ ปวดศีรษะ
ตรวจร่างกาย
พบรอยโรคที่บริเวณผิวหนัง มีตุ่มน้ำใส (Vesicle) ขนาด 2-3 มิลลิเมตร
อยู่กันเป็นกลุ่มหรือพบตุ่มตกสะเก็ดหรือแผลเล็กๆ คล้ายรอยถลอก
พบต่อมน้ำเหลืองในบริเวณใกล้เคียงโต
มีไข้
ห้องปฏิบัติการ
การเจาะเลือด ตรวจหาระดับภูมิต้านทานต่อเชื้อไวรัส (serological assay)
การขูดเอาเซลล์บริเวณแผลหรือตุ่มน้ำใสไปตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัส (PCR)
การเพาะเชื้อ
การรักษา
รักษาตามอาการ
ให้ยาลดไข้
ทำแผล
ให้สารน้ำ
-ฯลฯ
ควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ
ยาต้านไวรัส
acyclovir
valacyclovir
Link Title
ให้คำแนะนำทั่วไปและการดูแลตนเอง
การพยาบาล
ระยะคลอด
ประเมินอาการและอาการแสดงของรอยโรค
ติดตามประวัติการรักษาในระยะตั้งครรภ์หรือครั้งก่อน
ดูแลให้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์
ดูแลให้การพยาบาลตามอาการ
ดูแลทำหัตถการตามแผนการรักษา
ให้คำแนะนำการปฏิบัติตัว
ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการวางแผนคลอดของแพทย์
ระยะหลังคลอด
ให้คำแนะนำการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมกับระยะของการดำเนินโรค
ดูแลให้ยาตามแผนการรักษา
ดูแลทำหัตถการตามแผนการรักษา
ให้คำแนะนำการสังเกตุอาการผิดปกติของมารดาและทารก
ติดตามมาตรวจตามนัดถ้าจำเป็น
ระยะตั้งครรภ์
ประเมินอาการและอาการแสดงของรอยโรค
ดูแลให้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์
ดูแลให้การพยาบาลตามอาการ
ให้คำแนะนำการเกี่ยวกับปฏิบัติตัวและเห็นความสำคัญ
ให้คำแนะนำติดตามคู่สมรสมารับการรักษา
ติดตามอาการหลังการรักษาเพื่อช่วยวางแผนการคลอด
ความหมาย
เป็นโรคผิวหนังที่มีลักษณะเป็นตุ่มน้ำใสและแผลขึ้น ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อไวรัส HSV
Herpes Simplex Virus type 1: HSV-1
จะพบการติดเชื้อบริเวณเยื่อบุบริเวณริมฝีปาก
Herpes Simplex Virus type 2: HSV-2
มักพบที่บริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
ผลกระทบของโรคต่อการตั้งครรภ์
หญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อเริมครั้งแรก มีโอกาสที่จะถ่ายทอดเชื้อสู่ทารกสูง และ/หรืออาจทำให้ทารกเสียชิตได้
แท้ง
คลอดก่อนกำหนด
หากมีรอยโรคขนาดใหญ่ที่บริเวณช่องคลอดในช่วงใกล้คลอดอาจต้องผ่าตัดคลอด
Link Title
ผลกระทบของโรคต่อทารก
มีความเสี่ยงในการติดเชื้อ HSV (ปรากฎวิธีการติดเชื้อที่ผิวหนัง ตา และปาก (SEM) ,โรคระบบประสาทส่วนกลาง (CNS) ,โรคที่แพร่กระจาย)
เจริญเติบโตช้า
คลอดก่อนกำหนด
แท้งหรือเสียชีวิต
Link Title
ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรค
กลับเป็นโรคซ้ำ
มีโอกาสติดเชื้อครั้งแรกได้
แนวทางปฏิบัติ
แนวทางการดูแลทารก
แนวทางการดูแลทารก
จัดการหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเริมซ้ำ
การจัดการหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเริมที่อวัยวะเพศครั้งแรก
