Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดเขียว, image, image - Coggle Diagram
โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดเขียว
Tetralogy of Fallot (TOF)
สาเหตุ
เกิดจากความพิการ 4 ประการของฟาโลท์ ดังนี้
1.Large ventricular septal defect (VSD) โดย VSD ที่พบ บน TOF เป็น perimembranous type และ extend ไปในส่วนของ subpulmonary region เมื่อร่วมกับการที่มี RVOT obstruction ทำให้ความดันในห้องหัวใจห้องล่างขวาและห้องล่างซ้ายเท่ากัน เลือดดำจากหัวใจฝั่งขวาจึงมีการผสมกับเลือดแดงจากหัวใจฝั่งซ้าย (Bidirectional flow)
2.Right ventricular (RV) hypertrophy ผนังหัวใจห้องขวาล่างหนาตัวขึ้นจากที่มี RVOT obstruction ทำให้ความดันในหัวใจห้องขวาล่างสูง
3.Right ventricular outflow tract (RVOT) obstruction หมายถึงมีส่วนของกล้ามเนื้อใต้ลิ้นหัวใจหนาขึ้นทำให้เกิดการอุดกั้นทางออกของหัวใจห้องขวาล่าง (infundibular stenosis or subvalvular pulmonary stenosis)
4.Overriding aorta หมายถึงมีการคร่อมของหลอดเลือดแดงใหญ่อยู่ระหว่าง Interventricular septum
พยาธิสภาพ
เนื่องจากมีการอุดกั้น ventricle ขวาจาก PS และมี VSD ดังนั้นจึงมีเลือดลัดวงจรจากขวาไปซ้ายในระดับ ventricle ทำให้หัวใจห้องล่างขวามีการทำงานมากขึ้น เด็กมีอาการเขียวจากการผสมกันของเลือดที่มีระดับออกซิเจนน้อย การเปลี่ยนแปลงการไหลเวียนนี้ ทำให้ร่างกายได้รับเลือดที่มีออกซิเจนต่ำ ร่างกายจึงมีการทดแทนโดยการสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น (polycythemia) ทำให้เลือดมีความหนืดมากขึ้น เกิด thrombophlebitis emboli ได้ง่าย
อาการ
เด็กส่วนใหญ่จะมีอาการเมื่ออายุ ประมาณ 3 – 6 เดือน ในตอนแรกจะพบว่kมีอาการเขียว เฉพาะเวลาเด็กออกกำลังกาย เช่น ดูดนม ร้องไห้ การเจริญเติบโตช้ากว่าปกติ
ในเด็กที่เดินได้แล้ว มักจะเหนื่อยง่าย เวลาเหนื่อยจะนั่งยองๆ (squatting) เนื่องจากเลือดไหลไป VSD ลดลง และไปปอดมากขึ้น ทำให้อาการเหนื่อยหอบลดลง บางรายเป็นมากจะเกิดภาวะ anoxic spells ร่วมด้วย คือ กระสับกระส่าย ร้องกวน หยุดหายใจเป็นพักๆ หายใจแรงลึก ตัวเขียวมากขึ้น อ่อนเพลีย เชื่องช้า เล็บมือเล็บเท้าเขียว ตัวและปากเขียว ตัวแข็ง ตาเหลือก ไม่รู้สึกตัว ชักและอาจเสียชีวิตได้ มักพบในช่วงอายุ 2 ปีแรก
การวินิจฉัย
2.การตรวจร่างกาย
น้ำหนักและส่วนสูงน้อยกว่าปกติ : ตัวเล็ก ผอมกว่าปกติ
ปากและเล็บเขียว นิ้วมือและนิ้วเท้าปุ้ม (clubbing finger)
-ฟังพบ systolic ejection murmur
3.Lab : พบ Hct/ Hb สูงขึ้น
chest x-ray
หัวใจห้องล่างขวาโต pulmonary artery ที่ไปปอดขนาดเล็กกว่าปกติและหลอดเลือดไปปอดลดลง
5.EKG
มี ventricle ขวาโต แกน QRS เบี่ยงเบนไปขวา
6.echocardiogram
พบ atrium ขวาโต ventricle ขวาหนา aorta คร่อม VSD pulmonary valve เล็ก
1.การซักประวัติ
ตามอาการ/เด็กโตช้า พัฒนาการไม่สมวัย น้ำหนักน้อย
ความหมาย
เป็นโรคหัวใจที่มีความผิดปกติแต่กำเนิดหลายอย่างที่พบได้ตั้งแต่แรกคลอดทันที ซึ่งความพิการ 4 ประการของฟาโลท์ มีความผิดปกติ 4 อย่าง ได้แก่ VSD,PS,Overriding aorta, Right Ventricular Hypertrophy (RVH) มีการหนาตัวของ ventricle
การรักษา
1.การรักษาทั่วไป
รักษาสุขภาพฟัน อาหารที่เหมาะสม ให้ได้รับภูมิคุ้มกันตามปกติ
ให้ยาป้องกัน infective endocarditis ถ้าผู้ป่วยผ่าตัดหรือถอนฟัน หรือได้รับการตรวจพิเศษต่างๆ ซึ่งทำให้เกิดภาวะติดเชื้อเข้าไปในระบบไหลเวียนโลหิต
ป้องกันการเกิดภาวะเส้นเลือดในสมองแตก ไม่ปล่อยให้เด็กเกิดภาวะเลือดจางโดยการให้ยาเสริมธาตุเหล็ก
รักษาภาวะ anoxic spells โดยการให้นอนท่า knee-chest position ให้ออกซิเจน ให้ยา Propanolol และให้ NaHCO3 1-2 mEq/kg. เข้าหลอดเลือดดำช้าๆ
2.การรักษาทางศัลยกรรม
ทำการต่อระบบไหลเวียน เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดไปปอดให้มากขึ้น
การพยาบาล
ผู้ป่วยโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดเขียว
2.ในรายที่เกิดภาวะขาดออกซิเจน จัดให้นอนคว่ำให้นอนคว่ำ ยกก้นสูง (knee - chest position) เพื่อลดปริมาณเลือดที่กลับสู่หัวใจ
3.ในรายที่มีอาการหายใจลำบากจัดให้นอนศีรษะสูงเพื่อลดความดันในช่องอกและช่วยให้ปอดขยายตัวได้ดีขึ้น
จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ ไม่มีเสียงรบกวนกระตุ้นเด็ก ให้ได้พักผ่อนอย่างเต็มที่
4.วัดและบันทึกสัญญาณชีพ การเต้นของหัวใจ สีผิว เพื่อประเมินอาการเปลี่ยนแปลงของเด็ก
5.สังเกตและบันทึกอาการนำหรือกิจกรรมที่ทำให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน หรือเป็นลม หมดสติ ซึ่งพบมากขณะออกกำลังกาย ขณะดูดนมหรือร้องไห้มากๆ
6.ดูแลให้อาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ มี โปรตีนและแคลอรี่เพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต ที่สำคัญคืออาหารที่ให้บุตรรับประทานต้องเป็นอาหารที่มี ลดเกลือหรือลดเค็ม
7.ดูแลให้ได้รับยา Digitalis (Digoxin) ตามแผนการรักษาและสังเกตอาการข้างเคียงของยา
8.ซักถามและเปิดโอกาสให้บิดา มารดา และผู้ป่วยให้พูดคุยถึงปัญหาและความวิตกกังวล ปลอบโยนให้กำลังใจ ตอบคำถามและให้คำแนะนำที่ถูกต้องเป็นจริงเกี่ยวกับความเจ็บป่วย การวินิจฉัยและการรักษาพยาบาล
9.ดูแลและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรักษาความสะอาดของปากและฟันสม่ำเสมอ แยกเด็กออกจากเด็กป่วยด้วยโรคติดเชื้อต่างๆ รวมทั้งจำกัดการเยี่ยมหรือการเข้าใกล้เด็กของผู้ที่เป็นโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ
ทารกและเด็กเล็กดูดนมขวด ควรให้หัวนมที่นิ่มและควรให้ทีละเล็กน้อย เพราะอาจมีการเหนื่อยจากการดูด เด็กโตให้อาหารที่มีคุณค่าย่อยง่ายจำพวกอาหารปั่น
Transposition of the Great Vessels (TGV)
อาการ
อาการเขียวตั้งแต่ 2 –3 วันแรกหลังคลอด หายใจเร็ว ดูดนมได้ช้า มีหัวใจวาย ตับโต เด็กจะเจริญเติบโตช้ากว่าปกติ
การวินิจฉัย
1.การซักประวัติ
มีอาการเขียว ดูดนมแล้วเหนื่อยง่าย
2.การตรวจร่างกาย
พบอาการเขียว มี clubbing finger
หัวใจเต้นเร็ว หัวใจโตขึ้น
พบ systolic ejection murmur
ตับโต
3.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
เด็กโต : Hb/Hct สูงกว่าปกติ เนื่องจากไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น เพื่อตอบสนองต่อภาวะขาดออกซิเจน
4.chest x–ray
เงาหลอดเลือดในปอดเพิ่มขึ้น ห้องหัวใจโต
EKG
atrium และ ventricle ข้างขวาโต ความดันในเส้นเลือดของปอดสูง
6.echocardiogram
พยาธิสภาพ
จากการที่หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงร่างกาย (aorta) ออกจาก ventricle ข้างขวา และหลอดเลือดที่ส่งเลือดไปรับออกซิเจนที่ปอด (pulmonary artery) ออกจาก ventricle ข้างซ้าย ซึ่งรับเลือดแดงจาก atrium ข้างซ้าย ผู้ป่วยจึงไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ ถ้าไม่มีช่องทางติดต่อให้เลือดทั้ง 2 วงจรมีการผสมกัน ซึ่งถ้าผสมกันไม่เพียงพอ อาการเขียว (cyanosis) เป็นอาการปรากฏที่สำคัญของการมีเลือดผสมไม่เพียงพอ ปัญหาในผู้ป่วย TGV คือ เขียวเรื้อรัง และมีเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น ผู้ป่วยอาจจะเสียชีวิตจากการขาดออกซิเจน
การรักษา
การรักษาทั่วไป
ให้ออกซิเจน และรักษาภาวะหัวใจวาย
ป้องกันการติดเชื้อเข้าสู่หัวใจและภาวะขาดน้ำ
แนะนำอาหารที่ถูกต้อง ป้องกันและรักษาภาวะเลือดจาง
ให้ Prostaglandin ในระยะหลังคลอดใหม่ๆ จะทำให้ ductus arteriosus เปิดอยู่ต่อไป ทำให้ผู้ป่วยเขียวน้อยลง และให้แพทย์ทำ atrial septal defect โดยใช้ balloon catheter หรือการผ่าตัด
ดูแลสุขภาพฟัน
ให้ยา digitalis และ ยาขับปัสสาวะ
การรักษาทางศัลยกรรม
ทำการทะลุระหว่างผนังกั้น atrium ด้วย balloon เพื่อให้เกิดmixed blood มากขึ้น หรือทำผ่าตัดเพื่อให้เกิดทางติดต่อระหว่าง atrium ทั้งสอง
สาเหตุ
เกิดจากaorta และ pulmonary artery อยู่สลับที่กันโดย aorta จะออกจาก ventricle ขวา แต่ pulmonary artery ออกจาก ventricle ซ้ายแทน ทำให้เกิดการผสมกันของเลือดแดงและเลือดดำ
ความหมาย
ภาวะที่ aorta และ pulmonary artery อยู่สลับที่กัน โดย aorta จะออกจาก ventricle ขวา แต่ pulmonary artery ออกจาก ventricle ซ้ายแทน
